Turk Bayrağının Gecirdiği Aşamalar

Turk Bayrağının Gecirdiği Evreler,
Turk Bayrağının Gecirdiği Aşamalar Nelerdir,
Turk Bayrağının Gecirdiği Evreleri,

Turk Bayrağı Gecirdiği Evreler bayrağımızın gecirdiği aşamalar nelerdir

Turklerin ilk kullandıkları bayrağın rengi ve sekli hakkında kesin bir malumat yoktur Ancak Orta Asya tarihi hakkındaki bilgilere dayanarak İslamiyet ’ten onceki Turklerde Tuğ adı verilen bayrak veya sembollerin kullanıldığı bir gercektir Siyahtan kırmızıya kadar; mavi, sarı, yeşil, beyaz gibi ceşitli renklerde semboller kullanmış olan eski Turkler, bir mızrağın ucuna bağladıkları, umumiyetle ipekten yapılmış bu alametlere batrak, badruk, bayrak gibi isimler verdiler Dokuzuncu asırdan itibaren kitleler halinde Muslumanlığı kabul eden Turkler de ceşitli bayraklar kullandılar Bu bayraktaki en buyuk ozellik, İslami motif ve unsurların on plana gecmesiyle birlikte, milli motif ve sembollere de yer verilmesi idi İlk Musluman Turk devletlerinden olan Gazneliler ’in bayraklarında, yeşil zemin uzerinde beyaz hilal ve kuş resimleri vardı Karahanlılar ’ın bayraklarında al renk uzerinde dokuz tuğ resmi bulunuyordu Diğer Musluman Turk devletleri de ceşitli renk ve şekilde bayraklar kullandılar Buyuk Selcuklu Devleti ’nin ilk yıllarında mavi zemin ustune beyaz cift kartal sembolu ve siyah cizgili gerilmiş yay ve ok resimleri varken, daha sonra siyah renkli bayrak kullandılar Bu bayrak Anadolu Selcukluları tarafından da benimsenmişti Selcuklularda hanedan rengi olarak kabul edilen al renkli bayraklar da vardı Haclı seferlerine goğus geren SelahaddinI Eyyubi ’nin bayrağı sarı renkli olup, uzerinde hilal bulunuyordu Bu şekil hem bu devletin bayrağı, hem de Avrupalılar tarafından İslamiyet ’in sembolu olarak kabul edilmiştir

Osmanlılar zamanında da ceşitli renk ve şekillerde bayraklar kullanıldı Osmanlılarda bayrak; padişahı, dolayısıyla devleti temsil ederdi Zira padişah, devleti temsil etmekteydi Padişah bayrak ve sancaklarını, Emiri Alem denilen pasa ile bunun maiyetindeki saltanat sancaklarıyla mehterhane takımını ihtiva eden bolukler taşırdı Ayrıca her ocağın, her birliğin hatta her ortanın (taburun) ayrı sancağı vardı Sancaklar da ceşitli renklerde kullanılmıştır Yeşil ve kırmızı renklerin hakim olduğu bayrak ve sancaklarda, Osmanoğullarının hanedan rengi kırmızı daha doğrusu al idi Al renk, doğrudan doğruya Osmanoğullarını işaret ederdi Sultanlar yani padişah kızları bile beyaz renkte değil al renkte gelinlik giyerlerdi Padişahın yorganı, carşafı, yastığı al renkteydi Al renk esasında Selcuklularda da hanedan rengi olarak kabul ediliyordu Osmanoğulları, Selcukoğullarının meşru varisleri olarak bu rengi devralmışlardır Bu husus al renge tamamen bir milli karakter vermiştir ki, bugun de devam etmektedir Selcuklularda bu rengi selefleri olan Karahanlılardan almışlardı Kırmızıyı susleyen ayin menşei ise destanlar donemine kadar dayanır Yıldız ise daha sonraki devirlerde konulmuştur
Osmanlıların ilk bayrağı, Anadolu Selcuklu hukumdarı Gıyaseddin Mes ’ud tarafından Osman Bey ’e gonderilen hediyeler arasındaki beyaz renkli bayrak idi On dorduncu asırdan itibaren ceşitli renk ve şekilde bayraklar kullanıldı Kamusula ’lam ’da bildirildiğine gore, Osmanlı sancağının rengini ve (bugunku ayyildızlı Turk bayrağının) seklini tayin eden, sultan birinci Murad ve Yıldırım Bayezid devirlerinde yaşayan Timurtas Paşa ’dır Bu asırda Osmanlı donanmasında ve azap kıtalarında kırmızı; yeniceri kıt ’alarında beyaz bayraklar kullanıldığı, Fatih Sultan Mehmet ’in muasırı olan tarihci Tursun Bey ’in ifadelerinden anlaşılmaktadır On beşinci asırda Osmanlıların kırmızı bayraklar kullandıkları, Asıkpasazade ’nin Alaşehir ’de dokunan bir nevi al kumaştan bayrak ve hil ’at yapıldığı hakkındaki kaydında yer almaktadır Muhtelif kaynakların incelenmesinden anlaşıldığına gore, Osmanlılar kuruluştan İtibaren diğer İslam ve Turk devletlerinde olduğu gibi, ceşitli bayraklar kullandılar On beşinci asırda padişaha ait sancaklardan başka ceşitli askeri birliklere ve buyuk devlet adamlarına, beylerbeyi, sancakbeyi, donanma kumandanı ve reisleriyle azap ocaklarına ve ticaret gemilerine mahsus turlu renklerde bayrak ve sancaklar vardı Bu bayrakların ve sancakların uzerinde muhtelif sekil ve yazılar bulunurdu Yeniceri ocağının muhtelif ortalarının (tabur) kendileri ne mahsus nişanları vardı Kışlaların kapılarına asılan ortaların bayraklarına bu alametler nakşedilirdi Bu asırda yenicerilere ak, sipahilere kırmızı, silahdar boluğune san, orta ve aşağı boluklere alaca renkli olarak verilen bayraklar bu birliklere verilen sancak mahiyetinde idi Cunku Osman Gazi ’den İtibaren Kanuni Devri de dahil olmak uzere padişahlara mahsus olan bayrak beyaz renkli idi Yavuz Sultan Selim ’in Caldıran ve Mısır seferlerinde, otağının onune hakimiyet alameti olan beyaz ve kırmızı renkli bayraklar dikilmişti Ayrıca Yavuz Sultan Selim zamanında, bugun Topkapı Sarayı mukaddes emanetler dairesinde bulunan, Peygamber Efendimize ait olan Sancakı Şerif Osmanlılara gecti Asırlardır muhafaza edilen Sancaki Şerif kılıf icinde bulundurulur, asla acılmazdı Seferi humayunlarda padişahlar beraberlerinde gotururlerdi Halifelik alametlerinden biri olan Sancakı Şerif, devleti son derece tehdit eden hallerde ve isyanlarda padişahin emriyle cıkarılır, millet, asilere karşı Sancakı Şerif ’in altında toplanmaya cağrılırdı Bu suretle millet birlik icinde hareket ederek isyanı bastırırdı

Yavuz Sultan Selim zamanında Caldıran seferinde ilk defa olarak kullanılan yeşil renkli bayrak, bu devirden sonra da hemen her zaman sık sık kullanılmıştır Osmanlılar; hilafete de sahip olduklarını gostermek icin kullandıkları yeşil renkli sancak, Barbaros Hayreddin Pasa ve Utul Ali Reis ’in donanmalarında da kullanıldı Sultan I Mahmut devrinde donanma bayrağı olarak kabul edildi

Kanuni Sultan Suleyman devrinde de beyaz, alaca, kırmızı ve san bayraklara siyah ve yeşil renkliler ilave edildi Doğrudan doğruya padişahın hassa kuvvetini teşkil eden kapıkulu ocaklarının taşıdıkları bayraklar, umumiyetle saltanat sancakları sayılırdı Macaristan seferine cıkan ve orduya kumandan tayin edilen Sadrazam İbrahim Paşa ’ya; beyaz, yeşil ve sarı renkte uc sancakla iki kırmızı, iki de alaca bayrak verilmesi bu hususu ispat etmektedir Topraklı suvarinin yukarısı yeşil, aşağısı kırmızı renkte olmak uzere iki renkli bayrağı vardı

Osmanlı ordusunda olduğu gibi, donanmasında da turlu renk ve şekillerde bayraklar kullanıldı On besinci asırda genellikle kırmızı renkli bayraklar kullanıldığı halde on altıncı asırda kumandana mahsus bayrağın yeşil, derya beylerinin ise beyaz, kırmızı, sarı, sarı kırmızı, ufki cizgili alaca bayraklar kullandıkları gorulmektedir Bu asırda ticaret gemilerinin beyaz bayraklar taşıdıkları da bazı kaynaklardan anlaşılmaktadır Daha sonraki asırlarda da kaptan paşalara mahsus olan bayrak yeşil idi Gemi sancaklarında en ziyade kırmızı renk kullanılmakla beraber, yeşil bayraklar da kullanılmıştır Bunların kimlere ait olduğu uzerlerindeki şekillerden anlaşılırdı Sultan I Mahmut devrinden sonra donanmada daha cok yeşil sancaklar kullanılmaya başlandı

Kalyonların kıc sancakları yeşil olduğu gibi, amirallere mahsus forslar da yeşil zemin uzerinde Zulfikar ve hilal şekillerini ihtiva ederdi Sultan III Selim zamanında ordu ve donanmada yapılan yeni duzenlemeler esnasında bayraklar uzerindeki hilal şekline, sekiz koseli yıldız ilave edildi Bayrak meselesinin belirli esaslara bağlandığı bu devirde, buyuk gemilerin muhtelif direklerine cekilecek bayraklar tespit edildi Padişaha mahsus gemiye (taht gemisi) cekilecek kırmızı sancağın ustunde Sultan III Selim ’in tuğrası vardı Ticaret gemilerinin taşıdığı bayrakların renk ve şekillerinin tespit edildiği bu donemde, Cezayir Beylerbeyi ’nin, ust koşesinde beyaz renkte sarıklı bir insan başı bulunan kırmızı bayrağı vardı Bu donemde kumandan forsları yeşil olup, beylerbeyliğe ait ticaret gemilerinin bayrağı; yeşil, beyaz, kırmızı uc ufki parcadan meydana gelmişti Tunus ve Cezayir ticaret gemileri ortası yeşil olmak uzere iki mavi, iki kırmızı, beş ufki parcadan meydana gelen bayraklar taşıyordu, Trablus Beylerbeyi ile İstanbul limanına mahsus sancak, uc hilalli olup yeşildi Sultan III Selim devrinde kurulan Nizami Cedid Ordusu kıta ’ları icin ortasına sarı sırma ile bir hilal yahut ortadaki hilalden başka dort kosesine de hilaller islenmiş kırmızı veya fes rengi bayraklar kullanıldı

Sultan II Mahmut zamanında da bayrak şekilleri hemen hemen aynı devam etti Ancak bu devirde kalelere ve hukumet binalarına ayyıldızlı al sancak cekildiği gorulmektedir Yeniceri ocağının kaldırılması uzerine bunlara ait hususi bayrakların kullanılmasına son verildi Yeniceriler arasında cok yayılmış olan yeniceriliği ve Bektaşiliği hatırlatan bir takım kelimelerle birlikte bayrak kelimesinin kullanılması da yasak edildi Bunun yerine sancak kelimesinin kullanılması icin her tarafa emirler verildi

Yenicerilerin son zamanlarında genellikle kırmızı renkte, uzerinde beyaz bir pence, bir Zulfikar ve bir daire sekli bulunan catal uclu bayraktar kullanıldı


Sultan II Mahmut tarafından kurulan Asakıri Mansurei Muhammediyye ’ye mahsus olarak uzerinde kelimei şahadet veya fetih ayetleri bulunan siyah bayraklar yapıldı Siyah rengin tercihi Peygamber Efendimizin Ukab adli meşhur siyah sancağının rengini taklit etmek maksadıyladır

İkinci meşrutiyetin ilanına kadar orduda uzerinde ayetler yazılı ve hukumdarların ortası tuğralı armalarını taşıyan sırma sacaklı ceşitli alay sancaktan kullanıldı ve ondan sonra da bu adet devam etti Bu sancakların rengi umumiyetle kırmızı idi

Kırmızı zemin uzerine hilal ve yıldız bulunan bayrak, Osmanlılarda İlk defa 1793′de devletin resmi bayrağı olarak kabul edildi Ancak bu bayraktaki yıldız, sekiz koseli idi Bu bayrak Osmanlı Devleti ’nin resmi ve umumi sembolu olarak kullanıldı Sultan I Abdulmecit zamanında 1842′de yıldızın beş koseli olması kararlaştırıldı ve Osmanlı bayrağının şekli kesinleşti Bu devirde padişaha ait tuğralı sancaktan başka hukumdarın gemileri ziyaretinde kullanılan, ortasında guneş ve dort kosesinde de şualar bulunan bir sancak daha vardı Kaptan paşaya mahsus sancakta; bir hilal ile sekiz koseli yıldız mevcuttu Osmanlı hakimiyetinde bulunan, Tunus, Eflak, Boğdan beyleri ile Sırp prensliğinin ozet bayraklarında; Osmanlı bayrağının kırmızı rengiyle birlikte mavi, beyaz, san gibi mahalli renkler de kullanılırdı Tunus beyinin sancağının, ortasında kırmızı zemin uzerindeki bir beyaz daire icinde kırmızı hilal ve yıldız sekli mevcuttu Sırp, Eflak ve Boğdan beylerbeyleriyle Sisam adasına ait hususi bayrakların ust koselerinde, Osmanlı hakimiyetinin sembolu olmak uzere, kırmızı zemin uzerinde beyaz uc yıldız bulunan sarı, Eflak bayrağı İle mavi Boğdan bayrağında, birincisinde cifte kartal, ikincisinde de bir okuz başı mevcuttu

Sultan Abdulaziz zamanından başlayarak, padişahlara mahsus kırmızı renkli bayrakların ortasındaki tuğraların beyaz renkte sekiz suali bir guneş icinde alınması adet oldu Sonradan bu bayrağın rengi vişnecuruğu olarak değiştirildi ve saltanat sancağı kabul edilen bu bayrak, saltanatın kaldırılmasına kadar devam etti Sultan II Abdulhamit zamanında Cuma namazı munasebetiyle yapılan selamlık resminde hilafete mahsus bir bayrak kullanılırdı Bu, kırmızı atlas zemin uzerine etrafı beyaz ile işlenmiş dort koşe bir cerceve icinde; bir tarafında Fetih suresi, diğer tarafta ise guneş resmi bulunan sırma sacaklı ve ucu hilalli bir sancaklı

1922′de Turkiye Buyuk Millet Meclisi tarafından saltanatın kaldırılması uzerine halifeye mahsus olarak, yeşil zemin ortasında sekiz suali beyaz bir guneş icindeki kırmızı zeminde beyaz ay yıldızı ihtiva eden bir sancak kabul edildi ve saltanata mahsus bayrak kaldırıldı Lakin daha onceki milli bayrak muhafaza edildi Cumhuriyet idaresinin kurulmasından ve halifeliğin kaldırılmasından sonra 25 Teşrini Evvel 1925′de bir sancak talimatnamesi cıkarılarak, harp ve ticaret gemileri hakkında muayyen esaslar kabul olundu 29 Mayıs 1936 tarih ve 2994 sayılı Kanunla Turk Bayrağı ’nın şekli ve olculeri kesin bir şekilde tespit edildi 28 Temmuz 1937 tarih ve 27175 sayılı Kararnameye ilişik 45 maddelik bir tuzuk ( Turk Bayrağı Nizamnamesi ) ile de Turk Bayrağı ’nın kullanılışı kural altına alındı Gelgelelim efsanevi kan birikintisindeki ay yıldız siluetineBilinen efsaneye gore, 1 Kosova Savaşı sonrasında Turk askerlerin kanının bir cukurda toplanması sonucunda, Ay ve Yıldız ’ın yan yana gelmesi ile oluştuğu soylenmektedir Yapılan tum varsayımlar arasında, 1 Kosova Savaşı ’nın sebep olması en buyuk imkanlardan biridir, lakin bu savaş tarihinin akşamında gokyuzunde Jupiter ve Ay yan yana nadir anlarından birini yaşamıştır Bu savaş sonunda ele gecirilen bir Sırp askeri, donemin padişahı Murat Hudavendigar ’a Sırp savaş planlarını vereceği taahhutu ile yaklaşmış; hanceri ile Osmanlı İmparatorluğu galibiyeti ile sonuclanan savaş sonrasında şehit edilmiştir Yerine buyuk oğlu Yıldırım Beyazıt gecmiştir

1 Kosova Savaşı sırasındaki, Kosova ’da gokyuzundeki goruntuye ulaşmak icin ornek resimlerde Stellarium isimli ucretsiz planetarium pprogramı kullanılmıştır Planetarium programımızı 1 Kosova Savaşı tarihine (28 Temmuz 1389), ve Kosova koordinatlarına (Lat: 4341 , Long: 2565) alırsak ; gokyuzundeki Ay ve Yıldız ’ın aslında Ay ve Jupiter olduğu ortaya cıkar

1 Kosova Savaşı sırasında Kosova ’dan gokyuzu gorunumu – Gece saatleri14 yuzyılda, Astronomi konusunda dunyaca ilerleyememiş olmamız; halen dunyanın yuvarlak olamaması gibi vahim sorunlar yuzunden, kan cukurunda gozuken yıldıza benzeyen parıltı da doğal olarak yıldıza benzetilmiştir Jupiter her ne kadar eski zamanlardan beri bilinmesine rağmen, ilk olarak 1610 yılında Galilei tarafından Jupiter ’e ait 4 Ay keşfedilmiştir Jupiter ’in gozukebilen 4 ay ’ının da etrafında kısmen parlaması (basit bir teleskopla gozukebilir, ancak cıplak gozle en iyi ihtimal Jupiter ’e yakın bir parıltı gozukur); buyuk bir ihtimal Jupiter ’i koşeli bir yıldıza benzetilmesini sağlamıştır Lakin, Guneş ’in herhangi bir gezegen uzerindeki yansımasının Dunya ’daki insanlar tarafından parlak bir yıldıza benzetilerek de izlenebilir Uranus gezegeni de, bu sure icerisinde Jupiter ’e olan yakınlığı (her ne kadar cıplak gozle gozukmesi cok zor olsa da, kucuk bir parıltı olarak gozukebilir); Jupiter etrafında farkedilebilir 5 koşe gozukmesine sebebiyet verir

Bir goruşe gore, Turk Bayrağındaki hilal “İslamiyeti; yıldız ise “Turkluğu temsil eder Kırmızı renk ise toprağa karışan “kanı temsil etmektedir Başka bir goruşe gore, Ayyıldız Orta Asya ’dan gelen “Turkluğu, kırmızı zemin ise “vatanı temsil etmektedir Başka bir goruşe gore; Osmanlı devleti bayrağının değiştirilmiş bir versiyonudur Başka bir goruşe gore; yarım ay “yenilenme yi, yıldız “Turkluğu temsil etmektedir Başka bir goruşe gore; yarım ay “Allah ı, yıldız “İslam dininin peygamberini temsil etmektedir Başka bir goruşe gore yıldız “demokrasi eşitlik ve ozgurluğu, hilal “İslamı simgeler

Başka bir goruşe gore savaşta olen askerlerin kanına yansıyan ay ve yıldızın ışığının yansımasından oluşan goruntuyu temsil etmektedir (Bilinen efsaneye gore, 1 Kosova Savaşı sonrasında; Turk askerlerin kanının bir cukurda toplanması sonucunda; Ay ve Yıldız ’ın yan yana gelmesi ile oluştuğu soylenmektedir Yapılan tum varsayımlar arasında, 1 Kosova Savaşı ’nın sebep olması en buyuk imkanlardan biridir, lakin bu savaş tarihinin akşamında gokyuzunde Jupiter ve Ay yan yana nadir anlarından birini yaşamıştır Bu savaş sonunda ele gecirilen bir Sırp askeri, donemin padişahı Murat Hudavendigar ’a Sırp savaş planlarını vereceği taahhutu ile yaklaşmış; hanceri ile Osmanlı İmparatorluğu galibiyeti ile sonuclanan savaş sonrasında şehit edilmiştir Yerine buyuk oğlu Yıldırım Beyazıt gecmiştir)

Alıntı