iltasyazilim
FD Üye
Tunus un Tarihi
Tunus Hakkında Veri
Tunus, gerek Akdeniz ve Kuzey Afrika hakimiyeti ve gerekse Avrupanın Afrika ile olan münasebetleri bakımından büyük bir stratejik öneme sahiptir Tunusun coğrafi konumu göçebe Berberilerden sonradan, daha fazla deniz yoluyla gelen çeşitli etnik toplulukların ülkeye yerleşmesinde en büyük etmen olmuştur
MÖ 1000 yılından itibaren Fenikeliler, Tunusta ticaret merkezleri kurmaya başladılar MÖ 5 yüzyıl sonlarında Fenikeliler Tunusa gelip yerleştiler ve burada Kartaca Cumhuriyetini kurdular Tunus, daha sonra batıdan gelen Vandalların, 6 yüzyılda da Bizanslıların hakimiyeti altına geçti
Müslümanların Tunusa (Afrikiyye) gelişi (6471228): MüslümanArapların 647 yılında başlayan yayılmaları Ukbe bin Nafinin 670te Kayruvan (Kariouane) şehrini kurmasıyla neticelendi Tunus (Afrikiyye), Hazreti Muaviye zamanında 667 (H45) yılında alındı
Bizanslılar bir takım manâlı şehirleri ellerinde tuttular Berberi ayaklanmaları neticesinde Müslümanlar geçici olarak Afrikiyyeden uzaklaştılarsa da, Hasan bin enNuman vaktinde Berberiler, Afrikiyyeyi Müslüman Araplara bıraktılar (698) Bundan sonra Kayruvan Müslüman Afrikiyyenin başşehri olarak kaldı Tüm Afrikiyye Müslüman oldu ve İslamiyyet her tarafa buradan yayılmaya başladı İkinci Abbasi halifesi Cafer Mensur zamanında,Abbasi hakimiyeti yaygınlaştı
Emevi ve Abbasi halifelerine bağımlı olan Afrikiyyeyi önce Ağlebiler, daha sonra Kayruvanda bir Şii halifeliği kuran (910) Fatımiler yönetti Kayruvan ve Mahdiya şehirleri Fatımilerin merkezi oldu Fatımiler 972de başşehri Kahireye taşıdıkları vakit Afrikiyye Berberi sülalesi Zirilerin iktidarı altına girdi Ziriler zamanında Tunus, Sicilyadaki Normanların istilasına uğradı
Zirilerin son hükümdarı Hasan bin Ali, Fastaki Muvahhidin Devletinden destek istedi Muvahhidin Devletinin kurucusu Abdülmümin, Normanları Tunustan kovarak (11591160), Afrikiyyeyi Tunusta oturan bir vali tarafından yönetilen bir eyalet haline getirdi Bundan sonradan Afrikiyye, Tunus adını aldı
On altıncı yüzyılda İspanya ve Osmanlı Devletinin, Akdeniz hakimiyeti için yaptıkları savaşlar sonunda Hafriler yıkıldı 1534 yılında Barbaros Hayreddin Paşa, Tunusu ele geçirdi AncakHafsi Hanedanından Hasan, İspanya Kralı Beşinci Şarlkenden destek istedi ve Beşinci Şarlken başşehir Tunusu işgal etti ve Barbaros Hayreddin PaşaCezayire çekilmek zorunda kaldı İspanya Kralı Hafsi Hanedanından Hasanı baştan, kendisine vergi devretmek şartıyla Tunusun başına getirdi
Başşehir Tunus 1574 yılına değin yeniden Hafsi Hanedanlığının elinde kaldı sırası gelmişken Barbaros Hayreddin Paşa ve Turgut Reis 1556da Gafsayı, 1558de Kayrevanı ele geçirdiler Tunusun doğu ve güney sahilleri Türklerin eline geçti CerbeAdası deniz üssü olarak kullanıldı Barbaros Hayreddin Paşa, İspanyadaki Endülüslü Müslümanlardan 100000 kadarını kurtararak Kuzey Arfikaya getirdi Nihayet 1574te Uluç Ali Reis ile Sinan Paşa, Tunus şehrini (HalkulVad Kalesini), ele geçirmek suretiyle tüm Tunus, Osmanlı İmparatorluğunun bir eyaleti haline geldi
Osmanlı Devleti zamanında Tunus, önceleri Yeniçerilerin desteklediği bir Dayı vasıtasıyla, sonra da bir Bey vasıtasıyla yönetilmeye başlandı Birincil beylik sülalesi Birinci Murad Bey göre kurulan Muradi sülalesidir (16121631) 1710dan sonradan Baylar, irsi yoldan tahta çıktılar sırası gelmişken Fransa, İngiltere, İspanya ve İtalya Tunusta hesaplı faaliyetlerde bulunmaya başladılar Fransa 1830da Cezayiri işgal ettikten sonradan, Tunus ile daha pozitif ilgilenmeye başladı
Bu sıralarda Osmanlı İmparatorluğu kendi başındaki birçok meseleler yüzünden Tunusa daha pozitif takviye edemedi 18761877 OsmanlıRus Savaşı da bunu önledi Tunusta Fransa, İngiltere ve İtalyanın gözü ve çıkarları vardı 1878de Kıbrısı elde eden İngiltere, Fransanın Tunustaki özel imtiyazlarını tanıdı Fransa, bazı Tunuslu aşiretlerin (Krumirlerin) Cezayir topraklarına yaptıkları akınları ve bir takım toprak taleplerini mazeret ederek 1881 yılında Tunusa asker çıkardı
12 Mayıs 1881de yapılan Bardo Antlaşmasıyla; Tunus Beyi, dış hükümranlığı, siyasi ve ordu işlerini bir Fransız Genel Valisine bırakıyordu Tunusun Muher ve güney kesiminde başlayan ayaklanmalar güçlükle bastırıldı Vali Paul Cambon, yeni bey Ali bin Hüseyine (18821902) Marsa Sözleşmesini kabul ettirince (1883), Fransız himayesi resmi olarak sabit oldu
Bütün bu olanları Osmanlı İmparatorluğu protesto ederek kabul etmediğini bildirdi Devlete Ait padişah fermanlarında Tunus Osmanlı eyaleti olarak zikredilmeye devam etti Fransız himaye rejimi Tunusun bağımsızlığını kazanmasına kadar devam etti (1956) Tunustaki Fransız idaresi 78 yıl sürdü
1930larda Habib Burgiba önderliğinde Tunuslular özgürlük mücadelesine başladılar İkinci Dünya Savaşı esnasında Tunus bir savaş alanı oldu Harpten daha sonra Burgiba yeni Destur Partisini kurarak özgürlük mücadelesine devam etti Nihayet 1956 yılında Tunus bağımsızlığını kazandı Bağımsızlığını kazandıktan daha sonra Tunus Cumhuriyetini bildiri eden Burgiba, ilk Tunus Cumhurbaşkanı oldu Birçok reformlar yaparak laik eğilimli bir rejim kurdu
Burgiba, 1965te İsraile karşı yumuşak ve ılımlı davranılması gerektiğini savundu Lakin bu düşünceleri şiddetle eleştiri edildi 1979da Mısırın Arap Birliğinden çıkarılmasından daha sonra, Tunus eski bakanlarından Chadli Kılibinin de genel sekreter olmasıyla, Tunus, Arap Birliğinin karargahı oldu
Ocak 1980de Libyada eğitim görmüş komandoların Gafsa şehrini ele geçirmeleri, Tunusun Fransa ve ABDden destek istemesine sebep oldu Olayların yatışmasından daha sonra başbakanlığa getirilen eski Ulusal Eğitim Bakanı Muhammed Mzali, siyasi hayatı kısmen olsun liberalleştirdi Siyasi mahkumların çoğu serbest bırakıldı ve siyasi partiler kanuni olarak tanınmaya başlandı Bağımsızlıktan beri kimsesiz iktidarda olan Sosyalist Destur Partisinden başka, Komünist Partisi dahil üç siyasi partiye daha izin verildi
Ölünceye değin Devlet Başkanı seçilen Burgiba, 1987 senesinde sağlık durumu bahane gösterilerek devlet başkanlığı görevinden alınarak yerine General Zeynelabidin bin Ali geçti Bu yönetim değişikliği ülkede belirtilen bir liberalleşme ve ekonomide köklü yeniliklerin yapılmasına sebep oldu General Zeynelabidin radikal Müslümanlara karşı büyük tedbirler aldı
Bunların desteklediği Nakda Partisinin birçok üyesini hapsettirdi Bu tutumunu hala sürdürmektedir (1994) 21 Mart 1994te yapılan parlamento ve devlet başkanlığı seçimlerinde Zeynelabidin bin Ali ve partisi oyların %99unu alarak devlet başkanlığına baştan seçildi 1982 yılında Lübnandan çıkarılan Filistin Kurtuluş Teşkilatı mensupları ve Lideri YaserArafat Karargahını Tunusa taşıdı Bu Nedenle Tunus, Filistin Kurtuluş Teşkilatının Karargahı oldu
alıntı *
Tunus Hakkında Veri
Tunus, gerek Akdeniz ve Kuzey Afrika hakimiyeti ve gerekse Avrupanın Afrika ile olan münasebetleri bakımından büyük bir stratejik öneme sahiptir Tunusun coğrafi konumu göçebe Berberilerden sonradan, daha fazla deniz yoluyla gelen çeşitli etnik toplulukların ülkeye yerleşmesinde en büyük etmen olmuştur
MÖ 1000 yılından itibaren Fenikeliler, Tunusta ticaret merkezleri kurmaya başladılar MÖ 5 yüzyıl sonlarında Fenikeliler Tunusa gelip yerleştiler ve burada Kartaca Cumhuriyetini kurdular Tunus, daha sonra batıdan gelen Vandalların, 6 yüzyılda da Bizanslıların hakimiyeti altına geçti
Müslümanların Tunusa (Afrikiyye) gelişi (6471228): MüslümanArapların 647 yılında başlayan yayılmaları Ukbe bin Nafinin 670te Kayruvan (Kariouane) şehrini kurmasıyla neticelendi Tunus (Afrikiyye), Hazreti Muaviye zamanında 667 (H45) yılında alındı
Bizanslılar bir takım manâlı şehirleri ellerinde tuttular Berberi ayaklanmaları neticesinde Müslümanlar geçici olarak Afrikiyyeden uzaklaştılarsa da, Hasan bin enNuman vaktinde Berberiler, Afrikiyyeyi Müslüman Araplara bıraktılar (698) Bundan sonra Kayruvan Müslüman Afrikiyyenin başşehri olarak kaldı Tüm Afrikiyye Müslüman oldu ve İslamiyyet her tarafa buradan yayılmaya başladı İkinci Abbasi halifesi Cafer Mensur zamanında,Abbasi hakimiyeti yaygınlaştı
Emevi ve Abbasi halifelerine bağımlı olan Afrikiyyeyi önce Ağlebiler, daha sonra Kayruvanda bir Şii halifeliği kuran (910) Fatımiler yönetti Kayruvan ve Mahdiya şehirleri Fatımilerin merkezi oldu Fatımiler 972de başşehri Kahireye taşıdıkları vakit Afrikiyye Berberi sülalesi Zirilerin iktidarı altına girdi Ziriler zamanında Tunus, Sicilyadaki Normanların istilasına uğradı
Zirilerin son hükümdarı Hasan bin Ali, Fastaki Muvahhidin Devletinden destek istedi Muvahhidin Devletinin kurucusu Abdülmümin, Normanları Tunustan kovarak (11591160), Afrikiyyeyi Tunusta oturan bir vali tarafından yönetilen bir eyalet haline getirdi Bundan sonradan Afrikiyye, Tunus adını aldı
On altıncı yüzyılda İspanya ve Osmanlı Devletinin, Akdeniz hakimiyeti için yaptıkları savaşlar sonunda Hafriler yıkıldı 1534 yılında Barbaros Hayreddin Paşa, Tunusu ele geçirdi AncakHafsi Hanedanından Hasan, İspanya Kralı Beşinci Şarlkenden destek istedi ve Beşinci Şarlken başşehir Tunusu işgal etti ve Barbaros Hayreddin PaşaCezayire çekilmek zorunda kaldı İspanya Kralı Hafsi Hanedanından Hasanı baştan, kendisine vergi devretmek şartıyla Tunusun başına getirdi
Başşehir Tunus 1574 yılına değin yeniden Hafsi Hanedanlığının elinde kaldı sırası gelmişken Barbaros Hayreddin Paşa ve Turgut Reis 1556da Gafsayı, 1558de Kayrevanı ele geçirdiler Tunusun doğu ve güney sahilleri Türklerin eline geçti CerbeAdası deniz üssü olarak kullanıldı Barbaros Hayreddin Paşa, İspanyadaki Endülüslü Müslümanlardan 100000 kadarını kurtararak Kuzey Arfikaya getirdi Nihayet 1574te Uluç Ali Reis ile Sinan Paşa, Tunus şehrini (HalkulVad Kalesini), ele geçirmek suretiyle tüm Tunus, Osmanlı İmparatorluğunun bir eyaleti haline geldi
Osmanlı Devleti zamanında Tunus, önceleri Yeniçerilerin desteklediği bir Dayı vasıtasıyla, sonra da bir Bey vasıtasıyla yönetilmeye başlandı Birincil beylik sülalesi Birinci Murad Bey göre kurulan Muradi sülalesidir (16121631) 1710dan sonradan Baylar, irsi yoldan tahta çıktılar sırası gelmişken Fransa, İngiltere, İspanya ve İtalya Tunusta hesaplı faaliyetlerde bulunmaya başladılar Fransa 1830da Cezayiri işgal ettikten sonradan, Tunus ile daha pozitif ilgilenmeye başladı
Bu sıralarda Osmanlı İmparatorluğu kendi başındaki birçok meseleler yüzünden Tunusa daha pozitif takviye edemedi 18761877 OsmanlıRus Savaşı da bunu önledi Tunusta Fransa, İngiltere ve İtalyanın gözü ve çıkarları vardı 1878de Kıbrısı elde eden İngiltere, Fransanın Tunustaki özel imtiyazlarını tanıdı Fransa, bazı Tunuslu aşiretlerin (Krumirlerin) Cezayir topraklarına yaptıkları akınları ve bir takım toprak taleplerini mazeret ederek 1881 yılında Tunusa asker çıkardı
12 Mayıs 1881de yapılan Bardo Antlaşmasıyla; Tunus Beyi, dış hükümranlığı, siyasi ve ordu işlerini bir Fransız Genel Valisine bırakıyordu Tunusun Muher ve güney kesiminde başlayan ayaklanmalar güçlükle bastırıldı Vali Paul Cambon, yeni bey Ali bin Hüseyine (18821902) Marsa Sözleşmesini kabul ettirince (1883), Fransız himayesi resmi olarak sabit oldu
Bütün bu olanları Osmanlı İmparatorluğu protesto ederek kabul etmediğini bildirdi Devlete Ait padişah fermanlarında Tunus Osmanlı eyaleti olarak zikredilmeye devam etti Fransız himaye rejimi Tunusun bağımsızlığını kazanmasına kadar devam etti (1956) Tunustaki Fransız idaresi 78 yıl sürdü
1930larda Habib Burgiba önderliğinde Tunuslular özgürlük mücadelesine başladılar İkinci Dünya Savaşı esnasında Tunus bir savaş alanı oldu Harpten daha sonra Burgiba yeni Destur Partisini kurarak özgürlük mücadelesine devam etti Nihayet 1956 yılında Tunus bağımsızlığını kazandı Bağımsızlığını kazandıktan daha sonra Tunus Cumhuriyetini bildiri eden Burgiba, ilk Tunus Cumhurbaşkanı oldu Birçok reformlar yaparak laik eğilimli bir rejim kurdu
Burgiba, 1965te İsraile karşı yumuşak ve ılımlı davranılması gerektiğini savundu Lakin bu düşünceleri şiddetle eleştiri edildi 1979da Mısırın Arap Birliğinden çıkarılmasından daha sonra, Tunus eski bakanlarından Chadli Kılibinin de genel sekreter olmasıyla, Tunus, Arap Birliğinin karargahı oldu
Ocak 1980de Libyada eğitim görmüş komandoların Gafsa şehrini ele geçirmeleri, Tunusun Fransa ve ABDden destek istemesine sebep oldu Olayların yatışmasından daha sonra başbakanlığa getirilen eski Ulusal Eğitim Bakanı Muhammed Mzali, siyasi hayatı kısmen olsun liberalleştirdi Siyasi mahkumların çoğu serbest bırakıldı ve siyasi partiler kanuni olarak tanınmaya başlandı Bağımsızlıktan beri kimsesiz iktidarda olan Sosyalist Destur Partisinden başka, Komünist Partisi dahil üç siyasi partiye daha izin verildi
Ölünceye değin Devlet Başkanı seçilen Burgiba, 1987 senesinde sağlık durumu bahane gösterilerek devlet başkanlığı görevinden alınarak yerine General Zeynelabidin bin Ali geçti Bu yönetim değişikliği ülkede belirtilen bir liberalleşme ve ekonomide köklü yeniliklerin yapılmasına sebep oldu General Zeynelabidin radikal Müslümanlara karşı büyük tedbirler aldı
Bunların desteklediği Nakda Partisinin birçok üyesini hapsettirdi Bu tutumunu hala sürdürmektedir (1994) 21 Mart 1994te yapılan parlamento ve devlet başkanlığı seçimlerinde Zeynelabidin bin Ali ve partisi oyların %99unu alarak devlet başkanlığına baştan seçildi 1982 yılında Lübnandan çıkarılan Filistin Kurtuluş Teşkilatı mensupları ve Lideri YaserArafat Karargahını Tunusa taşıdı Bu Nedenle Tunus, Filistin Kurtuluş Teşkilatının Karargahı oldu
alıntı *