Teravih Namazının Kılınışı

Teravih Namazının Kılınışı teravih namazının kılınışı teravih namazı kılınışı teravi namazının namazi kilinişi namazi kilinisi Ramazan ayında yatsı namazından daha sonra kılınan namaz Teravihkelimesi Arapça, Tervihanın çoğuludur ve oturmak, istirahat etmek'anlamına gelmektedir Teravih namazı her dört rekatın sonunda oturulup azıcık dinlenildiği için, bu adı almıştır (elMeydanı, elLubab, İstanbul, (ty) I, 123) Teravih namazı, bayan erkek her müslüman için sünneti müekkededir Teravih, orucun sünneti değil, vaktin sünnetidir Bir mazereti dolayısıyla oruç tutamayanlar da teravih namazı kılarlar Ramazan gecelerini ihya etmek için kılınan Teravih namazı, Kur'an'da zikredilmemektedir Ama hakkında çok sayıda hadis rivâyet edilmiştir (Şevkânî, Neylü'lEvtâr, Darı, (ty) III, 53) Ebû Hureyre'nin naklettiği bir hadise kadar Resulullah (sas), Ramazan gecelerini ihya etmeyi teşvik etmiş, lakin bunu kesin olarak emretmemiştir Bu konuda; Her kim inanarak ve karşılığını Allah'tan bekleyerek Ramazan'ı ihya ederse, geçmiş günahları bağışlanır(Buharî, İman, 25, 27; Müslim, Musafi'in, 173, 176; İbn Mace, İkametu'sSalâ, 173; Tirmizî, Savm, 83) diye buyurmuştur Hadis alimlerinden enNevevî, Hz Muhammed (sas)'in ashabına Ramazanı ihya etmeyi vacip kılmadığını, fakat mendup olarak emredip özendirme ettiğini, İslâm alimlerinin de bunun mendup olduğunda ittifak ettiklerini kaydetmektedir EnNevevî, Ramazanı ihya etmenin, teravih namazını kılmakla hasıl olduğunuda zikretmektedir Bu açıdan Hz Muhammed (sas)'in, her kim Ramazan'ı ihva edersesözü, her kim geceleri namaz kılarak Ramazan'ı ihya ederseşeklinde anlaşılmalıdır (enNevevî, elMinhâc, 1924, VI, 39, vd) Nitekim Abdurrahman b Avf'ın naklettiği bir hadiste Hz Muhammed (sas): Kuşkusuz Allah Ramazan orucunu farz kıldı Ben de Ramazan gecelerini ihya etmeyi sünnet kıldım Her kim inanarak ve sevabını Allah'tan bekleyerek Ramazan'ı oruçla, gecelerini namazla ihya ederse, anasından doğduğu gün gibi günahlarından temizlenmiş olurbuyurmaktadır (İbn Mâce, İkametu'sSalâ, 173; İbn Hanbel, I, 191, 195) Resulullah (sas) Ramazanda mescitte gece bir namaz kıldı Sahabenin birçok da onunla birlikte o namazı kıldı İkinci gece tekrar aynı namazı kıldı Bu kez O'na tabi olarak aynı namazı kılan cemaat daha artı oldu Üçüncü gece Hz Muhammed (sas) mescit'e gitmedi Orayı dolduran cemaat onu bekledi Resulullah (sas) fakat sabah olunca mescide çıktı ve cemaata şöyle buyurdu: Sizin cemaatla teravih namazını kılmaya ne değin arzulu olduğunuzu görüyorum Benim çıkıp, size namazı kıldırmama engel olan bir husus da yoktu Ama ben size, teravih namazının farz olmasından korktuğum için çıkmadım(Buharî, Teheccud, 57) Ebû Zer (ra)'dan nakledildiğine kadar, Resulullah (sas) Ramazan ayının sonuna dürüst bazı gecelerde ahsabına, gecenin üçte birini geçinceye değin teravih namazını kıldırmıştır (İbn Mâce, İkametu'sSalâ, 173) Ebû Hureyre (ra)'nın naklettiği bir başka hadiste de Rasûlüllah (sas)'in Ramazan ayında, ashabtan bir grubu, Ubey b Kab (ra)'ın ardındaki cemaatle namaz kılarken fark etti ve Doğru yapıyorlar, yaptıkları şey ne güzeldirdiyerek tasvip ettikleri haber verilmiştir (Ebû Dâvud, İkâmetu'sSalâ, 190) Yeniden Hz Âişe validemiz (ra) Hz Peygamber (sas)'in kıldığı teravih namazı hakkında şu bilgileri vermiştir: Allah'ın elçisi ne Ramazanda, ne de diğer zamanlarda on bir rekattan artı namaz kılmazdı Dört rekat namaz kılardı ki, güzelliği ve uzunluğunu anlatamam! Nihayet üç rekat daha kılardı Bir defasında, Ey Allah'ın Resulu! Vitir namazını kılmadan uyuyor musun? diye sorduğumda Ey Âişe! Benim gözlerim uyur, lakin kalbim uyumazbuyurdu(Buharî, Teheccüd, 1 25) Hanefilere tarafından, teravih namazının rekât sayısı Hz Ömer (ra)'ın uygulamasına dayanır Hz Ömer Mescidi Nebevî'de halifeliğinin son zamanlarında teravih namazını yirmi rekât olarak kıldırdı Dört halife devrinden sonra da kimse teravihin yirmi rekat olarak cemaatla kılınmasına aleyhinde çıkmadı Alimler bu hususta Hz Muhammed (sav)'in şu hadisine kadar hareket etmişlerdir: Benden sonra benim sünnetimden ve raşit halifelerin sünnetinden ayrılmayın(Tirmizî, İlim, 16; İbn Hanbel, IV, 126) Öteki yanlamasına Abdullah b Abbas (ra)'ın Ramazan ayında teravih namazını yirmi rekat olarak kıldığı ve arkasından da üç rekat vitir namazını kıldığı rivâyet edilmiştir İmam Ebû Hanife'ye Hz Ömer (ra)'ın bu hususta yaptığı uygulama sorulunca, şöyle demiştir: Teravih namazı hiç şüphesiz müekked bir sünnettir Hz Ömer, bu namazın cemaatle ve yirmi rekat kılınmasını kişisel bir ictihadı ile yapmadığı gibi, bir bid'at olarak da emretmemiştir O, kendisinin bildiği şer'î bir esasa ve Hz Muhammed (sav)'in bir vasiyetine dayanarak böyle yapmıştır (etTahtavî, Haşiye, 334) Yukarıda göze çarpan edildiği gibi, teravih namazı erkek ve kadınlar için sünneti müekkede olarak kabul edilmektedir Hz Peygamber (sas) bir hadiste: Allah size Ramazan orucunu farz kılmıştır, ben de size gece namazını (teravihi) sünnet kıldım(İbn Mâce, İkametü's, Salâ, 173; İbn Hanbel, I,191 vd) diyerek buna işaret buyurmuştur Nakledilen tüm bu rivâyetlere göre teravih namazının sekiz rekatının müekked sünnet olduğunda şüphe yoktur İbnu'lHumam gibi bazı alimler, sekiz rekattan fazlasının müstahap olduğunu söylemişlerdir Bu şart, yatsı namazından daha sonra dört rekat nafile namaz kılmanın müstahap oluşuna benzer ama, bunun ilk iki rekatı müekked sünnet olur (İbnu'lHumâm, Fethü'lKadîr, Mısır, 1315, I, 333 vd) Teravih namazı, Ramazan ayına mahsustur; vakti, tercih edilen görüşe tarafından, yatsı namazından sonradır, sabah namazının vaktine kadar devam eder Vitir namazı teravih namazından daha sonra kılınır Oysa teravih namazından önce kılınmasında da herhangi bir sakınca yoktur Fakat teravih namazı yatsı namazından önce kılınmaz Kılındığı takdirde, iâdesi gerekir Bu namazın gece yarısından veya gecenin üçte birinden sonraya tehir edilmesi müstehaptır En sağlam görüşe göre, teravihte cemaat olmak sünneti kifâyedir Yani bir mescitte hiç kimse teravihi cemaatle kılmazsa, tümü günahkâr olur Teravih namazı tek başına kılınabilir Ama cemaatle kılınması daha faziletlidir Teravih namazına, yarısında yetişen kimse, önce yatsı namazının farzını kılar ve sonra teravih namazını kılmak için imama uyar Beceriksiz kalan teravih rekatlarını, daha sonra kendisi tamamlar Hatim ile teravih namazını kılmak sünnettir Teravih namazının kazası yoktur Bilindiği gibi farz ve vacip namazlar kaza edilirler Teravih namazını, her iki rekatta bir selâm vererek on selâm ile son vermek daha faziletlidir Dört rekatta bir selam devretmek de caizdir Fakat bu şekilde kılmak mekruhtur Teravih namazını kılarken, iki rekatta bir selâm verilse, normal olarak akşam namazının iki rekat sünneti gibi ve dört rekatta bir selâm verilse, yatsı namazının dört rekat sünneti gibi kılınır Başlarken ve her iki rekatın başında Sübhâneke, Ezûzübesmeleve her oturuşta etTahiyyatile Sallibarikduaları okunur Cemaatle kılınınca, cemaat keza teravihe, hem de imama uymaya hedef eder İmam teravih namazını sesli olarak kıldırır (elKasânî, Bedai'usSanâyi', Beyrut, 1974, I, 288; Tahtavî, Haşiye, 335 vd) Teravih namazı, öteki namazlara nispetle azıcık seri kılınır Ama bu, harflerin mahreci anlaşılmayacak şekilde bozuk bir telaffuzla kılınabilir anlamına gelmez Bu bakımdan teravih namazının normalin dışındaki bir şekilde telaş kılınması mekruhtur Namazın rükünlerini yerine getirirken de telaş edilmez Kelimeleri tane tane okumak, mahreçlere dikkatli olmak ve rükünleri gerektiği gibi yerine getirmek gerekir Teravih namazı hatimle kılınmayan camilerde, herhangi bir yanlışlığa meydan vermemek ve cemaatın da kısa sureleri ayrıntılarıyla ezberlemelerini karşılamak için, Fil sûresinden sonraki sureleri okumakta yarar vardır Bu durumda imam, rekat sayılarında da tereddüde düşmekten korunmuş olur (İbn Abidîn, Reddu'lMuhtar, II, 44; vd, Vekbe ezZuhaylî, elFıkhu'lİslâmî, Dimaşk, 1989, II, 72)