iltasyazilim
FD Üye
Tevfik Fikret'in şiir anlayışı hakkında veri
Tevfik Fikret, bir anlamda Serveti Fünun edebî hareketinin sözcü*lüğünü yaptığı musahabei edebiyye başlıklı yazılarında dil konusu*nu, tabiî ki edebî dille ilgili görüşlerini, söz gelişi Lisânı Şiir (Mal Varlığıi Fünun, S 267), Tasfiyei Lisan (Mal Varlığıi Fünun, S 422) başlıklı yazı*larında fazla yönü olan olarak dile getirmeye çalışmıştır
Serveti Fünun edebî hareketinin öncüsü, bir anlamda sözcüsü Fikret'in dille ilgili görüşlerini üç esas başlıkta ölçmek gerekir:
1 Şiir ve edebiyat dili,
2 Sadelik,
3 Dilde tasfiye
1 Önce, şiir ve edebiyat dili üzerindeki görüşlerden laf açalım:
Lisânı şiir, lisânı tahassüs, lisânı rûhtur İfademizi ruhumuzun temâyülâtı bedâyiperestâne ve teheyyücâtı hakâyık*cûyânesine dilekçe eder, kalemimize kalbimize prapteylersek lisânı şiir ile ifâdei merâm etmiş oluruz; söylediğimiz şiir olmasa bile şâriâne olur (s 24) deyişi şiir sanatının özünü yansıtırken,
Lisân daha incelmeli, daha derin, daha tabiî daha hassâs ,daha saydam, daha münevver, daha esîrî olmalı Müteessir, mütefekkir görünmeli O Kadar hoş fakat nasıl?
Lisân daha incelmeli, daha derin, daha tabiî, daha hassâs, daha şeffaf, daha münevver, daha esîrî olmalı Müteessir, mütefekkir görünmeli O Kadar güzel lakin nasıl?
Nasıl mı? Bunu sormaya ne gereksinim var? Zaten mâhiyeti lisân ne olduğunu fakat tedkik ve takdir etmiş olanlar için bun*dan diğer tülü göz önünde bulundurmak, diğer taraftan tülü anlatmak mümkün müdü? Lisân, tasavvurât ve tahassüsâtın bir vasıtai tebliği ise şüphe değil fakat mütefekkir ve mütessir de gözükmek lâzım kazanç (s 35)
sözleri ise dilin edebiyaattaki inceliğini, derinliğini, büyüleyiciliğini, etkileyiciliğini ve düşündüücü oluşunu vurguluyordu
Bu tü değerlendirmelerinde Fikret, bir adım daha ileri giderek, ede*biyatın, bilhassa de şiirin, kendine özgü bir dilinin olmasını savunur, hatta bunu sanatın tabiatında görmeye çalışır *
Tevfik Fikret, bir anlamda Serveti Fünun edebî hareketinin sözcü*lüğünü yaptığı musahabei edebiyye başlıklı yazılarında dil konusu*nu, tabiî ki edebî dille ilgili görüşlerini, söz gelişi Lisânı Şiir (Mal Varlığıi Fünun, S 267), Tasfiyei Lisan (Mal Varlığıi Fünun, S 422) başlıklı yazı*larında fazla yönü olan olarak dile getirmeye çalışmıştır
Serveti Fünun edebî hareketinin öncüsü, bir anlamda sözcüsü Fikret'in dille ilgili görüşlerini üç esas başlıkta ölçmek gerekir:
1 Şiir ve edebiyat dili,
2 Sadelik,
3 Dilde tasfiye
1 Önce, şiir ve edebiyat dili üzerindeki görüşlerden laf açalım:
Lisânı şiir, lisânı tahassüs, lisânı rûhtur İfademizi ruhumuzun temâyülâtı bedâyiperestâne ve teheyyücâtı hakâyık*cûyânesine dilekçe eder, kalemimize kalbimize prapteylersek lisânı şiir ile ifâdei merâm etmiş oluruz; söylediğimiz şiir olmasa bile şâriâne olur (s 24) deyişi şiir sanatının özünü yansıtırken,
Lisân daha incelmeli, daha derin, daha tabiî daha hassâs ,daha saydam, daha münevver, daha esîrî olmalı Müteessir, mütefekkir görünmeli O Kadar hoş fakat nasıl?
Lisân daha incelmeli, daha derin, daha tabiî, daha hassâs, daha şeffaf, daha münevver, daha esîrî olmalı Müteessir, mütefekkir görünmeli O Kadar güzel lakin nasıl?
Nasıl mı? Bunu sormaya ne gereksinim var? Zaten mâhiyeti lisân ne olduğunu fakat tedkik ve takdir etmiş olanlar için bun*dan diğer tülü göz önünde bulundurmak, diğer taraftan tülü anlatmak mümkün müdü? Lisân, tasavvurât ve tahassüsâtın bir vasıtai tebliği ise şüphe değil fakat mütefekkir ve mütessir de gözükmek lâzım kazanç (s 35)
sözleri ise dilin edebiyaattaki inceliğini, derinliğini, büyüleyiciliğini, etkileyiciliğini ve düşündüücü oluşunu vurguluyordu
Bu tü değerlendirmelerinde Fikret, bir adım daha ileri giderek, ede*biyatın, bilhassa de şiirin, kendine özgü bir dilinin olmasını savunur, hatta bunu sanatın tabiatında görmeye çalışır *