Türk-İş Açıkladı: Açlık Sınırı 1, Yoksulluk Sınırı 4 Asgari Ücretten Fazla!

Türkiye Emekçi Sendikaları Konfederasyonu (Türk-İş) besin enflasyonu ile açlık ve yoksulluk sonu hesaplamalarını açıkladı. 4 kişilik bir ailenin açlık hududu taban fiyatın üzerinde olurken, yoksulluk sonunun 4 minimum fiyattan fazla olduğu görüldü.


Türk-İş: Besin fiyatları Nisan'da aylık %8,02, yıllık %85,02 arttı



TÜRK-İŞ tarafından yapılan açıklamada şöyle denildi:

'İçinde bulunduğumuz enflasyonist devir tüketici alışkanlıklarında değerli değişikliklere yol açıyor. Marketlerde ve semt pazarlarında toplu alışveriş azalıyor, az ve sık alışveriş artıyor. Daha küçük paketler, daha ekonomik markalar tercih ediliyor. Tüketicinin özel markalı (private label) ucuz eserlere yönelmesi indirim marketi sayısını ülke genelinde 34 bine yükseltti.

Martın son haftası Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO), sanayicilere sattığı buğdaya yüzde 22 oranında artırım yaptı. Bu nedenle buğday içeren besin eserlerine de, tüketiciye yansıyacak halde ramazan bayramı sonrasında bir artırım yapılması durumu ortaya çıktı.

Dişi sığır sayısının azalması ve yüksek maliyetlerin üzerine bir de turizm dönemindeki talep artışı eklendiğinde, tahlilleri bulunmazsa dana kuşbaşının yaz aylarında 175 TL’yi geçmesi öngörülüyor.

Elektrik fiyatlarına yapılan yüksek artırımlardan ötürü daha az sulama yapılan yerlerde hudutlu gübre kullanımının da ek olumsuz tesiriyle randıman kaybı olacak. Artırımlar öncesindeki üzere gübreleme ve sulamaya devam edilen yerlerde ise maliyetler artacak. Bu çıkmazın doğal sonucu olarak, yaz aylarında besin fiyatlarında şayet olursa evvelki yıllara kıyasla çok hudutlu bir gerileme olacağı şimdiden öne sürülebilir.

TÜRK-İŞ Araştırmasının 2022 Nisan ayı sonucuna nazaran;

• 
  Dört kişilik bir ailenin sağlıklı, istikrarlı ve kâfi beslenebilmesi için yapması gereken aylık besin harcaması fiyatı (açlık sınırı) 5.323,64 TL’ye,
• 
  Gıda harcaması ile giysi, konut (kira, elektrik, su, yakıt), ulaşım, eğitim, sıhhat ve gibisi gereksinimler için yapılması zarurî öteki aylık harcamalarının toplam meblağı (yoksulluk sınırı) 17.340,47 TL’ye,
• 
  Bekâr bir çalışanın ‘yaşama maliyeti’ ise aylık 6.965,47 TL’ye yükseldi.

En büyük “halk düşmanı” enflasyon bir yandan yurttaşların alım gücünü düşürürken öbür yandan, temel gereksinimlerini dahi alabilmeleri için onları borçlandırmaya devam ediyor. Türkiye Bankalar Birliği (TBB) datalarına nazaran, ferdi kredi ve kart borcundan takibe düşenlerin sayısı Şubat 2021’de 68 bin kişi iken, 2022’nin şubat ayında %154 artışla 173 bine yükseldi. Ayrıyeten, TBB Risk Merkezi datalarına nazaran, 2022 Şubat ayı prestijiyle ferdî kredi kartlarını da içeren ferdi kredilerde tasfiye olunacak alacaklar bir evvelki yıla nazaran %50 artış ile 31 milyar TL oldu.

2022-23 kış aylarında elektrik kullanmak ve ısınmak şimdiden çetinleşmeye başladı.



1 Nisan itibariyle konutlarda tüketilen doğalgaza yüzde 35, elektrik üretiminde kullanılan doğalgaza yüzde 44,3 artırım geldi. Sanayi ve ticarethaneler üzere tüketicilerin kullandığı doğalgaza ise yüzde 50 oranında yapılan artırım, önümüzdeki ayların fiyat artışlarına yer hazırladı.

Uluslararası kuruluşların ölçütlerine nazaran; son 6 yılda Türkiye’nin hem GSYH hem kişi başı gelir açısından gerilemesi bizi dünyanın en büyük 16. iktisadı pozisyonundan 21. sıraya düşürdü. Artık en büyük birinci 20’de değiliz!

TÜRK-İŞ’in bilgileri temel alındığında “mutfak enflasyonu”ndaki değişim Mart 2022 itibariyle şu biçimde gerçekleşti:

• 
  Ankara’da yaşayan dört kişilik bir ailenin “gıda için” yapması gereken taban harcama fiyatındaki artış bir evvelki aya nazaran % 8,02 oranında gerçekleşti.
• 
  Son on iki ay itibariyle artış oranı % 85,02 olarak hesaplandı.
• 
  Dört aylık değişim oranı % 29,91 oldu.

TÜRK-İŞ hesaplamasında temel alınan ve direkt piyasadan derlenen fiyatlara nazaran, besin eserlerinde Mart 2022 itibariyle gözlemlenen değişim harcama kümelerine nazaran şu halde oldu:

• Süt, yoğurt, peynir kümesinde;

Bir ayda ortalama olarak süt %21, peynir %18, yoğurt %23 zamlandı. Geçen ay tabir ettiğimiz yem/süt paha eşitliğinin (parite) bozulmuş olması ve bunun devam etmesi öteki maliyet artışlarıyla birlikte süt ve süt eserleri fiyatlarının yaz aylarında artmaya devam edeceğinin göstergesi.

• Et, tavuk, balık, kurubaklagil, yağlı tohum eserlerinin bulunduğu  kümede;

Nisan ayında da dana, kuzu, tavuk ve balıketinin hepsinde fiyat artışları oldu. Balık dönemi kapanırken en ucuz balık hamsi 45 TL oldu. Tavuğun kg fiyatı 40 TL’yi buldu.  Kuru fasulye ve kırmızı mercimek fiyatı artarken nohut ve yeşil mercimeğin fiyatı değişmedi. Yağlı tohumlar zamlanırken en çok artış ortalama %23’le yer fıstığında oldu. 

• Ekmek ve tahıllar kümesinde;

İl ve ilçe belediyelerinden kimileri alım gücü düşen yurttaş için ekmekte indirim sağlayan kupon dağıtmaya başladı. Görece uygun maliyetle karın doyurmak için tercih edilen karbonhidrat kaynağı makarna, pirinç, bulgur ile un ve irmik fiyatlarının tamamı yükseldi.

• Taze sebze-meyve kümesinde;

Sabit gelirli tüketici artık taneyle meyve-sebze almaya başladı. Pazarcı esnafı da müşteriyi markete kaybetmemek için banka komitesine karşın POS aygıtına geçti. Havaların ısınmaya başlamasıyla semt pazarlarında maydanoz, kıvırcık üzere salata yeşillikleri ve lahana, ıspanak üzere yeşil yapraklı sebzelerin fiyatları geriledi. Türk mutfağının vazgeçilmezlerinden patates 10 TL’ye çıktı. Soğan 5 TL’den satıldı. Örtü altı eserlerden kabak, patlıcan, biber fiyatları düştü. Semt pazarlarında en çok tercih edilen ve satılan tüm meyvelerin fiyatı arttı.  Yerli muz 22-25 TL’den satıldı. Ortalama zerzevat kg fiyatı 11,92 TL, ortalama meyve kg fiyatı 10,52 oldu. 25’i zerzevat ve 7’i meyve olmak üzere toplam 32 eserdeki fiyat değişimi hesaplamada dikkate alındı. Ortalama meyve-sebze kg fiyatı 11,22 TL olarak tespit edildi.

• Temel yağ eserlerinin bulunduğu kümede;

Tereyağı ve zeytinyağı fiyatları yükseldi. Margarin ve geçen ay %40 zamlanan ayçiçek yağı bu ay sabit kaldı. Birtakım marketlerde sıvı yağlarda satış sınırlaması devam ederken 5 LT ayçiçek yağlarına alarm takıldığı görüldü. Tereyağı 225g’dan sonra 200 gramlık paketlerde de satılır oldu.

• Son küme içinde yer alan besin hususlarından;

Türkiye Şeker Fabrikaları (TÜRKŞEKER), 4 Mart 2022 tarihinde şeker fiyatına  %20 artırım yapmıştı. 1 Nisan tarihinde %30’luk ek bir artırım daha yaptı. Mart sonundan Nisan sonuna şeker raflarına yansımış olan artırım ise %24. Bu ay; tuz,  çay, ıhlamur, yeşil ve siyah zeytin,  reçel, pekmez ve salça fiyatlarının hepsi arttı. Siyah çayın ortalama kg fiyatı 40 TL’yi aştı. Bu kümede yalnızca bal fiyatı geriledi. 

Vurgulamak gerekir ki açıklanan harcama meblağı fiyat düzeyi olmayıp, haneye girmesi gereken toplam gelirin karşılığıdır. Lakin ne yazık ki, ülkemizde istihdama iştirak oranı genel olarak ve bilhassa de bayanlarda son derece düşüktür. Fiyatlı çalışanlarda haneye gelir sağlayan kişi sayısı yüklü olarak bir kişi olmaktadır. Ele geçen fiyatın yetersiz olduğu durumlarda, elde edilen gelir birden fazla kişinin geçimini karşılayamamakta, kişi başına “insanca geçim için” yapılması gereken harcama meblağı yetersiz kalmaktadır.'