Çin’deki tedarik zincirini ülkesine çekmek isteyen ABD, ilaç ve sıhhat mevzularında ise müttefik ülkelerle hareket etmek istiyor. Bunun için milyarlarca dolar kredi ayırdı. Türkiye’nin liste başında olduğu söyleniyor. Lakin değerli kural, Huawei ile çalışmaların durdurulması.
Amerika Birleşik Devletleri (ABD) ile Çin ortasında pandemi süreciyle başlayan tansiyon tırmanıyor. Sıhhat nedeniyle başlayan tansiyon, dünya iktisadını de yine altüst edecek bir yola girmiş durumda. Donald Trump hükümetinin gayesi, ABD’li şirketlerin Çin’de olan tedarik zincirlerini ülkesine taşımak. Evvelki gün Reuters’ta bir haber yer aldı. Habere nazaran Çin’in “Kuşak Yol” projesine alternatif yaratmak için kurulan “Yeni Amerikan Milletlerarası Kalkınma Finansmanı Kurumu, üretimini ABD’ye taşıyan şirketlere milyarlarca dolar kredi verebilecek” bilgisi yer alıyordu.
Türkiye ile ABD ortasında bir müddettir 100 milyar dolarlık bir ticaret maksadı var. ABD Lideri Donald Trump’la Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın ortası da bütün manilere karşın güzel. Bu bağların ısınmasında TürkiyeABD İş Kurulu (TAİK) Lideri Mehmet Ali Yalçındağ’ın başrol oynadığı da bilinen bir gerçek. TAİK’in evvelki gün de bir konuğu vardı. ABD’li Senatör Lindsey Graham ile online toplantı düzenlendi. Bu toplantının ana bahislerinden biri de tedarik zincirlerinin Çin’den kaydırılmasıydı.
Senatör Graham, toplantıda “Şahsen Türkiye’nin yerinde olsaydım, Çin’in tıbbi ve ilaç sanayiinde üstünlüğüne alternatif olabilmenin yollarını arardım” dedi, lakin bir kaideyle. “Çin konusunda birtakım hassasiyetlerimiz var. Mesela en son görmek isteyeceğimiz şey müttefikimiz Türkiye’nin Huawei ile çalışmasıdır. Ortak çalışan ülkeleri tolere edemeyiz. 5G’yi bizden alın.” Bu sürecin Türkiye’ye nasıl yansıyacağını Yalçındağ’a sordum, yorumları şöyle:
- ABD idaresi tedarik zincirlerini müttefiklerine kaydırmak kıymetli gündem hususları ortasında. Türkiye bu manada listenin başında geliyor. Bu tansiyonu yeni bir fırsat penceresi olarak görmek gerektiğine inanıyorum. ABD ile Çin tansiyonu bütün dünyada heyecanla izleniyor. Ucuz maliyetin peşinden Çin’e giden üreticilerin kararı ne olacak? Vakit gösterecek.
Jale Özgentürk/Cumhuriyet