temel hak ve özgürlüklerimiz nelerdir maddeler halinde

temel adalet ve özgürlüklerimiz nelerdir Kısaca

Esas Adalet Ve Özgürlükler Nelerdir?

İnsan Hakları kavramı bütün insanlara bahşedilen hak ve özgürlükleri kapsar
Yaşama hakkı bütün insanların öncelikli hakkıdır Yaşama hakkı olmadan diğer adalet ve özgürlükler de olmaz
Esas adalet ve özgürlükler üç büyük kümede toplanır

1 Kişinin adalet ve özgürlükleri
2 Sosyal ve hesaplı haklar
3 Siyasal haklar

Bir Takım yargı ve özgürlükler birbirinin temelini oluşturur Örneğin hafıza özgürlüğü eğitim hakkına; eğitim hakkı bilim ve sanat özgürlüğüne; bilim ve sanat özgürlüğü eğitim hakkına esas olabilir

TEMEL YARGI VE ÇEŞİTLERİ

a Yaşama Hakkı

Yaşama hakkı bütün hakların temelidir Çünkü diğer yargı ve özgürlüklere ulaşabilmek için yaşamak gerekir Mesela manâlı bir sağlık problemi olan bir kişi seyahat ve egzersiz özgürlüğünden de mahrum kalır Devletin yaşama hakkını gözetmek için aldığı önlemler:
Anne ve çocuk sağlığını gözetmek
Gençleri alkol ve uyuşturucudan gözetmek
Korunmaya fakir çocuklara sahip çıkmak
İnsanın maddî ve manevî varlığının gelişmesi için gerekli şartları hazırlamak

b Kişi Dokunulmazlığı

Anayasamıza tarafından bir takım özel durumlar haricen kişinin ceset bütünlüğüne dokunulmaz Anayasamıza kadar şu özel durumlarda birey özgürlüğüne dokunulabilir:
Ivedi ameliyatlarda vücudun gerekli yerlerinin alınmasıyla
Kişinin kendini savunma zorunluluğuyla saldırganı öldürmesiyle
Cezalı şahısların çalıştırılmalarıyla
Çocukların ıslah evlerinde tutulmalarıyla
Toplum için tehlike saçan kişilerin hudut dışı edilmeleriyle
Suçluluğu konusunda manâlı ipuçları bulunan kişilerin yakalanmalarıyla

c Özel Yaşamın Gizliliği

Kişinin istediği şeyleri kuytu tutmaya hakkı vardır Mahremiyet aile yaşamından başlar Kişi eşiyle ve çocuklarıyla arasında geçenleri açıklama yapmak zorunda değildir Özel yaşamın gizliliğine dokunulduğu koşul: Mahkemede yargılama nedeniyle yetkililerin özel yaşamla ilgili araştırma yapmalarıdır

ç Ev Dokunulmazlığı

Kişinin izni olmadan konutlara girilemez Kimsenin oturduğu eve dokunulmaz Fakat anayasamız bazı yetkilere suçlu arama suç kanıtı arama vb nedenlerle konuta girme yetkisi tanıyor

d Afiyet Hakkı

Sıhhat hakkı ayrıca cisim ayrıca de ruh sağlığı ile ilgili bir haktır Devlet her yaştaki bütün vatandaşların ceset ve ruh sağlığını geliştirecek tedbirleri alır Fakat sıhhat hakkını yerine getirmek sadece devletin görevi değildir Sağlığınçevrenin ve çevre sağlığının korunmasında kişilere kayda değer görevler düşmektedir

e Eğitim Hakkı

Anayasamızda eğitimle ilgili yer alan maddeler şunlardır :
Kimse eğitim ve öğrenim hakkından mahrum bırakılamaz
İlköğretim kız ve erkek bütün vatandaşlar için zorunlu devlet okullarında parasızdır (md42)
Devlet parasal olanakları beceriksiz başarılı öğrencilerin öğrenimlerini sonuna kadar sürdürebilmesi için onlara yatılıburs yurt olanakları gibi olanaklar sağlar
Devlet durumları nedeniyle özel eğitime gereksinimleri olanların eğitimlerini sağlamak üzere gerekli önlemleri alır
Devlet başka ülkelerde çalışan yurttaşlarımızın çocuklarının eğitimi için zorunlu önlemleri alır

UYARI: Anayasamıza göre eğitim; Atatürk ilkeleri doğrultusunda çağdaş ve milli olmalıdır

f Seçme Ve Seçilme Hakkı

Anayasamıza tarafından vatandaşlar; seçme ve seçilme bağımsız olarak veya bir siyasî parti içinde siyasî faaliyette yeralma insanlar oylamasına katılma hakkına sahiptir

UYARI: Anayasamıza göre; seçmen yaşı 18 milletvekili seçilme yaşı 30 belediye ve muhtar seçilme yaşıcumhurbaşkanı seçilme yaşı 40'tır

Anayasamıza kadar seçimlerde oy kullanmayacaklar şunlardır :

Silâh aşağı bulunan er ve erbaşlar
Askerî öğrenciler
Hükümlüler

g Dilekçe Hakkı

Başvuru hakkı diğer bir fazla hakkı (alıştırma haberleşme hak arama vs) gözetmek için zorunlu olan bir haktır Kişi bu hakkını kullanarak ayrıca kendi sorunlarını çözmeye çalışır ayrıca de toplumun yönetiminde etkin olur

Öteki Haklarımız :

Sahiplik Hakkı

Sahiplik; şahısların taşınır ve taşınmaz mal varlığı anlamına gelir Anayasamıza göre sahiplik hakkı toplum yararına aykırı olarak kullanılamaz Bu durumda devlet sahiplik ve servet hakkını sınırlandırabilir

Alıştırma Hakkı

Alıştırma keza bir yargı keza de yükümlülüktür Anayasamıza göre; herkes dilediği alanda çalışma hakkına sahiptir

Devlet alıştırma yaşamını hazırlamak çalışanları korumak işsizliği önlemek için zorunlu önlemleri alır Kimse yaşınacinsiyetine gücüne uymayan işlerde çalıştırılamaz Küçükler ve kadınlar ile bedenî ve ruhî yetersizliği olanlar egzersiz şartları bakımından özel olarak korunurlar

Sosyal Emniyet Hakkı

Sosyal emniyet emeği ile geçinenlerin emeklilerin ve güçsüzlerin korunması için devletçe tedbir alınması demektir

UYARI: Sosyal güvenliği gözetmek için Emekli Sandığı Sosyal Sigortalar Kurumu Bağ – Kur gibi kuruluşlar kurulmuştur

Anayasımıza kadar; herkes sosyal güvenlik hakkına sahiptir *