iltasyazilim
FD Üye
Duygu ve düşüncelerin sözlü ya da yazılı olarak ifade edilmesine anlatım denir Dilimizde anlatım biçimleri 4 ana başlık altında incelenir Yazar, amacına uygun bir şekilde bu anlatım biçimlerinden birini ya da birkaçını kullanabilir Bu sayede açıklama yapmak istediği olayı ya da tanımlamak istediği düşünceyi daha etkin ve kolay bir şekilde okuyucunun önüne serer
Anlatım biçimleri; açıklayıcı anlatım, tartışmacı anlatım, öyküleyici anlatım ve betimleyici anlatım olarak çeşitlenir
Açıklayıcı anlatım, veri verme amacı ile yazılan yazıların anlatım biçimidir amaç, okuyucuya bir konuda öğretmek ve onu aydınlatmaktır Bu anlatım şeklinde açıklamalara, tanımlamalara ve örneklemelere yer verilir Ders kitaplarında, ansiklopedilerde ve makalelerde açıklayıcı anlatım biçimi kullanılır Tarafsız bir dil ve yargılar taşıyan bu anlatım, tanık bakış ve benzetmelerle desteklenebilir
Tartışmacı anlatım, bir düşünceyi veya öneriyi çürütme, okuyucunun veya dinleyicinin düşüncelerini değişiklik amacı ile yola çıkan anlatım biçimidir Tartışmacı anlatımda, yazan okura bir düşünceyi benimsetmeye çalışırken, diğer bir düşünceyi de çürütmeye karşın ifadelerde bulunur Yazar, benzeri aleyhinde biri varmış, onunla sohbet ediyormuş ve tartışıyormuş gibi bir üslup kullanır Tenkit, makale, köşe yazıları ve denemeler tartışmacı anlatıma misal olabilirler
Öyküleyici anlatım, okuyucuyu bir olayın içine çeken anlatım biçimidir Bu anlatım bir olayı anlatma amacı ile yola çıkar Birey, süre ve mekan gibi destekleyici unsurlar ile okuyucu adeta olayın içinde yaşatılır Roman, öykü, masal, yolculuk yazısı ve hatıra gibi türler öyküleyici anlatım ile yazılırlar
Betimleyici anlatım ise, varlıkların veya mekanların okuyucuya detaylı bir şekilde betimleme edilerek aktarılmasıdır Bu anlatım biçiminde, yazan, varlıkların, eşyaların veya olayların en keskin özelliklerini detaylı olarak tanıtıp okuyucunun önüne serer İşitme, görme, koklama, tatma ve dokunma gibi duyulara hitap ederek açıklama ettiği konunun, okuyucunun gözü önünde canlanmasını sağlar
Anlatım biçimleri; açıklayıcı anlatım, tartışmacı anlatım, öyküleyici anlatım ve betimleyici anlatım olarak çeşitlenir
Açıklayıcı anlatım, veri verme amacı ile yazılan yazıların anlatım biçimidir amaç, okuyucuya bir konuda öğretmek ve onu aydınlatmaktır Bu anlatım şeklinde açıklamalara, tanımlamalara ve örneklemelere yer verilir Ders kitaplarında, ansiklopedilerde ve makalelerde açıklayıcı anlatım biçimi kullanılır Tarafsız bir dil ve yargılar taşıyan bu anlatım, tanık bakış ve benzetmelerle desteklenebilir
Tartışmacı anlatım, bir düşünceyi veya öneriyi çürütme, okuyucunun veya dinleyicinin düşüncelerini değişiklik amacı ile yola çıkan anlatım biçimidir Tartışmacı anlatımda, yazan okura bir düşünceyi benimsetmeye çalışırken, diğer bir düşünceyi de çürütmeye karşın ifadelerde bulunur Yazar, benzeri aleyhinde biri varmış, onunla sohbet ediyormuş ve tartışıyormuş gibi bir üslup kullanır Tenkit, makale, köşe yazıları ve denemeler tartışmacı anlatıma misal olabilirler
Öyküleyici anlatım, okuyucuyu bir olayın içine çeken anlatım biçimidir Bu anlatım bir olayı anlatma amacı ile yola çıkar Birey, süre ve mekan gibi destekleyici unsurlar ile okuyucu adeta olayın içinde yaşatılır Roman, öykü, masal, yolculuk yazısı ve hatıra gibi türler öyküleyici anlatım ile yazılırlar
Betimleyici anlatım ise, varlıkların veya mekanların okuyucuya detaylı bir şekilde betimleme edilerek aktarılmasıdır Bu anlatım biçiminde, yazan, varlıkların, eşyaların veya olayların en keskin özelliklerini detaylı olarak tanıtıp okuyucunun önüne serer İşitme, görme, koklama, tatma ve dokunma gibi duyulara hitap ederek açıklama ettiği konunun, okuyucunun gözü önünde canlanmasını sağlar