Son periyotta market reyonlarındaki durdurulamaz fiyat artışı, vatandaşların en fazla canını sıkan bahislerden biri haline haline geldi. Başta besin eserleri olmak üzere çabucak hemen her türlü konut eserinde yaşanan fiyat artışı, bu bahiste Ticaret Bakanlığı’nı da harekete geçirmiş durumda.
Hususla ilgili olarak Milliyet’e açıklamalarda bulunan Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan, fiyat artışlarına yönelik belirledikleri yol haritası, fırsatçılığa karşı alınan önlemler ve yeni cezalar ile ilgili konuştu. “Yeni bir çalışmamız var. Vatandaşımız konutundan çıkmadan etrafındaki marketlerdeki fiyatları mukayeseli olarak toplu görebilecek” diyen Bakan Pekcan, böylelikle marketlerin rakiplerini de göz önünde bulundurarak fiyat rekabetine gireceğini belirtti.
Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan’ın fiyat artışlarıyla ilgili açıklamaları şu biçimde:
Fırsatçıların üzerine gidiyorsunuz, çalışmalarınızın yararı oldu mu?
Yararı oldu. Ocak ayından bugüne kadar 8 bin 224 firmanın 87 bin 851 eserini denetledik. 329 firmanın 1325 eserinde fahiş fiyat tespit ettik. Haksız Fiyat Kıymetlendirme Konseyini toplayacağız. Burada da Bakanlığımız ile birlikte Tarım ve Orman, Adalet, Hazine ve Maliye, Sanayi ve Teknoloji bakanlıkları ile TOBB, TESK, üretici birlikleri, tüketici dernekleri ve perakende kesiminin temsilcileri bulunuyor ve şu ana kadar kararlar oybirliğiyle alındı.
Haksız Fiyat Kıymetlendirme Kurulu’nca bugüne kadar 495 firmaya 15.5 milyon lira ceza kesildi. Bir başka kontrol şurası olan Reklam Kurulu’nca da 303 firmaya 13.3 milyon liralık idari para cezası uygulandı. Hasebiyle haksız fiyat artışları nedeniyle toplam 798 firmaya toplam 28.8 milyon liralık ceza kesmişiz. Daha da caydırıcı olması için ceza oranlarını artıracağız.
Kontroller caydırıcı mı?
Biz marketlerin dışında bir de üretici ve tedarikçilere döndük. Lakin temel burada en büyük düşünce alışılmış pandemi nedeniyle dünyadaki besin emtia fiyatlarının üst çıkması. Çin ve Hindistan’ın daha evvel alıcı olmadığı Karadeniz coğrafyasına alıcı olarak girmesi. Bu doğrultuda Rusya ayçiçeği tohumu ihracatında 165 euro/ton, ayçiçeği yağı ihracatında 135 euro/ ton, buğday ihracatında ton başına 50 euro, mısırda 25 euro, arpada 10 euro vergi koydu. Milletlerarası piyasalarda yaşanan gelişmelerle dünyada ayçiçeği tohumu fiyatları bir senede 375 dolardan 730 dolara yükseldi, yüzde 95 dolar bazında artış oldu.
Fırsatçılara yönelik yeni projeleriniz var mı?
Bakanlık olarak şu günlerde biz yeni bir çalışma daha yapıyoruz. Vatandaşımız cep telefonlarına yükleyecekleri taşınabilir bir uygulamayla yahut web sitesini kullanarak konutundan çıkmadan en yakın marketteki hangi eserin fiyatı kaç lira, bunu görsün ona nazaran nereden neyi almak istiyorsa meskenden çıkmadan karar verip alabilsin istiyoruz. En kısa vakitte hayata geçireceğiz. Vatandaşımız konutundan çıkmadan etrafındaki marketlerdeki fiyatları mukayeseli olarak görebilecek. Böylelikle neyi nereden daha uygun almak istiyorsa ona nazaran çıkıp alışverişini yapacak. Marketler de vatandaşların fiyatları karşılaştıracağını bileceği için buna uygun davranacaktır.
Tüm bu çalışmalarımızda tek hedefimiz hür piyasa iktisadına ziyan vermeden kontrolleri gerçekleştirmek. Besinde fırsatçılığa tahammülümüz yok; gayemiz vatandaşımızı, tüketicimizi korumak.
Tüketiciler önceliğimiz lakin bu süreçte haksız rekabet nedeniyle hakkaniyetle çalışan dürüst işletmelerimiz ve esnafımızın mağdur olmaması da bizim için çok değerli.
Vatandaşa ne üzere misyonlar düşüyor?
Bizim Haksız Fiyat Şikayet Sistemi (HFA) taşınabilir uygulamamız var. Vatandaşlarımız eserin etiketinin fotoğrafını çekiyor, nereden hangi marketten olduğunu bilgilerini girip bize gönderiyor, vilayet müdürlüklerimize bu ihbar düşüyor. ALO 175 Tüketici Müracaat Sınırımız da bulunuyor. Vatandaşlarımız buradan da şikâyette bulunabiliyor. Hal Kayıt Sistemi (HKS) aplikasyonumuzdan da tüketici marketlerde sebze-meyvenin künyesindeki karekodu okutarak bunu kim üretmiş, ne vakit üretmiş, üreticiden kaça çıkmış, ondan sonraki aracılarda hangi fiyatları takip etmiş görebiliyor.