TİSK'ten esnek çalışma önerisi

Özgür Burak Akkol,TİSK İdare Şurası ismine yaptığı yazılı açıklamada, Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay'ın TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'ndaki konuşmasında, 'iş gücü piyasasına yönelik yapısal adımlar atılacağı' tarafında tabirler kullandığını anımsattı.

Oktay'ın "İş gücü piyasasının deneme müddeti ile denkleştirme mühletinin, kısmi müddetli çalışma bahislerinde taraflar ortasındaki mutabakatla esnekleştirilmesinin öngörüldüğü" istikametindeki açıklamalarını memnuniyetle karşıladıklarını tabir eden Akkol, esnek çalışma kararlarına işlerlik kazandırılmasının uzun müddettir TİSK'in talepleri ortasında yer aldığına dikkati çekti.

Esnek çalışma modellerinin klâsik çalışma modellerinin yerini almadığını, tersine onları tamamlayıcı nitelikte olduğunu vurgulayan Akkol, şöyle devam etti:



"Ülkemizin en değerli sıkıntılarından biri olan işsizlikle faal ve sürdürülebilir gayret için esnek çalışma modellerinin yaygın uygulanması kural. Bu sağlanırsa Yeni İktisat Programı'ndaki (YEP) 3 yılda 3.2 milyon şahsa istihdam ve işsizliğin 2022'de yüzde 9.8'e düşürülmesi gayelerine ulaşılması kolaylaşır. İşletmelerin iç ve dış piyasalardaki değişen üretim şartlarına ve rekabet kaidelerine süratle ahenk sağlayabilmesi, kayıt dışı istihdamla gayret, bayan, genç ve engellilerin istihdam seçeneklerinin geliştirilmesi ve işe birinci girişin kolaylaştırılması bakımından teminatlı esneklik yollarından en düzgün formda yararlanılmalıdır."

Akkol, esnek çalışma uygulamalarının iş-özel ömür istikrarının kurulmasına katkı sağladığını, bilhassa ekonomik dalgalanma periyotlarında emekçi ve patron açısından üretim ile istihdamın sürekliliğini kolaylaştırdığını bildirdi.

AB ve OECD Ülkelerinde İstihdam Esneklik Endeksi 2019 Raporu'nda Türkiye'nin 41 ülke ortasında 36'ncı sırada yer aldığına dikkati çeken Akkol, İş Kanunu'ndaki mevcut sonlar nedeniyle esnek çalışma modellerinin işletmelere ve istihdama istenilen katkıyı sağlayamadığına işaret etti.

'Deneme mühleti 12 ay olarak düzenlenebilmeli'

Esnek iş gücü piyasasının ülkelerin rekabet gücünü artırdığı belirten Akkol, "Bu çerçevede, ülkemizin rekabet gücünün artırılması için esnek çalışma uygulamaları OECD ve Avrupa ülkelerinde olduğu üzere geliştirilmeli ve yaygınlaştırılmalı" değerlendirmesinde bulundu.



Katı istihdam siyasetlerinin istihdamı, tüketimi ve verimliği azalttığı tespitinde bulunan Akkol, şu sözleri kullandı:

"Belirli periyodik iş mukavelelerinin yapılmasında objektif şart aranmamalı ve üst üste yenilenebilmesine imkan tanınmalıdır. Muhakkak vadeli iş kontratının birinci sefer ve/veya kümülatif müddeti 24 ayı geçmemek üzere yapılması ve bu müddet içinde yinelenmesi halinde objektif kriterlerin aranmamasına imkan tanınmalıdır. Mevcut uygulamada 2 ay olan deneme müddeti ferdi iş kontratlarıyla 6 ay, toplu iş kontratlarıyla en az 12 ay olarak düzenlenebilmeli. 2 ay olan denkleştirme müddeti üretimin ağır olduğu bölümlerde gereksinimi karşılayamayacak düzeydedir. Üretimin sürdürebilirliğinin sağlanması ismine geliştirilen bu esnek çalışma modelinde denkleştirme müddeti en az 4 aya uzatılmalı ve çalışanın onayı şartı kaldırılmalıdır. Toplu iş kontratlarıyla en az 6 ay olarak kararlaştırılabilmesinin önü açılmalıdır."

'Kısa çalışma ödeneği en az 6 aya çıkarılmalı'

Akkol, yönetmelikle fazla çalışma ve fazla müddetlerle çalışma yaptırılmasının engellendiğini anımsatarak, "Kanuna muhalif olarak yönetmelikle düzenlenen, kısmi müddetli çalışmalarda fazla müddetlerle çalışma ve fazla çalışma yasakları kaldırılmalıdır. Davet üzerine çalışmada, taban 20 saatlik çalışma müddeti üzere uygulamayı zorlaştıran kriterler hafifletilmelidir. Kısa çalışma ödeneği için belirlenen 3 aylık mühlet yetersizdir. Kısa çalışma ödeneği müddeti en az 6 aya çıkarılmalıdır" görüşünü paylaştı.

Türkiye'de özel istihdam ofisleri aracılığıyla kurulan ödünç iş ilgisi uygulamasındaki mühlet ve husus sınırlamalarının kaldırılmasının faydalı olacağını vurgulayan Akkol, bu esnek çalışma modelinin uygulanabilir kılınmasının genel işsizlik sayısının azalmasının yanında vergilendirme bakımından yeni bir alanın oluşmasını da sağlayacağını kaydetti.



Akkol, birçok patronun 2 ay olan telafi çalışma mühletinin kısalığından yakındığını belirterek, "Telafi çalışma müddeti 6 aya çıkarılmalı, personel onayı aranmamalı, çalışılmayan cumartesi günlerinde telafi çalışması yaptırılabilmelidir" talebini paylaştı.

Ülkenin refahı, iktisadın büyümesi ve üretimin devam etmesi için gündeme getirdikleri taleplerin hükümetçe dikkate alınmasından TİSK topluluğu olarak memnuniyet duyduklarını bildiren Akkol, "2016'den beri patronlarımıza uygulanan taban fiyat takviyesi başta olmak üzere yüzde 5'lik SGK prim indirimi ve haksız rekabete yol açan kayıt dışına karşı yürütülen uğraştan ötürü müteşekkiriz" sözlerini kullandı.