Türkiye Ruh Sağlığı Profili Araştırması Çocuklardaki tavır ve şehvetli sorunlar ile yetişkinlerdeki ruhsal bozukluklar toplumda yaygın olarak görülmelerine rağmen yeterince tanınmamaktadır Yapılan epidemiyolojik araştırmalar, yetişkinlerde her 45 kişiden birinde çare gerektirecek düzeyde ruhsal hastalık bulunduğunu, çocuk ve gençlerde ise tutum ve şehvetli sorunların yaygın olduğunu göstermektedir Toplumda bir ruhsal hastalığı olan bireylerin ya da sorunlu çocuğu olan ailelerin o kadar azı tedavi için başvurmakta, başvuranların büyük çoğunluğuna tanı konamamakta, tanı konanların ise minik bir grubu etkili tedavi alabilmektedir Ruhsal hastalıkların önceden çok iyi meçhul bir yönü de yol açtıkları yetiyitimidir Yalnızca ağır us hastalıkları yok, buhran ve bunaltı bozuklukları gibi sık görülen ruhsal rahatsızlıklar da kişinin meslek, eğitim ve sosyal yaşantısında ciddi sorunlar yaşamasına, bariz meslek gücü kaybına yol açmaktadır Ruhsal hastalıkların niçin olduğu yetiyitiminin maddesel hastalıkların niçin olduğundan daha az olmadığı bilinmektedir Bu da ruhsal hastalıkların önlenmesi ve tedavisinin ne denli önemli olduğunu göstermektedir Standart değer biçme araçlarının kullanımının yaygınlaşması kültürlerarası karşılaştırmaları muhtemel kılarak çocuk ve erişkin ruh sağlığı sorunlarının daha iyi anlaşılmasını sağlamaktadır Ruh sağlığı hizmetlerinin planlanmasında ruhsal sorunların yaygınlığı ve ilişkili faktörlerin iyi bilinmesi esas önem taşır Bu bilgiler ise geçerliliği ve güvenilirliği sınanmış değerlendirme ölçeklerinin kullanıldığı, iyi düzenlenmiş epidemiyolojik araştırmalarla elde edilebilir Sağlık Bakanlığı Temel Sıhhat Hizmetleri Genel Müdürlüğü?nün başlattığı ?Türkiye Ruh Sağlığı Profili? araştırması yukarıda sözü edilen nedenlerle erişkinlerde sık görülen ruhsal hastalıkların, çocuk ve gençlerde davranışsal ve hissi sorunların yaygınlığı, demografik değişkenlerle ilişkisi, ruhsal ve bedensel sorunların niçin olduğu yetiyitimi ve bireylerin ruh sağlığı hizmetini kullanımlarıyla ilgili data toplamayı amaçlamıştır Türkiye Ruh Sağlığı Profili Araştırması tabakalı, çok derece derece, kümeli, olasılık örneklemesidir Son aşamada seçilen birim olan kümenin her tabakada seçilme olasılığı eşit olduğu için araştırma kendinden ağırlıklıdır Tabakalar Türkiye?nin 5 demografik bölgesi ve 3 ikâmetgâh yeri tipinin (il, ilçe, köy) çaprazlanmasıyla oluşturulmuştur Araştırmanın bulguları 15 tabaka ve 4 büyük kentimiz ile bunların herhangi bir şekilde birleştirilmesiyle elde edilen toplum kesimlerine genellenebilir Araştırmada saha çalışması için il denetçileri örnekleme çıkan illerde atama yapan Ruh sağlığı Şube Müdürleri veya Ruh Sağlığı Şubesinden sorumlu Afiyet Müdür yardımcısından, görüşmeciler ise sıhhat ocaklarında atama yapan doktor, ebe, hemşire ve devlet hastanelerinde çalışan psikolog ve sosyal hizmet uzmanlarından oluşmuştur İl denetçisi ve görüşmecilerin eğitimi iki aşamada iki öbür grup halinde yapılmıştır Alan çalışması da iki aşamada gerçekleştirilmiştir Birinci aşamada Aralık 1995 Ocak 1996 tarihleri arasında İç Anadolu ve Güney Anadolu bölgeleri, ikinci aşamada ise NisanMayıs 1996 tarihleri arasında Batı, Kuzey ve Doğu Anadolu bölgelerinden örnekleme meydana çıkan illerde bölge çalışması yapılmıştır Annelerden elde edilen bilgilere kadar 23 yaş grubu çocuklarda sorun davranışların görülme sıklığı %109, 418 yaş grubunda %113 olarak bulunmuştur Öğretmenlerden elde edilen bilgilere göre 518 yaş grubunda sorun tutum oranı %116, gençlerin kendilerinden elde edilen sonuçlara göre ise %119?dur Her üç bilgi kaynağından elde edilen bilgiler doğrultusunda toplumumuzda İçe Yönelim sorunlarının Dışa Yönelim sorunlarından daha artı olduğu görülmektedir Şehirlerde ruhsal hastalık görülme oranı, kasaba ve köylerden yüksektir Coğrafi bölgelere kadar ruhsal hastalık dağılımı çeşitlilik göstermektedir genel olarak çocuk ve gençlerde sorun davranışların yaklaşık %11 olarak bildirilmesine karşın, 23 yaş grubu çocuğu olan ailelerde ruh sağlığı hizmetine kullanım hiç yoktur; 418 yaş grubunda bu oran % 02 olarak bulunmuştur 1118 yaş grubundaki gençlerin %5?i davranış ya da hissi sorunlarından dolayı yardıma gereksinim duyduklarını belirtmelerine karşın, uygulama oranı % 03 olarak bulunmuştur Erişkinlerle ilgili verilere kadar son 12 ayda herhangi bir ruhsal rahatsızlığı olan birey oranı %172?dir Kadınlarda ruhsal hastalık görülme oranı erkeklerin iki katı fazladır Eğitim, uygar şart gibi değişkenler ruhsal hastalık yaygınlığını etkilemektedir Şehirlerde ruhsal rahatsızlık görülme oranı, kasaba ve köylerden daha fazladır Coğrafi bölgelere kadar ruhsal rahatsızlık dağılımı da farklılık göstermektedir: batı bölgesinde oranlar en yüksektir Ruhsal hastalık varlığının bariz olarak iş gücü kaybına, işe gidememeye yol açtığı ve bu kaybın maddi hastalığı olanlara göre daha pozitif olduğu görülmüştür Deneklerin son bir sene içinde ruhsal şikayetlerle çare başvurusu yapma oranı %47?dir Uygulama oranları kadınlarda erkeklere göre iki kat daha fazladır Ruhsal nedenle ilk başvurulan birey sıklık sırasına göre psikiyatri uzmanı (%39), psikiyatri dışı bilirkişi (%33), pratisyen (%21) ve hocadır (%36) Araştırma derhal psikotrop ilaç faydalanma sıklığı %5?tir Ilaç başvuru formu oranı kadınlarda erkeklere tarafından iki kat daha fazladır Araştırma anında kullanılan ilaçların üçte ikisi antidepresanlar, dörtte biri sedatifhipnotiklerdir Türkiye Ruh Sağlığı Profili bulguları ruhsal hastalıkların yaygınlığı ve sonuçlarıyla ilgili manâlı bilgiler sağlamaktadır Araştırma ruhsal hastalıklarla ilgili Türkiye nüfusunu temsilci ilk alıştırma olması, çok sayıda ruhsal sorunun taranmış olması, ayrıca çocuk keza yetişkin örneklemini içermesi gibi nedenlerle önemlidir