Tüm zamanların en iyi 10 bilim-kurgu filmi

Tüm zamanların en iyi 10 bilimkurgu filmi Guardian gazetesinde bulunan değerlendirmeye kadar gelmiş geçmiş en iyi 10 bilimkurgu filmi şöyle: 1 Blade Runner (1982) Yönetmen: Ridley Scott İster tiyatro versiyonunu tercih edin (arkadan can sıkıcı bir sesle verilen anlatım vardı lakin meşhur unicorn sahneleri yoktu) ister bundan bir kaç sene gerçekleştirilen sinema versiyonunu öne alın, Blade Runner açık ara önde Hikayenin belli başlı ekseninde Harrison Ford'un canlandırdığı polis Rick Deckard karakteri yer alır Bu polis karakteri, 'kopyalar' olarak adlandırılan dört klonlanmış (insansı) humanoid'in peşindedir 'Kopya'lar kanundışı bildiri edilmiş olup peşlerindeki 'Blade Runner' Deckard'ın onları yoketme planından kaçmaktadırlar Film genellikle Philip K Dick'in Androidler Rüyalarında Elektronik Koyunlar mı Görürler?adlı kısa hikayesine dayanıyor Londra'daki King's Collage'de çalışan kök hücre biyologu Stephen Minger Blade Runner şu ana dek yapılmış en iyi filmsaptamasını yapıyor kendi zamanının çok ilerisindeydi Hikayenin temelinde yatan 'İnsan elde etmek ne demektir? Biz kimiz ve nereden geliyoruz?soruları ise asırlardır kendimize sorduğumuz sorular İnsanı makineden ayrım yapmak için bir formül geliştirebilme çabasıyla birlikte bu film bununla birlikte 'bilinç' kavramını da sorguluyor Sonradan yerleştirilmiş anılara ve programlanmış yapay duygulara sahip kopyaları saptayabilmek için polis tarafından VoightKampff empati testi uygulanıyor filmde VoightKampff empati testi, nörologların günümüzde uyguladıkları testlerden öyle de öbür yokdiyor University College London öğretim üyesi Chris Frith Deckard karakterinin de bir kopya olup olmadığı yolunda tartışmalar yaşandı Yönetmen Ridley Scott bu karakterin olduğunu söylerken Harrison Ford ise film çekimleri esnasında Scott'un kendisine Deckard karakterinin insan olduğunu söylediğinibahis ediyor Yanıt ne olursa olsun, film müziklerinden program metni içinde yer alan çarpıcı diyaloglara ve geleceğin Los Angeles'ını betimleme eden sinematografiye kadar her açıdan kaliteli bir film bu 2 2001: A Space Odyssey (1968) Yönetmen: Stanley Kubrick Kubrick ile meşhur bilimkurgu yazarı Arthur C Clarke arasındaki işbirliğinden ortaya çıkan çarpıcı ve gizemli bir öykü Yapıldığı dönem için devrimci sayılacak nitelikteki özel efektleriyle mükemmel bir ün kazanmıştı bu film NASA'da çalışmakta olan uzay aracı uzmanı Harry Lange ve Frederick Ordway, bu filmde kullanılacak prototipleri ve teknik araçları sağlaması için Boeing ve IBM gibi şirketleri ikna ettiler Borehamwood'taki seti gezen astronotlar ise orayı Doğu NASAolarak nitelendirmişlerdi Edinburgh'lu doğa tarihi profesörü Aubrey Manning bu filmi şu sözlerle övüyor: Simülasyonlarda kullanılan zekanın parlaklığı bugünkü çağdaş bilgisayar grafiklerine karşın aşılamadı Brezilya tapirlerinin 'tarihöncesi hayvanlar' olarak kullanılmasındaki akıl Ağaç dalından sopa yapılmasından uzay mekiğine değin sergilenen akıl Kubrick açıkça gösteriyordu oysa cihaz kullanımı bir kere başlayınca gerisi zaruri olarak geliyor Doğu kıyısının o tatlı aksanıyla konuşan süper bilgisayarların ilki Hal'a kadar 3 Star Wars (1977)Empire Strikes Back (1980) Orijinal Star Wars triolojisinin bu birincil iki filmi, bilimkurgudan öte 'nostaljik' nedenlerle listeye girmeye hak kazanıyorlar Temelde uzayda geçen bir kovboy filmi konseptini işlerken bu iki film bir yanlamasına iyi ile kötünün arasında ezelden beri süregiden mücadeleyi anlatırken bir yanlamasına da başrol oyuncuları Harrison Ford, Mark Hamill ve Carrie Fisher'ın fikir karıştırıcı bir tarzda teknolojik terimlerle konuşmaları izleyicide mucizevi bir etki bırakıyordu Bu filmlerde işlenen mistisizm ise Star Wars serisini filmi öteki bilimkurgu filmlerinden belirgin şekilde ayırıyor: Belirli kişiler göre iyi ya da kötü amaçlarla kullanılabilen ve evrenin her yerine yayılmış bir güçkavramı öyle derinlere işledi oysa ABD'de bir takım millet bu inancı fiilen bir dinolarak kabul edecek dek ileri gittiler Filmin konusundaki esas mil ise epik bir efsane: Herkesi kendi kölesi yapma arzusundaki İmparatorluk (oysa bunun başındaki İmparator, güç tutkusuyla kendinden geçmiş bir manyak Yardımcısı ise sözde insan yarı makina dehşet bir yaratık: Darth Vader) ile küçük bir isyancı grubu arasındaki savaş Bilim kadar değerlendirecek olursak, ışık hızında gezi konusu hiperuzayolarak adlandırılan ve sıradan fizik kurallarının geçerli olmadığı bir kavramla birlikte ele alınıyor dahası gücü kullanabilenJedi'lar arasındaki ışın kılıcı dövüşleri var ama fizik teorisi açıdan ışın kılıçları imkansızdır Lakin tabii ama burada vurgulanmak istenen belli başlı konu daha farklıydı Bu iki filmin bir diğer özelliğiyse; oyuncak, bilgisayar oyunu ve replikaların ticari markalaşmasını başlatması oldu oysa günümüzde yapılan bilimkurgu filmleri için franchisingvazgeçilmez bir özellik ve kazanç kaynağı oldu 4 Alien (1979) Yönetmen: Ridley Scott Defalarca o ikonlaştırılmış sahnesiyle hatırlanır: John Hurt'un göğsünden kanlı bir şekilde fırlayıp çıkan bebek Alien yaratığı Ama alien filmi bundan fazla daha fazlasıydı Gezegenler arası seyahat yapan bir madencilik aracına giren bir yaşam formunun damarlarında kan yerine asit dolaşmaktadır İki farklı sıralı çeneye sahip olan bu mahlukat, gemideki mürettabatı fazla kanlı bir şekilde parçalamaktadır Gotik set tasarımı ve Sigourney Weaver'in canlandırdığı 'gönülsüz kahraman' Ellen Ripley karakteri üzerinden Alien filminin arka planında annelik, penetrasyon ve doğum temaları işlenir Oysa UCL'deki uzay psikologu Kevin Fong açısından bakılacak olursa bu filmin ana öne meydana çıkan noktası, filmdeki mürettebatın gayet banal olan hayat tarzı Birincil kez bu filmle birlikte düşünmeye başladık ancak, uzak bir gelecekte uzayda yaşayıp çalışacak olan halk müziği, yedikleri pizzanın artıkları civarda sigara içecek ve vakit geçsin diye iskambil oynayacak banal halk müziği olacakdiyor Kevin Fong uzun süreli bir uzay yolculuğunun nasıl bir şey olacağını anlatıyordu bu film: Kirli, terli ve klostrofobik bir ortamda fazla uzun zamanlar baştan başa çekilecek can sıkıntısını erteleyecek tek şey insanın kanını dondurcak cinsten bir dehşet ortamı olacak 5 Solaris (1972) Yönetmen: Andrei Tarkovsky Steven Soderbergh kadar 2002'de baştan çekilmiş olmasına karşın, bu orijinal versiyon, Stanislaw Lem göre yazılan romanın hayranları göre hala hayranlıkla hatırlanıyor Uzak bir gezegendeki üste acayip bir şekilde ölen bilimadamının yerini edinmek üzere bir psikolog söz konusu gezegene kazanç Orada bir kısım acayip kişilerle bu arada kendi ölmüş karısıyla karşılaşacaktır Gezegende yer alan zeki varlıkların yarattığı ve giderek daha albenili ayla gelen sanal bir tasarım, insanların beynine 'gerçeklik' olarak yansıtılmaktadır Timescape adlı kitabın yazarı ve Kaliforniya Üniversitesi'nde fizik Profesörü olan Gregory Benford şu yorumu getiriyor: 1972 tarihli Solaris; bizim insani algılarımız, buna uygun yarattığımız kategorilerimiz ve karşılaşacağımız varlıkları 'insansı' olarak düşünme eğilimimizle ortaya koyduğumuz 'bilim' anlayışının sınırlarına hitap eden şayet de tek filmdir Bu filmde yalnızca görsel bir hikayenin değil bununla beraber çok trajik ve can sıkıcı bir dramanın sergileniyor oluşu bu filmin önemini daha da artırmaktadır 6 Terminator (1984)T2: Judgment Day (1991) Yönetmen: James Cameron Robotlar 2029 yılından 1980'lerin Los Angeles'ine acımasız bir cyborg (Arnold Schwarzenegger) göndererek gelecekteki isyancı insanın annesini öldürmeyi planlamışlardır Terminator filmi, vakit yolculuğundaki sözgelişi büyükbaba paradoksu gibi sorunları ele bölge eksik sayıdaki filmden biridir Söz konusu paradoks şöyle: zamanda gezi ederek eski bir tarihe gider ve büyükbabanızı öldürürseniz, siz de var olmayacaksınız demektir, o halde zamanda geri de gidemezsiniz İkinci Terminator filminde 'şekil değiştirebilen' bir metalden yapılan bir başka cyborg kavramını ileri sürüyor Oxford'da Kuantum fizikçisi olarak çalışan David Deutsch şöyle diyor: Bu filmde işlenen bilimselliğin azıcık tutarsız olmasına karşın kendi türü içinde mükemmel bir parça olduğu söylenebilir lakin ben buna 'bilimkurgu' yerine 'aksiyon filmi' demeyi tercih ederdim çünkü aslında 'bilimkurgu' olarak adlandırılmayı hakeden çok sayıda film var 7 The Day the Earth Stood Still (1951) Yönetmen: Robert Wise Soğuk savaş paranoyası içindeki Amerika'da çekilen bu filmde Washington'a bir uçan daire iner Uçan dairenin içinden insansı bir ufo Klaatu ve onun robotu Gort çıkacaklardır Aptallığa tahammülüm değil! Benim halkım aptallık yapmadan yaşamayı öğrendidiyen Klaatu dünya liderlerini liderler kendini dinlemeyince bu sefer bilimadamlarını ikna ederek insanlığı birbirini yok etme hevesinden vazgeçirmeye çalışır Filmin gösterimi esnasında sinema salonunun müdürü alışılmış bir Orson Welles numarası çekerek, filmi durdurmuş ve henüz bir uzay gemisinin dünyaya indiğini bildirmiştibilgisini ileten Beagle 2 proje lideri Colin Pillinger bu filmi en iyi bilimkurgu filmlerinden biri olarak niteliyor 8 War of the Worlds (1953) Yönetmen: Byron Haskin Soğuk savaş döneminde çekilmiş bir diğer film Bu filmin temelini oluşturan HG Wells'in dünyayı işgal eden Marslılartemasını işleyen hikayesini Orson Welles radyoya uyarladığında show dünyası ve yayın tarihine geçmişti Kaliforniya'daki Dünyadışı Akıllı Varlıklar Araştırma Projesi SETI'de çalışan kıdemli astronom olan Seth Shostak bu film için Katiyen tanıyamayacağınız en ince ayrıntısına kadar ayrı bir dünyada adamakıllı farklı koşullar aşağı gelişmiş başka bir nesil yaşam formu olabileceği fikri, fazla çarpıcı bir fikiryorumunu getiriyor 9 The Matrix (1999) Yönetmen: Andy & Larry Wachowski Özel bir felsefe sistemi, elbise fetişizmi ve harika derecede güzel özel efektlerin bir araya geldiği bu filmde insan yapısı (suni) zekanın gezegeni köleleştirmesi anlatılıyor Bu filmde işlenen konunun arkasında yer alan bilimsellik epeyce beceriksiz olduğu için bunu telafi etmek anlamında kesintisiz kafası karışık durumdaki Keanu Reeves'in kaşıklar hakkındaki bir takım laflar karşı bocalaması ve binaların tepesinden atlamasıgibi unsurlar önplana çıkarılıyor Lakin bunun o kadar de önemi yok çünkü bu filmde sağlam bir film şablonu var: Gelecekteki iyi adamlar, gelecekteki kötü adamlarla savaşıyorlar 10 Close Encounters of the Third Kind (1977) Yönetmen: Steven Spielberg Filmin afişinde Yalnız değilizyazmışlardı Richard Dreyfus'un uzaylı ziyaretçiler hakkında gitgide artarak gelişen takıntısı ve olayın arkaplanında 'herşeyden haberdar' bakımlı bir hükümet örgütünün çabaları Uzaylıların 'ters çevrilmiş bir Noel ağacı' şeklindeki heybetli bir gemiyle ortalığı sallaması ya da kozmik bir sintisayzırla çalınan Jean Michel Jarre eşliğinde ortaya çıkması öyle olası olmamakla beraber bu film 'uzaylı ziyaretçiler' hikayesini fazla klas bir şekilde anlatıyor alıntı