Türk gelenekleri

Türk gelenekleri Nelerdir Madde Madde


1DÜNÜR GİTME,KIZ İSTEME,SÖZ KESME VE DÜĞÜN GELENEKLERİ

a)DÜNÜR GİTME
Köyümüzde genelde evlilikler görücü usulü ;köy ortamı küçük olduğu için kız erkeği erkekte kızı öyle ya da böyle tanırFakat son yıllarda görücü usulü yavaşça kalkmaya başladıEvlenecek delikanlı gençlerimiz sevdiği ya da beğendiği bir kız varsa bir şekilde bunu ailesine duyururEğer genç herhangi bir kız belirlemedi ise ailesi köyümüzden ya da çevre köylerden,diğer yerlerden de olabilir münasip bir kızı belirlerGelin adayı belirlendikten sonradan kız evine haber gönderilir ya da bazen habersizce de ön ziyarete gidildiği de olurDünürcülükte yanlarına çikolata vb armağan olarak götürülürDünür bu vesileyle erkek tarafının büyükleri yanlarına köyün ileri gelenlerinden saygın bir kaç birey alırlarZiyaret sebebi dile getirilirBu arada nezaket gereği kız kahve getirme veya bir şeyler ikram etme bahanesiyle,her gelen dünüre çıkar kendisini gösterirKız , dünür yakınlarınca yeniden aşağıda süzülür ve dünürler müsaade seve seve evden ayrılırDünürler kızı beğenmişler ise ,ikince kere dünürlüğe gidilerek Allahın emri ve peygamberin kavli ile kız istenirKız tarafı bu arada düşünmek ve kızlarının görüşünü edinmek için müsaade isterlerKız tarafı bu arada dünür olacak aileyi tanıyorsa tez karar verirler Ancak dünürler tanıdık olmayan ise tanımıyorlarsa çevresini araştırıp münasip birileri olup olmadığına karar verirlerBu arada güvey olacak gencin işi olup olmadığına, ekonomik durumunun iyi olup olmadığına olup olmadığına çok dikkat ederler(Büyüklerimizin anlattığına kadar eskiden kız tarafı erkek tarafının tarlası fazla mu,hayvanı fazla mu bunlara bakarmışErkek tarafı ise kızın kuvvetli,kuvvetli,hamarat olmasına dikkat edermişTarlada verimli çalışabilmesi için)Nihayet son dünür gidişte kız tarafı kabul ederse söz kesilir,duası yapılır,kahveler ve çaylar içilirDüğün için bir takım planlar yapılırNişan yapılıp yapılmayacağına,yapılacaksa tarihine karar verilirAlınması gereken çeyizler ve altınlar belirlenirNişan öncesi bir takım eksikler alınır, buna eksik görme denir

b)GELİNLİK ZİYARETİ
Erkek tarafı hem kaynaşmayı sağlamak keza de ilişkileri sıcak yakalamak amacı ile ara sıra kız evine gelinlik ziyaretinde bulunurlarBu arada beraberlerinde çeşitli hediyeler ve çeyizlik malzemelerde götürürler

c)NİŞAN
Eğer nişan kararı alınmadı ise nişan yapılmadan düğün yapılırFakat nişan yapılacaksa nişan hazırlıkları başlarNişan için davetiye olarak kız göre genel olarak genç kızlar ya da kadınlar köyü kapı kapı dolaşarak şeker dağıtır ve nişana gösteri ederlerKöyümüzde nikah salonu olmadığından müsait bir alanda nişan yapılırNişanı daha fazla kadınlar ve kızlar kendi aralarında eğlenerek yaparlarNişanda da geline bir tedarik para ,altın ve bazı hediyeler takılarak nişan sona erer

d)NIKAH
Köyümüzde düğünler eskiden Salı akşamı başlardıDüğün erkek evinden kız evine bazı eşyalar götürülerek başlatılırdıErkek evinden kız evine eşya götürülmesine seysana denirAma bu gelenek son yıllarda kalkmaya yüz tutmuşturErkek evinde karnaval adıyla eğlenceler olurKız evi de kendi evinde eğlence yaparGelen misafirler ağırlanır yemekler verilirDaha fazla gençler kendi arasında oynarlarKız tarafında da eğlenceler sürerÇarşamba günü düğün ilanı yapılarak duyurulurDüğünün konaklı ya da konaksız olduğu belirtilirKonaklı ise Çarşamba akşamı dışarıdan gelen misafirler gruplar halinde(üçer,dörder,beşer kişi) komşu evlere konaklama için dağıtılırKomşular düğün sahibini memnun etmek için bu hizmeti yaparlarDüğün sahibi konakları yiğitbaşının belirlediği kişilerle, davul zurna ile karşılarKonaklayacağı konut belirlenirKonaklara düğün evinden kaz,keşkek,kuruyemiş gibi yiyecekler gönderirKonak misafirlerde bunun karşılığı hediyeyi zarf içerisinde gönderirDüğün komitesi bu kapalı zarfları, açarak değerlendirirListesini hazırlarEn çok katkıyı yapan konak ,damadın kınasını yakarBulundukları eve bayrak asılarak duyuru edilir Çarşamba günü gelin hamamı ve güvey hamamı vardırBugün damat hamamdan geldikten sonradan damadın evinin önünde düğüne katılanlar damada altın ,para gibi hediyeler takarlarDaha daha sonra düğüne katılanlara yemek verilirYemekten sonradan koşu yarışları ve güreş müsabakaları yapılırKoşu yarışında ve güreş müsabakalarında dereceye girenlere hediyeler verilirÇarşamba gecesi eğlenceler daha geniş detaylı olurDüğünü idare eden kişiye yiğitbaşı denirKız evinde de gecenin sonunda gelin kınası mumlar eşliğinde yakılırGelinin ağlaması için ağıtlar yakılırPerşembe günü güvey tarafı gelin çıkarma hazırlıklarına başlarGenellikle saat 900 civarında kız evine gelin almaya gidilirGelini ,kızın yakınlarından iki birey çıkararak gelin arabasına bindirirGelin çıktıktan sonra damat kız tarafı ile tebrikleşirBu şekilde gelin çıkarılmış olurDamadın evine gelince gelin arabadan indirilerek güvey ve gelinin üzerine bozuk para,buğday,üzüm,leblebi serpiştirilirBereket getireceğine inanılırGeline kapı eşiğine yağ sürdürülürBöylece ilişkilerin sorunsuz olacağına inanılırGelinin koltuk altına Kuranı Kerim verilerek dindar olması,kucağına çocuk verilerek de bir lahza önce çocuklu olması istenirErkek evinin önünde gelin eve girmeden tebrikleşmeler olur ve nikah sona ererEskiden düğünler Salı günü başlayıp Perşembe günü bitermişGünümüzde düğünler çoğunlukla Perşembe günü başlayıp Pazar günü sona erer

e)DÜĞÜN
Nişan takma merasimi ya da düğün bittikten daha sonra sıra nikah işine gelmiştirBu tören her iki tarafın yakınlarının taraftarlarından aldıkları vekaletnamelerle(gizli söz senedi) olurMesela kızın yakın akrabalarından birisi yanına iki şahit ile köy imamını da alarak köy imamı vekaletnameler huzurunda nikahı kıyar ve duasını yaparBu suretle dini nikah(imam nikahı) kıyılmış olurBunu müteakip eden günlerde de devlete ait nikah kıyılır ve resmen karı koca oldukları bildiri edilir

f)ÇEYİZ ASMA
Çeyiz gelin çıktığı gün asılırKızın sandıkta ne dek eşyası varsa bir odaya serilir,duvarlara asılırBurada gelin kızın bana kalırsa kendi eliyle işlediği işler,danteller,örgüler,entariler,iç ve dış çamaşırları,terlikleri,çorap ve ayakkabılarına kadar her şey teşhir edilirYanı başında kızın yatak,yorgan ve bakır takımları da bulunurÇeyiz görmeye yakın akrabaları ve komşuları çağırılır

2BAYRAMLARIMIZ
Ramazan ve kurban bayramlarının arife günü mezarlığa gidilir ve mezarlar ziyaret edilirÖzellikle cami cemaati ikindi namazını müteakip topluca mezarlığa gidilerek tüm geçmiş insanlarımızın ruhlarına fatihalar okunur,toplu dualar yapılırAktaş Köyü mezarlığı görmeye değerdir
Arife günü bayram ile ilgili yemekler hazırlanmaya başlanırBir kaç gün öncesinden helva sütlaç ve baklavalar hazırlanırBayram gününün kayda değer yemeklerinden birisi yaprak sarmasıdırHerkes ekonomik gücü oranında bayramlık elbiseler alırEvde gelen misafirlere ikram için ve şeker toplamaya gelen çocuklara ikram etmek için şeker ve çikolata çeşitleri de alınırBayram sabahı herkes şenlikli elbiselerini giyerek caminin yolunu tutarBayram namazı kılındıktan sonra cami önünde cemaat toplanarak topluca bayramlaşma yapılır sonradan dua yapılırÖnceden bayramlaşma merasimi bittikten daha sonra evin erkekleri hazırlanan sofrayı cami avlusuna getirirToplu halde yemek yenir,duası yapılırdıFakat bu gelenek kısa süre önce kalktıDaha sonra küçükler büyüklerini ziyaret ederlerAkraba ve hastalar ziyaret edilirKüçük çocuklar gruplar oluşturarak el öpüp şeker toplarlarNişanlı oğlu veya kızı olanlar gelin ve damada bayramlık götürürler

3ASKER YOLCU ETME VE KARŞILAMA
Askere gidecek gençler kesin olduktan daha sonra bütün köydeki haneler asker evine ziyarete giderlerAsker uğurlamaya sırası gelmişken herkes yanında değişik hediyeler ya da para götürürlerGençler kendi aralarında ziyafet düzenlerlerAskerlerin gideceği gün köyün müsait bir alanında toplanılırAskere gidecek gençler uğurlamaya gelenler ile vedalaşırDualar yapılarak uğurlanırAskerler,gidip geldikten sonradan yine köylüler asker evine göz aydınlığı ziyaretine giderlerZiyarete gelenlere asker kınası verilir

4HACI UĞURLAMA VE KARŞILAMA
az kalsın her sene köyümüzden bir fazla kişi tanrısal topraklara hacca giderHacca gidecekler kesinleştikten sonradan köylülerimiz hacı adaylarının evlerini ziyaret ederlerneredeyse herkes bu ziyareti yaparHacılar vasıtası ile tanrısal yerlere selam gönderilirHacı ziyaretlerine farklı alanlara yönlendirilmiş hediyeler alınarak gidilirBu hediyeler genelde dere ,şeker,bisküvi,tavuk vb yiyeceklerdirHacıların gideceği gün cami avlusunda tüm köylüler toplanır ve imamla birlikte dualar yapılırHacılar herkes ile vedalaşır, giderken ortamı üzüntü ve mutluluk gözyaşlarının birlikte sardığı gözden kaçmazHacılar hac farizasını tamamlayıp köye döndüklerinde köylüler göre hoş geldin ziyaretine gidilirHacılarda gelenlere değişik hacı hediyeleri (tespih,seccade,esans gibi verirlerHacdan
getirdikleri zemzem ve hurma ikram ederlerKutsal topraklarda gördüklerini ve yaşadıklarını anlatırlar

5CENAZE TÖRENLERİ
Çoğunlukla büyük şehirlere dağılmış olan köylülerimizin imkanı olanlar cenazeye katılmaya çalışırlarKöyde cenaze olduğu gün hiç bir kimse diğer bir işle uğraşmazCenaze evinde toplanılarak cenazeye son görevler yapılırCenaze yakınlarına taziye taziyelerinde bulunulurCenaze, namazı kılındıktan daha sonra topluca mezarlığa götürülerek defin işlemleri tamamlanırCenaze defninden sonra vefat edenin ıskat işlemleri yapılırEskiden üç gün cenaze evinde yemek pişmezdi ve komşular cenaze evine yemek götürürlerdiŞimdi ise köyde genç nüfus olmadığından bu öyle uygulanmamaktadırSadece cenazenin defninden daha sonra komşular kadar cenazeye katılanlara pide ve meşrubat,tavuklu pilav,sulu yemek yemek ikramı yapılmaktadırCenazenin 40günü ve 52günü camide mevlit okutulurGelen misafirlere köyün yemekhanesinde yemek verilir

6GİYİMKUŞAM
Erkekler: Önceden erkekler şalvar tipli pantolon giyerlerdiÜste ceket,yelek,gömlek,kazak,pantolon giyerlerdiAyağa ise elde örme yün çoraplar ,çok eskiden çarık,günümüzde de hala giyilen kara lastik ve olağan ayakkabılar giyilirdiBaşa ise orta yaşlılar 6 köşe ya da 8 köşe kasket şapka ve fes denilen giysiler giyilirdi


Kadınlar:Kadınlarımız önceden peştamal denilen etek,öğnük,kuşak,fistan denilen giysiler giyiyorlardıAlta ise etek,bandik,tortuk,tuman denilen giysiler giymekte idilerBaşlarına ise çember denilen yemeniler ve eşarplar giymekteydilerGünümüzde ise genç tür daha modern giyinmeye itina göstermektedir

7YEMEKLER

Çorbalar
a) Tarhana çorbası: Kadınların daha evvelden hazırladıkları aşlık ve katık karışımı kurutulmuş malzemeden yapılır
b) Helle çorbası: Kavrulmuş undan yapılır ve üzerine tereyağı gezdirilir
c) Darı aşı: Darı kırmasının yoğurtla karıştırılarak pişirilmiş hali
d) Yarma çorbası: Bulgurla yapılmış yoğurtlu çorba
e) Alt aşı: Üçgen şeklinde kesilen hamur kurutulur içine kurumuş çökelek katılarak yenir
f) Mantı : Hamurdan hazırlanırİçine kaz ve dana eti katılarak yapılırMantının çok ufak olanı makbuldür
g) Sütlü çorba: Sütün içerisine pirinç katılarak yapılır

Yemekler
a) Yaprak sarması(dolma): Üzüm yaprağının içerisine içi etli pirinç ya da bulgurdan hazırlanan araç gereç konularak yapılır
b) Lahana sarması: Lahana yaprağının içerisine etli bulgur konularak sarılır
c) Keşkek: Döğülmüş buğday karıştırılarak ve etli olarak yapılan yemekDaha fazla düğünlerde ve toplu törenler için hazırlanır
d) Yahni: Daha çok bayramlarda yapılan etli nohut yemeği
e) Serit: Besili kazın yağına yufka bandırılarak yağlanıp,bulgur pilavının üstüne de kazın eti dökülüp elle yenen bir yemektir
f) Pasta: Mısır unu bulanarak yapılan bir yemek yemekOrtasına eritilmiş tereyağı veya yumurta pişirilerek konurMısır pastası banılarak yenir *