Türkiye için önemli uyarı: Yükseliş İtalya’dan daha sert

Prof. Dr. Emrah Altındiş, “25 Mart’ta 109 kişi, 28 Mart’ta 108, 31 Mart’ta 114, 3 Nisan’da 425 ölüyor. Hadiselere baktığınızda ise 27 Mart’ta 6 bin, 31 Mart’ta 13 bin, 4 Nisan’da 24 bin olmuş.

Vefat sayısı her 3 günde bir iki katına, olay sayısı da her 4 günde bir iki katına çıkıyor, bizim kısıtlı testlerimize karşın. Dünya ile karşılaştırdığımızda bizdeki hadise yükselişi, birinci hadiseden sonraki olay yükselişini karşılaştırdığımızda İtalya’dan çok daha sert. Türkiye’deki yükseliş telaş verici” dedi. 

TSUNAMİ YAKLAŞIYOR

“Virüsün yayılmasını engellemeyezsek tsunami iki hafta sonra çok sert bir biçimde bize çarpabilir” diyen Prof. Dr. Emrah Altındiş, bunun da test sayısının artması, sıkı karantina ya da sokağa çıkma yasağı ile mümkün olabileceğini anlattı. Altındiş, “Vaka sayısı 12 bini aşkın olan İstanbul üzere devasa bir kentte sıkı karantina çabucak uygulanmalı. Bunu da 65 yaş üstüne ve 20 yaş altna ‘evde kal’ diyerek yapamayız” dedi. 

PİŞMAN OLURSUNUZ



Altındiş, İtalya’da 400. mevtin üzerine karantinanın uygulandığını anımsatarak “Karantinada 3 haftayı geçti ve hala vefatları azaltamadılar. Çin, Wuhan denen kenti iki ay boyunca karantinaya aldı, hastalığı denetim altına aldılar. Bizim iki zayıf noktamız var: Birincisi önemli karantina ilan etmememiz. Bu ileride toplumda önemli pişmanlık yaratacak, bir oburu de testlemelerin düşük seviyede olması. 

PİK NOKTASINA HAKİKAT

Salgını denetim etmek istiyorsak sokağa çıkma yasağını koymamız gerekiyor. Biliyoruz ki tüm hastalıklar birinci fakirleri, çalışanları vurur. Bu hastalık da birinci onları vuracak ve onlar da sokakta. Türkiye’de de en yüksek noktası pik noktası denilen nokta yükselmeye devam ediyor. Şu an Çin harıl harıl ikinci dalgaya hazırlanıyor. Zira ikinci dalganın çıkma mümkünlüğü var” diye konuştu.

Boston College biyoloji kısmından asistan Prof. Dr. Emrah Altındiş, Türkiye’de 60 yaş altı koronavirüs ölümlerinin yüksekliğine dikkat çekerek “İtalya’da birinci 1625 vefatta, 60 yaş altı mevt oranı yüzde 1.7; İspanya’da birinci 805 vefatta 60 yaş altı vefat yüzde 4.59, Türkiye’de ise birinci 356 vefatta bu oran yüzde 20” dedi. Bunun birkaç sebebi olabileceğini söyleyen Altındiş, genç nüfus oranının yüksek olması ya da diyabet, obezite, sigara kullanımı, makûs beslenme, yoksulluk, hasta başına hekim sayısının, yatak sayısının düşük olması üzere ögelerin genç vefatları arttırmış olabileceğini söyledi. “Şehirlerimize dev bir tsunami yaklaşıyor” diyen Altındiş, “Bu dev dalgalar öncelikle yaşlı bireylere, kronik hastalara ve onları tedavi edecek sıhhat çalışanlarına çarpacak. Önemli karantina, sokağa çıkma yasağı ile bu dev dalgaları yavaşlatabiliriz” ikazında bulundu. 



Test sayısının arttırılmasının hastalığın denetim altına alınmasında kıymetli bir etken olduğunu kaydeden Altındiş “Hastalığa yakalanan insanların yüzde 30 ve yüzde 50’sinin tipik sendromları göstermediği görülüyor. Farkına varmasalar da hastalığı daha ağır geçirebilecek insanlara taşımaya devam ediyorlar. Biz bu insanları testlerle bulup izole etmezsek salgının yayılımını durdurmamız mümkün değil” dedi. 

BU TÜRLÜ DURMAZ

Dünyada fazla test yapan ve önlemleri âlâ alan Güney Kore ve Almanya örneklerini veren Altındiş, “Rakamlara baktığımızda Güney Kore 20 Mart tarihine dek toplamda 350 bin test yapmış. Almanya ise yalnızca geçen hafta 1 hafta içinde 350 bin test yapmış. Bizim testlerimiz ise birinci 10 Mart tarihinde başladı, günlük 20 bin test yapma kapasitesine geldik. Şu anda toplamda 80 bin milyonluk ülke için 161 bin. Yani Almanya’nın 1 haftada yaptığı testin yarısını iki haftada yapabilmişiz. Bu seviyedeyken Türkiye’de hastalığın yayılımını durduramayız” ihtarını yaptı.

İTALYA’DAN KÖTÜYÜZ



Türkiye’de genç ölümlerin fazla olmasına da dikkat çeken Dr. Altındiş, şöyle devam etti: “Bunun iki üç sebebi olabilir. Birinci sebebi bizde birinci başlarda testler kâfi olmadığı için kimi yaşlı vefatları tespit edilememiş oabilir. İkinci mümkünlük ise bizim toplumumuzda daha fazla genç olduğu için olabilir. 60 yaş altı insanlarda yüzde 20’si yani 356 mevtin 5’te biri demek aslında. Biz şu anda 20-65 yaş ortasındaki insanların sokağa çıkabildiği, her gün işe gittikleri ülkede yaşıyoruz. Ben birinci başta İtalya üzere olabileceğini iddia ediyordum. O denli olmadı, daha makûs oldu. Bu insanlarda bilhassa kronik hastalığı olan, işe giden, çalışmak zorunda olan beşerler hem kendileri risk altında hem de ölümlerin yüzde 80’i 60 yaş üstünde onlar bu virüsü dışarıdan meskene getirecekler, yaşlıları risk altına atacaklar.”

BİLİNİYORDU, TEDBİR ALINMADI

Koronavirüs pandemisinin geleceğini bilim insanlarının bildiğini, lakin tedbir alınmadığını söyleyen Altındiş, “Fakat dünya devletlerini yönetenler, bütün paralarını ordulara, zenginleri daha güçlü etmeye harcadıkları için, sıhhat sistemlerini güçlendirip toplumların bağışıklıklarını güçlendirici adımlar atmadıkları için geleceğini bildiğimiz salgına hazırlıksız yakalandık” dedi.

Sibel Bahçetepe/Cumhuriyet