TEPAV araştırdı! Virüs bu sektörleri fena vuracak!

Türkiye’yi tesiri altına alan salgının 1 yıl sürmesi durumunda turizm, cümbüş ve kültür ile otel harcamaları yüzde 90’dan fazla azalacak. Devletin fakirlere aktarmak için 428 milyar liralık kaynağa gereksinimi olacak.

Türkiye İktisat Siyasetleri Vakfı (TEPAV) ‘Covid-19 Salgını Bir Değil Birkaç Çeyrek Sürerse Ne olur?' isimli bir çalışma yaptı.

Prof. Fatih Özatay ve Prof. İnanç Sak tarafından yapılan çalışmaya nazaran, virüsün 6 ay sürmesi halinde Türkiye iktisadı yüzde 20, bir yıl sürmesi halinde yüzde 38 oranında küçülecek.

Çalışmaya nazaran, krizin bir yıl sürmesi durumunda en büyük kayıp turizm, lokanta ve oteller ile cümbüş ve kültür bölümlerinde yaşanacak. Bu dallardan turizm geliri sıfıra inerken, lokanta ve oteller ile cümbüş ve kültür dalının gelirleri yüzde 90 oranında azalacak.



Birebir formda kamu ve özel bölüm dahil tüm yatırım harcamaları yüzde 70 azalırken, ulaştırmada yüzde 65, mobilya, mesken ekipmanları ile konut bakım ve tamirinde yüzde 50, giysi ve ayakkabıda yüzde 40, alkollü içkiler ve tütünde yüzde 15, besin ve alkolsüz içeceklerde yüzde 5 daralma olacak.

Sıhhat, haberleşme, konut, su, elektrik ve gaz kesimleri etkilenmezken yani büyüme ya da küçülme olmazken bir tek devletin tüketim harcamaları yüzde 20 oranında artacak. Virüs nedeniyle Türkiye'nin ihracatı yüzde 42, ithalatı yüzde 39 seviyesinde azalacak.

TEPAV'ın çalışmasında salgınla birlikte global seviyede yaşanan ekonomik badirelerin tek tek ülke bazında çözülemeyeceği, global seviyede alınacak tedbirlere muhtaçlık olduğu tespiti de yapıldı.

KART HARCAMASI AZALDI

Çalışmada, salgının yayılmasını önlemek gayesiyle bugüne kadar alınan tedbirler sonucunda havayolu nakliyatının neredeyse durduğu, şehirlerarası ve kent içi ulaşımın kıymetli ölçüde azaldığı, cümbüş yerleri, lokantalar ve alışveriş merkezlerinin kapatıldığı, turizm gelirinin bıçak üzere kesildiği, yurtdışı seyahatlerin imkansız hale geldiğine işaret edilirken, bunun birinci tesirlerinin gerçek kesim endeksinde süratli düşüşle görüldüğü belirtildi.
Çalışmada iktisadın yavaşlamasıyla kredi kartı harcamalarının mart ayı sonunda bir evvelki haftaya nazaran yüzde 31 azaldığı, nisan ayının birinci 7 gününde elektrik tüketiminin yüzde 13 küçüldüğü belirtildi.

AİLELERE 2 BİN LİRA NAKİT TAKVİYE

Krizin uzun mühlet devam etmesi halinde önemli kasvete düşecek geniş halk kitlelerine her ay aile başına 2 bin lira civarında nakit takviyesi verilmesinin de önerildiği çalışmada, mevcut işgücünün yüzde 80'nin çalışamayacağı düşünülerek ve salgın öncesindeki işsizler de dikkate alınarak yapılan hesaplamaya yer verildi.



Bu hesaba nazaran ortalama aylık 2 bin lira yardımın 3 aylık maliyeti 2019 yılı ulusal gelirinin yüzde 3.3'ünü, 9 aylık maliyeti de yüzde 10'u bulacak.

2019 ulusal geliri 4 trilyon 280 milyar lira olduğu dikkate alındığında bu türlü bir ödeme için iktidarın 428 milyar lira civarında kaynak bulunması gerekiyor.

Üstelik bu sarfiyata işletmelerin kaynak gereksinimleri ile elektrik, su üzere fatura ötelemeleri de dahil edilmedi.

Erdoğan Süzer/Sözcü