Turkiye'de Cıkartılan Madenlerin Kullanıldıgı Alanlar

Turkiyede Cıkarılan Madenlerin Kullanıldıgı Alanlar,turkiyede cıkarılan madenlerin kullanım alanları


TURKİYE'DE MADENLERİN KULLANILDIĞI YERLER

Alcıtaşı:İnşaat, kimya, cimento, tarım, tıp sanayilerinde ve radyoaktif artıkların ortulmesinde,

Altın:Kuyumculuk, diş hekimliği , endustri alaşımlarında, para yapımında, iletken yapımında,

Pallladyum, platinyum, gumuş altının yerini kullanılabilmektedir

Aluminyum:En onemli kullanım alanı elektrik iletimidirBakır, elektrik ile ilgili kullanım alanlarında, magnezyum, titanyum ve celik yapı ve yer taşıma sistemlerinde, değişik metal bileşimleri, tahta ve celik inşaat sektorunde,

Alunit:Gubre, cimento, seramik, şap, şeker, boya, kağıt, ilac, sanayilerinde

Antimuan: Kablo kaplama, dokum, folyo, havai fişek, seramik, cam, ozel alaşımlı celik, ateşe dayanıklı madde ve askeri malzeme yapımında, aku uretiminde,

Krom, titanyum, cinko, zirkonyum ile olan bileşikleri boyada pigment ve sır malzemesi olarak, kadmiyum, bakır, seletit, streonsiyum bileşikleri kurşunun serleşmesinde, organik bileşikleri yanmayı geciktirici olarak kullanılır

Apatit: Gubre ve fosforlu asit uretiminde kullanılmaktadır

Arduvaz: Yazı tahtası, kiremit ve bilardo masası yapımında,

Asbest:İnşaat, makine, tekstil, boru, kağıt, kimya, boya, şeker, otomotiv sektorunde,

Bakır:Elektrik, elektronit, inşaat, kimya, turistik eşya, radyator, boru, kimya, muhimmat yapımında,

Elektrik kablolarında, elektrikli malzemelerde, otomobil radyatorlerinde, buzdolaplarında soğutucu tuplerde, titanyum ve celik ısı değişim plakaları, optik fiber kablolar iletişim uygulamalarında, su borusu, bazı boru bağlantı elemanları gibi malzemelerinde bakır yerine plastik kullanılabilmektedir

Barit:Sondaj camurunda, boya, şeker, deri, elektronik, metalurji, seramik, cam, lastik sanayiinde,

Baritin kullanıldığı en buyuk alan petrol aramacılığında yapılan derin sondajlardır Derin sondajlarda barit yerine selestin, ilmenit demir cevheri ve Almanya ’da uretilen sentetik hematit barit yerine kullanılabilmektedir Ancak barit kullanımına ciddi bir alternatif değildirler

Bentonit:Cok boyutlu ve değişik ozelliklerinden dolayı, bentonitler cok geniş bir alanda kullanılmaktadır Başlıcaları şunlardır

Dokum kalıplarının yapımında dokum kumunun birbirine bağlanmasının sağlamak amacı ile kullanılmaktadır Refrakter karakterli ve uretim esnasında cıkan ceşitli gazları gecirgen ozelliğinden dolayı gazların ortamdan uzaklaşmasını sağlar

Kağıt hamuruna katılırlarsa ince bunyeli dayanıklı ve temiz yuzeyli kağıdın elde edilmesi sağlanır Bunun icin bentonitin topraksız , sabun kayganlığında ve beyaz olması gerekir

Muşamba perde kumaş kordon vb malzemenin uretiminde dolgu maddesi olarak kullanılırlar Lastik uretiminde de yine dolgu maddesi olabilirler

Seramikcilikte ek hammadde olarak yararlanılarak uretilecek seramik malzemelere plastikte ve mukavemet kazandırır

Refrakter killere karıştırılarak refrakter malzeme uretiminde kullanıldıklarında uretim cihazların birkac on misli dayanıklılık kazandırır Portland cimentosunu teşkil edecek karışıma % 1 oranında bentonit eklendiğinde, uretim cimentosunun mekanik mukavemetinin arttığı ve donma suresinin kısaldığı belirlenmiştir

Arıtma tesislerinde geniş şekilde yararlanılır

Sondajcılık sektorunde cok onemli bir maddedir Bentonit matkap tarafından parcalanan kaya parcacıklarını sirkulasyon yoluyla yuzeye taşınmasını sağlar Sodaj esnasında delinen kuyunun cıdarında sızdırmaz bir tabaka oluşturarak sondaj suyunun kacmasını onler Sondajın durması esnasında jel oluşturarak kırılan parcaların tabana cokerek kuyunun tıkanmasını ve tijlerin sıkışmasını onler

Bentonit ayrıca kurşun kalem, renkli kalem pastel boya, camcı, macunu macun tutkal yapımında dolgu veya ara madde olarak kullanılır

Alcıda donma suresini kısaltıcı madde olarak yararlanılır

Bentonit doğrudan temizleyici bir madde olup saf haliyle sabunun % 2050 ‘si kadar etkilidir Bu bakımdan sabun veya diğer temizleyicilerin yapımında da geniş şekilde yararlanılır


Boksit: Aluminyum uretiminde, aşındırıcı malzeme, aluminyumlu cimento, refrakter tuğla, sıva yapımında ve kimya endustrisinde,

Boksit sanayi boyutunda aluminyum uretiminde kullanılan tek hammaddedir Buna rağmen anartosit, alunit, komur atıkları, şistler diğer alumina kaynaklarıdır Bu kaynaklardan kullanımı tesis ve yeni teknolojiler gerektirir Ancak refrakter, aluminyumlu kimyasallar ve aşındırıcı uretiminde, Kynanit ve sillimanitten uretilen sentetik mullit boksitli refrakter yerine kullanılabilir Silikon karbit ve alumina zirkon boksitli aşındırıcılar pahalı olmalarına karşın boksit kokenli aşındırıcılar yerine kullanılabilmektedir

Bor:Borun kullanım alanları:
Cam Sanayii (Kolemanit)
Porselen ve Emaye Sanayii (ham bor ve rafine bor), temizleme ve beyazlatma (Sodyum Perborat),
Tarım (Sodyum Pentaborat, Metaborat)
Abrasif (Bor Karbur, Bor Nitrur, Titanyum Borur)
Refrakter Sanayii (Bor elyafı, Stabor, Seramik, Metalik borurler),
Metalurji Sanayi (ham bor, rafine borlar, fluoboratlar, ferroborlar)
Yanmayı Onleyici (cinko borat, baryum borat, bor fosfat, amonyum fluoboratlar),
Kimyasal tepkime (alkilleşme, polimerileşme, izomerleşme),
Fotoğrafcılık, Tekstil yıkaması, Yapıştırıcılar, haşere olduruculer, protein ayrıştırılması, boru cekme ve tel cekme, Dericilikte (kirec sokturucu), Ahşap malzemede kuflenmeyi onleyici

Borun, sabun, deterjan, kaplama, yalıtım kullanım alanlarında değişik malzemeler kullanmak mumkundur Orneğin sabun sektorunde, Na ve K yağ asitlerinin tuzları genellikle temizleme ve emulsiyon malzemeleri olarak kullanılır Deterjan sektorunde klorin ağartıcılar veya enzimler kullanılabilir Doğal soda da boru ikame eden bir mineraldir

Civa:Tıp alanında, elektronik ve boya sanayilerinde soda ve klor uretiminde, olcu aletleri sanayilerinde,

Cinko: Galvanizli sac uretimi ile otomotiv endustrisinde, dokum kalıpları olarak yağlı boya ve lastik uretiminde,

Demiremircelik endustrisinde,

Disten:Refrakter harc ve sıva uretiminde, yuksek aluminli ateş tuğlası uretiminde ve diğer seramik hamurlarında kullanılmaktadır
Disten, andaluzit ve sillimanit gibi yuksek sıcaklıkta cok ustun vasfı refrakter bir malzeme olduğundan refrakter tuğlalar uretiminde onemli olcude yararlanılır Celik ve cam endustrisi ; cimento fırınları, petrokimya ve seramik sektoru kullanıldığı başlıca alanlardır

Demircelik sanayiinde potalarda kullanılan andaluzitli tuğlalardan iyi sonuclar alınmaktadır

Diyatomit: Şeker, asit vb maddelerin suzdurulmesinde filitre olarak, boya, cila, haşere ilacı yapımında dolgu maddesi olarak, ısı ve ses yalıtım malzemesi olarak kullanılır

Diyatomitin yaygın olarak fitrelemede kullanılmaktadır İşlenmiş diatomitin %8590 oranında gozenekliliği başta butun şeker sektorunun bira, şarap viski gibi ickilerin, yuzme havuzlarının, butun meyve ve sebze sularının artık malzemeden ayıklanmasında kullanılır Diyatomit az olan ulkeler, onun yerine asbesti kullanmaktadır

Diyatomit, endustri sahalarındaki atıkların, şehir sularının, kimyasal ara maddelerin, madeni ve nebati yağların filtrasyonunda da kullanılmaktadır

Diyatomit hafifliği, dayanıklılığı kimyasal yonden notrluğu ısı ses ve elektriğe karşı duyarsızlığı , boyalarda , plastik ve lastik eşyalarda, kağıda, ilaclarda, kozmetik alanda , cila kibrit, diş macunu vb urunlerde etkili şekilde dolgu maddesi olarak yararlanılmaktadır

Bazı diyatomitlerin %94 gibi yuksek oranda silis icermeleri onları kimyasal reaksiyonlara karşı cok dayanaklı hale getirmektedir 1430 ’ derece gibi ust seviyedeki ergime sıcaklığı da bu ozelliğini artırır Bu tur ditatomitler ısıyı sesi ve elektriğe karşı izolasyon maddesi olarak kullanılmaktadır

Diyatomitler kendi ağırlıklarının 34 katı kadar sıvı emebildikleri icin kedi, kopek vb hayvanların idrar atıklarını cok iyi absorbe etmek amacı ile de kullanılır

Diyatomitler , ayrıca kimyasal işlemlerde katalizor taşıyıcı bazı ortamlar icin aşındırıcı ve yuzey temizleyici olarak da kullanılır

Dolomitemir celik sanayii başta olmak uzere azot, şişe ve cam, seramik ve porselen sanayileri ile ziraat ve inşaat sektorlerinde kullanılır

Dolomitin kullanıldığı onemli alanlardan biri, fiziksel ozelliklerine yani sertliğine ve dayanıklılığına bağlı olarak, mıcır ile beraber karayolu ve demiryolu malzemesi veya betonarma yapımında cimentoya karıştırılır ve harc malzemesi şeklinde değerlendirilir

Dolomit cimento, dolomitik sonmemiş kirec cam ve soda uretiminde hammaddede, demir celik sanayiinde sinter yuksek fırınlarda refrakter malzeme ve curuf arıtıcı eleman, beyazlatıcı boya, dolgu maddesi olarak da kullanılmaktadır

Demir sektorunde kullanılan dolomitlerde, MgO ’in en az % 185 CaO ’in en fazla % 33SiO2+Al2O3 ’in en fazla % 25 ve kukurtun en fazla % 05 oranlarında olmaları gerekmektedir

Şişe ve cam endustrisinde kullanılan dolomitlerde ise, MgO en az % 20, CaO en fazla % 295, SiO2+Al2O3 en fazla % 2,82 ve kukurt en fazla % 092 oranlarında olmalıdır

Feldispat: Feldispatlar dunyada ve Turkiye ’de cam sanayiinde, seramik sektorunde, kaynak elektrodu uretiminde, boya yapımında ve plastik madde elde edilmesinde kullanılır

Turkiye ’nin feldispat tuketiminde etkili sektorler ise seramik ve cam sanayileridir

İnşaat tuğlalarını ve killerin dışında kaolin–kuvarsfeldispat iceren karışımlardan porselen mutfak ve sus eşyaları, lavabolar, klozetler ve benzerleri gibi gerecler, elektrik enerjisinin naklinde elekroporselenler, yer ve duvar karoları uretilmektedir

Porselen ve seramik sanayiinin kil, kaloin,kuvars, ve feldispat gibi dort ana hammaddesinin ve kalsiyum ve kalsiyum karbonatla vollastonit gibi iki yardımcı elemanlarının bu uretimdeki esas gorevleri ve genel ozellik girdileri kısaca şoyle ozetlenebilir

Feldispatlar, seramiğin pişirilmesi esnasında bunyede doğması ve gelişmesi gereken icsel ergimeyi sağlamakta ve hızlandırmaktadır Boylece doğal karışımın fiziksel ozelliği ve bileşim giderek değişmekte ham malzeme porselen seramik madde haline gelmektedir

Fluorit:Aluminadan metal aluminyum uretiminde elektroliz olarak, seramik, demircelik, cam, hidroklorik asit sanayilerinde kullanılır

Fluoritin en cok kullanıldığı sektor demircelik ’dir Fırın şarjına eritici olarak katılan fluorit, eriyiğine akışkanlık verdiği gibi, cevher icinde istenmeyen kukurt ve fosfat (P2O5) ’ın curufa karışarak uzaklaşmasını sağlar Ancak bu işlemi gercekleştirmek icin, fluorit cevherindeki CaF2 oranının en az %70, SiO2 nin en fazla %20 ve kukurdun yine en fazla %15 olması gerekir Ulkemizde bu tur fluorit uretilmediğinden ve bol bulunduğundan bu işlem icin kolemanitler, kullanılmaktadır

Aluminyum sanayiinde, aluminyum oksidin indirgenmesinde, fluor tuzlarından kriyolit (Na2, AIF6) ve aluminyum fluorirden (AI2F6) yararlanmakta ve genel tuketimin %1020 sini teşkil etmektedir

Fluorit, kimya sanayiinde başka hidrofluorik asit (H2SiF6) sodyum silika –fluorur (Na2SiF6) potasyum silikaFlorur (aF) gibi cok sayıda maddenin uretiminde kullanılır

Ayrıca Fluoritten, cimento sanayiinde, hammadde karışımının erime noktasının duşurulmesinde cam ve emaye sanayiinde , patlamada ve mal can imalinde dokum ve plastik sanayiinde, zararlı bocekleri oldurucu ve gıda maddelerini koruyucu ilac yapımında boya sektorunde ve suların fluorlanmasından yararlanılmaktadır

Fosfat: Gubre sanayi, yem, deterjan ,ilac sanayiinde, diş macunu, bocek ilacları ile diğer zehir maddeleri yapımında,

Glokoni: Tabii gubre olarak, boya sanayine, şeker, bira, kanyak, tekstil, su sertliğindi giderici olarak, dokum ve seramik endustrisinde,

Grafit:Grafitler icinde kil istenmeyen maddedir Kaliteli kil iyi bir elektrik gecirgenidir Batarya, pil yapımında, elektrot uretiminde, fren balatası uretiminde, kalıp yapımında, makine yataklarının yağlanmasında, kurşun kalem, boya uretimi, cini murekkebi, karbon kağıdı yapımında kullanılır

Granit: Granitlerden genellikle inşaat sektorunde kaplama malzemesi olarak kullanılır

Gumuş:Kuyumculuk ,diş hekimliği, endustri alaşımlarında, optik ayna yapımında,

Jips ve Anhidrit:Kabartmalarda dokum ve sargılarda , sufirik asit elde etmede, cimento, gubre, boya, emaye, porselen, jips tabakaları yapımında,

Kadmiyum:Kaplama olarak daha cok elektrik, elektronik, otomotiv, uzay ve boya sanayilerinde,

Kalay: Ucak ve gemi endustrisi ile elektronik ve elektrik sanayiinde geniş bir alanda, boya, parfum, sabun gibi kimya sanayiinde, matbaacılıkta,mutfak malzemeleri ve cam endustrisinde, lehim alaşımlarında,

Kalsit: Boya sektorunde kullanılan kalsiyum karbonatların boyutu en fazla 20 mikron olmalıdır Plastik sektorunde kullanılanların boyutlarının da 0,120 mikron gibi daha kucuk boyutta olması gerekir Kağıt sektorunde dolgu ve kaplama maddesi olan kalsiyum karbonat giderek kaolinin yerini almaktadır Bu Pazar icin kalsitin 2 ila 20 mikron gibi cok ince boyutta ve sulu olarak oğutulmuş olması gerekmektedir

Kullanıldığı son alanlar inşaat ve asfalt sektorleridir Burada kalsit kırılmış olarak kullanılır

Kaolin: Seramik, kağıt, boya ve refrakter sanayilerinde kullanılmaktadır

ABD ve Avrupa ulkelerin kaolinin % 80 ’i kağıt ve ince seramikte kullanıldığı halde, Turkiye ’de bu sektore sadece %6 ’sı girmektedir Kaba seramik ve cam sektorunde %79 gibi buyuk bir kısmı harcanmakta geri kalan % 15 ’i ise cimento sektorunde kullanılmaktadır

Kaya Tuzu:Yiyecek olarak, kara yollarında buzlanmayı onleyici olarak, ilac, tekstil ve sanayii ile metalurji de,

KıymetliTaşlar:Kuvars kristalleri gibi elekronik sanayiinde, ziynet eşyası yapımında,

Kil (Serk+Ref): Seramik ve refrakter,cam , cam, demircelik, cimento,

Kirectaşı:İnşaat sektorunde, metalurji, kimya, kağıt ve seluloz, seramik, petrol, maddeleri, lastik ve plastik, boya sanayiinde ayrıca hijyenik amaclarla ve tarım sektorunde,

Kriyolit:Alumiyum sanayiinde, sodyum , tuzlarının sodyum tuzlarının yapımında, cam, seramik ve emaye sanayiinde, tarımda haşere zehiri olarak kullanılır

Son yıllarda aluminyum uretiminde kriyolit veya yapay kriyolitden başka hidrofluorik asit, sodyum karbonat ve aluminyum hidrat karışımı bir başka yapay urunden ileri derecede yararlanılmaya başlanmıştır

Kriyolit seramik endustrisinde beyazlatıcı ve camlaştırıcı olarak ta kullanılır Ayrıca zımparataşı veya benzeri aşındırıcıların ana yapıştırıcı maddesidir Kaynak cubuklarının uzeri kriyoliitle kaplanır Kriyolit zararlı bocekleri oldurucu ilacların da aktif elemanıdır

Krom:Metalurjide paslanmaz celik uretiminde, sodyumbikromat uretiminde, refrakter tuğla uretiminde, renk verici olarak, kaplamacılıkta, deri işletmeciliğinde, ağac empresyonunda, fotoğrafcılıkta, emaye, seramik endustrisinde,

Ferrokrom, krom kimyasalları ve krom refrakterleri icin krom yerine kullanılabilecek diğer bir malzeme yoktur Paslanmaz celik başta olma uzere ustun ozellikli alaşımlarda kromun yerini başka bir malzeme kullanılamamaktadır Kromun yerine kullanılabilecek tek malzeme hurdasıdır

Kurşun: Aku imalatı, muhimmat, renkli televizyon tuplerinin yapımında, mermi uretiminde, ağırlık malzemesi,

Kuvars: Cam, deterjan, boya, ,seramik, elektronik, yarı kıymetli sus taşları sanayiinde,

Kuvarsit: Cam, seramik, inşaat ve refrakter malzemesi (silika tuğla) yapımında hammadde boya, deterjan, ve hafif gazbeton yapı elemanlarının uretiminde yardımcı ana madde olarak ayrıca, ferro silisyum ferro –krom uretiminde ve demircelik sanayiinde geniş şekilde kullanılmaktadır

Kuvars kumu: Kuvars kumu cam sanayiinde, kristal cam eşya zucaciye ve duz cam imalinde kullanılır Dokum sanayiinin en onemli girdilerinden biridir Seramik sanayiinde sır ve frit yapımında, duvar ve yer karolarında fayanscılıkta, elektroporselenlerin yapımında, filitre sanayiinde de kuvars kumu onemli miktarda kullanılmaktadır

Guhercile:%85 ’i azotlu, gubre, olarak % 15 ’i patlayıcı madde yapımında,

Kukurtimagesturkiyedecikartilanmadenlerinkullanildigialanlar5afd3280f0e6fpngetrokimya, kibrit, ilac, lastik, tekstil, tarım, savunma sanayilerinde,

Losit: Sun ’i gubre yapımında ve aluminyum metali uretiminde,

Manganez: Demircelik endustrisinde, kimya sanayiinde, pilbatarya, elektrolitik cinko uretimi, cam ve seramik endustrisi, kaynak sanayii, tarım sektoru,

Manyezit: Metalurjide refrakter tuğla yapımında, cimento, seramik, kimya, kağıt, cam sanayiinde kullanılmaktadır
Sinter manyezitlerden bazik refrakter tuğlalar ve monolitik malzeme uretilir Bunlar metal rafine endustrisinin ve cimento fabrikalarının firmalarının ve ceşitli potaların orulmesinde kullanılırlar

Kostik kalsine manyezitlerin tuketim alanları daha değişiktir Başlıca olarak tarım sektorunde ince ince taneliler hayvan yemi iri taneliler ise gubre inşaat sektorunde askı taban izolasyon blokları ve hafif yapı elemanlarının yapımı, ilac endustrisinde ve tıpta bir cok sıhhi malzeme uretimi kimya sektorunde magnezyumlu bileşiklerin uretimi, uranyum alanında uranyum oksit elde ederken kullanılan karbonat devrelerinde absorban ve katalizor, yağların veya hızlı calışan motorların mayilerinin icinde oluşan asitlerin notrleştirilmesinde katkı maddesi, kağıt lastik ve plastik sektorlerinde, yardımcı hammadde veya katkı maddesi olarak yararlanılır

Marn: Endustride cimento hammaddesi olarak,

MermerOniks: İnşaat, el sanatları , boya soda, yem, suni gubre sanayilerinde,

Mika: Muskovitler ısı izalatoru olarak termostatlarda , kaynak cubuklarında, oksijen tuplerinde, soba pencerelerinde, radyo tupleri ve ısınmaya karşı eşyalarda veya onların parcalarında kullanılırlar

Mikalardan vakumlu tuplerde ve yuksek performanslı kondansatorlerde de yararlanıldığından askeri amac ile kullanılmaktadır

Molibden: Boya maddesi, alaşım elementi, katalizator, makine, elektrik, paslanmaz celik ve diğer celik sanayilerinde, ayrıca surtunmeyi azaltıcı ozelliğinden dolayı motor yağlarına katkı maddesi olarak,

Nefelinli siyanit: Nefelinli siyanitler feldispat kaynağı oldukları gibi, doğrudan cam sanayiinde, levha cam, televizyon tupu, ampul, cam bloklar ve cam yunu uretiminde kullanılırlar Isıya dayanıklı borosilikatlı camlar ile, %0,080,1 oranında Fe2O3 iceren nefelinli siyanitlerden renkli cam uretilmektedir

Nefelinli siyanitler, seramik endustrisinde, boya sanayiinde aluminyum, cimento ve alkali madde uretiminde kullanılır

Nefelinli siyanitlerin bazı turleri de sus eşyası yapımında kullanılmaktadır

Nikel:Nikel alaşımları olarak korozyona karşı, mutfak gerecleri, iş ve ev aletleri, hastane aletlerinin uretiminde, protez yapımında, makine uretimlerinde, gemi endustrisinde, yapı malzemelerinde, motor arac ve gerekcelerinde,

Olivin: Celik dokumunde , kalıp malzemesi olarak , forsterit tuğlaları yapımında kullanılır

Olivinler ileri ulkelerin demircelik sanayi alanlarında, eritici curuf duzenleyici ve sinterleşme derecesini duşurucu olarak kullanılmaktadır Bu ozelliklerinden dolayı yuksek fırınlarda kok tuketiminde tasarruflu tuketilen kok komuru % 20 oranında azalmaktadır

Diğer kullanım alan ise refrakter sektorudur Forsteritler , kimyasal bağlı tuğlalar gibi, ceşitli alanlarda diğer refrakterlerle bazı sanayi birimlerinin (yapılarının) imalinde kullanılmaktadır

Olivin yuksek yoğunluğundan dolayı ağır cimento uretiminde yararlanılan bir maddededir Bu suretle elde olonan cimentolar,ustlerine aldıkları ağır yukler ve icinde bulundukları yuksek enerji ortam nedeniyle cok sağlam ve dayanıklı olması gereken denizlerdeki petrol platformlarının inşasında kullanırlar

Olivin veya dunit blokları, guvenliği az zeminlerden gecen demiryollarının temelinde duraylılığı sağlamak icin kullanıldığı gibi bunlardan kırılıp balast mıcır da sağlanır

Perlit: Perlit inşaat sektorunde, sıva, hafif yalıtım betonu, hafif yapı elemanları, ısı ve ses yalıtım betonu , ısı ve ses yalıtım yuzey panoları ve ozel amaclı perlit betonları yapımında kullanılır

Ayrıca perlit tarımda sera hazırlanmasında, katkı maddesi olarak seramik sektorunde ve cam uretiminde, dolgu maddesi olarak ilac ve kimya alanında, sıcağa karşı dolgu malzemesi olarak kullanılır

Profillit: Seramik, dolgu ve refrakter tuğla sanayilerinde, cimento beyaz cimento,


Pomzaimagesturkiyedecikartilanmadenlerinkullanildigialanlar5afd3280f0e6fpngomza 0,51 gr cm3 yoğunluğuyla, kumdan ve cakıldan cok hafiftir Harcına pomza katılarak elde edilen beton birimler kum ve cakıl ile uretilenlerden daha hafiftir Hafif malzemenin inşaat sektorunde işcilik ve malzeme gibi avantajları vardır

Pomzanın ısı gecirgenlik indeksi normal betondan 6 defa kucuktur Bu onemli ozelliği inşaat sektorunde kullanılmasını cazip hale getirir

Pomzalar cok iyi vasflı ve hafif dereceli aşındırıcılardır Sertlikleri 7 ’yi hatta 8 ’i gecen zımpara turu aşındırıcılar yanında 56 dereceli sertliklerde kullanılabilmektedir

Pomzaların kullanıldığı bir diğer alan da taşyıkamadır Bunun icin 812 cm Boyutunda temiz asit pomzalar kullanılır Yıkama ile kot ve kumaşlar ağartılmaktadır

Oğutulmuş ponzanın sıkıştırılıp ve hic bir yapıştırıcı kullanılmadan pişirilmesiyle, kozmetik ponzası elde edilir

Ponza tarımda da karıştırılarak , yuzeye serpilen bocek ilacları hafifliklerinden dolayı yuzeyde kalmakta ve surekli yuzeyde hareketli olan bocekleri etkiler Ponza, tarım toprağının ozel hale getirilmesinde, nemli tutulmasında veya toprağın mevcut ozelliğinin korunmasında da kullanılır

Ponza, aşındırarak temizleme, kimyada filtrasyon, seramikcilikte dolgu maddesi olarak kullanılmaktadır

Potas: Tarımda gubre olarak, %5 kimya sanayiinde datarjancamseramiktekstil

Luletaşı: Pipo ve hediyelik sus eşyası imalinde,

Sepiyolit: Boya, seramik, dolgu, tarım, hayvancılık yağ rafinasyonunda,

Sillimanit: Rafrakter ve Seramik sanayiinde,

Soda: Soda Kilit kostik soda sodyum bikarbonat, camaşır sodası, soda kullu, sabun, deterjan, su yumuşatıcı, cam sasnayiinde ve yangın sondurmede , demiz dışı metalurjide, kağıt hamuru ve haşarat oldurucu ilaclarda, kağıt, cam, tekstil ve boya sanayiinde, patlayıcı madde suni gubre yapımında,

Sodyum sulfateterjan, tekstil, kağıt ve cam sanayiinde, zırnık eldesinde,

Stronsiyum: Televizyon tupu yapımında, bileşikler halinde, renkli havai fişek, imalinde, elektrik endustrisinde, mıknatıs yapımında, cam sanayiinde, piroteknikte, parlatma ve beyazlatıcı işleminde ve boya sanayiinde,

Şiferton: Ateş tuğlası yapımında,

Talk: Seramik, boya, kaplama, dolgu, catı malzemesi, lastik, kağıt, plastik, kozmatik, ilac, murekkep, filitre sanayiinde kullanılır

Talk yumuşaklığı, puruzsuz oluşu, parlaklığı rutubet icermesi duşuk oranda yağ emme ozelliği, yuksek dielektrik mukavemeti, sıcaklığı direnci gibi niteliklerinden dolayı bircok alanda kullanılmaktadır Yukarıda belirtilenlere ilaveten, ilac sektoru, genel kozmetik sanayi otomotiv sektoru icin cila catı malzemesi deri işleme ve tebeşirlerin yapımında kullanılır

Turkiye ’de en cok %25 lastik ve %20 seramik uretiminde kullanılmaktadır Bunları %16 tarım ilacları, %14 boya sektoru, % 50 pudra, % 4 kağıt endustrisi ile %16 oranında dokum plastik gibi diğer alanlarda kullanılmaktadır

Tebeşir: Bezir yağı ile karıştırılarak cam macunu, kirec uretimi ve porlant cimentosunda,

Titan: Ağırlıklı olarak savunma amaclı kullanılan bir madendirUcaklarda uzay araclarında, zırhlı arac imalinde, demiryolu rayları ile lokomotif ve vagon tekerleklerinde, boya sanayiinde, diş hekimliğinde ve tekstil endustrisinde, plastik, ilac, ve kimya sanayiinde,

Trona: Doğal soda mineralidir Rafineri ile soda (No 2003) haline getirilerek kullanılır

Vanadyum: Daha cok demircelik sanayiinde, ayrıca katalizor olarak, boya ve matbaa sanayiinde,

Vermikulit: İnşaat (Sıva), tarım, boya,lastik, plastik, sondaj, (camur) sanayiinde

Volfram: Kimya, ucak endustrisi, elektrik , kesici ve delici makine uretiminde, yuksek ısıya, aşırmaya dayanıklı celik uretiminde,

Vollastonit : Ana kullanım alanı seramik endustrisidir Ayrıca plastik ve boya sanayiinde, asbest alternatifi olarak,

Seramikte pişirme suresini azaltır

Zeolit: Doğal gazlardaki karbondioksitin bileşiminden uzaklaştırılmasında,
Petrol ve doğal gaz sahalarında, rezervlerin ve paleojeolojik koşulların belirlenmesinde,
Katalizor olarak rafinerlerde
Kalsiyum ve magnezyum iceren ağır suyun yumuşatılmasında,
Şehirlerin ve endustri tesislerinin atık sularındaki azot ve istemeyen bazı ağır mineral iyonlarının alınmasında ,
Oksijen azalan ortamlarda, azotlu absorblayarak azaltıp buraya oksijenli hava akımının sağlanmasında kullanılır
Tarımda bazı istenmeyen katyonları tutarak, toprak kirliliğinin onlenmesinde
Arazilerde gubrelenmelerden sonra, toprağın tarıma hazırlanmasında,
Hayvancılıkta sığır, tavuk gibi hayvanların yemlerine belirli oranda katılarak besi amacı ile,
Gol ve goletler cevresindeki biyolojik atıkların oluşturduğu doğal kirliliğin onlenmesinde,
Canlı balık ve diğer su kulturlerinin şeklinde, ihtiyac duyulan oksijence zengin havanın sağlanmasında kullanılır

Zeolitler, cimento sektorunde puzolanik madde olarak, kağıt uretiminde, hafif agrega uretiminde de kullanılır

Zımpara: Aşındırıcı ve inşaat sanayiinde,

Zirkonyum: Zirkonun kullanılabilmesi icin zirkondan zirkonyum elementinin elde edilmesi gerekir Bu amacla zirkonun indirgenmesi ve elektrolize edilmesi gerekir

Zirkonun tuketiminde ilk sırayı refrakter sektoru alır Televizyon, celik ve cam sektoru de zirkonun kullanıldığı diğer alanlarıdır

Zirkonun kullanıldığı diğer bir alan da seramik sanayiidir

Zirkonyum son zamanlarda, yalnız başına veya kalayla alaşım halinde getirilerek nukleer yakıt kartuşlarının muhafazasında ve nukleer tesislerin metal yapılarında kullanılmaktadır

Zirkonyum–plutonyum veya zirkonyum uranyum alaşımlarından nukleer yakıt olarak yararlanılır

Zirkonyumun kullanıldığı bir alan da flaş ampullerinin ve radyo lambalarının yapımıdır