Triger Kayışı Nedir, Ne İşe Yarar?

Araba kullanmıyor ya da daha önce motor aksamı görmemiş olsanız bile en azından bir film sahnesinde yüzü motor yağı kaplanmış ustanın kafasını kaputtan kaldırıp ‘Triger kayışı kopmuş, değiştirmek lazım.’ dediğini duymuşsunuzdur. İlgili, ilgisiz tüm insanların triger kayışı nedir biliyor olmasının nedeni, bu parçanın araba motor aksamı ve dolayısıyla araba için hayati öneme sahip olmasıdır.

Triger kayışı nedir, ne işe yarar, ne zaman değiştirilmelidir gibi sorular en çok merak edilen konular arasında. Bunun nedeni, kimsenin triger kayışı kopmuş bir araba ile yolun ortasında kalmak istememesidir. Araç motor aksamının bu önemli parçası hakkında merak edilen tüm soruları yanıtladık ve konu ile ilgili bilmeniz gereken önemli detayları anlattık. Koca bir mühendislik harikasının ufacık bir kayışa bel bağlaması ise hayli şaşırtıcı.

Triger kayışı nedir?

Eksantrik mili kayışı ve zamanlama kayışı gibi farklı adlara da sahip olan triger kayışı, krank milindeki hareketi alır ve eksantrik miline iletir. İlettiği bu hareket sayesinde supaplar açma - kapama hareketini sürdürür ve böylece motor soğutma sıvısı tüm sisteme yayılmış olur.

Bazı araç modellerinde triger kayışı temel devridaim sisteminin de çalışmasını sağlamaktadır. Üç temel parçadan oluşan triger sistemi sayesinde motor soğutma sıvısı her yere yayılır ve motorun zorlandığı durumlarda bile fazla ısınarak arıza yapmasının önüne geçilir.

Triger kayışı ne işe yarar?


Triger sistemi; miller arasında hareketi aktaran tiger kayışından, kayışı miller arasında doğru hizalamayı sağlayan gergi bilyesinden ve motor soğutma sıvısının tüm sistemin içinden geçmesini sağlayan devridaim pompasından oluşur. Triger sistemi bir bütündür, bölünemez. Yani sistemden herhangi bir parçada arıza çıkarsa tamamının değiştirilmesi gerekir.

Aracın marka ve modeline göre üretici tarafından belirlenen aralıklarla krank mili ve eksantrik mili dişlilerine yerleştirilen triger kayışı, tüm bu sistemin çalışmasını sağlayan en önemli parçadır. Fabrika hatası olarak ya da daha sonra doğru yerleştirilmemiş bir triger kayışı sistemin işlemesini aksatacak ve motor arızasına neden olacaktır.

Triger kayışı ne zaman değiştirilmelidir?


Triger kayışının değiştirilme zamanı için dikkat edilmesi gereken iki nokta var; kullanım süresi ve aracın kaç kilometre yaptığı. Aracın marka ve modeline göre bu iki değişkene bağlı olarak triger kayışının değiştirilme vakti geldiği anlaşılır. Üstelik kayışta ya da sistemde görünür bir hasar olmasa bile güvenlik nedeniyle vakti gelen kayış değiştirilmelidir.

Triger kayışının kullanım ömrü maksimum 3 yıldır. 3 yıl sonunda triger kayışı mutlaka değiştirilmelidir. Triger kayışının kullanılacağı kilometre maksimum 100 bindir. 100 bin kilometre yapmış bir aracın triger kayışı mutlaka değiştirilmelidir. Aracın marka ve modeline göre bu süre biraz daha kısa ya da biraz daha uzun olabilir.

Triger kayışı genel olarak çelik tel, kumaş ve kauçuk bileşenlerinin birleştirilmesi ile yapılır. Bazı kayışlarda karbon fiber, kevlar ve aramid gibi çok daha güçlü malzemeler kullanılabilir. Kayış değiştirme süresini bu malzemelerin kalitesi de belirleyebilir. Ancak genel olarak dikkat edilmesi gereken kilometre 100 bin, süre ise 3 yıldır.

Triger zinciri denilen bir şey de var:


Koca mühendislik harikası motor aksamını yalnızca çelik tel, kumaş ve kauçuktan yapılan bir kayışa emanet etmek kimseye mantıklı gelmediği için olacak, bir de aynı işleve sahip olan triger zinciri olarak isimlendirilen bir parça yapılmıştır. Triger zinciri tamamen çeliktir ve çok daha uzun ömürlüdür.

Peki neden araçlarda triger zinciri kullanılmıyor derseniz her güzelin bir günahı olduğu gibi triger zincirinin de olumsuz özellikleri var. Uzun süreli kullanımda triger zinciri dişlilerde aşınma yapıyor, ısı nedeniyle zincirde uzamalar meydana geliyor ve genel sistemde sert madde nedeniyle farklı sorunlar ortaya çıkıyor. Bu nedenle triger kayışı hala en avantajlı seçenek olarak görülüyor.

Triger kayışı koparsa ne olur, ne yapmak gerekir?


Yolda kendi halinizde ilerlerken ansızın motordan garip sesler geldiğini duyarsanız ya da egzoz dumanının hiç olmadığı kadar siyah olduğunu görürseniz öncelikle sakince arabayı sağa çekin. Kaputu kaldırıp baktığınız zaman bir usta olmasanız bile triger kayışının kopmuş olduğunu anlarsınız.

Triger kayışı koptuğu zaman supap zamanlaması bozulur, supaplar açık kalır, supaplar pistonlara çarpar, pistonlar çarptıkça supaplar eğilir, bağlantı parçalarında zorlamalar olur ve büyük bir gürültü ile birlikte motor bir anda durur. Triger kayışının koptuğundan şüphelendiğiniz zaman arabayı durdurup kenara çekmek bu nedenle son derece önemlidir.

Arabanın bagajında yedek bir triger sistemi taşımadığınızı düşünürsek böyle bir durumda mutlaka yol yardımını aramalısınız. Servis, bulunduğunuz noktaya yakın bile olsa arabayı çalıştırmayın ve destek bekleyin. Triger kayışı kopmuş bir aracı inatla çalıştırmaya devam ederseniz motorda geri dönüşü olmayan hasarlar oluşabilir.

Triger kayışı nedir, ne işe yarar, nasıl çalışır, ne zaman değiştirilmelidir gibi merak edilen soruları yanıtladık ve motor aksamının bu önemli parçası hakkında bilmeniz gerekenleri anlattık. Araçlar konusunda tecrübeli olsanız bile triger kayışı kopma durumunda uzmanlardan yardım almayı ihmal etmeyin.