Tuketici nedir
Tuketici hakları hakkında bilgi
Tuketici nedir?
Tuketici mal ve hizmeti alıp kullanan kişidir Tuketici aldığı mal ve hizmetin kotu urun olması durumunda tuketici hakları araya girer Yani tuketicinin hakları tuketicinin kaklarını istismar edilmesi durumunda ortaya cıkar Orneğin, bir ayakkabı aldık bu durumda para karşılığında mal almış bulunmaktayız Yani tuketici konumundayız Eğer aldığımız mal ayıplı ve kusurlu ise o zaman tuketici olarak ortaya haklarımız girer
Tuketici Hakları Kavramı
Tuketici hakları tuketicinin alışverişle ortaya cıkan haklarıdır Tuketici hakları malın
kalitesinde soz verilen sureye kadar dayanıp dayanmamasından tuketicinin isteğinin karşılayıp karşılamaması durumunda ortaya cıkar Eğer tuketici aldığı mal ayıplı ve kusurlu ise tuketici mal aldığı yere gidip satıcıdan:
*Aldığı malı geri vererek parayı alabilir
*Aldığı malı yenisi ile değiştirmesini isteyebilir
*Maldaki ayıbın giderilmesini isteyebilir
*Ayıp oranında maldan indirim yapılmasını isteyebilir
Tuketici yukarıdaki haklardan herhangi birsini isteyebilir Tuketici bu haklarını malın
teslim tarihinden itibaren 15 gun icerisinde ya da maldaki ayıp gizli ise iki yıl icersinde yukarıdaki haklarını talep edebilir Tuketici hakları bunlarla sınırlı kalmayıp taksitli satışlarda ve kapıdan satışlarda garanti belgesi satışlarda hakları vardır
Taksit sayışlarda ne gibi haklar vardır?
Oncelikle tuketiciye yapılan sozleşmenin orneği verilmelidir Malı satış fiyatı toplam borc miktarı odeme tarihleri gibi bilgilerin verilmesi gerekir Tuketici borclarını vadesinden once odediği takdirde faiz miktarından indirim yapılması zorunludur
Kapıdan satışlardaki haklar nelerdir?
Kapıdan satış yapılması halinde satıcının tuketiciye cayma bildirim belgesi vermelidir Bu belge 7 gun icinde hicbir gerekce gostermeden malı geri verebileceği ve parasını geri alabileceğine dair taahhut hukmundedir
Garantili satışlardaki haklar nelerdir?
Satıcı garanti belgesini doldurup tuketiciye vermelidir Bir arza cıkmışsa tamiri mumkun değilse mal değiştirilir Garanti suresi en az bir yıl olmalıdır
Yukarıdaki haklar yerine getirilmezse tuketicinin yapması gerekenler?
Bu isteklerin yerine getirilmesi icin tuketici sorunları hakem heyetine gidilebilir Bu heyetler her valilik ve kaymakamlık bunyesinde kurulmuştur Sadece bir dilekce ile ya da aldığı malın faturası ile başvurulabilir Başvuruda hicbir masraf alınmamaktadır Bu heyetin verdiği karar bağlayıcı olmaz ise ya da tuketici karartı beğenmez ise tuketici mahkemelerine dava acabilir Bulunduğu yerin asliye hukuk mahkemesine dava acabilir Davada hicbir harc alınmamaktadır Davayı acmak icin dava dilekcesi ve malla ilgili fiş ve fatura veya garanti belgesi eklenerek başvurabiliriz
* Temel İhtiyacların Karşılanması Hakkı
İnsanın insan olmaktan doğan ve hayatını devam ettirebilmesi icin gereken asgari ihtiyaclarını karşılayabileceğini belirten bu hak tuketicinin en temel hakkıdır İnsan temel haklarını şoyle sıralayabiliriz
*Fizyolojik ihtiyaclar (aclık susuzluk)
*Guvenlik ihtiyacları (guven duyguları)
*Sosyal ihtiyaclar (ait olma sevilme)
*Benlik ihtiyacı (saygınlık başarı)
*Kendini geliştirme ihtiyacı (unlu bir bilim adamı olmak gibi)
* Guvenlik ve Guven Duyma Hakkı
Bu hak tuketiciye sunulan mal ve hizmetlerin tuketicinin hayatını ve sağlığını normal
şartlar altında tehlike duşurmeyecek derecede guvenilir ve kaliteli olmasını ifade eder
* Bilgi Edinme Hakkı
Bu hak tuketicinin satın alacağı mal ve hizmetin ne olduğunu ne işe yaradığını ne kadar
dayanacağını herhangi bir aldatmaya fırsat verilmeksizin acık bir şekilde bilmesidir Tuketiciye verilen bilgilendirme hizmeti piyasadaki diğer mallarla mukayese etmesini sağlar
* Secme Hakkı
Tuketicinin alacağı mal ve hizmeti secme hakkını ifade eder Bu sebeple tuketiciye
alternatif mal ve hizmetler sunulmalıdır Tuketicinin temel hakları arasında yer alan secme hakkı kapsamında rekabetci fiyatlar ve karşılaştırabileceği diğer mal ve hizmetler tuketiciye sunulmalıdır
* Sesini Duyurma Hakkı
Tuketicinin kendisi hakkında alınan kararlara tuketici orgutler aracılığıyla doğrudan ya da dolaylı bir bicimde katlamalarıdır Orgutlu bir tuketici grubunun sesini ilgili mercilere duyurmada şansı oldukca fazladır
* Tazmin Edilme Hakkı
Tazmin edilme hakkı ayıplı bir mal satın alan ya da kendisine noksan bir hizmet sunulan
tuketicinin bu mal ya da hizmet dolayısıyla uğradığı zararı giderilmesi ve genel anlamda haklarının korunması amacıyla gerekli yasal tedbirlerin alınması ve etkin bir şekilde uygulanmasıdır Eğer tuketicinin aldığı mal kusurlu ise bazı yasal hakları vardır bunlar gercekleşmez ise tuketici hakem heyeti ya da tuketici mahkemelerine gidilebilir Bu mahkemeler tuketici haklarını korumaya yoneliktir
* Eğitilme Hakkı
Tuketicinin eğitimi bireyin ekonomik faaliyetlerini yonlendirme ihtiyaclarını karşılamak
ve Pazar etkilenme gucunu arttırmayı hedef alan eğitim ve bilgilendirme yatırımı olarak tanımlanabilir Eğitim programlarını temel amacı tuketiciye ihtiyac duyduğu bilgileri nerede ve nasıl bulacağını bilgiyi nasıl değerlendireceğini ve kullanabileceğini oğretmektir
* Sağlıklı Bir Cevreye Sahip Olma Hakkı
Yaşama hakkının temel şartlarından birini oluşturan ve vazgecilmez nitelikte olan temel
tuketici haklarından birisi de sağlıklı bir cevrede yaşamaktır Ulkemizde de cevreyle ilgili gelişmeler uluslar arası gelişmeler ile paralel bir seyir takip etmiştir 1982 anayasasının 56 maddesinde ve 4077 sayılı tuketicinin korunması hakkındaki kanunun 18 ve 19 maddelerinde de tuketicinin cevre sağlığı acısından korunması hukumlerine yer verilmiştirbunlar ek olarak tuketicinin şikayeti hakkında soz edebiliriz Tuketicinin şikayet hakkı herhangi bir olumsuzlukla karşılandığında olumsuzluğu giderilmesi icin ilgili kurumlara ya da yetkili makamlara muracaat etme hakkını icermektedir
* Tuketiciyi Koruyan Orgutler ve İşlevleri
Adından da anlaşılabileceği gibi tuketiciyi anlaşılacağı gibi tuketiciyi koruyan orgutlere
tuketici orgutleri denir Bunların gayesi tuketiciyi ureticilere karşı korumak ve haklarını tanzim edilmesini sağlamak bunların başlıca gorevleridir 4077 sayılı kanuna gore tuketici orgutleri uce ayrılmıştır
1Tuketici Konseyi
Tuketicinin sorunlarının ihtiyaclarını ve cıkarlarının korunmasını sağlamak sorunların
tuketici lehine cozumlenmesi icin caba harcayan kurumlardır
2Tuketici sorunları Hakem Heyeti
İli ve ilce merkezlerinde tuketiciler ile satıcılar arasında cıkan uyumsuzlukları cozmek
icin kurulmuştur
3Tuketici Mahkemeleri
Tuketici ile uretici arasındaki uyuşmazlıkları cokurumlardır
4Tuketici sorunları Hakem Heyeti
İli ve ilce merkezlerinde tuketiciler ile satıcılar arasında cıkan uyumsuzlukları cozmek icin kurulmuştur
5Tuketici Mahkemeleri
Tuketici ile uretici arasındaki uyuşmazlıkları cozen mahkemelerdir
Tuketici hakları hakkında bilgi
Tuketici nedir?
Tuketici mal ve hizmeti alıp kullanan kişidir Tuketici aldığı mal ve hizmetin kotu urun olması durumunda tuketici hakları araya girer Yani tuketicinin hakları tuketicinin kaklarını istismar edilmesi durumunda ortaya cıkar Orneğin, bir ayakkabı aldık bu durumda para karşılığında mal almış bulunmaktayız Yani tuketici konumundayız Eğer aldığımız mal ayıplı ve kusurlu ise o zaman tuketici olarak ortaya haklarımız girer
Tuketici Hakları Kavramı
Tuketici hakları tuketicinin alışverişle ortaya cıkan haklarıdır Tuketici hakları malın
kalitesinde soz verilen sureye kadar dayanıp dayanmamasından tuketicinin isteğinin karşılayıp karşılamaması durumunda ortaya cıkar Eğer tuketici aldığı mal ayıplı ve kusurlu ise tuketici mal aldığı yere gidip satıcıdan:
*Aldığı malı geri vererek parayı alabilir
*Aldığı malı yenisi ile değiştirmesini isteyebilir
*Maldaki ayıbın giderilmesini isteyebilir
*Ayıp oranında maldan indirim yapılmasını isteyebilir
Tuketici yukarıdaki haklardan herhangi birsini isteyebilir Tuketici bu haklarını malın
teslim tarihinden itibaren 15 gun icerisinde ya da maldaki ayıp gizli ise iki yıl icersinde yukarıdaki haklarını talep edebilir Tuketici hakları bunlarla sınırlı kalmayıp taksitli satışlarda ve kapıdan satışlarda garanti belgesi satışlarda hakları vardır
Taksit sayışlarda ne gibi haklar vardır?
Oncelikle tuketiciye yapılan sozleşmenin orneği verilmelidir Malı satış fiyatı toplam borc miktarı odeme tarihleri gibi bilgilerin verilmesi gerekir Tuketici borclarını vadesinden once odediği takdirde faiz miktarından indirim yapılması zorunludur
Kapıdan satışlardaki haklar nelerdir?
Kapıdan satış yapılması halinde satıcının tuketiciye cayma bildirim belgesi vermelidir Bu belge 7 gun icinde hicbir gerekce gostermeden malı geri verebileceği ve parasını geri alabileceğine dair taahhut hukmundedir
Garantili satışlardaki haklar nelerdir?
Satıcı garanti belgesini doldurup tuketiciye vermelidir Bir arza cıkmışsa tamiri mumkun değilse mal değiştirilir Garanti suresi en az bir yıl olmalıdır
Yukarıdaki haklar yerine getirilmezse tuketicinin yapması gerekenler?
Bu isteklerin yerine getirilmesi icin tuketici sorunları hakem heyetine gidilebilir Bu heyetler her valilik ve kaymakamlık bunyesinde kurulmuştur Sadece bir dilekce ile ya da aldığı malın faturası ile başvurulabilir Başvuruda hicbir masraf alınmamaktadır Bu heyetin verdiği karar bağlayıcı olmaz ise ya da tuketici karartı beğenmez ise tuketici mahkemelerine dava acabilir Bulunduğu yerin asliye hukuk mahkemesine dava acabilir Davada hicbir harc alınmamaktadır Davayı acmak icin dava dilekcesi ve malla ilgili fiş ve fatura veya garanti belgesi eklenerek başvurabiliriz
* Temel İhtiyacların Karşılanması Hakkı
İnsanın insan olmaktan doğan ve hayatını devam ettirebilmesi icin gereken asgari ihtiyaclarını karşılayabileceğini belirten bu hak tuketicinin en temel hakkıdır İnsan temel haklarını şoyle sıralayabiliriz
*Fizyolojik ihtiyaclar (aclık susuzluk)
*Guvenlik ihtiyacları (guven duyguları)
*Sosyal ihtiyaclar (ait olma sevilme)
*Benlik ihtiyacı (saygınlık başarı)
*Kendini geliştirme ihtiyacı (unlu bir bilim adamı olmak gibi)
* Guvenlik ve Guven Duyma Hakkı
Bu hak tuketiciye sunulan mal ve hizmetlerin tuketicinin hayatını ve sağlığını normal
şartlar altında tehlike duşurmeyecek derecede guvenilir ve kaliteli olmasını ifade eder
* Bilgi Edinme Hakkı
Bu hak tuketicinin satın alacağı mal ve hizmetin ne olduğunu ne işe yaradığını ne kadar
dayanacağını herhangi bir aldatmaya fırsat verilmeksizin acık bir şekilde bilmesidir Tuketiciye verilen bilgilendirme hizmeti piyasadaki diğer mallarla mukayese etmesini sağlar
* Secme Hakkı
Tuketicinin alacağı mal ve hizmeti secme hakkını ifade eder Bu sebeple tuketiciye
alternatif mal ve hizmetler sunulmalıdır Tuketicinin temel hakları arasında yer alan secme hakkı kapsamında rekabetci fiyatlar ve karşılaştırabileceği diğer mal ve hizmetler tuketiciye sunulmalıdır
* Sesini Duyurma Hakkı
Tuketicinin kendisi hakkında alınan kararlara tuketici orgutler aracılığıyla doğrudan ya da dolaylı bir bicimde katlamalarıdır Orgutlu bir tuketici grubunun sesini ilgili mercilere duyurmada şansı oldukca fazladır
* Tazmin Edilme Hakkı
Tazmin edilme hakkı ayıplı bir mal satın alan ya da kendisine noksan bir hizmet sunulan
tuketicinin bu mal ya da hizmet dolayısıyla uğradığı zararı giderilmesi ve genel anlamda haklarının korunması amacıyla gerekli yasal tedbirlerin alınması ve etkin bir şekilde uygulanmasıdır Eğer tuketicinin aldığı mal kusurlu ise bazı yasal hakları vardır bunlar gercekleşmez ise tuketici hakem heyeti ya da tuketici mahkemelerine gidilebilir Bu mahkemeler tuketici haklarını korumaya yoneliktir
* Eğitilme Hakkı
Tuketicinin eğitimi bireyin ekonomik faaliyetlerini yonlendirme ihtiyaclarını karşılamak
ve Pazar etkilenme gucunu arttırmayı hedef alan eğitim ve bilgilendirme yatırımı olarak tanımlanabilir Eğitim programlarını temel amacı tuketiciye ihtiyac duyduğu bilgileri nerede ve nasıl bulacağını bilgiyi nasıl değerlendireceğini ve kullanabileceğini oğretmektir
* Sağlıklı Bir Cevreye Sahip Olma Hakkı
Yaşama hakkının temel şartlarından birini oluşturan ve vazgecilmez nitelikte olan temel
tuketici haklarından birisi de sağlıklı bir cevrede yaşamaktır Ulkemizde de cevreyle ilgili gelişmeler uluslar arası gelişmeler ile paralel bir seyir takip etmiştir 1982 anayasasının 56 maddesinde ve 4077 sayılı tuketicinin korunması hakkındaki kanunun 18 ve 19 maddelerinde de tuketicinin cevre sağlığı acısından korunması hukumlerine yer verilmiştirbunlar ek olarak tuketicinin şikayeti hakkında soz edebiliriz Tuketicinin şikayet hakkı herhangi bir olumsuzlukla karşılandığında olumsuzluğu giderilmesi icin ilgili kurumlara ya da yetkili makamlara muracaat etme hakkını icermektedir
* Tuketiciyi Koruyan Orgutler ve İşlevleri
Adından da anlaşılabileceği gibi tuketiciyi anlaşılacağı gibi tuketiciyi koruyan orgutlere
tuketici orgutleri denir Bunların gayesi tuketiciyi ureticilere karşı korumak ve haklarını tanzim edilmesini sağlamak bunların başlıca gorevleridir 4077 sayılı kanuna gore tuketici orgutleri uce ayrılmıştır
1Tuketici Konseyi
Tuketicinin sorunlarının ihtiyaclarını ve cıkarlarının korunmasını sağlamak sorunların
tuketici lehine cozumlenmesi icin caba harcayan kurumlardır
2Tuketici sorunları Hakem Heyeti
İli ve ilce merkezlerinde tuketiciler ile satıcılar arasında cıkan uyumsuzlukları cozmek
icin kurulmuştur
3Tuketici Mahkemeleri
Tuketici ile uretici arasındaki uyuşmazlıkları cokurumlardır
4Tuketici sorunları Hakem Heyeti
İli ve ilce merkezlerinde tuketiciler ile satıcılar arasında cıkan uyumsuzlukları cozmek icin kurulmuştur
5Tuketici Mahkemeleri
Tuketici ile uretici arasındaki uyuşmazlıkları cozen mahkemelerdir