Terlikleri ve duvarları yalayan çocuklara dikkat!

Çocukluk çağında en sık görülen sağlık durumu problemlerinin başında demir eksikliği anemisi geliyor Yenidoğan döneminde çoğunlukla görülmekle birlikte, hastalığın ortaya çıkmasında beslenmede yapılan hatalar da önemli rol oynuyor Demir eksikliğinin ihmal edilmesinin bağışıklık sisteminin zayıflamasından ruhsal sorunlara kadar çoğu probleme yol açtığını gösteren Pediatrik Hematoloji Bölümü ’nden Prof Dr Atila Tanyeli, demir eksikliği anemisi ve tedavisi hakkında veri verdi*


Yenidoğanlarda 6 aydan itibaren demir ihtiyacı artar
Demir eksikliği anemisinin üç esas noktası bulunmaktadır En sık görülen şekli alım azlığı iken gastrointestinal sistemler ile enfeksiyon ve tüketime tabi kayıplara da rastlanır Kan kaybına yol açan enfeksiyonlar da bir diğer faktör olarak öne çıkar Anne sütünde demir olsa da ilk aylarda çocuğun çabuk büyümesi nedeniyle bilhassa altıncı aydan itibaren demir eksikliği ortaya çıkmakta ve ihtiyacın karşılanması zorlama olmaktadır*
Sıradan 3 kilo 300 gram dünyaya gelen bir bebek bir yaşında 910 kilo olur Bu da üç kat artış anlamına kazanç Bu yükselme hızına yerinde vitaminmineral tüketimi ile beslenme şekli daima ihtiyacı karşılamayabilir Bilhassa anne sütü tam verilmiyorsa, inek sütüyle beslenme söz konusuysa ve beslenmede hata yapılıyorsa bu durum daha net ortaya çıkar*
Demir ilacını çocuğunuza verirken bu hatalara düşmeyin*
Tatmin Edici demir alınmasına karşın birtakım besin hataları da kayıplara yol açabilir Mesela; akarsu, süt ürünleri ve tok karnına ilaç kullanımı demir emilimini ya da faydasını azaltabilir Tüketim sorunları ise en sık enfeksiyonlar sebebiyle görülür
Doğumdan sonraki ilk iki yılda bağışıklık sisteminin bütün gelişmiş olmaması, çocuk yuvası, çocuk yuvası gibi kalabalık ortamlarda bulunmak mikropla temas enfeksiyona yol açabilir Çocukta demir kaybına yol açan anemi, çocukta solukluk yani kansızlık denilen tablonun yanı sıra iştahsızlık, uykusuzluk ve huzursuzluğa da niçin olur*
Terlikleri ve duvarları yalayan çocuklara uyarı
Demir eksikliği anemisinin boyutu arttıkça çocuklarda evdeki saksıların diplerindeki veya dışarıdaki toprakları yeme, terlikleri ve duvarları yalama gibi olağandışı davranışlar görülmeye başlar Sonrasında tabloya; tedirginlik, gelişim bozukluğu, maddi muayenede ortaya çıkan kalp yetmezliğine giden nabzın artması, karaciğerde artış gibi semptomlar da eklenir Eğer demir eksikliği anemisi uzun sürerse mektep döneminde unutkanlık, hırçınlık, uykusuzluk ile iştahsızlık manâlı bir ebat kazanır*
Aileler bu konuda bilinçli olmalı
Demir eksikliği belirtilerinin görüldüğü çocuklara başlangıçta ayrıntılı bir kan testi uygulanır Demir eksikliği tanısı alan çocukların tedavisi yaş ve kiloya kadar değişmekle birlikte, günde 35 mg demir takviyesine başlanır Uygulanan ilaçların gastrointestinal sistemde çabuk emilen formda olduğu için tedavi en az biriki ay sürer Tedavinin en kayda değer amacı; ailelere demirin nasıl ve hangi gıdalarla verileceğini bilgi vermek olmalıdır Bunun için şu kurallara dikkat edilmelidir:*
•** *Aç karnına alınacak denildiğinde birçok aile ara sıra yemekten hemencecik önceki ‘arzu ’ halini düşünmektedir Ama söz konusu özlem, iki öğün arasıdır*
•** *Tedavinin beşinci gününde kanda demirin etkili olmasını gösteren bir hücrenin çoğalıp, çoğalmadığı denetleme edilir Bunun için testler dikkatsizlik edilmemelidir Eğer büyüme varsa tedavinin içten yolda olduğu anlaşılması mümkün*
•** *Belirli aralıklarla demir düzeylerinin yoklama edilmesiyle değerler normale gelene kadar tedaviye devam edilmelidir*
•** *Demir tedavisinin ihmalkârlık edilmesi halinde enfeksiyonlarda artış, bağışıklık sistemi ile ruh sağlığında bozukluklarda çoğaltma görüleceği unutulmamalıdır*
*