Thunderbolt Nedir? Thunderbolt Ne İşe Yarar?

Thunderbolt Nedir?​

Hızla gelişen teknolojik cihazlar sayesinde kablolar da önem kazanmaya başladılar. Çünkü teknolojinin ve teknolojik cihazların gelişmesi aynı zamanda bu cihazların kablolarının da gelişmesini sağlıyor. Kabloların hızla gelişmesi tabii ki en çok kullanıcıların işine yarıyor. Son zamanların yükselen kablo türlerinden birisi de Thunderbolt oluyor.

Intel, 2009 yılında Thunderbolt adındaki veri ve güç aktarımı sağlayacak yeni bir kablo türü tasarlamaya başladı. Şirket, bu kablo teknolojisiyle klasikleşen USB kablolara göre daha hızlı veri ve güç aktarımı hedefledi. Proje, kısa bir zamanda yoğun bir ilgi gördü. İlgi gösteren teknoloji devlerinden birisi de Apple oldu.



Intel, aynı zamanda kabloyu tasarlarken çeşitli kablo birimlerini tek kabloda birleştirmeyi hedefledi. Bundan dolayı Thunderbolt, PCIe (PCI Express) ve DP (DisplayPort) arabirimlerini tek kabloda birleştiriyor.

Bunun yanı sıra Intel, bahsettiğimiz gibi kablonun piyasadaki kablolardan daha hızlı olmasını hedefliyordu. Bu amaç doğrultusunda ilk olarak fiberoptik kablolar ile ilk Thunderbolt sürümünü tasarlamayı hedeflediler. Fakat bu, çok maliyetli oluyordu. Bu durum da normal olarak kablonun kullanıcı sayısını etkileyecekti.


Bundan dolayı Intel mühendisleri, fiberoptik kablolar yerine daha az maliyetli olan bakır kabloları kullanmayı tercih ettiler. Mühendisler, bakır kablolar sayesinde 10 Gb/s bant genişliğine ulaşmayı başardılar. Bu da mühendislerin ilk etapta hedefledikleri değeler için gayet yeterli oldu.

Intel, Thunderbolt projesinden oldukça ümitliydi. Çünkü şirket yetkilileri, gelişen teknolojiyle birlikte artık her giriş birimi için farklı bir kablonun olmasını mantıklı bulmuyorlardı. Thunderbolt, çeşitli bağlantı noktaları ile uyumlu tek bir kablo oluşturmanın ilk ve en önemli ayağı oldu diyebiliriz. Peki proje nasıl ilerledi, Intel beklediği geri dönüşleri alabildi mi?

Yazımızın devamında teknoloji şirketlerinin Thunderbolt teknolojisi ile tanışma süreçlerini inceleyeceğiz.

Thunderbolt Teknolojisi, Tanıtıldığında Nasıl Tepki Gördü?​

Intel, 2009 yılında tasarımına başladığı Thunderbolt kablo teknolojisini 2010 yılında tanıtmaya başladı. Şirket, kablo teknolojisinden 2010 yılında gerçekleştirilen bir teknoloji fuarından bahsetti. Intel, tanıtımda çeşitli bağlantı noktalarında çalışacak tek bir kablo teknolojisi geliştirdiklerini anlattı.

Şirket, tanıtımda ilk olarak 10 Gbit/sn hız ile performans verecek bir kablo tasarladıklarını açıkladı. Fakat tanıtımın devamında Intel, kablonun hız değerinin gelecek yıllarda 100 Gbit/sn hıza kadar çıkabileceğini vadetti. Nitekim şirket, günümüzde vadettiği hız değerine henüz ulaşamamış olsa da hız konusunda süreç içerisinde büyük gelişmeler göstermeyi başardılar.

Intel tarafından tanıtılan bu teknoloji, teknoloji şirketlerinin ilgisini çekmeyi başarmıştı. Çünkü çoğu teknoloji şirketi, Intel gibi her bağlantı noktası için farklı bir kablonun bulunmasını doğru bulmuyordu. Fakat Thunderbolt teknolojisine destek konusunda Intel ilk etapta beklediği tepkiyi alamadı.

Thunderbolt teknolojisine olumlu bakan ve cihazlarında kullanmayı düşünen ilk şirketlerden birisi Apple oldu. 2011 yılında tanıtılan MacBook Pro modeliyle birlikte Apple ve Intel arasındaki uzun yıllar sürecek Thunderbolt ortaklığı başlamış oldu.

Apple ve Thunderbolt​

Thunderbolt kablo teknolojisinin tanınır olmasının en büyük sebebi, Apple’ın bu kablo teknolojisini kullanıyor olması diyebiliriz. 2011 yılında Apple, yeni bir MacBook Pro modeli tanıtacağını açıkladı. Bunun yanı sıra şirket, yeni MacBook Pro modelinde yeni bir bağlantı noktası kullanacaklarını da belirtti.

Bunun üzerine teknoloji meraklıları bu bağlantı noktasının Light Peak olacağını anlamışlardı. Çünkü bahsettiğimiz gibi Apple, Intel tarafından tanıtılan Thunderbolt kablo teknolojisine yoğun ilgi göstermişti. Bundan dolayı şirketin cihazlarında bu kablo teknolojisini kullanacağı aslında belliydi.

Apple’ın 2011 yılında yaptığı tanıtım ile teknoloji takipçilerinin görüşleri doğrulanmış oldu. Şirket, yeni MacBook Pro modelinde Thunderbolt kablo teknolojisinin kullanıldığını açıkladı. Fakat Apple tarafından Thunderbolt hakkında atılan adım, bununla sınırlı değildi.


Apple, MacBook Pro’nun tanıtımından kısa bir süre sonra yeni iMac serisini de tanıttı. Şirket, bu seride de Thunderbolt kablo teknolojisinin kullanıldığını belirtti. Böylece artık Thunderbolt kablolar, Apple kullanıcılarının hayatlarına girmeye başladılar.

Thunderbolt, o zamanlar yeni bir teknoloji olduğu için Apple bunun üzerinden reklam yapmayı hedefledi. Bunun da ilk adımı Thunderbolt bağlantı noktasına sahip modellerde, Thunderbolt sembolü kullanmak oldu.

Bunun yanı sıra Intel, Apple’ın Thunderbolt kabloları kullanmaya başlamasıyla projeye hız kazandırdı. Öyle ki Intel, 2011 yılında Apple’ın Thunderbolt destekli cihazlarını tanıtmasından sonra geliştirici kiti üreteceklerini duyurdu. Bu kit, teknoloji şirketlerinin Thunderbolt destekli cihazların test edilmesi amacıyla geliştirildi. Böylece önce Apple sonra da Intel’in hamleleriyle Thunderbolt hızla yayılmaya başladı.

Apple, Intel ile birlikte Thunderbolt üzerine yaptığı çalışmalardan oldukça memnun olacak ki Apple cihazlarda hâlâ Thunderbolt kablo bağlantısı kullanılıyor. Tabii ki günümüzde kullanılan Thunderbolt kablolar, ilk tanıtılan Thunderbolt sürümünden biraz farklı.

Thunderbolt Sürümleri Arasındaki Farklar Nelerdir?​

Teknolojinin gelişmesi, birçok kategoride olduğu gibi kablo teknolojilerinde de kendisini hissettiriyor. Bundan 10 yıl önce kablolar üzerinden veri aktarmak ya da cihazları şarj etmek saatler sürüyordu. Fakat günümüzde kablo geliştiricileri, güncel teknolojiyle uyumlu olan hızlı ve güvenilir kabloları kullanıcılarıyla buluşturuyorlar.

Thunderbolt kablolar da yeni nesil kablolardan birisi olarak karşımıza çıkıyorlar. Şimdilik piyasada 4 çeşit Thunderbolt sürümü mevcut. Bu sürümler arasında performans bakımından bazı farklılıklar mevcut. Yazımızın devamında sizler için Thunderbolt sürümlerinden ve bu sürümler arasındaki farklılıklardan söz edeceğiz.

Thunderbolt 1​

Aslında yazımızın bu kısmına kadar bahsettiğimiz Thunderbolt sürümü, Thunderbolt 1’di. Intel tarafından 2011 yılında piyasaya sürülen ve Apple tarafından da 2011 yılında kullanılmaya başlanan Thunderbolt sürümü olarak biliniyor.

Apple Thunderbolt
Intel, ilk Thunderbolt sürümünde kullanıcılarına 10 Gbit/sn hız vadetti. Şirket, bu konuda başarılı bir iş çıkarttı diyebiliriz. Bunun en büyük örneğini de Apple’da gözlemledik. Hem Apple hem de Apple kullanıcıları yeni bir teknoloji olmasına rağmen Thunderbolt 1’den memnun kaldılar.

Thunderbolt 1’in kullanıcıları için olumsuz olan tek noktası henüz yeni bir kablo türü olması oldu. Bu durumun olumsuz olmasının en temel sebebi Thunderbolt 1 kabloların her yerde bulunamıyor olmasıydı. Tabii ki zamanla bu durum düzelerek kullanıcılar için olumsuz bir durum olmaktan çıktı.

Thunderbolt 2​

Intel, Thunderbolt kablo teknolojisine özellikle Apple tarafından ilgi gösterilmesinden sonra projeyi hızlandırdı. Şirket, 2013 yılında yeni Thunderbolt modelini tanıttı. Intel bu modelle birlikte ilk Thunderbolt modelinden daha hızlı bir model oluşturmayı hedefledi.

Bundan dolayı Thunderbolt 2, 20 Gbit/sn hızla çalışmayı vadediyor. Intel, bu hızı iki tane 10 Gbit/sn hızla çalışan kanalı birleştirerek elde ettiklerini paylaştı. Hız dışında Thunderbolt 1 ve Thunderbolt 2 modelleri arasında ciddi bir fark bulunmuyor. İki serinin de bant genişliği aynı. Bunun yanı sıra iki serinin arabirimleri de birbiriyle uyumlu.

Intel tarafından tanıtılan yeni Thunderbolt sürümü, en çok Apple ve Apple kullanıcıları tarafından memnuniyetle karşılandı diyebiliriz. Apple, 2013 yılının Haziran ayında gerçekleştirdiği geliştirici konferansında (WWDC) Thunderbolt 2’yi tanıttı. Şirket, yeni Macbook Pro modeliyle birlikte kullanıcılarını Thunderbolt 2 ile buluşturacağını açıkladı.

Ekim 2013’te ise Apple, piyasaya sürdüğü yeni Macbook Pro modeliyle kullanıcılarını Thuderbolt 2 ile buluşturdu. Belirttiğimiz gibi Intel, tasarım gibi alanlarda yeni Thunderbolt sürümünde ciddi değişiklikler yapmadı. Fakat hız anlamında Intel ve Apple, Thunderbolt 2 ile birlikte kullanıcılarını ciddi manada etkilemeyi başardılar.

Thunderbolt 3​

Intel, gelişen teknolojiyle birlikte Thunderbolt kablo teknolojisinde de bazı değişiklikler yapması gerektiğini anladı. Bunun üzerine şirket, tasarım ve hız anlamında ciddi değişiklikler yapacağı Thunderbolt 3 sürümünü tasarlamaya başladı.

Intel, Thunderbolt 3 ile birlikte bant genişliğini 40 Gbit/sn hıza çıkarttı. Bunun yanı sıra şirket, yeni Thunderbolt sürümünün 4 adet PCI Express 3.0 ve 8 şerit DisplayPort desteği sağlayacağını belirtti.

Apple Thunderbolt 3
Bunun dışında Intel, Thunderbolt 3 ile birlikte yoğun ilgi gördü. Çünkü Intel, yeni Thunderbolt sürümünde çift 4K ekran desteği bulunduğunu açıklamıştı. Bunun yanı sıra Thunderbolt 3, güç aktarımı konusunda da kullanıcılarını memnun edecek özellikler bulunduruyor. Bu sayede hem teknoloji üreticileri hem kullanıcılar Thunderbolt 3 için oldukça heyecanlandılar.

Apple, birçok yeni özellik sunan Thunderbolt 3 sürümünü tanıtımdan kısa bir süre sonra kullanıcılarıyla buluşturacağını açıkladı. Bu kapsamda şirket, ilk olarak Thunderbolt 3 ile güncellenmiş yeni Macbook Pro modellerini duyurdu. Daha sonra Apple, önceki Thunderbolt sürümlerinde de olduğu gibi yeni iMac modellerinde de Thunderbolt 3 kullanmayı tercih etti.

Thunderbolt 4​

Intel, yakın zamanda Thunderbolt 4’ün duyurusunu yaptı. Şirket, Thunderbolt 4 ile birlikte artık daha geniş bir kesime hitap edecek diyebiliriz. Intel, ilk olarak bağlantı kısmında bazı değişiklikler yaptı.

Şirket, yaptığı duyuruda Thunderbolt 4’ün; USB, DisplayPort ve PCIe arabirimlerinin önceki versiyonları ile uyumlu olduğunu açıkladı. Bu sayede Intel, uyumsuzluk problemi yaşayan kullanıcı sayısını minimuma indirmeyi hedefliyor.


Intel, hız konusunda da kullanıcılarını yine memnun edeceğini vadediyor. Şirket, şarj ve veri aktarımı başta olmak üzere Thunderbolt ile desteklenen tüm işlemlerde kullanıcılarını tatmin edecek bir hız seviyesine ulaştıklarını belirtiyor.

Thunderbolt 4, şimdilik ve Thunderbolt 4 giriş noktasının bulunduğu bilgisayarlarda destekleniyor. Bundan dolayı aslında Thunderbolt 4, henüz çok yeni ve pek yaygın olmayan Thunderbolt sürümü diyebiliriz. Fakat Thunderbolt 4’de önceki sürümler gibi kısa sürede oldukça popüler olacaktır.

Thunderbolt Girişi Sadece Apple Cihazlarda mı Mevcut?​

Birçok teknoloji kullanıcısı, Thunderbolt girişlerinin sadece Apple cihazlarda bulunduğunu düşünüyor. Intel, Thunderbolt hakkında birçok teknoloji şirketiyle birlikte çalışıyor. Bundan dolayı Thunderbolt girişleri sadece Apple cihazlarda yer almıyor.

Örneğin Thunderbolt 1 sürümü, Sony tarafından geliştirilen Vaio Z21 modelinde de kullanılmıştı. Yani Thunderbolt girişleri, sadece Apple tarafından kullanılmıyor. Fakat günümüzde en çok Apple tarafından kullanıldığını söylemek yanlış olmayacaktır.

Tabii ki Thunderbolt 4 ile birlikte bu durum değişiklik gösterebilir. Intel’in sunduğu imkânlar, birçok teknoloji kullanıcısını heyecanlandırıyor. Bundan dolayı teknolojik cihaz üreten şirketler de Thunderbolt sürümlerine daha çok ilgi göstermeye başlayacaklardır.

---

Sizler için hazırlamış olduğumuz Thunderbolt rehberimiz burada sona eriyoruz. Bu yazımızda sizler için Thunderbolt nedir, ne işe yarar ve sürümleri arasındaki farklar nelerdir sorularına cevap vermeye çalıştık.