Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
Tiroid Bezi neden değerlidir,olmaması ne değer taşır?
Tiroid bezi umumî mealde tiroid hormonu salgılayan bir iç salgı bezidir. Tiroid hormonu vücudun bütün dokuları ve organlarının güç tasarrufunu yönetmek başta olmak üzere, vücudun yapısal gelişim ve degişimindeki sentezleri ve vücudun savunma sistemini
yöneten hormonların en kıymetlisidir . Mutlak yokluğu ömürle kabil değildir.
Bu hormonun mutlak yokluğu nasıl hayatı bitiriyorsa, olağandan ziyade imal edilmesi de hayatı direkt tehdit eden marazlar oluşturur.
Umum manada tiroid hormonunun üretildiği asıl taraf tiroid bezi olmakla birlikte, kimi yumurtalık tümörlerinde de tiroid hormonu salgılandığı bilinmektedir .Yani çok az sayıda da olsa bu tümörlere baglı tiroid hormon fazlalığı, asıl tiroid hormonu üreten tiroid bezine bağlı olmayabilir.
Burada mevzuya direkt tiroid bezinin tesirli eserini (tiroid hormonunu) ele alarak girdim ,tiroid umumi illetlerini sizlere daha güzel anlaşılabilir bir lisanla anlatmak için.
Tiroid hormonunun az yahut çok salgılanması durumunda insan vücudunda olagelen pek çok değişiklik ve şikayet tiroid bezi dışında pek çok hastalık tarafından oluşturulan şikayet ve degişikliklerle benzerlik göstermektedir. Yani tiroid hormonu sıradan hadlerde olduğu
halde hasta bu yakınmaları kendinde hissediyorsa bu şikayetleri tiroid bezi dışında sair bir organa ilişkin demektir.
Hakikaten pek çok anksiyete hastası ve pek çok kalp hastası bize tiroid hastasıyım diye başvuruyorlar. İleride detaylarını izah edeceğim tiroid bezinde büyüme tesadüfen bu anksiyete ve kalp marazı üzere marazlar ile bir arada oluyorsa, bu durum hastada asıl marazının tiroid bezi büyümesine bağlı olduğu yanlış inancını oluşturuyor. Keza tiroid bezi hormon salgısında azalma yahut çoğalma biçiminde değişiklikler de bu yakınlamarın sebebi olabiliyor. Bu nedenle pek çok tiroid bezi büyümesi , hastada yanlış yargıların gelişmesine sebep oluyor.
Bir örnekle açıklarsak , ölçüsüz sonluluk hali,sinirlenince ellerde oluşan titremeler, çok zayıflama , kalbin sıradandan süratli çalışması , yemek yediği halde kilo alamama, kolesterol seviyesinde değişmeler, tiroid hormonu fazlalığına bağlı olabileceği üzere , onunla hiç ilgisi olmaksızın kalp illetine , ruhsal bir illete ya da bir karaciğer illetine da bağlı olabilir.
Burada ayırıcı tanı için , tiroid hormon seviyesinin belirlenmesi gerekir.
Başka kıymetli bir tiroid bezi degişimi ise tiroid bezinin anatomik ve hücresel yapısında olagelen değişikliklerdir ki, bunlara umumi
manada tiroid bezi tümörleri ve tiroid bezinin tümöral hücresel değişiklik göstermesinden oluşan tiroid bezi büyümeleri ( halk arası
deyimiyle guatr ) olarak görürüz.
Son olarak tiroid bezinin bu tümöral kitle içermesi ile birlikte birebir devranda fonksiyonel olarak hormon salgısında da degişiklik
içerdiği durumu da kısaca özetleyelim. Tiroid içinde gelişen tümöral kitleler, tiroid bezinin otokontrolünden bagımsız haddinden fazla tiroid hormonu
salgılayabilirler, tiroid beziyle tıpkı nispette hormon salgılayabilirler ya da hiç hormon salgılamayabilirler.
Artık bu özetledigimiz üç münferit durumu kısaca sorularla anlamaya çalışalım:
1_Guatr nedir:
Guatr halkın arasında deyimiyle boyun nahiyesinde mekan alan bir kelebek halindeki tiroid bezinin büyümesi durumuna verilen isimdir.
Tıbbi manada ise Guatr tiroid bezinin tümöral gelişim ihtiva etmeyen büyümelerine verilen isimdir.
2_Guatr neden oluşur:
Kişide tümör ihtiva etmeyen tiroid bezi büyümesinin en sık nedeni tiroid hormonu imalatında kullanılan iyot alınımının ehliyetsiz olmasıdır . Bazen iyot alınımı sıradan olmasına karşın hormon prodüksiyonundaki aşamalardan birinde enzim eksikliği ya da misal bir bozukluk sonucu hormon imalinin ehliyetsiz olmasıdır.
3_Tiroid bezindeki her büyüme guatr mıdır?
Hayır. Tiroid bezindeki büyümelerin birden fazla tiroid bezini oluşturan hücrelerden birinin denetimsiz çoğalması sonucu oluşan tiroid tümörleridir.
4_Tiroid nodülü nedir?
Nodül latince şişlik demektir.Tiroid bezindeki rastgele bir şişliğe verilen isimdir . Bu şişlik günahsız bir tiroid bezi kisti olabileceği üzere bir tiroid tümörü de olabilir.
5_Tiroid bezindeki nodül ya da nodüllerin niteliğini belirleyen testler var mıdır ve bunlarla neler belirlenebilirir?
Evet, tiroid bezindeki şişlikleri (nodülleri) görüntüleyen testler vardır.
- ULTRASONOGRAFI bu şişliklerin kist mi yoksa bir solid tümör mü olduğunu belirler.
- SINTIGRAFI bu şişliklerin denetimsiz hormon salgılayan bir tümör mü , yoksa hormon salgılamayan bir tümör mü oldugunu belirler.
- DIREKT RÖNTGEN yahut MR TOMOGRAFI , bu tümörün kanser olabileceğini şüphelendirecek kalsiyum birikintileri içerip içermediğini belirler.
6_Tiroid bezindeki her kitle ( nodül ) kanser midir ya da kanser öncüsü yönetici?
- Hayır tiroid bezindeki YALIN KISTLERIN hiç bir kanseröz degişim gösterdiği belirlenmemiştir.
- KOMPLIKE KIST olarak isimlendirilen kist duvarındaki kalınlık farkı ve kist içine parmak üzere hücre yığını formunda gelişen oluşumlar biyopsi alınarak kanser olmadığı teyid edilene dek kanser riski yoktur denemez.
- NODÜL diye tanımlanan kitleler şayet solid kitleler ise bunlar kanser olabilir yahut kanser hücresi içermeyen uygun huylu tümörler olabilir.
7_Solid nodüller kesinlikle kanser ya da kanser öncüsü yönetici?
Hayır, pratik olarak :
- Tek ve hormon salgılamayan solid nodüllerde %17 civarında kanser çıkma sıklığı vardır.
- Tek ve hormon salgılayan nodüllerde bu risk %5 civarındadır,
- Çok sayıda (MÜLTIPLE) nodüler hiperplazi denen durumlarda bu orantı %3 civarındadır.
8_Tiroid nodüllerinde kanser olduğunu belirten kan tahlili var mıdır?
- Tiroid bezindeki C-hücresi denen Kalsitonin isimli hormon salgılayan hücrelerin tümörlerinde (MEDÜLLER TIROID KANSERI) kanda kalsitonin yükselmesi bir ön habercidir.
- Tekrar tiroid bezinden salgılanan TIROGLOBULIN seviyesinin kanda yükselmesi tiroid hücresi kaynaklı bir kanserin ön habercisi olmasa da cerrahi tedavide ve ileri devir nükslerde tedavinin başarısı yahut marazın nüksü açısından bir uyarıcıdır.
9_Hipetiroidi nedir ve ne vakit olur?
Tiroid bezinin vücudun günlük gereksiniminin dışında çokça hormon salgılaması sonucu ortaya çıkan durum olup vücutta kimi degişikliklere neden olan durumdur.
Bu degişiklikler umumi mealde:
-iştah arttığı halde zayıflama
-kalp atışlarında sayısal artış ( rastgele bir efor yapmadan istirahat halinde bile )
-sıcağa toleransın azalması
-aşırı terleme
-ellerde ince titremeler
-sinirlilik hali , çok hassaslık , ileri durumda depresyon
-ciltte incelme, alt eksteremite( bacaklarda) cildinde kabalaşmalar
-saçların dökülmesi , incelmesi
-sindirim sisteminde değişmeler ( ishalden kabızlığa kadar)
-nefes darlığı hissi
-huzursuzluk
-kalpte ritim bozuklukları meydana getirir.
Bu umumî belirtiler pek çok başka kalp ve ruhsal illetle birlikte şeker marazı üzere metabolizma hastalıklarında da olur.Burada ayırıcı tek öge kanda muaf tiroid hormon seviyesinin belirlenmesidir.
HİPERTİROİDİ
- Sıklık sırasına nazaran en çok OTOIMMÜN diye tanımlanan otoimmün antikorlarca oluşturulur.
- 2. sırada HORMON SALGILAYAN TIROID TÜMÖRLERI taraf alır.
- Tiroid bezinin viral ya da otoimmün kaynaklı iltihapları sonucu tiroid bezi hücrelerinin parçalanmasıyla şiddetli hormon açıga çıkışı bir gayri hipertiroidi sebebidir.
- Daha az olarak TIROID HORMONU SALGILAYAN YUMURTALIK TÜMÖRLERİ sebep olur.
Hipertiroidi kesin tanısında:
T3-T4 olarak kısaltılarak belirtilen hormonlardan biri ya da her ikisi de yükselir.
TSH dedigimiz tiroid bezini hormon salgılamasını sağlayan hipofiz bezi hormonu seviyesi düşer.
Hipertiroidi tedavisi:
Umum manada hangi sebeple olursa olsun hipertiroidi tanısı konan hastanın tedavisinin birinci aşaması tiroid hormonu imalatını durduran ilaçlarla tiroid hormonu seviyesini alışılagelmiş hadlere getirmektir.
Bu tedavi vadesi hastadan hastaya degişmekle bir arada 10 ile 20 gün kadar olup,ancak bazen Basedow Hastalığı'nda olduğu üzere birkaç ay müddet alabilir.
İlaç tedavisiyle sıradan hadlere çekilen tiroid hormonu seviyesi testlerle teyid edildikten sonra, hipertiroidiye sebep olan marazın niteliğine nazaran:
- Radyoaktif iyot tedavisi,
- Uzun periyodik düşük doz antitiroid ilaç tedavisi
- Cerrahi tedavi olmak üzere 3 munfasıl tedavi seçeneği bulunmaktadır.
Burada en kesin tedavi tahlili şahsın illetinin gerçek tanısına nazaran şöyledir:
- Hipertiroidi yapan hertürlü tümöral ya da nodüler gelişimde birinci kökten tedavi edici seçenek cerrahidir. (ameliyatla tiroid bezinin tamamının çıkartılması).
- Basedow üzere otoimmün antikorların yol açtığı hipertiroidi vakalarında ekzoftalmi dedigimiz gözlerde dışa fırlama belirtisi yoksa , tiroid bezi içinde ultrason incelemesinde nodüler gelişime rastlanmamışsa her 3 tedavi de seçilebilir . Gelgelelim her üç tedavinin beklenmeyen ve beklenen yan tesirleri hastaya anlatılır.
- Basedow Marazının eksoftalmik halinde cerrahi tedavinin zahir bir orantı dahilinde ameliyattan sonra ekzoftalminin de gerilemesini sağladığı kanıtlanmıştır.Yani bu formda da cerrahi birinci seçenek olmaktadır.
- Haşimato Tiroidit dedigimiz formda vakit zaman hipertiroidi atakları illetin seyrinde görülebilir , ultrason incelemesinde tiroid bezinde kitle nodül yok ise burada hipertiroidi düzelene kadar ilaç tedavisi kafidir.
- Haşimato Tiroiditinde de tiroid bezi içinde nodüler bir kitlenin belirlenmesi cerrahi tedaviyi birinci seçenek haline getirir.
- Viral orijinli ya da otoimmün subakut tiroiditlerin alevlenme devirlerinde tiroid hormon seviyesi sıradana gelene kadar antitiroid tedavi kullanılabilir . Hormon seviyesi olağana gelince ilaç kesilir . Umumî manada kısaca hipertiroidi tedavi özeti bunlardan ibarettir.
Tiroid bezi umumî mealde tiroid hormonu salgılayan bir iç salgı bezidir. Tiroid hormonu vücudun bütün dokuları ve organlarının güç tasarrufunu yönetmek başta olmak üzere, vücudun yapısal gelişim ve degişimindeki sentezleri ve vücudun savunma sistemini
yöneten hormonların en kıymetlisidir . Mutlak yokluğu ömürle kabil değildir.
Bu hormonun mutlak yokluğu nasıl hayatı bitiriyorsa, olağandan ziyade imal edilmesi de hayatı direkt tehdit eden marazlar oluşturur.
Umum manada tiroid hormonunun üretildiği asıl taraf tiroid bezi olmakla birlikte, kimi yumurtalık tümörlerinde de tiroid hormonu salgılandığı bilinmektedir .Yani çok az sayıda da olsa bu tümörlere baglı tiroid hormon fazlalığı, asıl tiroid hormonu üreten tiroid bezine bağlı olmayabilir.
Burada mevzuya direkt tiroid bezinin tesirli eserini (tiroid hormonunu) ele alarak girdim ,tiroid umumi illetlerini sizlere daha güzel anlaşılabilir bir lisanla anlatmak için.
Tiroid hormonunun az yahut çok salgılanması durumunda insan vücudunda olagelen pek çok değişiklik ve şikayet tiroid bezi dışında pek çok hastalık tarafından oluşturulan şikayet ve degişikliklerle benzerlik göstermektedir. Yani tiroid hormonu sıradan hadlerde olduğu
halde hasta bu yakınmaları kendinde hissediyorsa bu şikayetleri tiroid bezi dışında sair bir organa ilişkin demektir.
Hakikaten pek çok anksiyete hastası ve pek çok kalp hastası bize tiroid hastasıyım diye başvuruyorlar. İleride detaylarını izah edeceğim tiroid bezinde büyüme tesadüfen bu anksiyete ve kalp marazı üzere marazlar ile bir arada oluyorsa, bu durum hastada asıl marazının tiroid bezi büyümesine bağlı olduğu yanlış inancını oluşturuyor. Keza tiroid bezi hormon salgısında azalma yahut çoğalma biçiminde değişiklikler de bu yakınlamarın sebebi olabiliyor. Bu nedenle pek çok tiroid bezi büyümesi , hastada yanlış yargıların gelişmesine sebep oluyor.
Bir örnekle açıklarsak , ölçüsüz sonluluk hali,sinirlenince ellerde oluşan titremeler, çok zayıflama , kalbin sıradandan süratli çalışması , yemek yediği halde kilo alamama, kolesterol seviyesinde değişmeler, tiroid hormonu fazlalığına bağlı olabileceği üzere , onunla hiç ilgisi olmaksızın kalp illetine , ruhsal bir illete ya da bir karaciğer illetine da bağlı olabilir.
Burada ayırıcı tanı için , tiroid hormon seviyesinin belirlenmesi gerekir.
Başka kıymetli bir tiroid bezi degişimi ise tiroid bezinin anatomik ve hücresel yapısında olagelen değişikliklerdir ki, bunlara umumi
manada tiroid bezi tümörleri ve tiroid bezinin tümöral hücresel değişiklik göstermesinden oluşan tiroid bezi büyümeleri ( halk arası
deyimiyle guatr ) olarak görürüz.
Son olarak tiroid bezinin bu tümöral kitle içermesi ile birlikte birebir devranda fonksiyonel olarak hormon salgısında da degişiklik
içerdiği durumu da kısaca özetleyelim. Tiroid içinde gelişen tümöral kitleler, tiroid bezinin otokontrolünden bagımsız haddinden fazla tiroid hormonu
salgılayabilirler, tiroid beziyle tıpkı nispette hormon salgılayabilirler ya da hiç hormon salgılamayabilirler.
Artık bu özetledigimiz üç münferit durumu kısaca sorularla anlamaya çalışalım:
1_Guatr nedir:
Guatr halkın arasında deyimiyle boyun nahiyesinde mekan alan bir kelebek halindeki tiroid bezinin büyümesi durumuna verilen isimdir.
Tıbbi manada ise Guatr tiroid bezinin tümöral gelişim ihtiva etmeyen büyümelerine verilen isimdir.
2_Guatr neden oluşur:
Kişide tümör ihtiva etmeyen tiroid bezi büyümesinin en sık nedeni tiroid hormonu imalatında kullanılan iyot alınımının ehliyetsiz olmasıdır . Bazen iyot alınımı sıradan olmasına karşın hormon prodüksiyonundaki aşamalardan birinde enzim eksikliği ya da misal bir bozukluk sonucu hormon imalinin ehliyetsiz olmasıdır.
3_Tiroid bezindeki her büyüme guatr mıdır?
Hayır. Tiroid bezindeki büyümelerin birden fazla tiroid bezini oluşturan hücrelerden birinin denetimsiz çoğalması sonucu oluşan tiroid tümörleridir.
4_Tiroid nodülü nedir?
Nodül latince şişlik demektir.Tiroid bezindeki rastgele bir şişliğe verilen isimdir . Bu şişlik günahsız bir tiroid bezi kisti olabileceği üzere bir tiroid tümörü de olabilir.
5_Tiroid bezindeki nodül ya da nodüllerin niteliğini belirleyen testler var mıdır ve bunlarla neler belirlenebilirir?
Evet, tiroid bezindeki şişlikleri (nodülleri) görüntüleyen testler vardır.
- ULTRASONOGRAFI bu şişliklerin kist mi yoksa bir solid tümör mü olduğunu belirler.
- SINTIGRAFI bu şişliklerin denetimsiz hormon salgılayan bir tümör mü , yoksa hormon salgılamayan bir tümör mü oldugunu belirler.
- DIREKT RÖNTGEN yahut MR TOMOGRAFI , bu tümörün kanser olabileceğini şüphelendirecek kalsiyum birikintileri içerip içermediğini belirler.
6_Tiroid bezindeki her kitle ( nodül ) kanser midir ya da kanser öncüsü yönetici?
- Hayır tiroid bezindeki YALIN KISTLERIN hiç bir kanseröz degişim gösterdiği belirlenmemiştir.
- KOMPLIKE KIST olarak isimlendirilen kist duvarındaki kalınlık farkı ve kist içine parmak üzere hücre yığını formunda gelişen oluşumlar biyopsi alınarak kanser olmadığı teyid edilene dek kanser riski yoktur denemez.
- NODÜL diye tanımlanan kitleler şayet solid kitleler ise bunlar kanser olabilir yahut kanser hücresi içermeyen uygun huylu tümörler olabilir.
7_Solid nodüller kesinlikle kanser ya da kanser öncüsü yönetici?
Hayır, pratik olarak :
- Tek ve hormon salgılamayan solid nodüllerde %17 civarında kanser çıkma sıklığı vardır.
- Tek ve hormon salgılayan nodüllerde bu risk %5 civarındadır,
- Çok sayıda (MÜLTIPLE) nodüler hiperplazi denen durumlarda bu orantı %3 civarındadır.
8_Tiroid nodüllerinde kanser olduğunu belirten kan tahlili var mıdır?
- Tiroid bezindeki C-hücresi denen Kalsitonin isimli hormon salgılayan hücrelerin tümörlerinde (MEDÜLLER TIROID KANSERI) kanda kalsitonin yükselmesi bir ön habercidir.
- Tekrar tiroid bezinden salgılanan TIROGLOBULIN seviyesinin kanda yükselmesi tiroid hücresi kaynaklı bir kanserin ön habercisi olmasa da cerrahi tedavide ve ileri devir nükslerde tedavinin başarısı yahut marazın nüksü açısından bir uyarıcıdır.
9_Hipetiroidi nedir ve ne vakit olur?
Tiroid bezinin vücudun günlük gereksiniminin dışında çokça hormon salgılaması sonucu ortaya çıkan durum olup vücutta kimi degişikliklere neden olan durumdur.
Bu degişiklikler umumi mealde:
-iştah arttığı halde zayıflama
-kalp atışlarında sayısal artış ( rastgele bir efor yapmadan istirahat halinde bile )
-sıcağa toleransın azalması
-aşırı terleme
-ellerde ince titremeler
-sinirlilik hali , çok hassaslık , ileri durumda depresyon
-ciltte incelme, alt eksteremite( bacaklarda) cildinde kabalaşmalar
-saçların dökülmesi , incelmesi
-sindirim sisteminde değişmeler ( ishalden kabızlığa kadar)
-nefes darlığı hissi
-huzursuzluk
-kalpte ritim bozuklukları meydana getirir.
Bu umumî belirtiler pek çok başka kalp ve ruhsal illetle birlikte şeker marazı üzere metabolizma hastalıklarında da olur.Burada ayırıcı tek öge kanda muaf tiroid hormon seviyesinin belirlenmesidir.
HİPERTİROİDİ
- Sıklık sırasına nazaran en çok OTOIMMÜN diye tanımlanan otoimmün antikorlarca oluşturulur.
- 2. sırada HORMON SALGILAYAN TIROID TÜMÖRLERI taraf alır.
- Tiroid bezinin viral ya da otoimmün kaynaklı iltihapları sonucu tiroid bezi hücrelerinin parçalanmasıyla şiddetli hormon açıga çıkışı bir gayri hipertiroidi sebebidir.
- Daha az olarak TIROID HORMONU SALGILAYAN YUMURTALIK TÜMÖRLERİ sebep olur.
Hipertiroidi kesin tanısında:
T3-T4 olarak kısaltılarak belirtilen hormonlardan biri ya da her ikisi de yükselir.
TSH dedigimiz tiroid bezini hormon salgılamasını sağlayan hipofiz bezi hormonu seviyesi düşer.
Hipertiroidi tedavisi:
Umum manada hangi sebeple olursa olsun hipertiroidi tanısı konan hastanın tedavisinin birinci aşaması tiroid hormonu imalatını durduran ilaçlarla tiroid hormonu seviyesini alışılagelmiş hadlere getirmektir.
Bu tedavi vadesi hastadan hastaya degişmekle bir arada 10 ile 20 gün kadar olup,ancak bazen Basedow Hastalığı'nda olduğu üzere birkaç ay müddet alabilir.
İlaç tedavisiyle sıradan hadlere çekilen tiroid hormonu seviyesi testlerle teyid edildikten sonra, hipertiroidiye sebep olan marazın niteliğine nazaran:
- Radyoaktif iyot tedavisi,
- Uzun periyodik düşük doz antitiroid ilaç tedavisi
- Cerrahi tedavi olmak üzere 3 munfasıl tedavi seçeneği bulunmaktadır.
Burada en kesin tedavi tahlili şahsın illetinin gerçek tanısına nazaran şöyledir:
- Hipertiroidi yapan hertürlü tümöral ya da nodüler gelişimde birinci kökten tedavi edici seçenek cerrahidir. (ameliyatla tiroid bezinin tamamının çıkartılması).
- Basedow üzere otoimmün antikorların yol açtığı hipertiroidi vakalarında ekzoftalmi dedigimiz gözlerde dışa fırlama belirtisi yoksa , tiroid bezi içinde ultrason incelemesinde nodüler gelişime rastlanmamışsa her 3 tedavi de seçilebilir . Gelgelelim her üç tedavinin beklenmeyen ve beklenen yan tesirleri hastaya anlatılır.
- Basedow Marazının eksoftalmik halinde cerrahi tedavinin zahir bir orantı dahilinde ameliyattan sonra ekzoftalminin de gerilemesini sağladığı kanıtlanmıştır.Yani bu formda da cerrahi birinci seçenek olmaktadır.
- Haşimato Tiroidit dedigimiz formda vakit zaman hipertiroidi atakları illetin seyrinde görülebilir , ultrason incelemesinde tiroid bezinde kitle nodül yok ise burada hipertiroidi düzelene kadar ilaç tedavisi kafidir.
- Haşimato Tiroiditinde de tiroid bezi içinde nodüler bir kitlenin belirlenmesi cerrahi tedaviyi birinci seçenek haline getirir.
- Viral orijinli ya da otoimmün subakut tiroiditlerin alevlenme devirlerinde tiroid hormon seviyesi sıradana gelene kadar antitiroid tedavi kullanılabilir . Hormon seviyesi olağana gelince ilaç kesilir . Umumî manada kısaca hipertiroidi tedavi özeti bunlardan ibarettir.
