Timur Han'ın Vefatı (18 Şubat 1405)
Kendi adıyla anılan buyuk bir imparatorluğun kurucusu olan Timur, 9 Nisan 1336'da Keş şehri (Şehri Sebz) yakınlarındaki Hoca Ilgar koyunde doğmuştur Annesi, Tekina Hatun'dur Babası ise, Cağatay'ın onemli aşiretlerinden olan Barulas'ın başbuğlarından Emir Turagay'dır Timur'un en buyuk atası Tumanay, Moğol Hakanı Cengiz Han'ın da beşinci dereceden atasıdır
Timur'un genclik donemlerinde Cağatay Hanlığı zayıflamış, siyasi otorite ve idare muhtelif bolgelerdeki emirlerin eline gecmişti Emirler, Cağatay sulalesinden istedikleri birisini han yapıyorlar; memnun olmazlarsa, değiştiriyorlardı Kaynaklarda bu yonetime Hanbazi(Han Oyunculuğu) denilmiştir Timur bu donemde ileri goruşlu bir siyaset takip ederek dostlarını cok iyi secmiş, rakipleriyle de gucunun yeteceğine inanmadığı surece dostane gecinmeye gayret etmiştir
1358'de Doğu Turkistan Emiri TuğlukTimur ordusuyla Maverau'nnehre geldiğinde, ona sadakatini arz ettiğinden, kendisine bazı makamlar verilmişti Fakat 1360 yılında bazı konulardaki hoşnutsuzluğu sebebiyle Timur, maiyetiyle birlikte Harezm taraflarına gitmiştir Bu tarihten itibaren Timur'un hayatının onemli bir kısmı diyar diyar gezmekle gececektir Bu donemde, Turkmenlerle kurduğu yakın munasebetler, Timur'un guclenmesinde onemli bir faktor olmuştur 1364 yılında vefat eden TuğlukTimur Han'ın yerine oğlu İlyas Hoca gecmişti Timur, İlyas Hoca ile de mucadeleye girişmiş, bazı muvaffakiyetlerine rağmen neticede başarısız olmuştu Sonraki donemlerde Timur, Cağatay sulalesinden bazılarının han yapılması icin gayret etmiştir Yine bu aileden Suyurgutmuş'un han yapılmasındaki gayretleri sebebiyle Uluğ Beyilan edilmiştir Harizm ve Deşti Kıpcak bolgesindeki emirlerin itaat altına alınması ve bolgede asayişin sağlanması icin uzun yıllar mucadele etmiştir
1386 yılına gelindiğinde Timur, bolgede kendine itaat etmeyen butun emirleri bertaraf etmiş ve Anadolu'nun kapısına dayanmıştı Gurculer mağlup edilip Kars, Tiflis, Doğu Bayezit, Erzurum, Erzincan ve Van ele gecirildi Timur'un 1391 yılında Kıpcak Hanı Toktamış'ı Kunduzca Savaşında mağlup etmesi, gucunun zirveye cıkmasına bir işarettir Bir sonraki seferinde ise Bağdat, Musul, Mardin ve Urfa alınarak Irakı Arap'ın da fethi tamamlanmıştı
Ulkelerini kaybeden Karakoyunlu Emiri Kara Yusuf ve Sultan Ahmet Celayir, Timur Han'ın korkusundan Memluk Sultanlığı'na sığınmak istedilerse de, bu mumkun olmadığından, Ahmet Celayir, Osmanlı Sultanı Yıldırım Bayezid'e sığınmıştı Bu sırada Sultan Bayezid'in Timur'un itaatini kabul eden Erzincan Hakimi Taharten'i tehdit etmesi Osmanlı ile Timurluların arasının iyice acılmasına sebep olmuş, Taharten de Timur'a sığınmıştı 1400 yılında Timur; Sivas, Malatya, Antep ve Halep'i alarak Irak ve cevresinde meşgulken, Yıldırım Bayezid de Sivas ve Erzincan'ı geri alarak Erzurum'a kadar ilerlemişti Bu durumda savaş kacınılmaz bir hale gelmişti Nihayet 28 Temmuz 1402'de Ankara yakınlarında vuku' bulan savaşı Timur kazanmıştı
O zamana kadar istikrarlı bir şekilde buyuyen ve stratejisini gaza ve kafirlerle mucadele uzerine kuran Osmanlı, on yıl kadar surecek ve adına fetret devridenilen, Osmanlı şehzadelerinin hakimiyet mucadelesi verdikleri bir kargaşa donemine suruklenecekti Bu savaştan sonra Timur, Batı Anadolu'ya kadar gelerek o zamana kadar Muslumanların almaya muvaffak olamadıkları İzmir ve Foca'yı ele gecirmiştir Bu Anadolu seferi munasebetiyle Tire yakınlarında bir kaya uzerine Farsca bir kitabe kazdırmıştır Bir sonraki yıl Gurcistan ve Ermenistan uzerine yurumuştur 1404 yılında Semerkant'a donen Timur, burada cok kalmadan daha once karar vermiş olduğu Cin seferine cıkmıştır Sefer guzergahında bulunan Turkistan'daki Otrar şehrinde bazı duzenlemeler yapmak ve kararlar almak icin bir sure kalmış; ancak bir muddet sonra hastalanmıştır 18 Şubat 1405 tarihinde ise hastalıktan kurtulamayarak vefat etmiştir
35 yıllık hukumdarlıktan sonra 69 yaşında vefat eden Timur, geride 36 oğul, 18 kız bırakmıştır Colak olan Timur'un sağ ayağı da aksaktı Alimlere itibar eder, Seyyidlere saygı gosterirdi Tarihin buyuk cihangirlerinden birisi olan Timur, cok buyuk bir imparatorluk kurdu ise de, olumunden kısa bir sure sonra devleti parcalanmıştır Altınordu, Delhi Sultanlığı ve Osmanlı'ya verdiği zararla tarihin akışını etkilemiştir
Kendi adıyla anılan buyuk bir imparatorluğun kurucusu olan Timur, 9 Nisan 1336'da Keş şehri (Şehri Sebz) yakınlarındaki Hoca Ilgar koyunde doğmuştur Annesi, Tekina Hatun'dur Babası ise, Cağatay'ın onemli aşiretlerinden olan Barulas'ın başbuğlarından Emir Turagay'dır Timur'un en buyuk atası Tumanay, Moğol Hakanı Cengiz Han'ın da beşinci dereceden atasıdır
Timur'un genclik donemlerinde Cağatay Hanlığı zayıflamış, siyasi otorite ve idare muhtelif bolgelerdeki emirlerin eline gecmişti Emirler, Cağatay sulalesinden istedikleri birisini han yapıyorlar; memnun olmazlarsa, değiştiriyorlardı Kaynaklarda bu yonetime Hanbazi(Han Oyunculuğu) denilmiştir Timur bu donemde ileri goruşlu bir siyaset takip ederek dostlarını cok iyi secmiş, rakipleriyle de gucunun yeteceğine inanmadığı surece dostane gecinmeye gayret etmiştir
1358'de Doğu Turkistan Emiri TuğlukTimur ordusuyla Maverau'nnehre geldiğinde, ona sadakatini arz ettiğinden, kendisine bazı makamlar verilmişti Fakat 1360 yılında bazı konulardaki hoşnutsuzluğu sebebiyle Timur, maiyetiyle birlikte Harezm taraflarına gitmiştir Bu tarihten itibaren Timur'un hayatının onemli bir kısmı diyar diyar gezmekle gececektir Bu donemde, Turkmenlerle kurduğu yakın munasebetler, Timur'un guclenmesinde onemli bir faktor olmuştur 1364 yılında vefat eden TuğlukTimur Han'ın yerine oğlu İlyas Hoca gecmişti Timur, İlyas Hoca ile de mucadeleye girişmiş, bazı muvaffakiyetlerine rağmen neticede başarısız olmuştu Sonraki donemlerde Timur, Cağatay sulalesinden bazılarının han yapılması icin gayret etmiştir Yine bu aileden Suyurgutmuş'un han yapılmasındaki gayretleri sebebiyle Uluğ Beyilan edilmiştir Harizm ve Deşti Kıpcak bolgesindeki emirlerin itaat altına alınması ve bolgede asayişin sağlanması icin uzun yıllar mucadele etmiştir
1386 yılına gelindiğinde Timur, bolgede kendine itaat etmeyen butun emirleri bertaraf etmiş ve Anadolu'nun kapısına dayanmıştı Gurculer mağlup edilip Kars, Tiflis, Doğu Bayezit, Erzurum, Erzincan ve Van ele gecirildi Timur'un 1391 yılında Kıpcak Hanı Toktamış'ı Kunduzca Savaşında mağlup etmesi, gucunun zirveye cıkmasına bir işarettir Bir sonraki seferinde ise Bağdat, Musul, Mardin ve Urfa alınarak Irakı Arap'ın da fethi tamamlanmıştı
Ulkelerini kaybeden Karakoyunlu Emiri Kara Yusuf ve Sultan Ahmet Celayir, Timur Han'ın korkusundan Memluk Sultanlığı'na sığınmak istedilerse de, bu mumkun olmadığından, Ahmet Celayir, Osmanlı Sultanı Yıldırım Bayezid'e sığınmıştı Bu sırada Sultan Bayezid'in Timur'un itaatini kabul eden Erzincan Hakimi Taharten'i tehdit etmesi Osmanlı ile Timurluların arasının iyice acılmasına sebep olmuş, Taharten de Timur'a sığınmıştı 1400 yılında Timur; Sivas, Malatya, Antep ve Halep'i alarak Irak ve cevresinde meşgulken, Yıldırım Bayezid de Sivas ve Erzincan'ı geri alarak Erzurum'a kadar ilerlemişti Bu durumda savaş kacınılmaz bir hale gelmişti Nihayet 28 Temmuz 1402'de Ankara yakınlarında vuku' bulan savaşı Timur kazanmıştı
O zamana kadar istikrarlı bir şekilde buyuyen ve stratejisini gaza ve kafirlerle mucadele uzerine kuran Osmanlı, on yıl kadar surecek ve adına fetret devridenilen, Osmanlı şehzadelerinin hakimiyet mucadelesi verdikleri bir kargaşa donemine suruklenecekti Bu savaştan sonra Timur, Batı Anadolu'ya kadar gelerek o zamana kadar Muslumanların almaya muvaffak olamadıkları İzmir ve Foca'yı ele gecirmiştir Bu Anadolu seferi munasebetiyle Tire yakınlarında bir kaya uzerine Farsca bir kitabe kazdırmıştır Bir sonraki yıl Gurcistan ve Ermenistan uzerine yurumuştur 1404 yılında Semerkant'a donen Timur, burada cok kalmadan daha once karar vermiş olduğu Cin seferine cıkmıştır Sefer guzergahında bulunan Turkistan'daki Otrar şehrinde bazı duzenlemeler yapmak ve kararlar almak icin bir sure kalmış; ancak bir muddet sonra hastalanmıştır 18 Şubat 1405 tarihinde ise hastalıktan kurtulamayarak vefat etmiştir
35 yıllık hukumdarlıktan sonra 69 yaşında vefat eden Timur, geride 36 oğul, 18 kız bırakmıştır Colak olan Timur'un sağ ayağı da aksaktı Alimlere itibar eder, Seyyidlere saygı gosterirdi Tarihin buyuk cihangirlerinden birisi olan Timur, cok buyuk bir imparatorluk kurdu ise de, olumunden kısa bir sure sonra devleti parcalanmıştır Altınordu, Delhi Sultanlığı ve Osmanlı'ya verdiği zararla tarihin akışını etkilemiştir