Terbiye Kuralları Nelerdir,
Terbiye Kuralları hakkında,
Terbiye Kuralları
Aile ici Terbiye kurallarının yanında toplumsal terbiye kuralları da vardır Cocukları terbiye etmek nezaket ve gorgu kurallarını anlatmak ile onları iyi bireyler yapabiliriz
Yetiştirme, kabiliyetlerini geliştirme, eğitim; bilgi, saygı ve edep oğretme; iyi ahlak, nezaket, gorgu, hafif ceza verme, alıştırma, talim, eğitim ilmi, pedagoji ve bazı yemeklere konulan bir ceşit salca gibi manalar icin kullanılır
Eğitimle uğraşan eğitimci, pedagog ve murebbilere de terbiyeci denir
Terbiye arapca bir kelimedir ve rabbafiilinin masdarıdır Terbiye'ye benzeyen ceşitli kelimeler de aynı şekilde rabbefiilinden turemişlerdir
Terbiye ile aynı kokten gelen ve Kur'an'da yuze yakın yerde gecen Rabbkelimesi, Allah'ın sıfatıdır Sahib, malik ve idareci gibi manalar icin kullanılır Aynı zamanda terbiye manasına da gelir Terbiye ile aynı anlamda olan bu Rabbkelimesinin bulunduğu ayetlerden birinin manası Şoyledir:
Alemlerin Rabb 'ı (terbiye edip yetiştiricisi) Allah'a hamd olsun(elFatiha, 11)
Terbiye, bir nevi herhangi bir şeyi kademe kademe, tedric ile kemaline eriştirmektir Kainattaki butun varlıkların terbiye gorme ve kemale erme kanunları vardır Bu kanunların sahibi, hakimi, idareci ve yoneticisi de, hic şuphesiz Yuce Allah'tır (elİsfahani, elMufredat, İstanbul, 1986, s 269 vd; Elmalılı Hamdi Yazır, Hak Dini Kur'an Dili, İstanbul, 1971, I, 62 vd)
İslam dini, insan terbiyesine son derece onem vermiştir Kur'an ve sunnet olculeri icinde terbiye edilen, ona gore hareket eden insan, meleklerden daha ustun olan bir makama yukselmiş kabul edilir İslam terbiyesinden mahrum olan, nefsine, şehevi duygularına ve maddi menfaatına gore hareket edenler de, hayvanlardan daha aşağı olan bir dereceye duşmuş olurlar Onun icin ilk peygamber Adem (as)'dan son peygamber Hz Muhammed (sav)'e kadar, butun peygamberlerin ana gayesi, insanları tevhid inancı ile terbiye etmektir Bu, daima insanları iyi ve guzel şeylere goturur Hedef, insanları iyi ve faydalı olan şeylerle eğitip terbiye etmektir (Muhammed Kutup, Menhecu'tTerbiyeti'lİslamiyye, Beyrut 1982, s II vd)
Gunumuzde terbiye yerine eğitim kelimesi kullanılmaktadır Bu iki kelime bir bakıma eş anlamlıdır Eğitimle ilgili ceşitli kitap ve araştırmalar yazılmıştır
Yukarıda belirtildiği gibi, butun peygamberler, insanları eğitmek, terbiye etmek icin gonderilmişlerdir Peygamberler insanları eğitirken, en guzel metodları takib etmişlerdir İnsan eğitiminde en guzel metod, peygamberlerin metodudur Onlar bu yolda sabır, doğruluk, durustluk, adalet ve benzeri butun hususlarda ornek insanlar olarak hareket etmişlerdir Yuce Allah Kur'an'da, peygamberlerin insanları eğitip terbiye etmeleri hakkında şoyle buyurmuştur:
Nitekim kendi icinizden, size ayetlerimizi okuyan, sizi temizleyen, size kitap ve hikmeti ve size bilmediklerinizi oğreten bir resul gonderdik(elBakara, 2151 )
Bu ayette gecen tezkiye, ta'lim, hikmet ve bilmediklerini oğretme kelimeleri, alimler tarafından ceşitli şekillerde yorumlanmışlardır; genellikle eğitim ve terbiye manasında kabul edilmişlerdir (elMaverdi, enNuketu ve'lUyUnu, Beyrut 1992, I, 208)
Terbiye denince, daha cok cocuklar akla gelir Eğitim ve terbiye genellikle onları ilgilendirir Onun icin Yuce Allah, inanan insanları bu hususta uyarmış, aile fertlerini kotu şeylerden koruma ve iyi şeyleri işleme hususunda eğitmelerini istemiştir
Ey inananlar, kendinizi ve aile fertlerinizi bir ateşten koruyun ki, onun yakıtı insanlar ve taşlardır (etTahrim, 666)
Hz Muhammed (sav) cocuk terbiyesi uzerinde onemle durmuştur
Hic bir baba cocuğuna guzel terbiyeden daha iyi bir hediye veremez (Ali Nasıf, etTac, Beyrut 1961, V, 8)
Bir adamın cocuğunu eğitip terbiye etmesi maddi (icerikli) sadakalar dağıtmasından daha hayırlıdır(Ali Nasif, etTac, V, 8)
Başka bir hadiste de, Resulullah (sav): Hepiniz cobansınız ve hepiniz cobanlığınızdan mes'ulsunuz (Muhammed b Allan, Delilu'lFalihin, Mısır 1871, II, 132) diyerek, her annebabanın cocuğunu eğitip terbiye etmesine işaret etmiştir
Terbiyeye bu derece onem veren İslam dini, insanların ruh akıl ve cisminin eğitim ve terbiyesi icin, bir cok emir ve yasaklar koymuş ve bunlara uyulması icin de, ceşitli mueyyideler tespit etmiştir islamın koyduğu terbiye kurallarına uygun hareket eden insanlar, dunya ve ahirette huzur ve saadete ererler
Nureddin TURGAY
Terbiye Kuralları hakkında,
Terbiye Kuralları
Aile ici Terbiye kurallarının yanında toplumsal terbiye kuralları da vardır Cocukları terbiye etmek nezaket ve gorgu kurallarını anlatmak ile onları iyi bireyler yapabiliriz
Yetiştirme, kabiliyetlerini geliştirme, eğitim; bilgi, saygı ve edep oğretme; iyi ahlak, nezaket, gorgu, hafif ceza verme, alıştırma, talim, eğitim ilmi, pedagoji ve bazı yemeklere konulan bir ceşit salca gibi manalar icin kullanılır
Eğitimle uğraşan eğitimci, pedagog ve murebbilere de terbiyeci denir
Terbiye arapca bir kelimedir ve rabbafiilinin masdarıdır Terbiye'ye benzeyen ceşitli kelimeler de aynı şekilde rabbefiilinden turemişlerdir
Terbiye ile aynı kokten gelen ve Kur'an'da yuze yakın yerde gecen Rabbkelimesi, Allah'ın sıfatıdır Sahib, malik ve idareci gibi manalar icin kullanılır Aynı zamanda terbiye manasına da gelir Terbiye ile aynı anlamda olan bu Rabbkelimesinin bulunduğu ayetlerden birinin manası Şoyledir:
Alemlerin Rabb 'ı (terbiye edip yetiştiricisi) Allah'a hamd olsun(elFatiha, 11)
Terbiye, bir nevi herhangi bir şeyi kademe kademe, tedric ile kemaline eriştirmektir Kainattaki butun varlıkların terbiye gorme ve kemale erme kanunları vardır Bu kanunların sahibi, hakimi, idareci ve yoneticisi de, hic şuphesiz Yuce Allah'tır (elİsfahani, elMufredat, İstanbul, 1986, s 269 vd; Elmalılı Hamdi Yazır, Hak Dini Kur'an Dili, İstanbul, 1971, I, 62 vd)
İslam dini, insan terbiyesine son derece onem vermiştir Kur'an ve sunnet olculeri icinde terbiye edilen, ona gore hareket eden insan, meleklerden daha ustun olan bir makama yukselmiş kabul edilir İslam terbiyesinden mahrum olan, nefsine, şehevi duygularına ve maddi menfaatına gore hareket edenler de, hayvanlardan daha aşağı olan bir dereceye duşmuş olurlar Onun icin ilk peygamber Adem (as)'dan son peygamber Hz Muhammed (sav)'e kadar, butun peygamberlerin ana gayesi, insanları tevhid inancı ile terbiye etmektir Bu, daima insanları iyi ve guzel şeylere goturur Hedef, insanları iyi ve faydalı olan şeylerle eğitip terbiye etmektir (Muhammed Kutup, Menhecu'tTerbiyeti'lİslamiyye, Beyrut 1982, s II vd)
Gunumuzde terbiye yerine eğitim kelimesi kullanılmaktadır Bu iki kelime bir bakıma eş anlamlıdır Eğitimle ilgili ceşitli kitap ve araştırmalar yazılmıştır
Yukarıda belirtildiği gibi, butun peygamberler, insanları eğitmek, terbiye etmek icin gonderilmişlerdir Peygamberler insanları eğitirken, en guzel metodları takib etmişlerdir İnsan eğitiminde en guzel metod, peygamberlerin metodudur Onlar bu yolda sabır, doğruluk, durustluk, adalet ve benzeri butun hususlarda ornek insanlar olarak hareket etmişlerdir Yuce Allah Kur'an'da, peygamberlerin insanları eğitip terbiye etmeleri hakkında şoyle buyurmuştur:
Nitekim kendi icinizden, size ayetlerimizi okuyan, sizi temizleyen, size kitap ve hikmeti ve size bilmediklerinizi oğreten bir resul gonderdik(elBakara, 2151 )
Bu ayette gecen tezkiye, ta'lim, hikmet ve bilmediklerini oğretme kelimeleri, alimler tarafından ceşitli şekillerde yorumlanmışlardır; genellikle eğitim ve terbiye manasında kabul edilmişlerdir (elMaverdi, enNuketu ve'lUyUnu, Beyrut 1992, I, 208)
Terbiye denince, daha cok cocuklar akla gelir Eğitim ve terbiye genellikle onları ilgilendirir Onun icin Yuce Allah, inanan insanları bu hususta uyarmış, aile fertlerini kotu şeylerden koruma ve iyi şeyleri işleme hususunda eğitmelerini istemiştir
Ey inananlar, kendinizi ve aile fertlerinizi bir ateşten koruyun ki, onun yakıtı insanlar ve taşlardır (etTahrim, 666)
Hz Muhammed (sav) cocuk terbiyesi uzerinde onemle durmuştur
Hic bir baba cocuğuna guzel terbiyeden daha iyi bir hediye veremez (Ali Nasıf, etTac, Beyrut 1961, V, 8)
Bir adamın cocuğunu eğitip terbiye etmesi maddi (icerikli) sadakalar dağıtmasından daha hayırlıdır(Ali Nasif, etTac, V, 8)
Başka bir hadiste de, Resulullah (sav): Hepiniz cobansınız ve hepiniz cobanlığınızdan mes'ulsunuz (Muhammed b Allan, Delilu'lFalihin, Mısır 1871, II, 132) diyerek, her annebabanın cocuğunu eğitip terbiye etmesine işaret etmiştir
Terbiyeye bu derece onem veren İslam dini, insanların ruh akıl ve cisminin eğitim ve terbiyesi icin, bir cok emir ve yasaklar koymuş ve bunlara uyulması icin de, ceşitli mueyyideler tespit etmiştir islamın koyduğu terbiye kurallarına uygun hareket eden insanlar, dunya ve ahirette huzur ve saadete ererler
Nureddin TURGAY