‘’Tüp mide ameliyatı (sleeve gastrektomi) sonrası nasıl beslenmeliyim ? Beslenme aşamaları nasıl olmalıdır?’’ gibi sıkça sorulan soruları cevaplamak istiyorum.
Öncelikle kimler tüp mide ameliyatı olabilir?
Beden kütle indeksi(BKI) 35 ve üzeri ve uzun süreli diyet girişimlerinde bulunmuş ama sonuç elde edememiş bireyler hekiminin de kararı ile tüp mide ameliyatı olabilirler. Bu bireyler başarılı bir ameliyat sonrası ciddi fayda görmektedirler fakat tabi ki kalıcı bir çözüm değildir.Bu dönemde kişi sağlıklı beslenme düzenine alışmalı ve yaşam tarzını değiştirmelidir. Ameliyat sonrası ilk zamanlar zaten çok açlık hissedilmeyecek ama ilerleyen yıllarda eğer bulduğunuz her fırsatta yemeye devam ederseniz yapılan işlemin hiçbir önemi kalmaz. Amacınız ameliyat sonrası dönemde doğru beslenmeyi yaşamınıza entegre etmek olmalı. Aynı zamanda beslenmeye destek fiziksel aktivite de mutlaka olmalıdır.
Ameliyat Sonrası beslenme aşamaları nasıl olmalıdır?
Ameliyat sonrası beslenme size özel olmalıdır. Hekiminizin ve diyetisyenin iş birliğinde hazırlanan size uygun beslenme programını dikkatlice uygulamanız gerekmektedir. Başkalarının önerilerini veya uyguladıklarını kendinizde uygulamayınız.
1.Aşama
A)Berrak Sıvı Dönemi(ilk 2 gün)
Ameliyat sonrası beslenmenin ilk basamağıdır.2 gün boyunca verilir. Berrak sıvı diyetleri enerjinin karşılanmasını ve bağırsak aktivitesinin yenilenmesini sağlar. İçecekler pipetten geçebilecek şekilde ve lifsiz olmalıdır. Sıvılar küçük miktarlarda alınmalı yani yudum yudum şeklinde olmalıdır. Su,diyet jelatini, et suyu, posasız yani süzülmüş meyve suları, çay, bitki çayı gibi içecekler tercih edilebilir.
B)Tam Sıvı Diyeti (ilk 2 hafta)
Şekersiz tam sıvı diyetler berrak sıvı diyetlerinin devamı niteliğindedir. Süt, süt ürünleri, sebze suları, şekersiz pudingler, süzülmüş çorbalar, soya sütü diğer besinlere ek seçeneklerdir. Soya sütünü süte hassasiyeti olan kişiler tercih edebilir.Buna ilaveten bireylerin enerji ve besin öğeleri karşılanırken mutlaka protein desteği alması gerekir.Örneğin protein tozları ile çorbalarınızı zenginleştirebilirsiniz.Bu dönemde hekiminiz mutlaka vitamin, mineral takviyesi yapacaktır. Günlük 2 litre sıvı almanız gerekir. Gazlı içeceklerden ve hazır meyve sularından, paketli ürünlerden uzak durmalısınız.
2.Aşama: Yumuşak ve Püre edilmiş Diyet(3. Ve 4. Hafta)
Sıvı diyetler sonrası 2 hafta boyunca kişi püre edilmiş yumuşak besinler tüketmelidir. Yoğurt kıvamı da diyebiliriz. Diyette protein alımını tamamlamak adına protein tozu desteğine devam edilebilir. Günde 4-6 öğün olarak beslenmelisiniz. Kişiler aşırı yemekten sakınmalı ve porsiyon ölçülerine dikkat etmelidirler. Yemek esnasında besinler iyice çiğnenmelidir. Her öğün 20-30 dakika sürmelidir.Yemekler yavaş yenilmeli ve doygunluk anında yeme işlemi sonlandırılmalıdır.Öğünlerde yemek ile birlikte sıvı alımından kaçınılmalıdır.Yemeklerden 30 dakika önce veya 30 dakika sonra sıvı tüketilebilir. Her öğünde protein içeren besin mutlaka bulunmalıdır. Bu dönemde sıvı gıdalara ek yağsız yoğurt, az yağlı süzme peynir, blenderize edilmiş et, tavuk, balık ya da sebzeler, et ve tavuk suyu içeren çorbalar, şekersiz hazırlanmış püreler, tatlandırıcı eklenmemiş blenderize meyveler, blenderize edilen kuru baklagiller gibi besinler tüketilebilir.
3. Aşama : Yumuşak kıvamlı katı gıdalar (5. Ve 6. Hafta)
Bu evrede bireylerin beslenmesine uygun besinler ilave edilerek diyetisyen tarafından düzenlenen programa devam edilmelidir. Aynı şekilde besinler iyice çiğnenmeli ve yavaş yemeye devam edilmelidir. Öğünlerde sıvı alınmamalıdır. Her öğünde sebze, meyvelerle birlikte protein alımı mutlaka olmalıdır.Pirinç , ekmek , makarna,hamur işlerinden uzak durulmalıdır. Bu dönemde omlet, şekersiz puding, patates püreleri, parçalanmış et, tavuk, balık, ton balığı ya da peynir tüketilebilir.
4.Aşama : Katı gıdalar Dönemi (6. Haftadan sonrası)
Bu dönemde her bir öğündeki yiyeceklerin porsiyonu diyetisyen tarafından hazırlanan miktarı geçmemelidir. Artık beslenmede katı yiyecek yer almaktadır. İyi pişmiş et ve et ürünleri, ceviz, badem, fındık gibi besinler tüketilebilir. Protein tozu desteğine artık ihtiyacınız yok.
Genel öneriler olarak;
Yemeklerle birlikte alınan su ve sıvı gıdalar mide bulantılarına neden olabilir.
3 ana öğün dışında belki ara öğün yapılabilir.
Bundan sonra artık normal beslenme aşamasına geçildiği için zihinsel açlık mekanizmasını da kontrol etmek gerekir. Her üzüntü, sevinç anında çözüm olarak yemek yeme işlemine son verilmelidir.
Porsiyon miktarlarını aşmamaya dikkat edilmelidir .
Proteinli besinler beslenmede karbonhidrat ve yağlardan önce tüketilmeye başlanmalıdır.
Kafein vücutta dehidratasyona neden olduğu için tüketimi sınırlandırılmalıdır.
Fazla şeker içeren besinler ve paketli ürünlerden uzak durulmalıdır.
Kalorili içecekler ya da hazır meyve suları yerine meyvenin kendisini porsiyon miktarını aşmadan tüketmelisiniz.
Yemekler ile su alımı alışkanlığına son verilmelidir.
Doygunluk anlarında yeme işlemi sonlandırılmalıdır.
Günde 2-3 litre su tüketimi ihmal edilmemelidir.
Her gün mutlaka en az 30 dakika fiziksel aktivite yapılmalıdır.
Size sindirim esnasında rahatsızlık veren besinleri tüketmemeye çalışın.
En önemlisi de bunu bir yasaklar listesi gibi değil de yaşam tarzı haline getirmeye çalışın.