Türkiye ’nin Bitki Örtüsü

bitkiler denildiği süre, bir yerde doğal olarak yetişen bitkilerin oluşturduğu topluluklar akla gelir Orman, bozkır, çayır, maki gibi Ot Gibi Yaşama yetişebilmek için besin maddesi, su ve sıcaklığa gereksinim duyar Bu özellikler bakımından yeryüzündeki ortam şartları, büyük farklılıklar gösterir Bazı yerlerde fazla yerinde özellikler bulunurken bazı yerler son derece olumsuz şartlara sahiptir Onun için yeryüzünde, bitki örtüsü yönünden fazla fakir alanlar olduğu gibi son derece varlıklı bölgeler de bulunmaktadır
Bitki örtüsünün gelişmesine etki eden faktörler şunlardır:
–*** İklim
–*** Toprak özellikleri
–*** Yerşekilleri
İklim
Bitkilerin yeryüzünde dağılışını etkileyen en manâlı faktör iklimdir Çünkü bitkilerin yetişmesinde sıcaklık önemli rol oynar Her bitkinin yetişebilmesi için belirtilmiş ölçüde sıcaklığa ihtiyaç vardır Onun için yeryüzünde bitkiler kuşakları, sıcaklık kuşaklarına harmoni gösterir Yağış da bitkilerin yetişmesini etkileyen kayda değer bir iklim elemanıdır Çünkü sıcaklıkla birlikte su da bitkilerin yetişmesi için çok gereklidir Onun için aldıkları yağış miktarına tarafından, yeryüzünün değişik yerlerinde bambaşka bitki örtüleri gelişmiştir
Sıcak ve nemli yerlerde yetişen bitki örtüsü gür ve zengin türlere sahiptir Oysa kurak ve soğuk yerlerde yetişen bitki türleri eksik sayıdadır Böyle yerlerde yetişen tümör seyrek ve cılızdır
Toprak Özellikleri
Toprakların suyu tutma özellikleri, kalınlıkları, içlerindeki mineralleri birbirinden farklıdır Değişik oranda besin maddelerine sahiptirler Bunlardan nedeniyle her bitki türü oysa kendisi için uygun olan toprak üstünde yetişebilir Bazı bitki örtüsü geçirimli toprakları severken bazıları bol humuslu toprakları sever
Yerşekilleri
Bitki örtüsünün yetişmesinde zirve ve bakı özellikleri de etkili olmaktadır Yükselti arttıkça sıcaklık azalmakta, emin bir yükseltiden sonradan yağış miktarı da düşmektedir Bu yüzden bir dağ yamacı her tarafında öbür özellikte olan ormanlar kuşaklar halinde yükselir
Doğal olarak ülkemizin % 70 ’inin ormanlarla dolgun olması gerekirdiOysa insanların değişik amaçlarla ormanları yıkım etmeleri sonucu, ormanlarımız günümüzde ülkenin oysa % 25 ’ini kaplamaktadır
Ülkemiz, bitki türü bakımından Dünya ’nın en varlıklı ülkeleri arasındadır Oysa tümör bakımından zengin sayılmaz Çünkü ülkemizin doğal bitki örtüsü uzun zamandan beri imha edilmektedir Bitkilerin toprak, su ve sıcaklık ihtiyaçları birbirinden farklıdır Onun için yetişme şartları aynı olan bitkiler, açıklanmış yerlerde toplanmışlardır Bu Nedenle bitki toplulukları ortaya çıkmıştır
Ülkemizdeki başlıca bitki topluluklarını orman, maki, bozkır ve yüksek dağ çayırları olarak gruplandırmak yerinde olur
ORMAN
Ormanlarımızı genellikle ağaçların yaprak cinslerine göre, geniş yapraklı ormanlar ve iğne yapraklı ormanlar elde etmek üzere iki gruba dağıtmak mümkündür Bir Takım alanlarda iğne yapraklı ormanlar ile geniş yapraklı ormanların bir arada bulunduğu girift ormanlarda görülür Ülkemizdeki ormanların manâlı bir kısmı, kıyı bölgelerimizin denize bakan yamaçlarında toplanmıştır Kıyı bölgelerimizdeki ormanlar gür, buna karşılık iç bölgelerin ormanları seyrektir
MAKİ
Maki, Akdeniz ikliminin başat olduğu yerlerde görülen sert yapraklı, kuraklığa dayanaklı, her mevsim yeşil, bodur ağaçlardan ve çalılardan oluşan bir bitki topluluğudur
Akdeniz ikliminde yetişen kızılcam ve meşe ormanları tahrip edildikten daha sonra buralardaki orman altı örtüsü gelişerek makiyi oluşturmuştur Makileri oluşturan başlıca bitki toplulukları: Filika, kocayemiş, defne, mersin, zeytin, harnup, sakız, menengiç, zakkum, erguvan ve teşbih ağacıdır Genelde 12 metre boyunda olan bu ağaççıkların dağılışı iklim özelliklerine kadar farklılık gösterir
BOZKIR
Yarı verimsiz ve verimsiz bölgelerde, ilkbahar yağmurlarıyla yeşerip yazın sararan sert çayırlar, otlar ve çalılıklardan oluşan bir bitkiler bulunur Bu tümör ve kapladığı alanlara bozkır (step) adı verilir Bozkırlar İç Anadolu, Doğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerimizde en yaygın bitki örtüşüdür Yapılan araştırmalar, İç Anadolu ’da ve Ergene havzasında önceleri ormanların daha yaygın olduğunu göstermektedir Oysa yüzyıllar baştan başa bu ormanlar dağıtılmış nedenlerle imha edilmiş ve gitgide artarak azalmıştır İşte bu imha edilen ormanların uygun oluşan bozkırlara antropojen bozkır denir Bu bozkırlarda yer yer ağaç ve çalı topluluklarına rastlanır
İç Anadolu ’nun ortalarında (Tuzlu Gölü çevresi) doğal bozkırlar ve bu doğal bozkırları çevreleyen antropojen bozkırlar yer alır Doğu Anadolu ’nun çukur alanlarında da İç Anadolu bozkırlarına benzer ot gibi yaşama vardır Yüksek platolardaki bozkırlar ise diğerlerinden fazla farklıdır Bu platolarda iyi gelişmiş ot örtüsü yaygındır Bu otlar yaz baştan başa yeşilliklerini korurlar Bu bozkırlarda yer yer sarıçam ormanlarının bulunması, buraların başlıca bitki örtüsünün çam ormanları olduğunu göstermektedir
YÜKSEK DAĞ ÇAYIRLARI
Yüksek dağlarda ormanların üstteki sınırından daha yukarıdaki kesimlerde sıcaklığın düşük olmasından dolayı, dağ çayırları (Alpin çayırları) yer alır Kuzey Anadolu dağları ve Toroslarda 2000 m ’den daha yüksek alanlarda bulunan dağ çayırları Doğu Anadolu ’nun yüksek dağları ile ErzurumKars ve Ardahan platolarında yaygındır Dağ çayırları, yılın büyük bir bölümünde yeşil kalır
Ülkemizde alp çayırları, yaylacılık ve hayvancılık faaliyetleri açısından önem taşır Uzun ve gür otlarla kaplı bu alanlarda özellikle büyükbaş hayvancılık yaygın olarak yapılmaktadır