Turkiye Kore Savaşına neden katıldı?
Genelkurmay Başkanlığı, Turkiyenin Kore Savaşına katılmasının ve savaşın Turkiye icin oneminin anlatıldığı bir bilgilendirme notu yayımladı İşte Genelkurmayın resmi internet sitesinden Kore Savaşına katılışımız:
İkinci Dunya Savaşında Sovyetler Birliğinin Japonyaya savaş ilanı uzerine Amerika Savunma Bakanlığının 38 nci paralelin kuzeyindeki Japon kuvvetlerinin Sovyetlere, guneyindekilerin de Amerikan Komutanlığına teslim olmalarıonerisi uzerine Sovyet kuvvetleri 12 Ağustos 1945te Kuzey Koreyi, Amerika kuvvetleri de 8 Eylul 1945te Guney Koreyi işgal etti 38 nci paralelin ara hattı olarak ilan edilmesi uzerine Kore artık guney ve kuzey olmak uzere ikiye bolundu
Kore anlaşmazlığı, 25 Haziran 1950 sabahı Kuzey Korenin, Guney Kore askerlerinin 38 nci paralel boyundaki sınırı gectiklerini ileri surerek, sınırı teşkil eden 38 nci paralel boyunca saldırıya gecmeleriyle sıcak savaşa donuştu Bu durum karşısında Amerikanın isteğiyle Birleşmiş Milletler Guvenlik Konseyi 25 Haziran 1950de toplantıya cağrıldı Guvenlik Konseyi, Kuzey Korenin Guney Koreye saldırmakla barışı bozmuş olduğuna karar verdi
Birleşmiş Milletlerin saldırıyı durdurmak ve anlaşmazlığı barış yoluyla cozmek amacıyla yaptığı girişimleri hice sayan Kuzey Kore, taarruzu başlatarak Seulu ele gecirdi Bunun uzerine 27 Haziran 1950de Birleşmiş Milletler, uyelerini Guney Kore Cumhuriyetine yapılan saldırıyı karşılama ve bu bolgedeki milletlerarası barış ve guvenliği geri getirecek yardımlarda bulunmaya cağırdı Aralarında Turkiyenin de bulunduğu on altı devlet Birleşmiş Milletlerin cağrısına cevap verdi ve bu devletlerin gonderdiği yardımlardan Birleşmiş Milletler Kuvvetleri teşkil edildi Koredeki Birleşmiş Milletler Kuvvetlerinin Başkomutanlığına 24 Temmuz 1950de Amerikalı General Douglas Mc Arthur atandı
TURKİYENİN KORE SAVAŞINA KATILIŞI
Birleşmiş Milletlerin yaptığı cağrı, Turkiyenin de icinde bulunduğu durum dikkate alınarak TBMMnin 30 Haziran 1950 tarihli oturumunda gundeme getirilerek kabul edildi
25 Temmuz 1950de alınan karar doğrultusunda; Genelkurmay Başkanlığı Koreye gonderilmek uzere; bir komutanlık karargahıyla, uc piyade taburundan ve gerekli yardımcı birliklerden meydana gelen bir tugay ile 241 nci Piyade Alayını gorevlendirdi Yurdun ceşitli yorelerinde bulunan birliklerden oluşturulan tugayın komutanlığına Tuğgeneral Tahsin Yazıcı, kurmay başkanlığına Yarbay Selahattin TOKAY, 241 nci Piyade Alay Komutanlığına Albay Celal DORA atandı
Ankaradan Kore Savaşına gitmek uzere İskenderuna hareket eden Mehmetciği uğurlama toreninde son derece duygusal anlar yaşandı Torende kimler yoktu ki annesinin kucağında henuz bir yaşını doldurmamış bebekten, değneğine dayanarak torunlarını savaşa gonderen seksenlik ninelere kadar her yaştan insan, Kore yolcularının anaları, babaları, hayat arkadaşları, nişanlıları, evlatları
İskenderunda da askeri, mulki erkan ve halk bando eşliğinde Turk Tugayını torenle uğurladı 25, 26, 29 ve 30 Eylul, 2 Ekimde hareket eden gemiler Suveyş KanalıKızıldenizMendep BoğazıSeylan Adasının merkezi ColomboSingapurFilipinler ve Formoza Adası deniz yolunu izleyerek 21 gunde Korenin guney doğusunda bulunan Pusan Limanına ulaştı
Gemileri terk eden her kafile kamyonlarla tren istasyonuna, oradan da vagonlara bindirilerek limanın 85 km kuzeybatısındaki Taegu şehrine hareket etti
KOREDE YAPILAN MUHAREBELER
Turk Tugayı 8 nci Amerikan Ordusuna bağlandı Tugaya North Star Kutup Yıldızıkod adı verildi
7 Kasımda Turk Tugayına ilk olarak Seulun 46 km kuzeybatısındaki Munson bolgesinin emniyetini sağlama gorevi verildi Tugay oncelikle 25 nci Amerikan Tumeninin geri bolgesini emniyete aldı ve Tumenin Sunchon bolgesinde toplanmasını sağladı
Bu sırada Tugayın 9 ncu Amerikan Kolordusunun ihtiyatını teşkil etmek uzere 22 Kasımda Kunuriye hareket etmesi bildirildi 26 Kasım gunu Kunuride toplanmasını henuz tamamlamamış olan Turk Tugayına Tokchon bolgesinde bulunan 9 ncu Kolordunun ve 8 nci Ordunun sağ yanını korumakla gorevlendirildi Tugay plan gereği 27 Kasım sabahı Tokchon istikametinde sarp ve ormanlık bir arazide ileri yuruyuşune devam ederken 9 ncu Kolordu Komutanlığından bir emir aldı
Emre gore; Tugay Tokchona gitmeyerek onceki gece konaklanılan Wawonun doğusunda kalacak ve yolu burada kapatacaktı Emirde ayrıca Tugayın takip ettiği yolun kuzeyindeki Chongsangnide bir alay kuvvetinde duşman gorulduğu bildirildi Bu durum karşısında Tugay Wawon boğazına donmek ve TokchonKunuri yolunu Wawon Boğazında kapama kararı verdi
28 Kasım 1950 sabahı başlayarak devam eden Cin Ordusunun taarruzu akşama kadar devam etti Duşmanın kuşatma hareketi başarıyla karşı konularak gecici olarak durduruldu
2829 Kasım gece yarısı ani saldırıyla karşılaşıldı Duşman bu saldırıyla Sinnimniye ve bu koyden Kaechona giden yola hakim oldu, 1 nci ve 2 nci Taburların arasındaki irtibatı kesti 29 Kasım gunu Tugay komutanı ilerde kalan bu kuvvetlerin geriye cekilmeleri icin Sinnimniye bir taarruz yaptırdı Amerikan birlikleri de bu taarruza yardım etti Sonucta Sinnimni geri alınamadı ancak bu hareket ilerideki tepelerde bulunan birliklerin geri cekilmelerine yardım etti
2930 Kasım gecesini carpışarak geciren Turk Tugayı 30 Kasım gunu Kunuriye ulaştı Turk Tugayı 28 Kasım 1950de Wawonda bir gun, 2829 Kasım 1950de Sinnimni bolgesinde bir gece, 29 Kasım 1950 de SinnimniKaechon bolgesinde butun bir gun duşman kuvvetlerine karşı fedakarlıkla savaştı ve ağır zayiat verdi Sonucta 8 nci Amerikan Ordusuna duzenli olarak cekilme icin gerekli zamanı kazandırdı Turk Tugayı boylece zorluklarla dolu ilk muharebe gorevini şerefle yerine getirmiş oldu
Turk Tugayı 6 Ocak 1951de Chonanda 20 gun ihtiyatta kaldıktan sonra Sarı Denizden Japon denizine kadar uzanan savunma mevziinin bir kısmını elde gecirmekle gorevlendirildi Bu gorev icin 24 Ocakta Chonandan hareket eden Turk Tugayının yapacağı muharebenin mahiyeti, tertibat ne olursa olsun duşman mevziine cepheden taarruz etmekti ve netice sungu ile alınacaktı Sonucta 26 Ocak 1951de Kumyangjangni kasabası, 156 rakımlı tepe ve 25 Ocak 1951de de duşmanın direnek halinde tahkim ettiği 185 rakımlı tepe ele gecirildi
Bu buyuk bir başarı idi ve Turk Tugayına bu başarılı muharebelerinden dolayı Amerikan Kongresince Mumtaz Birlik Nişanı ve beratı verildi Ayrıca Guney Kore Cumhurbaşkanınca, bu başarılarından dolayı Turk Silahlı Kuvvetlerine Cumhurbaşkanlığı Birlik Nişanı verildi
19501951 yıllarında kesin sonuc alınamadı ve taraflar karşılıklı olarak savunmaya gecerek taarruz harekatını durdurdu
1950 yılında Koreye giden 1 nci Turk Tugayı Komutanı Tuğgeneral Tahsin Yazıcı 1951 yılında Tumgeneralliğe terfi ettiğinden, 16 Kasım 1951de gorevini 2 nci Değiştirme Tugayı Komutanı Tuğgeneral Namık Arguca devir ve teslim etti
Turk Silahlı Kuvvetleri 20 Aralık 1951de ihtiyata alındı 2 nci Değiştirme Tugayı 24 Şubat 1952de ordunun doğu kanadında mevzilenen 10 ncu Amerikan Kolordusunun emrinde 8 ay duşman mevzileriyle temas halinde ve daimi duşman ateşi altında savaştı 2 nci Değiştirme Tugayı Ağustos 1952 tarihinde Kurmay Albay Sırrı Acar komutasındaki 3 ncu Değiştirme Tugayına gorevi devretti 20 Ağustos 1952 ve 3 Mayıs 1953 tarihleri arasında ihtiyata alınan Turk Tugayı, tahkimatın tamamlanması işleri ve eğitimle meşgul oldu Bu arada mutareke muzakereleri de devam ettiğinden cephede buyuk oranda muharebeler olmadı
28 Mayıs 1953te yapılan muharebelerde Turk Tugayı muharebe ileri karakol mevzilarinin savunulması ve kaybedilen yerlerin geri alınması ile gorevlendirildi Bu muharebelerde 151 şehit, 239 yaralısı olan 3 ncu Kore Değiştirme Tugayı yurda dondukten sonra 2829 Mayıs muharebelerinden dolayı liyakat nişanıile taltif edildi
6 Temmuz 1953te 3 ncu Değiştirme Tugayının yerini 4 ncu Değiştirme Tugayı aldı
Kore Savaşı ancak 27 Temmuz 1953te Sovyetlerin Amerikanın yapmış olduğu onerileri kabul etmeleri ile son buldu
Turk Tugayı savaşın sona ermesinden itibaren Korede kalmaya devam etti 1960 yılında bir boluğe indirildi ve 1965 yılında ise sembolik anlamda bir manga bırakıldı O da daha sonra yurda dondu
Kore Savaşı 19221950 yılları arasında savaşa katılmayan Turk Silahlı Kuvvetleri icin onemli bir imtihan niteliği taşımış ve Turk Silahlı Kuvvetlerinin ustun muharebe yeteneğine sahip olduğunu gostermiştir Turk ulusu batı bloğunun hurriyet ve demokrasi mucadelesinde guvenilir bir muttefik olduğunu kanıtlamış ve bu bloğun ortak savunma sistemi olan NATOya dahil olmuştur
Savaşın başından itibaren stratejik noktalarda gorev alan Turk tugayları kendisine verilen gorevleri en iyi şekilde yerine getirmiş ve katıldığı muharebelerde; 37 subay, 26 astsubay, 658 er olmak uzere toplam 721 şehit, 2147 yaralı, 346 hasta, 234 esir ve 175 kayıp vermiştir
462 Turk şehidi Guney Korede SeulPusan Kasabası yakınlarındaki Tanggok mezarlığı icerisinde bulunan Pusan Şehitliğinde bulunmaktadır
Bu savaş, Turk askerinin yalnız kendi memleketi icin değil dunya barışını koruma adına vatanından binlerce kilometre uzaklarda da ne buyuk fedakarlıkla savaştığını Usteğmen Mehmet Gonenc orneğinde olduğu gibi canı pahasına savunmada bulunduğunu dunyaya gostermiştir Tum şehitlerimizi şukranla anıyoruz
Genelkurmay Başkanlığı, Turkiyenin Kore Savaşına katılmasının ve savaşın Turkiye icin oneminin anlatıldığı bir bilgilendirme notu yayımladı İşte Genelkurmayın resmi internet sitesinden Kore Savaşına katılışımız:
İkinci Dunya Savaşında Sovyetler Birliğinin Japonyaya savaş ilanı uzerine Amerika Savunma Bakanlığının 38 nci paralelin kuzeyindeki Japon kuvvetlerinin Sovyetlere, guneyindekilerin de Amerikan Komutanlığına teslim olmalarıonerisi uzerine Sovyet kuvvetleri 12 Ağustos 1945te Kuzey Koreyi, Amerika kuvvetleri de 8 Eylul 1945te Guney Koreyi işgal etti 38 nci paralelin ara hattı olarak ilan edilmesi uzerine Kore artık guney ve kuzey olmak uzere ikiye bolundu
Kore anlaşmazlığı, 25 Haziran 1950 sabahı Kuzey Korenin, Guney Kore askerlerinin 38 nci paralel boyundaki sınırı gectiklerini ileri surerek, sınırı teşkil eden 38 nci paralel boyunca saldırıya gecmeleriyle sıcak savaşa donuştu Bu durum karşısında Amerikanın isteğiyle Birleşmiş Milletler Guvenlik Konseyi 25 Haziran 1950de toplantıya cağrıldı Guvenlik Konseyi, Kuzey Korenin Guney Koreye saldırmakla barışı bozmuş olduğuna karar verdi
Birleşmiş Milletlerin saldırıyı durdurmak ve anlaşmazlığı barış yoluyla cozmek amacıyla yaptığı girişimleri hice sayan Kuzey Kore, taarruzu başlatarak Seulu ele gecirdi Bunun uzerine 27 Haziran 1950de Birleşmiş Milletler, uyelerini Guney Kore Cumhuriyetine yapılan saldırıyı karşılama ve bu bolgedeki milletlerarası barış ve guvenliği geri getirecek yardımlarda bulunmaya cağırdı Aralarında Turkiyenin de bulunduğu on altı devlet Birleşmiş Milletlerin cağrısına cevap verdi ve bu devletlerin gonderdiği yardımlardan Birleşmiş Milletler Kuvvetleri teşkil edildi Koredeki Birleşmiş Milletler Kuvvetlerinin Başkomutanlığına 24 Temmuz 1950de Amerikalı General Douglas Mc Arthur atandı
TURKİYENİN KORE SAVAŞINA KATILIŞI
Birleşmiş Milletlerin yaptığı cağrı, Turkiyenin de icinde bulunduğu durum dikkate alınarak TBMMnin 30 Haziran 1950 tarihli oturumunda gundeme getirilerek kabul edildi
25 Temmuz 1950de alınan karar doğrultusunda; Genelkurmay Başkanlığı Koreye gonderilmek uzere; bir komutanlık karargahıyla, uc piyade taburundan ve gerekli yardımcı birliklerden meydana gelen bir tugay ile 241 nci Piyade Alayını gorevlendirdi Yurdun ceşitli yorelerinde bulunan birliklerden oluşturulan tugayın komutanlığına Tuğgeneral Tahsin Yazıcı, kurmay başkanlığına Yarbay Selahattin TOKAY, 241 nci Piyade Alay Komutanlığına Albay Celal DORA atandı
Ankaradan Kore Savaşına gitmek uzere İskenderuna hareket eden Mehmetciği uğurlama toreninde son derece duygusal anlar yaşandı Torende kimler yoktu ki annesinin kucağında henuz bir yaşını doldurmamış bebekten, değneğine dayanarak torunlarını savaşa gonderen seksenlik ninelere kadar her yaştan insan, Kore yolcularının anaları, babaları, hayat arkadaşları, nişanlıları, evlatları
İskenderunda da askeri, mulki erkan ve halk bando eşliğinde Turk Tugayını torenle uğurladı 25, 26, 29 ve 30 Eylul, 2 Ekimde hareket eden gemiler Suveyş KanalıKızıldenizMendep BoğazıSeylan Adasının merkezi ColomboSingapurFilipinler ve Formoza Adası deniz yolunu izleyerek 21 gunde Korenin guney doğusunda bulunan Pusan Limanına ulaştı
Gemileri terk eden her kafile kamyonlarla tren istasyonuna, oradan da vagonlara bindirilerek limanın 85 km kuzeybatısındaki Taegu şehrine hareket etti
KOREDE YAPILAN MUHAREBELER
Turk Tugayı 8 nci Amerikan Ordusuna bağlandı Tugaya North Star Kutup Yıldızıkod adı verildi
7 Kasımda Turk Tugayına ilk olarak Seulun 46 km kuzeybatısındaki Munson bolgesinin emniyetini sağlama gorevi verildi Tugay oncelikle 25 nci Amerikan Tumeninin geri bolgesini emniyete aldı ve Tumenin Sunchon bolgesinde toplanmasını sağladı
Bu sırada Tugayın 9 ncu Amerikan Kolordusunun ihtiyatını teşkil etmek uzere 22 Kasımda Kunuriye hareket etmesi bildirildi 26 Kasım gunu Kunuride toplanmasını henuz tamamlamamış olan Turk Tugayına Tokchon bolgesinde bulunan 9 ncu Kolordunun ve 8 nci Ordunun sağ yanını korumakla gorevlendirildi Tugay plan gereği 27 Kasım sabahı Tokchon istikametinde sarp ve ormanlık bir arazide ileri yuruyuşune devam ederken 9 ncu Kolordu Komutanlığından bir emir aldı
Emre gore; Tugay Tokchona gitmeyerek onceki gece konaklanılan Wawonun doğusunda kalacak ve yolu burada kapatacaktı Emirde ayrıca Tugayın takip ettiği yolun kuzeyindeki Chongsangnide bir alay kuvvetinde duşman gorulduğu bildirildi Bu durum karşısında Tugay Wawon boğazına donmek ve TokchonKunuri yolunu Wawon Boğazında kapama kararı verdi
28 Kasım 1950 sabahı başlayarak devam eden Cin Ordusunun taarruzu akşama kadar devam etti Duşmanın kuşatma hareketi başarıyla karşı konularak gecici olarak durduruldu
2829 Kasım gece yarısı ani saldırıyla karşılaşıldı Duşman bu saldırıyla Sinnimniye ve bu koyden Kaechona giden yola hakim oldu, 1 nci ve 2 nci Taburların arasındaki irtibatı kesti 29 Kasım gunu Tugay komutanı ilerde kalan bu kuvvetlerin geriye cekilmeleri icin Sinnimniye bir taarruz yaptırdı Amerikan birlikleri de bu taarruza yardım etti Sonucta Sinnimni geri alınamadı ancak bu hareket ilerideki tepelerde bulunan birliklerin geri cekilmelerine yardım etti
2930 Kasım gecesini carpışarak geciren Turk Tugayı 30 Kasım gunu Kunuriye ulaştı Turk Tugayı 28 Kasım 1950de Wawonda bir gun, 2829 Kasım 1950de Sinnimni bolgesinde bir gece, 29 Kasım 1950 de SinnimniKaechon bolgesinde butun bir gun duşman kuvvetlerine karşı fedakarlıkla savaştı ve ağır zayiat verdi Sonucta 8 nci Amerikan Ordusuna duzenli olarak cekilme icin gerekli zamanı kazandırdı Turk Tugayı boylece zorluklarla dolu ilk muharebe gorevini şerefle yerine getirmiş oldu
Turk Tugayı 6 Ocak 1951de Chonanda 20 gun ihtiyatta kaldıktan sonra Sarı Denizden Japon denizine kadar uzanan savunma mevziinin bir kısmını elde gecirmekle gorevlendirildi Bu gorev icin 24 Ocakta Chonandan hareket eden Turk Tugayının yapacağı muharebenin mahiyeti, tertibat ne olursa olsun duşman mevziine cepheden taarruz etmekti ve netice sungu ile alınacaktı Sonucta 26 Ocak 1951de Kumyangjangni kasabası, 156 rakımlı tepe ve 25 Ocak 1951de de duşmanın direnek halinde tahkim ettiği 185 rakımlı tepe ele gecirildi
Bu buyuk bir başarı idi ve Turk Tugayına bu başarılı muharebelerinden dolayı Amerikan Kongresince Mumtaz Birlik Nişanı ve beratı verildi Ayrıca Guney Kore Cumhurbaşkanınca, bu başarılarından dolayı Turk Silahlı Kuvvetlerine Cumhurbaşkanlığı Birlik Nişanı verildi
19501951 yıllarında kesin sonuc alınamadı ve taraflar karşılıklı olarak savunmaya gecerek taarruz harekatını durdurdu
1950 yılında Koreye giden 1 nci Turk Tugayı Komutanı Tuğgeneral Tahsin Yazıcı 1951 yılında Tumgeneralliğe terfi ettiğinden, 16 Kasım 1951de gorevini 2 nci Değiştirme Tugayı Komutanı Tuğgeneral Namık Arguca devir ve teslim etti
Turk Silahlı Kuvvetleri 20 Aralık 1951de ihtiyata alındı 2 nci Değiştirme Tugayı 24 Şubat 1952de ordunun doğu kanadında mevzilenen 10 ncu Amerikan Kolordusunun emrinde 8 ay duşman mevzileriyle temas halinde ve daimi duşman ateşi altında savaştı 2 nci Değiştirme Tugayı Ağustos 1952 tarihinde Kurmay Albay Sırrı Acar komutasındaki 3 ncu Değiştirme Tugayına gorevi devretti 20 Ağustos 1952 ve 3 Mayıs 1953 tarihleri arasında ihtiyata alınan Turk Tugayı, tahkimatın tamamlanması işleri ve eğitimle meşgul oldu Bu arada mutareke muzakereleri de devam ettiğinden cephede buyuk oranda muharebeler olmadı
28 Mayıs 1953te yapılan muharebelerde Turk Tugayı muharebe ileri karakol mevzilarinin savunulması ve kaybedilen yerlerin geri alınması ile gorevlendirildi Bu muharebelerde 151 şehit, 239 yaralısı olan 3 ncu Kore Değiştirme Tugayı yurda dondukten sonra 2829 Mayıs muharebelerinden dolayı liyakat nişanıile taltif edildi
6 Temmuz 1953te 3 ncu Değiştirme Tugayının yerini 4 ncu Değiştirme Tugayı aldı
Kore Savaşı ancak 27 Temmuz 1953te Sovyetlerin Amerikanın yapmış olduğu onerileri kabul etmeleri ile son buldu
Turk Tugayı savaşın sona ermesinden itibaren Korede kalmaya devam etti 1960 yılında bir boluğe indirildi ve 1965 yılında ise sembolik anlamda bir manga bırakıldı O da daha sonra yurda dondu
Kore Savaşı 19221950 yılları arasında savaşa katılmayan Turk Silahlı Kuvvetleri icin onemli bir imtihan niteliği taşımış ve Turk Silahlı Kuvvetlerinin ustun muharebe yeteneğine sahip olduğunu gostermiştir Turk ulusu batı bloğunun hurriyet ve demokrasi mucadelesinde guvenilir bir muttefik olduğunu kanıtlamış ve bu bloğun ortak savunma sistemi olan NATOya dahil olmuştur
Savaşın başından itibaren stratejik noktalarda gorev alan Turk tugayları kendisine verilen gorevleri en iyi şekilde yerine getirmiş ve katıldığı muharebelerde; 37 subay, 26 astsubay, 658 er olmak uzere toplam 721 şehit, 2147 yaralı, 346 hasta, 234 esir ve 175 kayıp vermiştir
462 Turk şehidi Guney Korede SeulPusan Kasabası yakınlarındaki Tanggok mezarlığı icerisinde bulunan Pusan Şehitliğinde bulunmaktadır
Bu savaş, Turk askerinin yalnız kendi memleketi icin değil dunya barışını koruma adına vatanından binlerce kilometre uzaklarda da ne buyuk fedakarlıkla savaştığını Usteğmen Mehmet Gonenc orneğinde olduğu gibi canı pahasına savunmada bulunduğunu dunyaya gostermiştir Tum şehitlerimizi şukranla anıyoruz