Turk Harf Devrimi Haftası İle İlgili Yazı
TURK HARF DEVRİMİNİN TARİHİ GELİŞİMİ, GECMİŞİ (1 7 KASIM TURK HARF DEVRİMİ HAFTASI)
Mustafa Kemal de bu konuyla 19051907 tarihleri arasında Suriyedeyken ilgilenmeye başladı5 1922 yılında Ataturk Halide Edip Adıvarla yine bu konu hakkında konuşmuş ve boylesi bir değişikliğin sert onlemler gerektireceğini soylemişti
Eylul 1922′de Huseyin Cahitin İstanbul basın yayın uyelerinin katıldığı bir toplantıda Ataturke sorduğu neden Latin harflerini kabul etmiyoruz? sorusuna, Ataturk henuz zamanı değil yanıtını vermişti
1923′teki İzmir İktisat Kongresinde de aynı yolda bir oneri sunulmuş, ancak oneri kongre başkanı Kazım Karabekir tarafından İslamın butunluğune zarar vereceği gerekcesiyle reddedilmişti Ancak tartışma basında geniş yer bulmuştu
28 Mayıs 1928′de TBMM, 1 Hazirandan itibaren resmi daire ve kuruluşlarda uluslararası rakamların kullanılmasına yonelik bir yasa cıkarttı Yasaya onemli bir tepki gelmedi Yaklaşık olarak bu yasayla aynı zamanda da harf reformu icin bir komisyon kuruldu
Komisyonun tartıştığı konulardan biri eski yazıdaki kaf ve kef harflerinin yeni Turkce alfabede q ve k harfleriyle karşılanması onerisiydi Ancak bu oneri Ataturk tarafından reddedildi ve q harfi alfabeden cıkartıldı
Yeni alfabenin hayata gecirilmesi icin 5 ila 15 senelik geciş surecleri ongoren komisyonda bulunan Falih Rıfkı Atayın aktardığına gore Ataturk bu ya uc ayda olur, ya da hic olmaz diyerek zaman kaybedilmemesini istedi
Alfabe tamamlandıktan sonra 9 Ağustos 1928′de Ataturk alfabeyi Cumhuriyet Halk Partisinin Gulhanedeki galasına katılanlara tanıttı11 Ağustosta Cumhurbaşkanlığı hizmetlileri ve milletvekillerine, 15 Ağustosta da universite oğretim uyeleri ve edebiyatcılara yeni alfabe tanıtıldı
Ağustos ve Eylul aylarında da Ataturk farklı illerde yeni alfabeyi halka tanıttı Bu surecin sonunda komisyonun onerilerinde, kimi ekleri ana sozcuğe birleştirme amaclı kullanılan tirenin atılması ve şapka işaretinin eklenmesi gibi duzeltmeler yapıldı
825 Ekim tarihleri arasında resmi gorevlilerin hepsi yeni harfleri kullanımla ilgili bir sınavdan gecirildi
TURK HARF DEVRİMİNİN TARİHİ GELİŞİMİ, GECMİŞİ (1 7 KASIM TURK HARF DEVRİMİ HAFTASI)
Mustafa Kemal de bu konuyla 19051907 tarihleri arasında Suriyedeyken ilgilenmeye başladı5 1922 yılında Ataturk Halide Edip Adıvarla yine bu konu hakkında konuşmuş ve boylesi bir değişikliğin sert onlemler gerektireceğini soylemişti
Eylul 1922′de Huseyin Cahitin İstanbul basın yayın uyelerinin katıldığı bir toplantıda Ataturke sorduğu neden Latin harflerini kabul etmiyoruz? sorusuna, Ataturk henuz zamanı değil yanıtını vermişti
1923′teki İzmir İktisat Kongresinde de aynı yolda bir oneri sunulmuş, ancak oneri kongre başkanı Kazım Karabekir tarafından İslamın butunluğune zarar vereceği gerekcesiyle reddedilmişti Ancak tartışma basında geniş yer bulmuştu
28 Mayıs 1928′de TBMM, 1 Hazirandan itibaren resmi daire ve kuruluşlarda uluslararası rakamların kullanılmasına yonelik bir yasa cıkarttı Yasaya onemli bir tepki gelmedi Yaklaşık olarak bu yasayla aynı zamanda da harf reformu icin bir komisyon kuruldu
Komisyonun tartıştığı konulardan biri eski yazıdaki kaf ve kef harflerinin yeni Turkce alfabede q ve k harfleriyle karşılanması onerisiydi Ancak bu oneri Ataturk tarafından reddedildi ve q harfi alfabeden cıkartıldı
Yeni alfabenin hayata gecirilmesi icin 5 ila 15 senelik geciş surecleri ongoren komisyonda bulunan Falih Rıfkı Atayın aktardığına gore Ataturk bu ya uc ayda olur, ya da hic olmaz diyerek zaman kaybedilmemesini istedi
Alfabe tamamlandıktan sonra 9 Ağustos 1928′de Ataturk alfabeyi Cumhuriyet Halk Partisinin Gulhanedeki galasına katılanlara tanıttı11 Ağustosta Cumhurbaşkanlığı hizmetlileri ve milletvekillerine, 15 Ağustosta da universite oğretim uyeleri ve edebiyatcılara yeni alfabe tanıtıldı
Ağustos ve Eylul aylarında da Ataturk farklı illerde yeni alfabeyi halka tanıttı Bu surecin sonunda komisyonun onerilerinde, kimi ekleri ana sozcuğe birleştirme amaclı kullanılan tirenin atılması ve şapka işaretinin eklenmesi gibi duzeltmeler yapıldı
825 Ekim tarihleri arasında resmi gorevlilerin hepsi yeni harfleri kullanımla ilgili bir sınavdan gecirildi