Trafik kazalarında ilk yardım nasıl yapılır

Kazalarda ilk yardım
İlk yardım nasıl yapılır
Trafik kazasında ilk yardım nasıl yapılmalı

İLKYARDIM

Kaza geciren, yaralanan ya da birdenbire hastalanan kişilere, yaşamsal tehlikeyi atlatıncaya kadar uygulanan her turlu yardım ve tedavi yontemine ilkyardım denir
İlkyardımın birinci ilkesi hastanın ya da yaralının yaşamını kurtarmak, ikincisi durumunun daha kotuye gitmesini onlemek, ucuncusu ise tumuyle iyileşmesine yardımcı olmaktır Hastanelerin acil servisleri de bu amacla kurulmuştur Ama yaralıyı ya da hastayı bir hastaneye ulaştırıncaya kadar gecen zaman cok onemlidir Bu gibi durumlarda cevredeki kişilerin nasıl davranılacağını bilmesi ve ilk onlemleri alması yaralının ya da hastanın yaşamını kurtarabilir Bu yuzden her evde iyi bir ilkyardım elkitabı ile cocukların ulaşamayacağı bir dolapta saklanan bir ilkyardım cantası bulunmalıdır
Bir kaza anında unutulmaması gereken birkac onemli nokta:

1 Soğukkanlı olun ve kaza geciren kişiyi yatıştırmak icin elinizden geleni yapın
2 Yardım isteyin; orneğin telefon ederek bir ambulans cağırın
3 Kaza geciren kişiyi, hicbir zarar vermeyeceğinizden emin olmadıkca kıpırdatmayın Orneğin sırt ya da bel omurları orselenmiş bir yaralının, uzman sağlık personeli gelinceye kadar kesinlikle hareket ettirilmemesi gerekir
4 Eğer hareket etmesinde bir sakınca yoksa, yaralıyı rahat edeceği bicimde yatırın ve sıcak tutun

Onemli Kazalar
Trafik kazaları gibi cok onemli ve ciddi kazalarda ilkyardımı yapacak kişinin hic paniğe kapılmadan cok hızlı duşunup cok hızlı davranması gerekir Cunku kaza geciren kişinin yaşamı gercekten tehlikede olabilir Bu gibi durumlarda ilk yapılacak şey yaralının solunumunun ve kan dolaşımının kesintiye uğramasını engellemektir:

1 Kaza geciren kişinin solunum yolları (ağız, gırtlak ve soluk borusu) acık olmadığı surece yapılacak hicbir yardımın yararı yoktur Bunun icin oncelikle boğazından soluk almasını engelleyecek yabancı bir cisim olup olmadığına bakın Eğer yerde yatıyorsa, dilinin arkaya doğru kayıp gırtlağını tıkamasını engellemek icin, yaralının başını geriye yatırıp yana doğru cevirin
2 Solunum yolları acık olduğu halde, beyindeki solunum merkezi, sinirler ya da solunum kasları zarar gormuş olabilir Bu durumda, soluk alıp veremeyen kişiye yapay solunum uygulamak gerekir
3 Kaza geciren kişinin kalbi durmuşsa, kanı butun vucutta rahatca dolaşamıyorsa ve kan kaybına yol acacak onemli bir yara varsa gene yaşamsal tehlike soz konusudur Bu nedenle, ilk yapacağınız şeylerden biri de yaralının kalbini dinleyerek atıp atmadığını denetlemek olmalıdır Eğer kalp durmuşsa yeniden calıştırabilmek icin dıştan kalp masajı yapmak gerekir Ama bu cok guc bir tekniktir ve yalnızca doktorlar ya da uzmanlaşmış kişiler uygulayabilir Buna karşılık, ne yapılacağını bilen herhangi birisi, yırtılmış bir atadamarın ya da ciddi bir yaranın kanamasını bir an once durdurarak yaralının kan kaybından olmesini engelleyebilir

İlk tehlikeyi atlattıktan sonra, kaza geciren kişiyi en uygun konumda yatırarak yardım gelinceye kadar beklemelidir

Solunum Durması
Solunum durması ya da boğulma cok ceşitli nedenlerden kaynaklanabilir Yemek yerken soluk borusunu tıkayan bir lokma, yutulan yabancı bir cisim ya da solunan zehirli gazlar insanın havasızlıktan olmesine yol acabilir En sık rastlanan nedenlerden biri de suda boğulmadır
Suda boğulma tehlikesi geciren kişiyi yavaşca karaya taşıdıktan sonra duz ve sert bir yere sırtustu yatırın Ağzında yosun parcalan ya da herhangi bir yabancı madde varsa elinizle temizleyin ve başını geriye doğru yatırarak cenesini yukarı kaldırın Boylece dilin geriye kayıp soluk borusunu tıkamasını onlemiş olursunuz Daha sonra, yutmuş olduğu suyu boşaltmak icin başını yana cevirin Akciğerlerdeki su boşalıp yerine hava dolunca solunumun normal olarak kendiliğinden başlaması gerekir Eğer başlamazsa, hic zaman yitirmeden yapay solunum uygulamalıdır
Akciğerlere hava ufleyerek solunumu yeniden başlatmanın en iyi yolu, ağızdan ağza uygulandığı icin hayat opucuğudenen yapay solunum yontemidir Bunu uygulamak icin, kaza geciren kişinin burnunu iki parmağınızın arasında sıkıştırarak tıkayın ve derin bir soluk alarak ağzından iceriye kuvvetlice hava verin Aynı yontemi, soluk alamayan kişinin ağzını elinizle sıkıca kapayıp soluğunuzu burnundan vermekle de yapabilirsiniz; ama burun yolları daha dar olduğu icin ağızdan hava vermek her zaman daha etkilidir Her iki durumda da, dudaklarınızı kaza geciren kişinin ağzına ya da burnuna iyice dayayıp dışarıya hava kacırmamaya ozen gostermeniz gerekir Eğer boğulma tehlikesi geciren kişi kucuk bir cocuksa, dudaklarınızı aynı anda hem ağzına, hem burnuna dayayarak soluğunuzu iki yoldan verebilirsiniz
Soluk verirken, uflediğiniz hava akciğerlere dolacağı icin, kaza geciren kişinin goğsu şişecektir Goğsu indiği anda başınızı yana cevirerek yeniden derin bir soluk alın Başlangıcta akciğerlere dort kez ust uste hava ufledikten sonra, erişkinlerde dakikada yaklaşık 12, cocuklarda 20 kez hava vererek bu işlemi surdurun Eğer goğsu inip kalkmıyorsa ya verdiğiniz soluğun bir bolumu dışarı kacıyor demektir ya da solunum yolları hala tıkalıdır Omuzların arasındaki bolgeye birkac kez sertce vurmakla soluk borusundaki tıkanıklık giderilebilir Boylece normal solunum başlayınca yapay solunumu kesebilirsiniz Gene de, boğulma tehlikesi atlatan kişiyi mutlaka doktorun gormesi gerekir Cunku solunumun bir an bile durması beynin oksijensiz kalmasına ve bilinc yitimine yol acabilir
Boğazına yabancı bir cisim kactığı icin soluk alamayan kişilerde ise bu cismin hemen cıkarılarak tıkanan soluk borusunun acılması gerekir Bunun icin, solunumu durmuş olan kişiyi one doğru eğerek başının olabildiğince aşağıya sarkmasını sağlayın Bir yandan da kurekkemiklerinin arasına yumruğunuzla hızla vurun Boylece, soluk borusunu tıkayan cisim yukarıya doğru cıkarak bazen kendiliğinden dışarı atılabilir Eğer gırtlaktaki cisim ağızdan bakıldığında gorulebilecek bir yerdeyse, ilkyardımı yapan kişi işaret parmağını sokarak cismi cekip alabilir
Soluk borusunu tıkayan cismin yerinden oynayarak ağza doğru ilerlemesi icin kucuk cocukları başaşağı tutmak coğu zaman yeterli olur Eğer kolayca cıkmıyorsa gene kurekkemiklerinin arasına hafifce vurmak gerekir
Karna basınc uygulama tekniği, bu yolla cıkmayan cisimleri soluk borusundan dışarı atmak icin başvurulacak son care olmalıdır; cunku ic organlara zarar verebilir Buyuklerde bu tekniği uygulamak icin, soluğu tıkanmış olan kişinin arkasına gecip bir elinizi tam midesinin ustune yerleştirin Obur elinizi bunun ustune koyup iceriye ve yukarıya doğru dort kez hızla bastırın Soluk borusunu tıkayan cisim yerinden oynayıncaya kadar aynı hareketi sırtına da uygulayın Cocukların yalnızca midesine tek elle bastırmak gerekir Bebeklerde ise uygulanacak yontem farklıdır Bebeği sırtustu yatırın ve gobeği ile goğus kemiğinin arasına iki parmağınızla dort kez sertce bastırın

Yaralar
Derideki yaralardan, hatta kucuk bir cizikten bile kolayca mikrop girebildiği icin yaranın cevresinde iltihaplanma başlar; o bolge kızarır, şişer ve ağrı yapar İrin ya da cerahat denen beyazımsı ya da sarımsı yeşil renkli akıntı da yaranın iltihaplandığını gosteren belirtilerden biridir Bazen yaradan iceri girmiş olan mikroplar kan dolaşımına karışarak kan zehirlenmesine (septisemiye) yol acabilir Bu nedenle, ne kadar kucuk olursa olsun hicbir yarayı hafife almamak gerekir
En iyisi, acık yaraların ustunu temiz bir sargı beziyle kapatmaktır Yaraların daha cabuk kapanması icin ceşitli merhemler ya da yara tozları kullanma alışkanlığı oldukca yaygındır; ama gunumuzde uzmanlar kucuk kesik ve sıyrıkların kendi kendine iyileşmesini yeterli goruyorlar Onemli olan yarayı temiz tutmaktır; bunun icin de mikrop girmeyecek bicimde kapatılması yeterlidir Hazır yara bantları mikropsuz (steril) olduğu icin guvenle kullanılabilir