TÜkrÜk Bezİ Enfeksİyonlari beze iltihaplanması TÜKRÜK BEZİ ENFEKSİYONLARı Tükrük bezi iltihapları, Abseleşen ve abseleşmeyen ve özel tükürük bezi iltihabı biçiminde 3 tipde görülürEn sık görülen enfeksiyon Kabakulak (epidemik Parotit) tır Kabakulak (Epidemik Parotit): Çoçukluk çağının en sık göerülen tükrük bezi hastalığıdır Kuluçka süresi 1421 gündür Parotis isimli ve çenenin üzerinde kulağın önünde yer alan tükrük bezinde şişlik, kızarıklık, kanal ağzında hafif bir şişme ve kızarıklık, kulak kepçesinin yer değiştirmesi gibi bulgulara sahiptir Akıntı iltihap karakterde değildir Ekşi gıdaların alınması ağrıyı arttırır Olguların %30’unda alev yoktur, %75’inde müşterek etkilenme vardır Bir tarafın şişmesini peşine düşüp takip eden 5 gün içinde diğer taraf ta şişer Bazen çenealtı tükrük bezleride hastalığa eşlik eder Kabakulak virüslerle oluşan bir enfeksiyondur Etken paramikzoma grubuna ait nörotropik bir virus olup, 8 kafa sinirinde geri dönüşümsüz bir lezyon oluşturarak tek yanlı tama yakın bir sağırlığa yol açabilir Pankreası tutarak diyabet , testisler ya da yumurtalıkları tutarak kısırlık ve santral asap sistemini tutarak menenjit yapabilir Hastalığın 34 günlerinde kan ve idrarda amilaz miktarı maksimum düzeye ulaşır Tedavi semptomatiktir ağrı kesici ateş düşürücü ilaçlar verilir Ağrı azaltılır, alev düşürülür Öteki Viral Enfeksiyonlar: Sitomegalovirus, Coxackie A, Echovirus, İnfluenza virusu tükrük bezlerinde enfeksiyona niçin olabilirler Çare kabakulaktaki gibi semptomatiktir HIV enfeksiyonu sıklıkla büyük tükrük bezlerinin tutulumu ile birliktedir HIV için klinik tereddüd olduğunda serolojik testler yapılır Ani artan iltihaplı dişeti ve tükrük bezi infeksiyonu: Ağız içi boşluktan gelen bakterilerin id oluşturduğu tükrük bezinin abseleşmeye meyilli enfeksiyonudur Çoğunlukla parotis bezinde gözlenir En sık rastlanan faktör Stafilokokkus aureusdur isimli bakteridir daha ara sıra Streptokok, EColi, Hemofilus influenza görülebilir Tükrük bezi aniden şişer ve ağrılıdır Ateş ve beyaz kan hücrelerinde büyüme vardır Parotis bezi tutlunca kulak kepçesi belirginleşir ve hastanın gerisinde bakıldığında şişkinlik rahatlıkla farkedilir Tükrük bezi elle muayenede hassasdır ve hamur kıvamındadır Deride kızarıklık olabilir ve abseleşme varsa deri altında yumuşama hissedilir Tükrük bezinin ağız içindeki kanal ağzına bakarken beze yapılan masaj ile pürülan akıntı geldiği izlenir Enfeksiyon dış kulak yoluna atlayabilir Hastada yüz felci olabilir Derin boyun absesi ve göğüs boşluğu iltihabı gibi komplikasyonlar olabilir Hastaların 13’ü ameliyat sonrası dönemde ağızdan yiyecek alımı kısıtlanmış ve elektrolitakışkan dengesi bozulmuş hastalardır Parotise yapılan masaj ile stenon kanalından ağız içine abse boşalımı izlenebilir Tedavide bakterilere etkin yüksek dozda antibiyotikler verilir Akıcıelektrolit dengesi düzeltilir tükürük bezi üzerine sıcak kompresler uygulanır Siyalogoglar (%2’lik pilokarpin damlası verilir, çiklet çiğnetilir,C vitamini tabletleri veya limon emdirilir) ve ağız hijyenine uyarı edilir Abse varsa, yüz siniri korunarak, yelpaze biçiminde kesi yapılarak abse boşaltılır Diğer yönlerden sağlıklı çocuklarda görülen parotisin süpüratif enfeksiyonu ayrı bir antitedir Uygun antibiyotik tedavisi ve takip gerekir Başlıca adolesan dönemde semptomlar sonlanır ve arada bir cerrahi gerekir Müzmin ve tekrarlayan dişetitükrük bezi iltihabı: En sık parotisde görülür Altta yatan sebep olarak tükrük sekresyonunun azalması yada durması sorumluluk sahibi tutulmaktadır Klinik olarak hastada tekrarlayan, hafif ağrılı tükrük bezi şişmeleri söz konusudur Şişliklerin arası birkaç hafta ya da birkaç ay olabilir Taş ya da kolaylaştırıcı faktörler varsa bunlar çare edilmelidir Yeterli akışkan alımı , kumaş masajları yanına akut ataklar esnasında antibiyotik kullanılır Konservatif tedavinin yetersizliği halinde bezin cerrahi olarak çıkarılması gerekebilir Çenealtı tükrük bezin müzmin ve daraltıcı iltihabı (Kuettner tümörü): Reel bir tümörden ayırtedilmesini zorlaştıracak şekilde Çenealtı bezde sertleşme ve çoğalma görülür Ayırıcı teşhis ve histolojik çözümleme için tükrük bezi çıkarılır ve böylece çare edilmiş olur ÖZEL TÜKRÜK BEZİ İLTİHAPLARI: Verem (tbc): Parotis ya da Çenealtı tükrük bezinde ağrısız bir şişlik olurEnfeksiyonun primer yerleşim bölgesi akciğerlerdir:Röntgende kireçlenme gürülebilir Akciğerlerde ve diğer organlarda Tbc aranmalıdır Çare, antitbc ilaçlar ile yapılır Enfekte lenf nodlarının ve tükrük bezlerinin fasiyal asap korunarak çıkarılması gerekebilir Aktinomikoz, kedi tırmığı hastalığı aralıklı görülen özel tükrük bezi iltaplarıdır