Tup Bebek Tedavisi Nasıl Olur?
Tup Bebek Tedavisi Nasıl Gercekleşir
Tup Bebek Tedavisi
Kadının yumurtalıkları uyarıldıktan sonra yumurtalar toplanır Erkeğin spermleri ile aynı kaba konarak dollenmeye bırakılır Oluşan embryolar kadının rahimine 23 gun icinde yerleştirilir Tup bebek işlemi, tuplerin tıkalı olduğu, erkek infertilitesinde ve onceki başarısız IUI denemeleri sonrası tercih edilir Yumurtalıklar yumurta elde etmek icin uyarılır Once gonadotropin salgılayıcı hormon (GnRH) analoğu 810 gun verilir Sonrasında gunluk human menopozal gonadotropin (HMG) veya follikul uyarıcı hormon (FSH) enjeksiyonu ile yumurtalıklarda cok sayıda follikul gelişimi sağlanır Yaklaşık 8 gun sonrasında ultrason ile follikullerin sayısı ve buyukluğu olculur 12 follikul 18 mm capa ulaştığında human korionik gonadotropin enjeksiyonu yapılır Yumurta toplama işlemi 36 saat sonraya planlanır
Yumurtalar transvajinal ultrason eşliğinde toplanır Ultrason follikullerin goruntulenmesine ve iğnenin follikul icine doğru itilerek icinde yumurtayı iceren sıvının aspire edilmesine yardımcı olur Sıvı laboratuvar personeli tarafından incelenir ve yumurta bulunursa inkubatore konulur Bu işlem tum follikuller icin yapılır Yumurta toplama işlemi sırasında ya da hemen sonrasında erkekten alınan menide en kaliteli spermlerin ayrımı yapılır Yumurta toplamadan yaklaşık 5 saat sonra yumurta ve sperm aynı kapta inkubatore yerleştirilir Ertesi gun yumurtalar normal dollenmenin olup olmadığın araştırılması icin incelenir Dollenmiş yumurtalar inkubatorde embryo oluşması icin bırakılır Yumurta toplamadan 23 gun sonra ozel bir kateter aracılığıyla embryolar kadının rahmine yerleştirilir Takip eden uc hafta hormon tedavileri verilir, sonrasında gebelik testi yaptırılır Transferi yapılmayan embryolar dondurularak sonraki uygulamalar icin ayrılır
Intrasitoplazmik sperm enjeksiyonu ( Mikroenjeksiyon)
Tek bir spermin direk olarak yumurtanın sitoplazması icine enjekte edilmesidir Şiddetli erkek infertilitesi ve onceki konvansiyonel tup bebek işlemlerinde zayıf veya tam dollenme kusuru olan hastalardaki tedavi seceneğidir Yumurtalar aynı tup bebek işleminde olduğu gibi uyarılır Yumurtaların dışındaki hucreler soyularak bir damlacık icine yerleştirilir ve sperm de başka bir damlacığa yerleştirilir Sperm ejakulasyon ile veya şiddetli durumlarda testisten veya epididimden mikrocerrahi teknikleri ile elde edilebilir Yumurta, tutucu pipet ile sabitlenir Mikroenjeksiyon pipeti ile bir sperm aspire edilir ve dikkatlice yumurtanın sitoplazmasına enjekte edilir Bu işlem tum yumurtalara yapılır Yumurtalara daha sonra inkubatore yerleştirilir ve ertesi sabah dollenme acısından kontrol edilir Dollenmiş yumurtalar daha sonra 2448 saat daha gelişmeye bırakılır Sonrasında ince kateterle rahim icine yerleştirilir Sonraki iki hafta icinde hormonal destek tedavisi geliğin devamı icin verilir
Mikrocerrahi epididimal sperm aspirasyonu (MESA)
Testikuler sperm ekstarksiyonu (TESE)
MESA epididimden spermin aspirasyon ile elde edilmesidir TESE testisten biyopsi ile spermin elde edilmesidir Sperm genital yolda duzeltilemeyen bir hasar sonucu ilerleyemediğinde mikrocerrahi teknikle epididimden veya testisten elde edilebilir Doğuştan vas deferens yokluğunda (CAVD) diğer endikasyondur Kadının yumurtaları toplandığı zaman icinde erkek ufak cerrahi bir işlem gecirir TESEMESA işleminde elde edilen testis dokusundaepididim sıvısında sperm hucreleri aranır Varlığında ICSI ile yumurtalara enjekte edilir
Sperm dondurma ve cozme
Sperm, erkek ornek vermesi istenildiğinde gucluk cıkacağı durumlarda dondurulur Eğer sperm mikrocerrahi teknikleri ile elde edilmişse fazla sperm invazif işlemi tekrarlamamak icin dondurulur Kanser nedeniyle kemoterapi ya da radyoterapi planlanan hastalarda sperm dondurulabilir Masturbasyon, testikuler biyopsi veya mikrocerrahi epididimal sperm aspirasyonu ile elde edilen sperm krioprotektan ile birlikte ince pipetlerde sıvı nitrojen icine 196ºC sıcaklıkta konulur Bu istenilen zamanda cozulerek krioprotektan ayrılarak yardımcı ureme işlemleri icin kullanılabilir
Embryo dondurma
Sıvı nitrojen icinde ileri tarihte kullanılmak uzere embryoların dondurulmasıdır Embryo transferi sonrası arta kalan embryolar dondurularak saklanır Eğer hasta gebe kalamazsa sonraki denemelerde bunlar cozunerek transfer edilebilir Fazla embryolar krioprotektan ile beraber cubuklara aspire edilir ve yavaşca 196ºC ye dondurularak sıvı nitrojene konulur Embryo tranferi planlandığında tranfer gununden bir gun once ya da transfer gunu bunlar cozunur ve yaşam ve gelişmeleri değerlendirilir; sonrasında transfer gercekleştirilir
Yumurta gelişiminin sağlanması:
Hastaların gebelik şanslarını artırmak icin kendiliklerinden geliştirecekleri bir adet yumurtayı kullanmaktansaTup bebek tedavisi nasıl olur? hem yumurta sayısını arttıran hem de follikullerin yumurta toplanma işlemine kadar catlamadan beklemesini sağlayan ilaclarla yumurtalıkların kontrollu olarak uyarılması ilk tercih edilen yontemdir (Follikuller yumurtalıklarda gelişen ve yumurtaları barındıran ici sıvı dolu keseciklerdir)
İlacla tedavi sırasındaTup bebek tedavisi nasıl olur? yumurtalıkların verdiği cevabın gorulmesi ve yan etkilerden korunmak icin hastaların dikkatli takibi gerekmektedir Bu amacla adet kanamasının 2 gunundenTup bebek tedavisi nasıl olur? en gec 3 gununden başlayarak duzenli aralarla yapılan ultrason takipleriyleTup bebek tedavisi nasıl olur? yumurtalıklarda oluşan yumurta keseciklerinin (folikul) gelişimi ve rahim ici dokunun (endometrium) kalınlık ve kalitesi izlenir Gerekirse doz ayarlamaları yapılır Bu uyarılma sureci yaklaşık 1012 gun surer Gelişen follikullerin sayı ve buyuklukleriTup bebek tedavisi nasıl olur? rahim ici tabakasının kalınlık ve kalitesiTup bebek tedavisi nasıl olur? kanda ostradiol (E2) hormon duzeylerinin takibi ile istenilen gelişme elde edildiğinde bir sonraki basamak olan yumurta toplama işlemine gecilir Yumurtaların son olgunlaşmasını sağlamak icin ayrı bir ilac verilerek (Pregnyl) yumurta toplamanın gunu ve saati tesbit edilir
Yumurta toplama:
Yumurta toplama işlemiTup bebek tedavisi nasıl olur? ultrason klavuzluğunda uygulanır Bu işlemTup bebek tedavisi nasıl olur? ameliyathane şartlarındaTup bebek tedavisi nasıl olur? hafif bir anestezi altındaTup bebek tedavisi nasıl olur? ağrısız olarak gercekleştirilir Ozel bir iğne ile vaginal yoldan yumurtalıklara ulaşılarak follikul icindeki sıvı boşaltılır ve mikroskop altında yumurta aranır Yumurta hucresi bulunamazsa follikul ici yıkanır ve elde edilen sıvıda tekrar yumurta aranır Toplanan yumurtalar dollenme işlemi icin ozel ortama alınır Bu aşamada her follikulden yumurta cıkmayabilir veya elde edilen her yumurta olgunlaşmış olmayabilir
Dollenme (Fertilizasyon):
Erkekten alınan sperm orneği laboratuvarda işlemden gecirilerek sağlıklı olanlar ayrılır Tup bebek yontemi kullanılıyorsaTup bebek tedavisi nasıl olur? yumurtalar spermler bir araya getirilir veya mikroenjeksiyon uygulanıyorsa spermler yumurta icine enjekte edilirTup bebek tedavisi nasıl olur? bu icsi olarak anılır Daha sonra kadın vucudundakine benzer şartlarda ozel ortamda beklemeye alınır Anne ve babadan gelen hucrelerin birleşmesi ile oluşan yeni yapıya embriyo adı verilir
Embriyo transferi (ET):
Embriyoların laboratuar ortamından alınarak rahime verilmesi işlemine embriyo transferi adı verilir Bu nakil işlemi icin ince bir plastik arac kullanılır Anestezi gerektirmeyen kısa bir uygulama ile rahim icine bırakılan embriyoların bundan sonra kendi kendilerine gelişmeye devam ederek rahime tutunmaları beklenir
Embriyo transferinde kullanılan embriyolardan sonra elde kalan iyi gelişme gosteren embriyolar dondurularak daha sonra kullanım icin saklanabilir Embriyoların donma ve cozulme işleminden sonra canlılıklarını koruyabilme oranları %50'dir Donmuş embriyolarTup bebek tedavisi nasıl olur? taze embriyolardan daha duşuk oranda gebelik oluşturmalarına rağmenTup bebek tedavisi nasıl olur? ikinci bir gebelik şansı vererek toplam gebelik oranlarını arttırmakta ve maliyeti duşurmektedir
Tup Bebek Tedavisi Nasıl Gercekleşir
Tup Bebek Tedavisi
Kadının yumurtalıkları uyarıldıktan sonra yumurtalar toplanır Erkeğin spermleri ile aynı kaba konarak dollenmeye bırakılır Oluşan embryolar kadının rahimine 23 gun icinde yerleştirilir Tup bebek işlemi, tuplerin tıkalı olduğu, erkek infertilitesinde ve onceki başarısız IUI denemeleri sonrası tercih edilir Yumurtalıklar yumurta elde etmek icin uyarılır Once gonadotropin salgılayıcı hormon (GnRH) analoğu 810 gun verilir Sonrasında gunluk human menopozal gonadotropin (HMG) veya follikul uyarıcı hormon (FSH) enjeksiyonu ile yumurtalıklarda cok sayıda follikul gelişimi sağlanır Yaklaşık 8 gun sonrasında ultrason ile follikullerin sayısı ve buyukluğu olculur 12 follikul 18 mm capa ulaştığında human korionik gonadotropin enjeksiyonu yapılır Yumurta toplama işlemi 36 saat sonraya planlanır
Yumurtalar transvajinal ultrason eşliğinde toplanır Ultrason follikullerin goruntulenmesine ve iğnenin follikul icine doğru itilerek icinde yumurtayı iceren sıvının aspire edilmesine yardımcı olur Sıvı laboratuvar personeli tarafından incelenir ve yumurta bulunursa inkubatore konulur Bu işlem tum follikuller icin yapılır Yumurta toplama işlemi sırasında ya da hemen sonrasında erkekten alınan menide en kaliteli spermlerin ayrımı yapılır Yumurta toplamadan yaklaşık 5 saat sonra yumurta ve sperm aynı kapta inkubatore yerleştirilir Ertesi gun yumurtalar normal dollenmenin olup olmadığın araştırılması icin incelenir Dollenmiş yumurtalar inkubatorde embryo oluşması icin bırakılır Yumurta toplamadan 23 gun sonra ozel bir kateter aracılığıyla embryolar kadının rahmine yerleştirilir Takip eden uc hafta hormon tedavileri verilir, sonrasında gebelik testi yaptırılır Transferi yapılmayan embryolar dondurularak sonraki uygulamalar icin ayrılır
Intrasitoplazmik sperm enjeksiyonu ( Mikroenjeksiyon)
Tek bir spermin direk olarak yumurtanın sitoplazması icine enjekte edilmesidir Şiddetli erkek infertilitesi ve onceki konvansiyonel tup bebek işlemlerinde zayıf veya tam dollenme kusuru olan hastalardaki tedavi seceneğidir Yumurtalar aynı tup bebek işleminde olduğu gibi uyarılır Yumurtaların dışındaki hucreler soyularak bir damlacık icine yerleştirilir ve sperm de başka bir damlacığa yerleştirilir Sperm ejakulasyon ile veya şiddetli durumlarda testisten veya epididimden mikrocerrahi teknikleri ile elde edilebilir Yumurta, tutucu pipet ile sabitlenir Mikroenjeksiyon pipeti ile bir sperm aspire edilir ve dikkatlice yumurtanın sitoplazmasına enjekte edilir Bu işlem tum yumurtalara yapılır Yumurtalara daha sonra inkubatore yerleştirilir ve ertesi sabah dollenme acısından kontrol edilir Dollenmiş yumurtalar daha sonra 2448 saat daha gelişmeye bırakılır Sonrasında ince kateterle rahim icine yerleştirilir Sonraki iki hafta icinde hormonal destek tedavisi geliğin devamı icin verilir
Mikrocerrahi epididimal sperm aspirasyonu (MESA)
Testikuler sperm ekstarksiyonu (TESE)
MESA epididimden spermin aspirasyon ile elde edilmesidir TESE testisten biyopsi ile spermin elde edilmesidir Sperm genital yolda duzeltilemeyen bir hasar sonucu ilerleyemediğinde mikrocerrahi teknikle epididimden veya testisten elde edilebilir Doğuştan vas deferens yokluğunda (CAVD) diğer endikasyondur Kadının yumurtaları toplandığı zaman icinde erkek ufak cerrahi bir işlem gecirir TESEMESA işleminde elde edilen testis dokusundaepididim sıvısında sperm hucreleri aranır Varlığında ICSI ile yumurtalara enjekte edilir
Sperm dondurma ve cozme
Sperm, erkek ornek vermesi istenildiğinde gucluk cıkacağı durumlarda dondurulur Eğer sperm mikrocerrahi teknikleri ile elde edilmişse fazla sperm invazif işlemi tekrarlamamak icin dondurulur Kanser nedeniyle kemoterapi ya da radyoterapi planlanan hastalarda sperm dondurulabilir Masturbasyon, testikuler biyopsi veya mikrocerrahi epididimal sperm aspirasyonu ile elde edilen sperm krioprotektan ile birlikte ince pipetlerde sıvı nitrojen icine 196ºC sıcaklıkta konulur Bu istenilen zamanda cozulerek krioprotektan ayrılarak yardımcı ureme işlemleri icin kullanılabilir
Embryo dondurma
Sıvı nitrojen icinde ileri tarihte kullanılmak uzere embryoların dondurulmasıdır Embryo transferi sonrası arta kalan embryolar dondurularak saklanır Eğer hasta gebe kalamazsa sonraki denemelerde bunlar cozunerek transfer edilebilir Fazla embryolar krioprotektan ile beraber cubuklara aspire edilir ve yavaşca 196ºC ye dondurularak sıvı nitrojene konulur Embryo tranferi planlandığında tranfer gununden bir gun once ya da transfer gunu bunlar cozunur ve yaşam ve gelişmeleri değerlendirilir; sonrasında transfer gercekleştirilir
Yumurta gelişiminin sağlanması:
Hastaların gebelik şanslarını artırmak icin kendiliklerinden geliştirecekleri bir adet yumurtayı kullanmaktansaTup bebek tedavisi nasıl olur? hem yumurta sayısını arttıran hem de follikullerin yumurta toplanma işlemine kadar catlamadan beklemesini sağlayan ilaclarla yumurtalıkların kontrollu olarak uyarılması ilk tercih edilen yontemdir (Follikuller yumurtalıklarda gelişen ve yumurtaları barındıran ici sıvı dolu keseciklerdir)
İlacla tedavi sırasındaTup bebek tedavisi nasıl olur? yumurtalıkların verdiği cevabın gorulmesi ve yan etkilerden korunmak icin hastaların dikkatli takibi gerekmektedir Bu amacla adet kanamasının 2 gunundenTup bebek tedavisi nasıl olur? en gec 3 gununden başlayarak duzenli aralarla yapılan ultrason takipleriyleTup bebek tedavisi nasıl olur? yumurtalıklarda oluşan yumurta keseciklerinin (folikul) gelişimi ve rahim ici dokunun (endometrium) kalınlık ve kalitesi izlenir Gerekirse doz ayarlamaları yapılır Bu uyarılma sureci yaklaşık 1012 gun surer Gelişen follikullerin sayı ve buyuklukleriTup bebek tedavisi nasıl olur? rahim ici tabakasının kalınlık ve kalitesiTup bebek tedavisi nasıl olur? kanda ostradiol (E2) hormon duzeylerinin takibi ile istenilen gelişme elde edildiğinde bir sonraki basamak olan yumurta toplama işlemine gecilir Yumurtaların son olgunlaşmasını sağlamak icin ayrı bir ilac verilerek (Pregnyl) yumurta toplamanın gunu ve saati tesbit edilir
Yumurta toplama:
Yumurta toplama işlemiTup bebek tedavisi nasıl olur? ultrason klavuzluğunda uygulanır Bu işlemTup bebek tedavisi nasıl olur? ameliyathane şartlarındaTup bebek tedavisi nasıl olur? hafif bir anestezi altındaTup bebek tedavisi nasıl olur? ağrısız olarak gercekleştirilir Ozel bir iğne ile vaginal yoldan yumurtalıklara ulaşılarak follikul icindeki sıvı boşaltılır ve mikroskop altında yumurta aranır Yumurta hucresi bulunamazsa follikul ici yıkanır ve elde edilen sıvıda tekrar yumurta aranır Toplanan yumurtalar dollenme işlemi icin ozel ortama alınır Bu aşamada her follikulden yumurta cıkmayabilir veya elde edilen her yumurta olgunlaşmış olmayabilir
Dollenme (Fertilizasyon):
Erkekten alınan sperm orneği laboratuvarda işlemden gecirilerek sağlıklı olanlar ayrılır Tup bebek yontemi kullanılıyorsaTup bebek tedavisi nasıl olur? yumurtalar spermler bir araya getirilir veya mikroenjeksiyon uygulanıyorsa spermler yumurta icine enjekte edilirTup bebek tedavisi nasıl olur? bu icsi olarak anılır Daha sonra kadın vucudundakine benzer şartlarda ozel ortamda beklemeye alınır Anne ve babadan gelen hucrelerin birleşmesi ile oluşan yeni yapıya embriyo adı verilir
Embriyo transferi (ET):
Embriyoların laboratuar ortamından alınarak rahime verilmesi işlemine embriyo transferi adı verilir Bu nakil işlemi icin ince bir plastik arac kullanılır Anestezi gerektirmeyen kısa bir uygulama ile rahim icine bırakılan embriyoların bundan sonra kendi kendilerine gelişmeye devam ederek rahime tutunmaları beklenir
Embriyo transferinde kullanılan embriyolardan sonra elde kalan iyi gelişme gosteren embriyolar dondurularak daha sonra kullanım icin saklanabilir Embriyoların donma ve cozulme işleminden sonra canlılıklarını koruyabilme oranları %50'dir Donmuş embriyolarTup bebek tedavisi nasıl olur? taze embriyolardan daha duşuk oranda gebelik oluşturmalarına rağmenTup bebek tedavisi nasıl olur? ikinci bir gebelik şansı vererek toplam gebelik oranlarını arttırmakta ve maliyeti duşurmektedir