İsmet Özçelik'in köşe yazısından alıntı
Kulağa hoş gelen açıklamalar yapılsa da; Faizler düşürülse de; Birtakım bilgilerle kamuoyu inandırılmaya çalışılsa da;
Endüstrimiz kan kaybediyor.
Bırakalım yeni yatırımları;
Mevcut fabrikalar zorda.
İşsizliğin yüzde 14’lere yükselmesi de bundan.
TEMSA
1968 yılında kuruldu.
Yarım asırlık bir şirket.
Yılda 10 binin üzerinde otobüs, midibüs ve hafif kamyon üretiyordu.
İhracatı da var.
ABD, İngiltere, Fransa, Almanya, İtalya’ya, ...
Toplam 70 ülkeye...
ABD’de pazar hissesi yüzde 10.
11 aylık ihracat 104 milyon dolar.
Türkiye’nin dünya markası kuruluşlarından.
EVVEL SATILDI
Türkiye’deki pazar hissesi da yüzde 30 civarında.
2009 krizinde sendeledi.
Lakin sonra toparladı.
Geçen yıl yaşanan döviz krizine dayanamadı.
Külfete girdi.
30 Mayıs 2019’da bir fona satıldı.
İsviçre merkezli True Value Capital Partners.
Sanayi kuruluşu değil, fon.
Biraz karışık bir iş.
ELEKTRİKLİ OTOBÜS
TEMSA’nın bir öbür özelliği daha var.
Seri üretime hazır iki farklı elektrikli otobüse sahip.
Avenue Electron ve MD9 electriCITY.
Dünyada birinci.
Artık üretimi durdurması farklı.
Türkiye’de üretimden vazgeçerse;
Yerli mühendislerin emeği heba olacak.
Proje yabancılara gidecek.
1500 çalışan, yüzlerce yetişmiş eleman ne olacak?
Kimsenin umurunda değil.
Ancak kaybedenin Türkiye olacağı kesin.
NİYET NE?
Bu satın alma hangi hedefle yapıldı?
Ardında kimler var?
Bu soruların cevabı şimdi yok.
Bölümdeki uzmanlara nazaran;
En büyük ihtimal Avrupalı bir üreticinin TEMSA’nın ülkemizdeki yüzde 30’luk hissesini ele geçirme eforu.
Tabi dünyadaki hissesi da değerli.
Bir öbür ihtimal da elektrikli otobüs konusu.
Üretim etabına gelen bu firmamızı ele geçirmek.
Rekabet hukuku mahzurunu aşma teşebbüsü.
YERLİ DEĞİL YABANCI
Öbür otobüs üreticileri de bu işin içinde olabilir.
Uzak doğulu, Japon, ...
TEMSA’yı alırsa sürpriz olmaz.
Yakında gerçek ortaya çıkar.
Ancak alanın yerli olmayacağı kesin.
ALMANYA NE YAPARDI?
Bu olay Almanya’da yaşansaydı;
Alman devleti ne yapardı?
Almanya’yı yakından tanıyanlara sordum.
Cevapların şöyle oldu:
“Almanya marka pahası yüksek; istihdam yaratanların satışına müsaade vermez.
Hele milletlerarası piyasalarda pazar hissesi yüksekse.
Eyalet Hükümetleri kriz devirlerinde dikkatlidir.
El değiştirmeleri yakından takip eder.
Her eyalette faaliyet gösteren Kamu Varlıkları ve İştirakleri İdare Şirketi (HGV) devreye girer
Gerektiğinde bu cins şirketlerin paylarını satın alırlar.”
ÖRNEKLER
Sonra da şu örnekleri verdiler:
“Hamburg Hükümeti 2009 krizinde dünyanın en büyük birinci beş gemi nakliyeciliği şirketi ortasında yeralan Hapag-Lloyd AG paylarının yaklaşık yüzde 24’ünü satın alarak şirketin yabancı sermaye denetimine girmesine müsaade vermemiştir.
Beiersdorf AG’nin çoğunluk paylarının bir Amerikan şirketi tarafından ele geçirilmesi tıpkı yolla, şirketin yüzde 10 payı satın alınarak engellenmiştir.
2009 krizinde Hamburg Eyalet Hükümeti AurubisAG’nın (dünyanın en büyük bakır üreticisi) payların yüzde 5’ini satın alarak şirketin yabancı sermaye denetimine girmesini engellemiştir.”
Almanya dünyanın en büyük ekonomilerinden.
Kendi endüstrisini ve şirketlerini bu türlü koruyor.
Biz ise seyrediyoruz.
TEMSA bir örnek.
Vatan Partisi’nin bu durumlar için programı var.
Varlık Fonu eşi dostu değil;
Türkiye’nin bedellerini kurtarmalıdır.
Kayak: Aydınlık