Televizyon ve Çocuk

Bugüne değin “Televizyonun çocuk üzerine etkileri? ülkemizde ve bir çok ülkede araştırma konusu olmuştur, olmaya da devam edecektir



Hayatımızın içine ayrıca de orta yerine yerleşmiş, oturma düzenimiz ona kadar düzenlenmiş yaklaşık olarak aileden bir birey haline gelmiş olan televizyon: bundan böyle hayatımızın vazgeçilmez bir etkinlik alanı olmuştur



Biz yetişkinler, televizyon ile eğleniyoruz, televizyondan data alıyoruz, dünyadan haberdar oluyoruz, kızıyoruz, kınıyoruz Peki çocuklar epeyce edilgen yalnızca izleyici olarak o çok süratli olarak değişen görüntülerden, ekrana gelen uyarıcılardan, olaylardan nasıl etkileniyor?



Bu sorunun yanıtı ola ki de televizyon ile kurulan ilişkide ve hayatımızda ona açtığımız yerde yatıyor



Televizyon çocuğun dünyasına yaş dönemine uygun süre ve programlar aracılığıyla giriyorsa, izlediği görüntüler üzerine tartışabiliyorsa, aile içi yapılan bir etkinlik olarak yaşanıyorsa televizyondan olumlu olarak yararlanılabiliyor demektir



Televizyon aracılığı ile çocuğun dünyasına neler girer?



Televizyon aslında bilgiye ulaşmanın kolay ve eğlenceli yollarından biridir Çocuklar (ola ki yetişkinler de) bir fazla nesnenin adını, harf ve rakam gibi kavramları, melodileri öğrenebilir, değişik coğrafyalar ve kültürler, bambaşka hayvan ve bitki türleri vb hakkında data edinebilirler



Çocuklar televizyon izlerken, ruhsal gelişimlerine uygunsuz, erişkin dünyasına ait dil yapısına, yaşantılarına ve bilgi dağarcığına tanık olabilirler Yetişkin dünyasına ait olan, içinde seks ve zorlama barındıran filmlere, programlara fazla basit ulaşabilmeleri, onları maruz kaldıkları görüntüleri kendi ruhsal gelişimleri çerçevesinde değerlendirip, düşüncesini açıklamak gibi bir sorunsalla aleyhinde karşıya bırakmaktadır



bu nedenle çocuğun televizyon izleyiciliğine aileden birinin eşlik etmesi önemlidir Bu sayede ruhsal yapısını korkutma edip travma etkisi oluşturabilecek görüntüler, yaşantılar uygun bir şekilde kodlanıp, içselleştirilecektir Ailesi göre bilinçli bir şekilde yönlendirilen çocuklar, bir süre daha sonra aynı görüntülerle karşılaştıklarında, ailelerinin görüşlerine paralel açıklama ve değerlendirmeler yapabileceklerdir



Erişkin için televizyonda izlenen bir ölüm olayı ile gerçek hayattaki vefat olayı birbirinden farklıdır Yetişkin bu bilinç ile izler ancak çocuklar televizyon izlerken bilhassa 7 yaşına değin tam olarak soyut fikir gelişmediğinden gerek çizgi filmleri gerekse filmlerdeki görüntüleri olduğu gibi algılarlar Kendilerini orada gerçekleşen sahnelerin çok içinde hissedebilirler Dolayısıyla özdeşim kurduğu kahramanın bir hareketini olduğu gibi taklit etmeye çalışabilir, kendisinin yada arkadaşının üzerinde deneyebilirler Gazetelerin üçüncü sayfalarına yansımış bir sürü haber bunun göstergesidir



Çocukların öğrenme yollarından biri de taklittir Televizyonda izlediği kuvvet taşıyan bir davranışı veya sahneyi taklit edebilirler Ama bu davranışlar uzun zaman devam edip kalıcı olmazlar Çocukların yalnızca televizyonda izledikleri şiddet taşıyan programlar sebebiyle şiddete yöneldiklerini bildirmek olası değildir Şiddet sahneleri ile fazla sık karşılaşıyor olmaları, şiddete duyarsızlaşmalarına ve olağan bulmalarına niçin olabilir Zorlama taşıyan davranışlar uzun vadede devam ediyorsa, çocuğun kişilik örgütlenmesi, anne babanın davranış ve davranışları, sosyal çevresi gibi faktörler dikkate alınmalıdır



Yapılan incelemeler gösteriyor fakat, konsantrasyon için çok da çabanın gerekmediği filmler, çizgi filmler, ziyafet programları uzun vadede çocukta dikkat dağınıklığı probleminin de ortaya çıkmasına sebep olabilmektedir



Peki televizyon izlemek nasıl olumlu ülkü getirilebilir?



Çocukların izleyeceği programlar konusunda seçici olunmalı İzleyeceği programlara karar verilirken çocuğun bireysel gelişimini göz önünde bulundurulmalıdır



Televizyon izleme etkinliği çocukla birlikte gerçekleştirilmelidir Bilhassa 6 yaşın altındaki çocukların televizyon izlemeleri anne babaları ile gerçekleştirdikleri bir etkinlik olmalıdır Bu durum, çocuklara izlediklerini yorumlama şansı verirken, bununla birlikte aile içinde geçerli değer yargılarının da aktarımını sağlar



Eğer çocuk fazla fazla televizyon izliyorsa, bu durumda sorulması gereken birkaç soru vardır “Ailece yapılan etkinliklerin çeşidi nelerdir? “Televizyon gerçekte çocuk için dadı görevi mi görmektedir? “Anne babanın çocuğuna farklı meşguliyetler bulma konusundaki bilgisi, fikri, ve sosyal çevresi ne düzeydedir ?



Çağımızın teknolojik gelişimi çocuğun gelişimine uygunsuz bir çok uyaranla karşılaşma riskini arttırmaktadır böylece karşılaştığı lüzum zor gerekse cinsel içerikli görüntüleri, uyaranları değerlendirebilmesi için şiddetin niteliği hakkında ve cinsel konularda temel bilgilerin verilmiş olması gerekmektedir



Akşam yemeği gibi ailece yapılan bir faaliyette televizyonun kapalı olması, tüm aile bireylerinin bir araya geldiği bu zaman diliminde ancak etkileşimi ve birbirlerine yönelik farkındalığı arttıracaktır



Televizyon izlemeyi öteki bir çok faaliyet gibi planlı bir şekilde gerçekleştirmek önemlidir Tek bir faaliyet alanına saplanıp kalmak, çocuğun tek bir yönünün gelişip bir fazla alanının cılız kalmasına niçin olur Televizyon ile çocuğun sosyalleşmesini bekleyemeyiz, sosyalleşmek için ilişkiye ihtiyaç vardır Kitap okuma ile gelişimi desteklenen hayal gücünün ve yaratıcılığın sadece televizyon ile gelişmesini bekleyemeyiz Kitap keşiftir, televizyon ise hazır kıta



Haftanın bir ya da iki günü televizyon izlememe günü olarak değerlendirilebilir Evin içinde öbür aktiviteler (puzzle, maket vb) yerine getirmek çocuğun, televizyon olmadan da eğlenebileceğini ayrım etmesini, farklı yeteneklerini, keyif alanlarını keşfetmesini sağlayacaktır



neticede, tek başına televizyondan korkmanın ya da televizyonu eğlencenin tek yolu olarak görmenin bir anlamı yoktur Teknoloji hayatımıza televizyonu, bilgisayarı, cep telefonunu hatta kameralı cep telefonlarını soktu ve bunun gibi çoğu şey daha hayatımızın içinde yer alacak Bu araçlarla olan ilişkimiz, hayatımızın içine nasıl yerleştirdiğimiz ve ne cins anlamlar verdiğimiz onların etkilerini belirleyecek *