iltasyazilim
FD Üye
Türk bilim adamlarına ödül getiren buluşlar
Rüzgar ve güneş enerjisiyle çalışan tekne, sulamada kaybı en üye indiren su kapanı ve orman yangınını susuz söndüren kamyon Bu 3 tasarım ODTÜ ’lü bilim adamlarına 3 büyük çevre ödülü kazandırdı
Bu yıl ilk defa düzenlenen Green Dot Awards ’da (Uluslararası Çevreci Tasarım Yarışması), ODTÜ öğretim üyesi Dr Hakan Gürsu başkanlığındaki Designnobis grubu ve ODTÜ öğrencilerinden oluşan ekibi, 3 dalda ödül kazanarak büyük bir başarıya imza attı
52 ülkeden 1000 ‘in üstünde proje katıldığı yarışmada, Volitan adlı teknolojik ve çevreci tekne projesi, ulaştırma dalında birinci oldu Ayrıca, Türk tasarım ekibinin AquaTrap (Su kapanı) projesi çevreci ürün grubunda ikincilik, Fire Knight (Susuz orman yangını söndürme arabulucu) projesi kavramsal dalda mansiyon kazandı
Ekibin yürütücülüğünü yapan Dr Hakan Göksu unları söyledi:
“Yarışmada toplam altı kategori bulunuyordu Bunlar transportation (ulaştırma), building and environment (mimari ve çevre), productions (ürünler), entertainment, servisler, konsept incelemeler ve bunların açık havada kalan öteki alanlar Yarışmaya maksimum üç proje ile katılmak gerekiyordu Biz de Volitan projemizle ulaştırma, Aqua Trap projemizle diğer ürünler bölümüne, Fire Knight projemizle de konsept dallarında yarıştık Volitan kendi dalında birinci olurken Aqua Trap yine kendi dalında ikinci, Fire Knight da mansiyon ödülü aldı Fire Knight ’ı projeye sokmaktaki başlıca amacımız ürünün tescil edilmesiydi Bu proje şu anda ABD ’de bir takım yarışmalarda da yer alıyor Fire Knight ’tan fazla ümitliyiz
Gürsu projelerini şöyle anlattı:
1) VOLITAN: 2040 YILININ TEKNESİ
Daha önce de öyle fazla yarışmada birincilikler alan Volitan adlı projemiz, Green Dot Awards ’da ulaştırma kategorisinde birinci oldu Volitan ’ı yüksek teknolojili, güneş enerjisi ve rüzgarı kullanan çevreci bir tekne olarak adlandırabiliriz Amerikalılar Volitan ’a “2040 yılının teknesi diyor
Teknede, bizim katı yelken dediğimiz iki panel var Bu paneller ayrıca açısal durabiliyor, keza de hareket edebiliyor Üzerlerinde yer alan güneş panelleri ile güneş enerjisi elde ediyor Toplam 150 metrekarelik güneş panelimiz var Ama bu paneller bununla beraber katı yelkenler ve rüzgar aleyhinde aşağı yukarı 250 metrekarelik yelkenin performansına sahip Şüphesiz tekne ayrıca güneş, hem de rüzgarı beraber kullanabiliyor ve bunlar beraberken fazla daha iyi performans veriyor Lakin birinin olmadığı yerde diğerini de kullanabiliyoruz Dolayısıyla bu sistemler birbirini destekleyen ve birbirine alternatif sistemler
Tekne rüzgarı ve güneşi kullanıyor Gündüz güneş enerjisini, gece de rüzgarı Hem rüzgar karşı aşağı yukarı 250 metrekarelik bir yelkenin performansına sahip üstelik 150 metrekarelik güneş panelimiz var Bu, güneş ve rüzgar beraberken çok daha iyi performans veriyor Fakat rüzgarın olduğu güneşin olmadığı bir havada birini, tersi durumda da diğerini kullanıyoruz
Teknede iki adet motor bulunuyor Bu motorlar gövdenin dışında, kanatların üzerinde yer alıyor ve limana girerken kapanabiliyor Ayrıca Volitan yalnızca 14 metre olan düşük sırık boyu nedeniyle diğer teknelere göre beş katı daha dengelenmiş Adamakıllı kapalı olduğu için, dalgaya girip çıkabiliyor ve nokta dönüşü yapabiliyor
Volitan ’ın diğer bir özelliği de “reverse osmos dediğimiz teknikle deniz suyunu arıtabilmesi Yani Volitan limana girmeden, yiyecek desteği dışarıya baki yolculuk yapacak bir tekne olma özelliği taşıyor Uzun yolculuklarda sadece panelleri yıkamak gerekiyor Bu, deniz suyu buharlaştığı zaman kalan tuzun temizlenmesi için zorunlu Bütün güneş enerjisi sistemlerinde, panel temizliği performansı birinci derecede etkiler
Biz, 12 karakter bir tekne yaptık Son derece çevreci, sıfır karbondioksit emisyonuyla denizcilik yapılabileceğini gösteren bir tekne tasarladık Daha önce dünyanın en iyi tekne tasarımı ödülünü ve dünyanın en iyi ulaşım aracı ödülünü almıştık, bu yıl de dünyanın en çevreci ulaşım aracı ödülünü aldık Anlayacağınız Volitan üç ödüllü bir tekne ve dünyada üç ödül bölge diğer bir ulaşım arabulucu değil
Volitan ’ı bugünkü teknolojik imkanlarla üretmek muhtemel Teknenin boyu 32 metre Bizim amacımız bu ölçüyü 18 metreye indirebilmek ve rahatlıkla satın alınabilecek bir ulaşım arabulucu haline getirmek Ancak günümüz imkanlarıyla bu mümkün yok Güneş panellerinin performansı yükseldiği süre teknenin boyutları da sanki yarıya küçülecek dolayısıyla fiyat düşecek Bu gerçekleştiği vakit , 810 bin tane üretilebilecek Böylece Volitan o kadar fazla kişinin ulaşabileceği bir tekne olacak bunun dışında, Volitan ’ın farklı varyasyonlarını da yapmayı düşünüyoruz Örneğin turistlik amaçlı bir modelin alaka çekeceğini umuyoruz Bu keza çevreye, keza de turizme önemli katkı maddesi sağlayacaktır
Volitan için şimdiden bir takım teklifler aldık fakat hemen değer biçme aşamasındayız Örneğin Fransız hükümetinin yeni bir projesi var; Hint Okyanusu ’nun ortasında bir ada yapıyorlar Deniz aracı olarak da Volitan ’ı düşünüyorlar
2) AQUA TRAP: KURAKLIĞA ÇÖZÜM
Aqua Trap ’i hazırlarken mantık şuydu: Gündüz toprak ısıyı emer, gece soğurken de suyu geri verir Örneğin bir naylon torbayı yere koyduğunuzda, sabahleyin üzerinde damlacıklar olduğunu görürsünüz Biz bir örtüyle bu suyu topladık ve sistemin kuraklığa çözüm olacağını düşündük Özellikle kara ikliminin fazla kurak olduğu yerlerde bitki yetiştirebilmek için modüler bir sistem geliştirdik
Yeni dikilen ağaçlar, tatmin edici ölçüde köklerinden su alamadıkları için çok çabuk kuruyabiliyor Fakat su aracısız olarak köklere verildiğinde bu önlenebiliyor Biz ise zemine bir örtü seriyoruz (Bu çok özel bir örtü yok) Bu örtü bir uçtan bir uca hem topraktan çıkan suyu tutarak kullanabiliyoruz, hem de dıştan gelen suyu aracısız olarak bitkinin köküne verebiliyoruz Örtü de üzerine düşen suyu alıyor, su bunun üzerine köklere iletiliyor Sonuçta 2530 dakika çalıştıracağınız bir fıskiye sistemini 3 dakika çalıştırarak bitkileri sulayabiliyorsunuz Aqua Trap ile çok daha az su kullanarak, bitkilerin gelişimini sağlayabiliyorsunuz
Sistemimiz ucuz maliyetli ve etkili olduğu için çok beğenildi Kuraklığın manâlı bir sorun olduğu günümüzde önemli bir alternatif olacağı düşünüldü Kuraklık çeken üçüncü dünya ülkelerinde rahatlıkla kullanılacağı ifade edildi
3) FIRE KNIGHT: YANGINA SUSAMIŞ MÜDAHALE
Fire Knight ’a 6x6 bir hibrit vasıta Dizel jeneratörle elektrik üretiyor Altı tekerlekte altı motor bulunuyor 32 ton veya 10 metreküp toprağı yerden alabiliyor ve toprağı havalı basınç yardımıyla 120 metre menzile püskürtebiliyor Dolayısıyla yanan ağaçların üzerini toprakla kapatarak ayrıca sönmelerini sağlıyor keza de soğutma işlemini aynı anda yapıyor
Orman Bakanlığı ’nın verilerine göre arabalardan atılan izmaritler yüzünden çıkan orman yangınlarının oranı yüzde 3040 civarında ‘Fire Knight ’ sadece çıkan yangını söndürmekle kalmıyor, izmaritlerden kaynaklanan yangınları da önlüyor Bunu da şöyle yapıyor: Ormanlarda bir çeşit devriye arabulucu gibi dolaşıyor, zemini toprakla örtüyor Dolayısıyla, izmaritlerden kaynaklanan yangınlara karşı önlem almada da yardımsever oluyor Hem rüzgara karşısında çalışabiliyor ve altı emaye kaplı olduğu için yanmıyor
Fire Knight, sadece yangın esnasında yok, ardından da kullanılabiliyor Yangına müdahale için toprağı kazıyor, bu özelliği yangın sonrasında ağaç dikiminde de faal olarak kullanılabilmesini sağlıyor Bunların dışında aracın püskürtme özelliği tamamen tohum ekimi de yapılabiliyor Dolayısıyla Fire Knight çevreci komple bir orman aracı
EKİBİN TASARIMCILARI ANLATIYOR
Sözüm Doğan:
Şu an master öğrencisiyim 2006 ’dan yani işin başından beri ekipteyim Hocamızdan sonra birincil ekibe katılan bendim Ödüllü üç projede de yer aldım Projelerin bilhassa görselleştirme kısmında katkıda bulundum Hakan hocayla beraber, görüşler ortaya konulurken beraber kritik ve değerlendirme sürecinde de bulundum Burada projeleri nasıl yaparız, bunları nasıl tartışıyoruz ve bu bütün ekibe yayılıyor İşi ortaya koymaya gelince daha fazla projelerin görsel, biraz da mekanik, teknik yönünden katkılarım oldu Ben hazırlanan projelere bana kalırsa bakmıyorum İşe başlarken hocayla kafa kafaya verdik, beraber yola çıktık
Tolga Çağlar:
2006 ’dan beri ekipteyim Sözüm ’den daha sonra ekibe katılan ikinci eleman da benim Sözüm ’le benzer çalışmalarda bulunduk Daha çok görsel ve grafik aşamasında çalıştım Bu Haziran ’da ODTÜ endüstri tasarımı bölümünden mezun oldum, şu an öğrenci değilim Buradaki çalışmalarıma devam etmeyi planlıyorum *
Rüzgar ve güneş enerjisiyle çalışan tekne, sulamada kaybı en üye indiren su kapanı ve orman yangınını susuz söndüren kamyon Bu 3 tasarım ODTÜ ’lü bilim adamlarına 3 büyük çevre ödülü kazandırdı
Bu yıl ilk defa düzenlenen Green Dot Awards ’da (Uluslararası Çevreci Tasarım Yarışması), ODTÜ öğretim üyesi Dr Hakan Gürsu başkanlığındaki Designnobis grubu ve ODTÜ öğrencilerinden oluşan ekibi, 3 dalda ödül kazanarak büyük bir başarıya imza attı
52 ülkeden 1000 ‘in üstünde proje katıldığı yarışmada, Volitan adlı teknolojik ve çevreci tekne projesi, ulaştırma dalında birinci oldu Ayrıca, Türk tasarım ekibinin AquaTrap (Su kapanı) projesi çevreci ürün grubunda ikincilik, Fire Knight (Susuz orman yangını söndürme arabulucu) projesi kavramsal dalda mansiyon kazandı
Ekibin yürütücülüğünü yapan Dr Hakan Göksu unları söyledi:
“Yarışmada toplam altı kategori bulunuyordu Bunlar transportation (ulaştırma), building and environment (mimari ve çevre), productions (ürünler), entertainment, servisler, konsept incelemeler ve bunların açık havada kalan öteki alanlar Yarışmaya maksimum üç proje ile katılmak gerekiyordu Biz de Volitan projemizle ulaştırma, Aqua Trap projemizle diğer ürünler bölümüne, Fire Knight projemizle de konsept dallarında yarıştık Volitan kendi dalında birinci olurken Aqua Trap yine kendi dalında ikinci, Fire Knight da mansiyon ödülü aldı Fire Knight ’ı projeye sokmaktaki başlıca amacımız ürünün tescil edilmesiydi Bu proje şu anda ABD ’de bir takım yarışmalarda da yer alıyor Fire Knight ’tan fazla ümitliyiz
Gürsu projelerini şöyle anlattı:
1) VOLITAN: 2040 YILININ TEKNESİ
Daha önce de öyle fazla yarışmada birincilikler alan Volitan adlı projemiz, Green Dot Awards ’da ulaştırma kategorisinde birinci oldu Volitan ’ı yüksek teknolojili, güneş enerjisi ve rüzgarı kullanan çevreci bir tekne olarak adlandırabiliriz Amerikalılar Volitan ’a “2040 yılının teknesi diyor
Teknede, bizim katı yelken dediğimiz iki panel var Bu paneller ayrıca açısal durabiliyor, keza de hareket edebiliyor Üzerlerinde yer alan güneş panelleri ile güneş enerjisi elde ediyor Toplam 150 metrekarelik güneş panelimiz var Ama bu paneller bununla beraber katı yelkenler ve rüzgar aleyhinde aşağı yukarı 250 metrekarelik yelkenin performansına sahip Şüphesiz tekne ayrıca güneş, hem de rüzgarı beraber kullanabiliyor ve bunlar beraberken fazla daha iyi performans veriyor Lakin birinin olmadığı yerde diğerini de kullanabiliyoruz Dolayısıyla bu sistemler birbirini destekleyen ve birbirine alternatif sistemler
Tekne rüzgarı ve güneşi kullanıyor Gündüz güneş enerjisini, gece de rüzgarı Hem rüzgar karşı aşağı yukarı 250 metrekarelik bir yelkenin performansına sahip üstelik 150 metrekarelik güneş panelimiz var Bu, güneş ve rüzgar beraberken çok daha iyi performans veriyor Fakat rüzgarın olduğu güneşin olmadığı bir havada birini, tersi durumda da diğerini kullanıyoruz
Teknede iki adet motor bulunuyor Bu motorlar gövdenin dışında, kanatların üzerinde yer alıyor ve limana girerken kapanabiliyor Ayrıca Volitan yalnızca 14 metre olan düşük sırık boyu nedeniyle diğer teknelere göre beş katı daha dengelenmiş Adamakıllı kapalı olduğu için, dalgaya girip çıkabiliyor ve nokta dönüşü yapabiliyor
Volitan ’ın diğer bir özelliği de “reverse osmos dediğimiz teknikle deniz suyunu arıtabilmesi Yani Volitan limana girmeden, yiyecek desteği dışarıya baki yolculuk yapacak bir tekne olma özelliği taşıyor Uzun yolculuklarda sadece panelleri yıkamak gerekiyor Bu, deniz suyu buharlaştığı zaman kalan tuzun temizlenmesi için zorunlu Bütün güneş enerjisi sistemlerinde, panel temizliği performansı birinci derecede etkiler
Biz, 12 karakter bir tekne yaptık Son derece çevreci, sıfır karbondioksit emisyonuyla denizcilik yapılabileceğini gösteren bir tekne tasarladık Daha önce dünyanın en iyi tekne tasarımı ödülünü ve dünyanın en iyi ulaşım aracı ödülünü almıştık, bu yıl de dünyanın en çevreci ulaşım aracı ödülünü aldık Anlayacağınız Volitan üç ödüllü bir tekne ve dünyada üç ödül bölge diğer bir ulaşım arabulucu değil
Volitan ’ı bugünkü teknolojik imkanlarla üretmek muhtemel Teknenin boyu 32 metre Bizim amacımız bu ölçüyü 18 metreye indirebilmek ve rahatlıkla satın alınabilecek bir ulaşım arabulucu haline getirmek Ancak günümüz imkanlarıyla bu mümkün yok Güneş panellerinin performansı yükseldiği süre teknenin boyutları da sanki yarıya küçülecek dolayısıyla fiyat düşecek Bu gerçekleştiği vakit , 810 bin tane üretilebilecek Böylece Volitan o kadar fazla kişinin ulaşabileceği bir tekne olacak bunun dışında, Volitan ’ın farklı varyasyonlarını da yapmayı düşünüyoruz Örneğin turistlik amaçlı bir modelin alaka çekeceğini umuyoruz Bu keza çevreye, keza de turizme önemli katkı maddesi sağlayacaktır
Volitan için şimdiden bir takım teklifler aldık fakat hemen değer biçme aşamasındayız Örneğin Fransız hükümetinin yeni bir projesi var; Hint Okyanusu ’nun ortasında bir ada yapıyorlar Deniz aracı olarak da Volitan ’ı düşünüyorlar
2) AQUA TRAP: KURAKLIĞA ÇÖZÜM
Aqua Trap ’i hazırlarken mantık şuydu: Gündüz toprak ısıyı emer, gece soğurken de suyu geri verir Örneğin bir naylon torbayı yere koyduğunuzda, sabahleyin üzerinde damlacıklar olduğunu görürsünüz Biz bir örtüyle bu suyu topladık ve sistemin kuraklığa çözüm olacağını düşündük Özellikle kara ikliminin fazla kurak olduğu yerlerde bitki yetiştirebilmek için modüler bir sistem geliştirdik
Yeni dikilen ağaçlar, tatmin edici ölçüde köklerinden su alamadıkları için çok çabuk kuruyabiliyor Fakat su aracısız olarak köklere verildiğinde bu önlenebiliyor Biz ise zemine bir örtü seriyoruz (Bu çok özel bir örtü yok) Bu örtü bir uçtan bir uca hem topraktan çıkan suyu tutarak kullanabiliyoruz, hem de dıştan gelen suyu aracısız olarak bitkinin köküne verebiliyoruz Örtü de üzerine düşen suyu alıyor, su bunun üzerine köklere iletiliyor Sonuçta 2530 dakika çalıştıracağınız bir fıskiye sistemini 3 dakika çalıştırarak bitkileri sulayabiliyorsunuz Aqua Trap ile çok daha az su kullanarak, bitkilerin gelişimini sağlayabiliyorsunuz
Sistemimiz ucuz maliyetli ve etkili olduğu için çok beğenildi Kuraklığın manâlı bir sorun olduğu günümüzde önemli bir alternatif olacağı düşünüldü Kuraklık çeken üçüncü dünya ülkelerinde rahatlıkla kullanılacağı ifade edildi
3) FIRE KNIGHT: YANGINA SUSAMIŞ MÜDAHALE
Fire Knight ’a 6x6 bir hibrit vasıta Dizel jeneratörle elektrik üretiyor Altı tekerlekte altı motor bulunuyor 32 ton veya 10 metreküp toprağı yerden alabiliyor ve toprağı havalı basınç yardımıyla 120 metre menzile püskürtebiliyor Dolayısıyla yanan ağaçların üzerini toprakla kapatarak ayrıca sönmelerini sağlıyor keza de soğutma işlemini aynı anda yapıyor
Orman Bakanlığı ’nın verilerine göre arabalardan atılan izmaritler yüzünden çıkan orman yangınlarının oranı yüzde 3040 civarında ‘Fire Knight ’ sadece çıkan yangını söndürmekle kalmıyor, izmaritlerden kaynaklanan yangınları da önlüyor Bunu da şöyle yapıyor: Ormanlarda bir çeşit devriye arabulucu gibi dolaşıyor, zemini toprakla örtüyor Dolayısıyla, izmaritlerden kaynaklanan yangınlara karşı önlem almada da yardımsever oluyor Hem rüzgara karşısında çalışabiliyor ve altı emaye kaplı olduğu için yanmıyor
Fire Knight, sadece yangın esnasında yok, ardından da kullanılabiliyor Yangına müdahale için toprağı kazıyor, bu özelliği yangın sonrasında ağaç dikiminde de faal olarak kullanılabilmesini sağlıyor Bunların dışında aracın püskürtme özelliği tamamen tohum ekimi de yapılabiliyor Dolayısıyla Fire Knight çevreci komple bir orman aracı
EKİBİN TASARIMCILARI ANLATIYOR
Sözüm Doğan:
Şu an master öğrencisiyim 2006 ’dan yani işin başından beri ekipteyim Hocamızdan sonra birincil ekibe katılan bendim Ödüllü üç projede de yer aldım Projelerin bilhassa görselleştirme kısmında katkıda bulundum Hakan hocayla beraber, görüşler ortaya konulurken beraber kritik ve değerlendirme sürecinde de bulundum Burada projeleri nasıl yaparız, bunları nasıl tartışıyoruz ve bu bütün ekibe yayılıyor İşi ortaya koymaya gelince daha fazla projelerin görsel, biraz da mekanik, teknik yönünden katkılarım oldu Ben hazırlanan projelere bana kalırsa bakmıyorum İşe başlarken hocayla kafa kafaya verdik, beraber yola çıktık
Tolga Çağlar:
2006 ’dan beri ekipteyim Sözüm ’den daha sonra ekibe katılan ikinci eleman da benim Sözüm ’le benzer çalışmalarda bulunduk Daha çok görsel ve grafik aşamasında çalıştım Bu Haziran ’da ODTÜ endüstri tasarımı bölümünden mezun oldum, şu an öğrenci değilim Buradaki çalışmalarıma devam etmeyi planlıyorum *