Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
Etraf ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum'un etraf yatırımlarını gerçekleştirdikleri gerekçesiyle yine faaliyete geçmesine müsaade verildiğini açıkladığı 11 termik santrale 2018’de arızalanıp çalışmadıkları ortalama 109’ar gün için toplam 334 milyon 959 bin TL; 2019’da arızalanıp çalışmadıkları ortalama 91 gün için de toplam 518 milyon 386 bin 758 TL teşvik verildiği ortaya çıktı. Greenpeace husus hakkında yaptığı açıklamada, "Bu sayılar ortaya koydu ki, birçoğu 1950’lerde kurulan bu santraller çalıştıkça bir yandan bölgede yaşayan halkın sıhhatine ziyan verirken yandan tüm Türkiye’nin cebini yakıyorlar" dedi.
2019 yılı şubat ayında etraf yatırımlarını 7 yıl boyunca gerçekleştirmeyen 15 ve üzerinde termik santralin etraf yatırımlarından muafiyet müddetlerinin 2,5 yıl daha uzatılması gayesiyle kanun teklifi TBMM gündemine geldi. Unsur 45 ismi altında TBMM’de görüşülen 2,5 yıllık uzatma teklifi TBMM’de tüm partilerin ortak oyu ile reddedildi. Ne var ki tıpkı düzenleme yalnızca 9 ay sonra, kasım ayında yine TBMM gündemine geldi. Bu sefer husus düzenlemesi TBMM’de kabul edilmesine rağmen, Cumhurbaşkanı tarafından veto edildi. Cumhurbaşkanının vetosu ile kelam konusu 15 santralden, 5’nin faaliyeti durduruldu. Lakin süreç içinde, başka 10 termik santrale filtresiz olmalarına ve etraf yatırımlarını tamamlamamalarına rağmen süreksiz faaliyet müsaadesi verildi.
Bahsi geçen santraller etraf yatırımlarını gerçekleştirmemiş, filtrelerini takmamış olmalarına rağmen 2018 ve 2019 yıllarında, arızalanıp hizmet vermedikleri günler de dahil olmak üzere milyonlarca TL teşvik ödemesi aldılar. Greenpeace’in gerçekleştirdiği araştırmaya nazaran, arızalar nedeniyle kimisi yılın üçte ikisinde faaliyet gösteremezken kapasite düzeneği sisteminden aldıkları teşvikler yüzlerce milyonu buldu.
Kelam konusu santrallere arıza mühletleri dikkate alınarak ödeme yapılsaydı (kapasite düzeneği yönetmeliği birinci taslağında olduğu gibi), 2018 yılında yapılacak ödeme 148 milyon 678 bin TL idi. Ne var ki arıza mühletleri düşülmeden, arızalar dikkate alınmadan yapılan ödeme meblağı, 483 milyon 637 bin TL’yi buldu. 2019 yılında ise arıza mühletleri dikkate alınsaydı yapılacak ödeme 204 milyon 978 bin TL iken, arızalar dikkate alınmadan yapılan ödeme meblağı, 723 milyon 365 bin TL’yi buldu.
Sivas’ta bulunan Kangal Termik Santrali, 2019’da toplam 68.935.477 TL teşvik aldı; şayet arızalı olduğu günler için teşvik verilmeseydi bu sayı yalnızca 9.939.609 TL olacaktı. Misal biçimde Seyitömer Termik Santrali 2019’da toplam 100.748.225 TL teşvik aldı, şayet arızalı olduğu günler hesaba katılsaydı alacağı ölçü yalnızca 10.658.692 TL olacaktı yani neredeyse 10’da biri… Çatalağzı Termik Santrali de 2018 yılında 365 günün 333’ünde, 2019’da ise 298’inde arızalıydı. Buna rağmen 2018 yılında 35.034.693 TL, 2019 yılında ise 52.839.083 TL teşvik aldı.
Greenpeace Akdeniz Program Yöneticisi Avukat Deniz Bayram, yine faaliyete başlayan santrallerle ilgili şunları söyledi;
“7 yıl boyunca etraf yatırımlarını gerçekleştirmedikleri için kapatılan termik santallerin birtakım üniteleri tekrar faaliyete başladı. Bu santrallerin kısmen açılması ile ilgili hangi kriterlerin uygulandığı, bu santrallerin hangi etraf yatırımlarını gerçekleştirdiği konusunda belirsizlik mevcut... Sözkonusu santraller miadı dolmuş, hem sağlıklı ve istikrarlı bir etrafta yaşama hakkımızı ihlal eden hem de ekonomik olarak büyük bir yük oluşturan santraller. Bu santrallerin yıl içindeki arıza müddetlerine baktığımızda ne kadar verimsiz olduklarını ve Türkiye’nin elektrik arzını garantiye almaktan uzak oldukları açıkça görülüyor. Kelam konusu santrallere neden arızalı olduklarında bile milyonlarca lira teşvik ödemesi yapılsın? Arıza yapan sıhhat düşmanı santrallere ödenen milyonlar, bunun yerine Türkiye’de sıhhat sistemine, pak güç üretim sistemlerine ve geleceğimize yatırılabilir.”
Bu santrallerin halk sıhhatini tehdit ederken teşvik ödemesi almaya devam etmeleri Greenpeace tarafından Danıştay’a taşındı. Kelam konusu dava devam ediyor.
