Türkiye'de Aşı Reddinin En Çok ve En Az Olduğu Bölgeler

Günümüzden 10 yıl evvel, 2011 yılında 183 olan aşı reddi hadisesi, 2018 yılına geldiğimizde 23 bin üzere astronomik sayılara ulaşmış durumdaydı. Bilim insanlarının 2019 yılında aile tabipleriyle gerçekleştirmiş oldukları bir çalışma, aşı reddi olaylarındaki dehşetli artışı gözler önüne sermişti.

Human Vaccines & Immunotherapeutics isimli mecmuada yayımlanan çalışmaya nazaran Türkiye’de nüfusa oranla en fazla aşı reddinin olduğu bölge, Güneydoğu Anadolu olarak karşımıza çıkıyor. Aşı reddinin en az olduğu bölge ise Karadeniz.

Türkiye'de aşı reddinin en büyük sebebi muhtemel yan tesirler


Mevzuyla ilgili olarak açıklamalarda bulunan Şanlıurfa Aile Tabipleri Derneği Eğitim Akademisi Lideri Dr. Kutay İtimat, kelam konusu çalışmada “Türkiye’de misyon yapan coğrafik bölgelere nazaran homojen olarak seçilmiş 804 aile tabibinin klinik müşahedelerinin alındığını, aşı kararsızlığının sebeplerinin tespitinde ve aşı kararsızlığının tahlilinde kilit rol oynayan aile doktorlarının yaklaşımlarının irdelendiğini” tabir etti.

Tekrar aşılama çalışmaları ve aşı reddi ile ilgili konuşan Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi (KSÜ) Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları Anabilim Dalı’ndan Doç. Dr. Ahmet İstek Şahin, Sıhhat Bakanlığı’nın bölgedeki öbür ülkelere kıyasla çok daha yüksek muvaffakiyetle aşılama çalışması gerçekleştirdiğini söz ederken; kelamlarına şu halde devam etti:

“Aşı kavramının hem doktor hem de bireyler tarafından âlâ anlaşılması, aşı tereddütü ve buna bağlı olarak reddini engelleyebilir. Bu manada yaptığımız çalışmanın sonuçlarını ‘Human Vaccines & Immunotherapeutics’ mecmuasında duyurduk. İştirakçilerin yüzde 69,2’sinin kayıtlı nüfuslarından en az bir ailenin aşı reddi yapmış olması, karşı karşıya kalınan durumun ne kadar değerli olduğunu gözler önüne sermekte.”

Türkiye'de en fazla reddedilen aşı, beşli karma aşı


Doç. Dr. Şahin’ nazaran aşı reddi olaylarındaki en büyük kaygı, aşıların içeriğindeki hususların yol açabileceği muhtemel tesirler. “Farklı coğrafyalardaki müslüman topluluklarda helal içerik tasası aşı reddinin en değerli sebebiyken; çalışmamızda bunun Türkiye için geçerli olmadığını göstermiş olduk.” diyen Dr. Şahin, açıklamalarına şu biçimde devam etti:

“Nüfusa oranla en yüksek ret bizim çalışmamızda Güneydoğu Anadolu’da, en az ise Karadeniz’de. Karadeniz hariç bütün bölgelerde aşı reddinin sebebi içeriğindeki hususların oluşturacağı hastalıklar (aşı güvenliği) korkusu. Karadeniz’de ise en sık lisana getirilen sebep, dini korkular. Tüm Türkiye’de aşı reddinin en sık sebebi yüzde 53 oranıyla içeriğindeki hususların oluşturacağı hastalık tasası.

Çalışmamızda en sık reddedilen aşıların beşli karma aşı ve akabinde kızamık, kızamıkçık, kabakulak aşısı olduğunu gördük. Anne babaların aşı reddi kararını doğumdan sonraki iki ay içinde alması, doğuma aşı reddi kararlılığı ile girmediğini düşündürmekte. Bu yüzden bu periyotta ailelere verilecek eğitimleri önemsiyoruz.”

Fransa, dünyada aşı reddinin en fazla olduğu ülke


Tekrar de gerçekleştirilen milletlerarası araştırmalar, aşı reddinin sadece Türkiye’nin sorunu olmadığını gösteriyor. The Wellcome Trust’ın 2018’de gerçekleştirdiği ve 40 ülkeyi kapsayan çalışmada dünya genelinde ankete katılanların sadece yüzde 7’si “Aşılar güvenlidir” tabirine “kesinlikle katıldıklarını” yahut “kısmen katıldıklarını” söyledi. Aşıların sağlam olduğuna ‘kesinlikle katılmadıklarını’ ya da ‘kısmen katılmadıklarını’ bildiren insanların en fazla olduğu ülke Fransa oldu.

Fransızların yüzde 33’ü, aşıların inançlı olduğunu düşünmüyor. Fransa’yı, yüzde 26 ile Gabon, yüzde 25 ile Togo, yüzde 24 ile Rusya, yüzde 21 ile Avusturya ve İzlanda takip ediyor. Dahası, Aralık 2020 tarihli Ipsos anketine nazaran, Fransa’daki insanların yalnızca yüzde 40’ı bir COVID-19 aşısı mevcut olması halinde yaptıracaklarını söyledi.