Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
"Guatr"
Uzunluğunda nefes borusunun (trakea) önünde ve her iki tarafında bölge alan Tiroid bezi 20gm ağırlığındadır. Kıymetli bir hormon bezi olan Tiroid dokusu vücudun yaşabilmesi, canlı kalabilmesi için gerekli metabolik hikayelerde ki güç seviyesini ayarlar. Tiroid bezinin çalışmasının arttığı durumlar da, güç harcanması da artar ve kişi zayıflamaya başlar; bezin çalışmasının azaldığı yahut yok olduğu durumlarda ise tam aykırısı olur ve hasta durgunlaşır ve şişmanlar. Bu nedenle küçük çocuklarda meydana gelen ve fark edilmeyen Tiroid bezinin az çalışması (Hipotiroidoi), evlatların vücutca ve zekaca gelişmesini handikaplar.
Özetle birinci doğandan itibaren dikkatle izlenmesi ve kıymetlendirilmesi gereken bir bezdir. Tiroid bezi vücuda giren İyot'un acilen tümünü fiyat ve bezin içinde T4 hormonu oluşturur. T4 hormnu salgılanırken değerli bir kısmı T3 hormonuna döner. Proteine bağlı taşınan bu hormonlar kanda bağımsız ve canlı hale makbul. Dimağdan salgılanan ve kandaki Tiroid hormon seviyesinin durumuna nazaran Tiroid bezini uyaran TSH (Tiroid Stimulan Hormon : Tiroid bezini uyaran Hormon) bu salgılama sistemini denetim eder. Şayet kandaki hür T3 ve hür T4 hormon seviyeleri azalmışsa TSH artar ve Tiroid bezinin çalışmasını uyarır. Şayet kandaki özgür T3 ve muaf T4 seviyeleri artmışsa bu kez TSH azalır ve Tiroid bezinin uyarılması düşer yahut durur. Bu formda vücudun gelişmesi, metabolik hadiseler için gerekli güç harcaması istikrarlı bir formda korunmuş olur.
Tiroid (Guatr) Ameliyatı
Tiroid bezi her iki Lobu ve orta kısmı ile birlikte Total olarak çıkarılmaya çaba edilir. Tiroid Bezinin her iki tarafında da beze yapışık olan ve vücudun Kalsiyum salgılanmasını denetim eden 4 adet Paratiroid bezi bulunur. Bu bezlerin ameliyat sırasında hasar görmesi yahut fark edilmeden çıkarılması tehlikeli sonuçlara yol açacağından, korunmaları çok değerlidir. O nedenle Paratiroidlere yakın kısımda Tiroid bezinin üzerine akıllıca hafif gerilenir. Bu sebeple de ameliyata Totale Yakın Tiroidektomi denilmektedir.
Papiller kitle bir tarafta da olsa, sair noktalarda fark edilmeyen odaklar olma riski ve bizim Tiroid cerrahisin de umumî olarak Yanlışsız ve Tercih Edilmesi Gerekli kabul ettiğimiz halde "İki Taraflı Total Tiroidektomi" hayat kurtarıcı olmaktadır. Papiller kanserde Tiroid bezinin komşuluğundaki santral lenf bezlerinin çıkarılmasıda yararlı olabilir. Gelgelelim daha önceleri uygulanan büyük lenf disseksiyonu ameliyatlarının, sonucu etkilemediği gösterilmiştir.
Foliküler kanserde de birebir ameliyat tekniği uygulanır. Her iki kanserde de ameliyatdan sonra Atom tedavisi (Radyoaktif unsur içeren Iyot 131 ile) kalan dokuların yok edilmesi, tüm vücut taramaları , gerekiyorsa 6 ayda bir bunun tekrarı üzere tatbikler gereklidir. Birinci ameliyat sırasında Tiroid bezindeki kanserli kitlenin büyüklüğü, kanserin kitlenin içinde olması, dışına çıkması, Tiroid bezinin içine ve etrafına dağılması üzere durumlar bu tedavinin kurallarını ve halini belirlemektedir.
Bunların dışında Tiroid bezin birkaç daha riskli ve ağır seyirli kanser cinsleri vardır. Ama bunlar epey nadirdir. Tedavileri , ameliyatları epeyce çetin ve riskli, sonuçları da üzücüdür. Bu nedenle hastaların Tiroid bezin de risk taşıyan durumlarda ileride karşılaşabilecekleri aksilikler konusunda çok düzgün aydınlatılmaları ve hastalıklarında ihmalkarlık yapmamaları için bilinçlendirilmeleri fevkalade kıymetlidir.
Özetleyecek olursak risk taşıyan durumlarda kanser oluşmadan ameliyat olmak hayati ehemmiyet taşımaktadır. Bu durumda hastanın kontrollarında yalnızca kandaki Tiroid hormon seviyelerinin denetim edilerek ilaçla bu seviyenin dengelenmesi kafidir. Kanser gelişmişse; bu durumda yapılan ameliyat çok değer taşımaktadır. Daha evvel belirttiğim üzere hem nüks riskinin çok azalması hem de tesadüfen karşılaşabilecek kanser odaklarından sonra hastanın acilen tekrar ameliyat edilmesi üzere bir durumu ortadan kaldıracak İki Taraflı Total Tiroidektomi ameliyatının gerektiği üzere yapılmış olması hastaya çok kıymetli şeyler kazandırır. Bir ay üzere bir müddet geçtikten sonra , ameliyatın başarısı Tiroid Scintigrafisi ile kıymetlendirilir ve ona nazaran Radyoaktif İyot 131 in ölçüsü kararlaştırılır. İki gün kurşun kaplı bir oda da ilaç ağızdan uygulanır. Kanser saptanan durumlarda, hastanın İyotlu azık alması yasaklanır, tuz tasarrufu asgariye indirilir. Hastanın umumî vücut taramaları yapılır ve 6ay da bir tekrarlanır.
1985 den bu yana Tiroid kanserli hastalarda uyguladığım , 1995 den bu yana Tiroidin Cerrahi teşebbüs gerektiren hastalıklarında uyguladığım "İki Taraflı total Tiroidektomi "nin tercih edilmesi gereken bir cerrahi yol olduğu konusunda , son 4-5 yıldır bu bahiste yetişmiş seçkin cerrahlar arasında görüş birliği vardır.
Tiroid Bezinin Illetleri
Tiroid bezinin faaliyeti ve yapısına bağlı olarak gelişen birçok marazı vardır.
Tiroid bezinin faaliyeti bozulur.
Tiroid bezinin içinde nodül tabir edilen kitleler meydana gelir.
Tiroid bezi büyüyebilir.
Tiroid bezinin iltihaplı marazları.
Tiroid bezinin düzgün huylu tümörleri.
Tiroid bezinin makûs huylu tümörleri (Kanseri)
Tiroid bezinin faaliyeti azalabilir, kaybolabilir yahut hızlanıp artabilir.
a- Hipotiroidi . Tiroid bezinin çalışmasının azaldığı yahut yokolduğu durumdur. Küçük evlatların gelişemsini bozar, erişkinlerde de haddinden fazla yağlanma, kilo alma, saç dökülmesi, zekada durgunluk üzere meselelere yol açar. Kesinlikle erken devirde fark edilerek, ağızdan Tiroid hormonu içeren ilaç verilerek tedavi edilmesi gerekir.
b- Hipertiroidi. Zehirli Guatr diye bilinen , bezin çok çalışması sonucu kanda Tiroid hormonlarının çok arttığı önemli bir klinik durumdur. Hasta da terleme, çarpıntı, şiddetli sonluluk , zayıflama belirtileri ile kendini gösterir. Daha önemli durumlar da göz basıncı çok artarak gözlerin büyümesine ve ileri akıllıca çıkmasına neden olur.
Bu durum Tiroid bezinin çalışmasını baskılayan ilaçlar ile tedavi edilir. Bazen Atom tedavisi gerekebilir. Nüksettiği ve tıbbi tedavi ile sonlandırılamadığı durumlarda evvel ilaç ile baskılanır daha sonra bezin tümü alınacak formda (Total Tiroidektomi) ameliyat uygulanır.Hipertiroidi bezde damarlanmayı çok arttırdığı ve anatomik - yapısal değişikliklere yol açtığından bu ameliyat komplikasyon olarak riskli gruptadır, çok dikkatli yapılmalıdır.
2-Tiroid bezinin nodüler yapılaşması.
a-Sıcak nodüller: İç yapısında değerli değişikler oluşmamıştır. %3 risk taşır
b-Soğuk (Solid) nodüller: Nodülün iç yapısı Tiroid bezinin yapısından kıymetli farklılık gösterir, sert bir yapıdır. %17 nispetinde risk taşır. Tetkikler de kanlanmada artma yahut mikrokalsifikasyon üzere bulgular, riskin daha önemli olduğunu gösterir. Nodüllerin bir yahut çok çokça olması riski değiştirmez.
İlaç tedavisi ile birtakım nodüllerin gerilediği gösterilmiştir. Nodül 1cm ve daha büyükse daha yakından takipe dilmesi gerekir, büyüme devam eder yahut özellikleri değişirse, cerrahi tedavi düşünülmelidir. Nodülün bir yahut daha ziyade olması; nodüllerin tiroid bezinin bir yahut iki tarafında olması halinde farklı ameliyatlar önerilmektedir. Ben hastalarıma her durumda, İki taraflı Totale Yakın Tiroidektomi önermekteyim. 1150 vakalık seri ahir; 1995 yılında, hastaların bu ameliyat tekniği ile hem nüksden (tekrarlaması), hem de kısa periyodik 2. kere ameliyat olmaktan korunduğuna inandığım için bu tekniği tatbike başladım. Böylelikle kendi ameliyatlı hastalarımda, nüks nispeti çok azaldığı üzere ,1995 den bu yana hiçbir hastaya ameliyat sonucu patoloji raporuna nazaran gereksiz ve riskli erken tamamlayıcı Guatr ameliyatını tekrar yapmak zorunda kalmadım. Ameliyatın tekniği konusuna metnin ilerleyen kısmında değineceğim.
3-Tiroid bezinin kitle olmadan büyümesi: (BASİT GUATR)
Tiroid bezinin hacmi bir ölçü yahut çok ölçüsüz büyüyebilir, bazen uzunluğunda çok büyük kitle olarak görülebilir. Tiroid bezinin faaliyeti olağansa, tiroid bezinde riskli nodüller gelişmemişse ameliyatı kural değildir. Düşük doz tiroid ilacı ile geriletilmeye çalışılabilir. Nefes borusunun önünde olduğu için ölçüsüz büyüme bası yaparak nefes alıp vermeyi güçleştirebilir. Bu ve gibisi meselelerde, başkaca kozmetik olarak ameliyat uygulanabilir.
4-Tiroid bezinin iltihaplı marazları:
Tiroid bezinin çalışma tertibini bozdukları için önemli badirelere yol açabilirler. Boğazdaki önemli iltihabi marazlar sonucu komşuluk yoluyla gelişebilir, bu durumda tedavisin de antibiyotik tasarrufu yararlıdır. Umumi olarak vücut bağışıklık sisteminin (Otoimmün Sistem) çalışmasındaki düzensizlik sonrası gelişir. Tiroid antikorları seviyesi ile teşhis edilir. Bir çok klinik durum yaratır. Özelliği öncelikle bezin çalışmasını hızlandırır lakin daha sonra bezdeki hücrelerin harabiyeti sonucu bezin çalışması bozulur ve faaliyeti azalır yahut kaybolur (Hipotiroidi) . Bu durumda Tiroid hormon ilaçları ile desteklenmesi gerekir.
5-Tiroidin âlâ huylu Tümörleri.
Adenom tabir edilen ve bir çok cinsi olan güzel huylu tümörler kanser olmamakla birlikte, risk taşıdıkları için kesinlikle ameliyat gereklidir.
6-Tiroid Bezinin Makûs Huylu Tümörleri (Kanser)
En sık karşılaşılan kanserleri Papiller ve Foliküler Kanserlerdir. 1. sırada Papiller Kanser gelir. Tiroid tetkiklerinde risk faktörlerinde artış saptanması yahut İnce iğne ile uygulanan kitle biyopsilerinde malignite (kötü huylu olma) riski taşıdığı belirtilen hastalarda ameliyat geciktirilmemelidir. Medüller ve Anaplastik denilen sair Tiroid kanser cinsleri nadir görülen lakin sert seyreden tümörlerdir. Tiroid kanserinde yapılan ameliyat hayat kurtarıcıdır, bu nedenle çok ehemmiyet taşır
Uzunluğunda nefes borusunun (trakea) önünde ve her iki tarafında bölge alan Tiroid bezi 20gm ağırlığındadır. Kıymetli bir hormon bezi olan Tiroid dokusu vücudun yaşabilmesi, canlı kalabilmesi için gerekli metabolik hikayelerde ki güç seviyesini ayarlar. Tiroid bezinin çalışmasının arttığı durumlar da, güç harcanması da artar ve kişi zayıflamaya başlar; bezin çalışmasının azaldığı yahut yok olduğu durumlarda ise tam aykırısı olur ve hasta durgunlaşır ve şişmanlar. Bu nedenle küçük çocuklarda meydana gelen ve fark edilmeyen Tiroid bezinin az çalışması (Hipotiroidoi), evlatların vücutca ve zekaca gelişmesini handikaplar.
Özetle birinci doğandan itibaren dikkatle izlenmesi ve kıymetlendirilmesi gereken bir bezdir. Tiroid bezi vücuda giren İyot'un acilen tümünü fiyat ve bezin içinde T4 hormonu oluşturur. T4 hormnu salgılanırken değerli bir kısmı T3 hormonuna döner. Proteine bağlı taşınan bu hormonlar kanda bağımsız ve canlı hale makbul. Dimağdan salgılanan ve kandaki Tiroid hormon seviyesinin durumuna nazaran Tiroid bezini uyaran TSH (Tiroid Stimulan Hormon : Tiroid bezini uyaran Hormon) bu salgılama sistemini denetim eder. Şayet kandaki hür T3 ve hür T4 hormon seviyeleri azalmışsa TSH artar ve Tiroid bezinin çalışmasını uyarır. Şayet kandaki özgür T3 ve muaf T4 seviyeleri artmışsa bu kez TSH azalır ve Tiroid bezinin uyarılması düşer yahut durur. Bu formda vücudun gelişmesi, metabolik hadiseler için gerekli güç harcaması istikrarlı bir formda korunmuş olur.
Tiroid (Guatr) Ameliyatı
Tiroid bezi her iki Lobu ve orta kısmı ile birlikte Total olarak çıkarılmaya çaba edilir. Tiroid Bezinin her iki tarafında da beze yapışık olan ve vücudun Kalsiyum salgılanmasını denetim eden 4 adet Paratiroid bezi bulunur. Bu bezlerin ameliyat sırasında hasar görmesi yahut fark edilmeden çıkarılması tehlikeli sonuçlara yol açacağından, korunmaları çok değerlidir. O nedenle Paratiroidlere yakın kısımda Tiroid bezinin üzerine akıllıca hafif gerilenir. Bu sebeple de ameliyata Totale Yakın Tiroidektomi denilmektedir.
Papiller kitle bir tarafta da olsa, sair noktalarda fark edilmeyen odaklar olma riski ve bizim Tiroid cerrahisin de umumî olarak Yanlışsız ve Tercih Edilmesi Gerekli kabul ettiğimiz halde "İki Taraflı Total Tiroidektomi" hayat kurtarıcı olmaktadır. Papiller kanserde Tiroid bezinin komşuluğundaki santral lenf bezlerinin çıkarılmasıda yararlı olabilir. Gelgelelim daha önceleri uygulanan büyük lenf disseksiyonu ameliyatlarının, sonucu etkilemediği gösterilmiştir.
Foliküler kanserde de birebir ameliyat tekniği uygulanır. Her iki kanserde de ameliyatdan sonra Atom tedavisi (Radyoaktif unsur içeren Iyot 131 ile) kalan dokuların yok edilmesi, tüm vücut taramaları , gerekiyorsa 6 ayda bir bunun tekrarı üzere tatbikler gereklidir. Birinci ameliyat sırasında Tiroid bezindeki kanserli kitlenin büyüklüğü, kanserin kitlenin içinde olması, dışına çıkması, Tiroid bezinin içine ve etrafına dağılması üzere durumlar bu tedavinin kurallarını ve halini belirlemektedir.
Bunların dışında Tiroid bezin birkaç daha riskli ve ağır seyirli kanser cinsleri vardır. Ama bunlar epey nadirdir. Tedavileri , ameliyatları epeyce çetin ve riskli, sonuçları da üzücüdür. Bu nedenle hastaların Tiroid bezin de risk taşıyan durumlarda ileride karşılaşabilecekleri aksilikler konusunda çok düzgün aydınlatılmaları ve hastalıklarında ihmalkarlık yapmamaları için bilinçlendirilmeleri fevkalade kıymetlidir.
Özetleyecek olursak risk taşıyan durumlarda kanser oluşmadan ameliyat olmak hayati ehemmiyet taşımaktadır. Bu durumda hastanın kontrollarında yalnızca kandaki Tiroid hormon seviyelerinin denetim edilerek ilaçla bu seviyenin dengelenmesi kafidir. Kanser gelişmişse; bu durumda yapılan ameliyat çok değer taşımaktadır. Daha evvel belirttiğim üzere hem nüks riskinin çok azalması hem de tesadüfen karşılaşabilecek kanser odaklarından sonra hastanın acilen tekrar ameliyat edilmesi üzere bir durumu ortadan kaldıracak İki Taraflı Total Tiroidektomi ameliyatının gerektiği üzere yapılmış olması hastaya çok kıymetli şeyler kazandırır. Bir ay üzere bir müddet geçtikten sonra , ameliyatın başarısı Tiroid Scintigrafisi ile kıymetlendirilir ve ona nazaran Radyoaktif İyot 131 in ölçüsü kararlaştırılır. İki gün kurşun kaplı bir oda da ilaç ağızdan uygulanır. Kanser saptanan durumlarda, hastanın İyotlu azık alması yasaklanır, tuz tasarrufu asgariye indirilir. Hastanın umumî vücut taramaları yapılır ve 6ay da bir tekrarlanır.
1985 den bu yana Tiroid kanserli hastalarda uyguladığım , 1995 den bu yana Tiroidin Cerrahi teşebbüs gerektiren hastalıklarında uyguladığım "İki Taraflı total Tiroidektomi "nin tercih edilmesi gereken bir cerrahi yol olduğu konusunda , son 4-5 yıldır bu bahiste yetişmiş seçkin cerrahlar arasında görüş birliği vardır.
Tiroid Bezinin Illetleri
Tiroid bezinin faaliyeti ve yapısına bağlı olarak gelişen birçok marazı vardır.
Tiroid bezinin faaliyeti bozulur.
Tiroid bezinin içinde nodül tabir edilen kitleler meydana gelir.
Tiroid bezi büyüyebilir.
Tiroid bezinin iltihaplı marazları.
Tiroid bezinin düzgün huylu tümörleri.
Tiroid bezinin makûs huylu tümörleri (Kanseri)
Tiroid bezinin faaliyeti azalabilir, kaybolabilir yahut hızlanıp artabilir.
a- Hipotiroidi . Tiroid bezinin çalışmasının azaldığı yahut yokolduğu durumdur. Küçük evlatların gelişemsini bozar, erişkinlerde de haddinden fazla yağlanma, kilo alma, saç dökülmesi, zekada durgunluk üzere meselelere yol açar. Kesinlikle erken devirde fark edilerek, ağızdan Tiroid hormonu içeren ilaç verilerek tedavi edilmesi gerekir.
b- Hipertiroidi. Zehirli Guatr diye bilinen , bezin çok çalışması sonucu kanda Tiroid hormonlarının çok arttığı önemli bir klinik durumdur. Hasta da terleme, çarpıntı, şiddetli sonluluk , zayıflama belirtileri ile kendini gösterir. Daha önemli durumlar da göz basıncı çok artarak gözlerin büyümesine ve ileri akıllıca çıkmasına neden olur.
Bu durum Tiroid bezinin çalışmasını baskılayan ilaçlar ile tedavi edilir. Bazen Atom tedavisi gerekebilir. Nüksettiği ve tıbbi tedavi ile sonlandırılamadığı durumlarda evvel ilaç ile baskılanır daha sonra bezin tümü alınacak formda (Total Tiroidektomi) ameliyat uygulanır.Hipertiroidi bezde damarlanmayı çok arttırdığı ve anatomik - yapısal değişikliklere yol açtığından bu ameliyat komplikasyon olarak riskli gruptadır, çok dikkatli yapılmalıdır.
2-Tiroid bezinin nodüler yapılaşması.
a-Sıcak nodüller: İç yapısında değerli değişikler oluşmamıştır. %3 risk taşır
b-Soğuk (Solid) nodüller: Nodülün iç yapısı Tiroid bezinin yapısından kıymetli farklılık gösterir, sert bir yapıdır. %17 nispetinde risk taşır. Tetkikler de kanlanmada artma yahut mikrokalsifikasyon üzere bulgular, riskin daha önemli olduğunu gösterir. Nodüllerin bir yahut çok çokça olması riski değiştirmez.
İlaç tedavisi ile birtakım nodüllerin gerilediği gösterilmiştir. Nodül 1cm ve daha büyükse daha yakından takipe dilmesi gerekir, büyüme devam eder yahut özellikleri değişirse, cerrahi tedavi düşünülmelidir. Nodülün bir yahut daha ziyade olması; nodüllerin tiroid bezinin bir yahut iki tarafında olması halinde farklı ameliyatlar önerilmektedir. Ben hastalarıma her durumda, İki taraflı Totale Yakın Tiroidektomi önermekteyim. 1150 vakalık seri ahir; 1995 yılında, hastaların bu ameliyat tekniği ile hem nüksden (tekrarlaması), hem de kısa periyodik 2. kere ameliyat olmaktan korunduğuna inandığım için bu tekniği tatbike başladım. Böylelikle kendi ameliyatlı hastalarımda, nüks nispeti çok azaldığı üzere ,1995 den bu yana hiçbir hastaya ameliyat sonucu patoloji raporuna nazaran gereksiz ve riskli erken tamamlayıcı Guatr ameliyatını tekrar yapmak zorunda kalmadım. Ameliyatın tekniği konusuna metnin ilerleyen kısmında değineceğim.
3-Tiroid bezinin kitle olmadan büyümesi: (BASİT GUATR)
Tiroid bezinin hacmi bir ölçü yahut çok ölçüsüz büyüyebilir, bazen uzunluğunda çok büyük kitle olarak görülebilir. Tiroid bezinin faaliyeti olağansa, tiroid bezinde riskli nodüller gelişmemişse ameliyatı kural değildir. Düşük doz tiroid ilacı ile geriletilmeye çalışılabilir. Nefes borusunun önünde olduğu için ölçüsüz büyüme bası yaparak nefes alıp vermeyi güçleştirebilir. Bu ve gibisi meselelerde, başkaca kozmetik olarak ameliyat uygulanabilir.
4-Tiroid bezinin iltihaplı marazları:
Tiroid bezinin çalışma tertibini bozdukları için önemli badirelere yol açabilirler. Boğazdaki önemli iltihabi marazlar sonucu komşuluk yoluyla gelişebilir, bu durumda tedavisin de antibiyotik tasarrufu yararlıdır. Umumi olarak vücut bağışıklık sisteminin (Otoimmün Sistem) çalışmasındaki düzensizlik sonrası gelişir. Tiroid antikorları seviyesi ile teşhis edilir. Bir çok klinik durum yaratır. Özelliği öncelikle bezin çalışmasını hızlandırır lakin daha sonra bezdeki hücrelerin harabiyeti sonucu bezin çalışması bozulur ve faaliyeti azalır yahut kaybolur (Hipotiroidi) . Bu durumda Tiroid hormon ilaçları ile desteklenmesi gerekir.
5-Tiroidin âlâ huylu Tümörleri.
Adenom tabir edilen ve bir çok cinsi olan güzel huylu tümörler kanser olmamakla birlikte, risk taşıdıkları için kesinlikle ameliyat gereklidir.
6-Tiroid Bezinin Makûs Huylu Tümörleri (Kanser)
En sık karşılaşılan kanserleri Papiller ve Foliküler Kanserlerdir. 1. sırada Papiller Kanser gelir. Tiroid tetkiklerinde risk faktörlerinde artış saptanması yahut İnce iğne ile uygulanan kitle biyopsilerinde malignite (kötü huylu olma) riski taşıdığı belirtilen hastalarda ameliyat geciktirilmemelidir. Medüller ve Anaplastik denilen sair Tiroid kanser cinsleri nadir görülen lakin sert seyreden tümörlerdir. Tiroid kanserinde yapılan ameliyat hayat kurtarıcıdır, bu nedenle çok ehemmiyet taşır
