Türkiye ’nin Yerli Imal Güdümlü Mermisi: SOM

Tübitaksavunma araştırma ve geliştirme enstitüsü kadar geliştirilen yüksek seyir hassasiyetli bir güdümlü mermidir Mermiye ilişkin çalışmalar ilk olarak 4 haziran 2019 tarihinde Türk Hava Kuvvetlerinin 100 yılı kutlamaları sırasında çiğli hava üssünde duyurulmuştur 2006 ’dan beri geliştirme süreci sürekli SOM güdümlü mermisi Türkiye nin 180km ’den fazla mesafeden atılabilen, hareketsiz ve hareketli hedefleri yıkım edebilen birincil yerli üretim çözümüdür (3)(2)
Som güdümlü mermisi ayrıca kara ayrıca de deniz unsurlarına karşı kullanılan ve at&unut hassas hücum silahları ailesindendir Öncelikli olarak gelişmiş dahili seyrüsefer sistemini tamamlayıcı olarak gps kullanmaktadır Arazi referası destekli seyrüsefer radarı mermiye uçuşu esnasında hain irtifa uçuş ve yerel savunma sistemerini aşma imkanı sağlamaktadır

Geliştirici firmanın açıklamalarına tarafından; mermi gelişmiş geometrik ve aerodinamik yapısı ve merminin radar kesit alanını azaltan düşük ağırlıklı kompozit elemanlar baştan sona benzer güdümlü mermi sistemlerinden ayrılmaktadır Müstakil hedeflere hücüm safhasında alıngan bir hamle için,mermi infrared bir kamera ile elde ettiği görüntüyü atış öncesi mermiye yüklenmiş aynı hedeflere ait bir imza veritabanı ile karşılaştırır Bu kamera aynı zamanda uçuş rotasındaki dönüş noktalarının fotoraflarını çekip bu fotoğrafları daha evvelden bulunacağı tahmin edilen pozisyon bilgileri ile kıyaslayarak seyir sistemini güncellemek için de kullanılır Bu şekilde gps kullanımında meydana gelebilecek herhangi bir kısıtlama veya arıza durumunda, mermi arazi referanslı radarı ve infrared kamerası ile kendi dönüş noktalarını izleyebilecektir Mermi üzerinde iki kanallı bir datalink sistemi mevcut olup, gerektiğinde uçuş esnasında tayin değişikliği yapılmasına olanak tanımaktadır (3)(4)(5)
Mermi bununla birlikte müşterek saldırı uçağının (JSF) iç istasyonları ile uyumlu şekilde dizayn edilmiştir(5)
Merminin dizayn amacı komuta teftiş merkezleri,hava savunma füzeleri, limana yan uçak ve süüstü gemileri gibi askeri hedeflere aleyhinde yüksek doğrulukla atak yapabilmektir(6)

Geliştirme Testleri
Tübitak yetkililerinin açıklamalarına kadar, prototiplerin bşlangıç uçuşları başarıyla tamamlandı Mermi birincil güdümlü uçuşunu 9 ağustos 2019 tarihinde Karadeniz üzerinde yapmış, bu uçuşta 100 deniz milinden artı bir mesafeyi GPSINS güdümünde geçmiş ve hedefine yüksek bir hassasiyet ve galibiyet ile ulaşmıştır Merminin dizayn detaylarını gözlemlemek için 30 adet test uçuşu planlanmıştır Ilk grup merminin türk hava kuvvetlerine tesliminin 2019 yılı sonlarında yapılması planlıdır Yılın kalan bölümlerinde daha pozitif atış testi yapılması planlanmaktadır (3)(4)(5)
Mesafe
Lokal basında merminin menzilinin 100 deniz mili civarında olduğu söylentileri yükselirken başbakan recep Tayyip Erdoğan 28 aralık 2019 ’de umulmadık bir şekilde yüksek bilim ve teknoloji kurulunun tüm üyelerinin hazır bulunduğu toplantısında merminin mesafesinde hedefi 2500 km olarak belirlemiştir Bu açıklamadan kısa süre sonra tübitak başkanı Dr Yücel Altunbaşak 2 sene içinde merminin menzilini 2500 km ’ye tümdengelim çalışmalarına başladıkları bilgisini verdi SOM güdümlü mermisi şu an için 300 km menzille test edilmiş ve hedefine 10 mt lik bir hassasiyetle ulaşmıştır Tanıtımlarda doğruluk 5 mt civarında gösterilmiştir Bu yıl içinde 500 km testlerine başlanması planlanmaktadır daha sonra menzil 1500 km ye çıkarılacak ve 2019 yılı içinde de 2500 km testlerinin yapılması planlanmaktadır
Versiyonlar
Tübitak mermiyi üç versiyon halinde geliştirmektedir
SOM A : askeri hedeflere, hücüm safhasında verilen hedefe koordinatları kullanarak basit saldırı modunda saldırmak için tasarı edilmiş esas hava kuvveti versiyonudur
SOM B Block I : askeri hedeflere, hücüm safhasında infrared fotoğraf eşleştirmeyi kullanarak hassas hücum modunda saldırmak için dizayn edilmiş gelişmiş hava kuvveti versiyonudur
SOM B Block II : iki aşamalı zırh delici harp başlığıne sahip stratejik ve iyi korunan bölgelere alıngan hücum modunda saldırmak için tasarı edilmiş özel hava kuvvetleri versiyonudur
SOM B Block III versiyonları dönüş noktası güncellemesi için veri link özelliğine sahiptirler
Iki Taraflı hücum uçağı (JSF) ile harmoni
Som mermisinin türk hava kuvvetleri f35 ligthining II ile harmoni sertifikasyonu çalışmaları devam etmektedir Som mermisi bununla beraber Norveç e ait konsberg savunma ve uzay firması kadar geliştirilen karşılıklı hücum füzesi ile birlikte f35 e entegresi düşünülen iki resmi namzet mermiden birisidir Som mermisi (UAI unıversal armaments ınterface) evrensel silah arayüzünü kullanan ve Amerikan yapımı olmayan ilk güdümlü mermidir Som mermisi UAI kullanan herhangi bir platforma entegre edilebilmektedir
Mevcut başvuru formu platformları
Som güdümlü mermisi TAI tarafından üretilen F16 savaşan şahin (blok 40 CCIP ve blok 50) ve F4E uçklarına entegre edilmiş durumdadır (1)
1 Pocock, Chris “Turkey ’s Own Cruise Missile Makes First Flight Aviation International News online Retrieved 19 September 2019
2 “TÜBITAKSAGE Press Release wwwsagetubitakgovtr Retrieved 4 May 2019
3 Turkey reveals standoff missile bunker buster TRDefence Retrieved 6 June 2019
4 Uğur Cebeci, Tolga Özbek (DHA) Yerli seyir füzesi, 180 kilometreden hedefini vuracak Hurriyet Retrieved 6 June 2019
5 Turkey ’s StandOff Missile is revealed Janes ’s DSEi2019 Exhibition News 14 September 2019
6 DSEi: Turkish cruise missile design breaks cover Flight Global 14 September 2019
7 Bülent Aydemir, Türk füzesi: Maksat menzil 2500 km HT Gazete 29 December 2019 Retrieved 1 February 2019
8 Ahmet Dirican, TUBITAK 2019 hedefi HT Gazete 14 January 2019 Retrieved 1 February 2019
9 Ümit Enginsoy, Turkey aims to increase ballistic missile ranges Özgürlük Daily News 1 February 2019
10 Alpaslan Düven (DHA), DESi2019 News İşte Türkiye ’nin birincil seyir füzesi and Stand Video