iltasyazilim
FD Üye
Türkiyede Nesli Tükenen Kuşlar,
Türkiyede Soyu Tükenen hayvanlar,
Türkiyede Soyu Tükenen Kuşlar
Türkiyede Soyu Tükenen Kuş Türleri
1 Kelaynak (Geronticus eremita)
Bilindiği gibi kelaynaklar, dünyada nesli tükenmek üzere olan kuşlar arasındadır Şu an itibariyle dünyada yalnızca Fas ve Türkiye ’de koloni halinde yaşamaktadırlar Fas ’takiler 200 civarında, Türkiye ’dekiler (Birecik ilçesinde) 50 civarındadır
Kelaynakların bilimsel adı “Geronticus eremitadır Göçmen bir kuş olan kelaynaklar yüzyıllar baştan başa hızlı bir şekilde azalmıştır
Eski Mısırlıların hiyerogliflerinde bulunan kelaynaklar, Avrupa Alplerinden 400 yıl önce kayboldular Kitle halinde yok oluşlar 1950 ’lerden sonradan zirai ilaçlar, bilhassa DDT ’nin kullanımıyla başladı Türkiye ’de, Birecik ilçemizde yaz aylarında 1950 ’li yıllarda binlerle açıklama edilen rakamlar da yer alan kelaynaklar 1950 ’li yılların sonlarında bölgede uygulanan yüksek dozdaki tarımsal ilaçlama nedeniyle sayıları çabucak azalmaya başlamıştır 1989 yılındaki ölümlerle sayıları 100 ’ün altına düşmüştür
Kelaynaklar belki kuşların en güzeli değildirler, fakat onların çirkinliği ve acayip görünüşleri, onlara öbür bir çekicilik kazandırır Çıplak kafaları ve enselerindeki tüyleri ile gülünç bir görünüş kazanırlar Oysa bunun yanında sağlam karakterli oluşları, vefalı ve beslenirken doğaya güvenleri, tek eşli ve hep aynı eşle çiftleşmeleri olur ya de günümüzde millet arasında olmayan tutum ve hasletlerdir Belki de bu yüzden kelaynakların nesli tükeniyor Siyah tüyleri bazen güneş ışığında, mor ve yeşil bir pırıltı alır Uçarken gösterdiği süzülüş, şıklık ve beceriklilik, Kelaynakların insanlara verdiği romantik ve şairimsi zevklerdir Kelaynaklar, böcekler, çekirgeler, karıncalar, salyangozlar, kertenkeleler ve diğer bilmediğimiz haşaratla beslenmeleriyle doğadaki dengeyi korumakta, bu yönüyle bununla birlikte çevre dostu kuşlardır Görüldüğü gibi nesli tükenmekte olan kelaynaklar, bugün insanların özlemle hasret duyduğu, tükenen duygulara sahiptir
2 TURAÇ (Francolinus francolinus )
Bütün Avrupa ülkelerinde nesli tükenen kuşlardan en göze çarpan tüylere sahip olan Turaç, Kıbrıs'ta yaşamakta olan kuşlardandır Keklikten azıcık irice hoş bir kuştur Erkek ve dişisinde farklılıklar görülmektedir Erkek Turaç çoğunlukla yer yer beyaz fakat ağırlıklı olarak siyah renkte yanaklara, aydınlık kestane renkli bir gerdana, ve beyaz noktalı bir böğüre sahiptir Sırtı ve kanatları altın kahverengi alacalı olan, uca yakın kısmı sarımtırak kahverengi parlaklıkta bantlı ve direk kısmı beti benzi kaçmış bir renge, ince beyaz çizgileri bulunan siyah bir kuyruğa sahiptir Kadınsı Turaç; üstteki tüyleri, kanatları ve kuyruğunun görünüşü itibariyle erkek Turaç'a' benzemesine rağmen, erkeğin sırtının alt kısmındaki siyah renkler, dişide yerini kahverengi benekler ve kahverengi çizgilere bırakır ve ayrıca dişilerin kuyruklarının daha geniş olduğu görülür Boyu 35 cm' dir Ötüşü uzaklardan duyulur Flüte aynı sesle öter Fazla sıkıştığı vakit dikine havalanır ve kanat gererek kısa kanat vuruşları ile süzülür Turaç da diğerleri gibi uçmaktan çok yürümeyi yeğlerBu kuşların yetiştiği doğal etraf Kıbrıs'ın güney batısı ve Karpaz yarımadasıyla sınırlıdır Son zamanlarda bu bölge genişlemektedir Bu kuşlar çoğunlukla güney batıda yer alan kıyısal kesimlerde ve 20 km' ye kadar iç arazilerde bulunur Turaç' ın tamamlanmış ekinlere iyi adapte olduğu gözlemlenmektedir Ekinler uzun olduğu için kuşlara barınak görevi görürler, ayni zamanda ekinlerin aşağısındaki açık sözlülük kuşlar için basit gezi ve uygun bir kaçış rotası imkanını sunmaktadır Yurdumuz dışarıya Türkiye, Suriye, Irak, Ürdün, Lübnan, İran, Pakistan ve Batı Hindistan'da yaşar
3 SAKA ( Carduelis carduelis)
Günümüzde avlanması, yakalanması ve bulundurulması yasak olan bu ötücü göçmen kuşlar yasaklanmadan önceki yıllarda “ağ tuzakları kurularak yakalanıyordu Günümüzde Saka, nesli tükenen ve koruma aşağıda olan kuşlar bir ilişki olmaması gerekir Zaten kuşçuların birçok da floryanın maddi özellikleriyle iyi veya kötü ötümlü olması arasında bir temas olmadığı düşüncesindedir
4 FLORYA ( Carduelis chloris )
Günümüzde, Florya, nesli tükenen ve koruma altında olan kuşlar olması sebebiyle yakalanması ve avlanması yasak olan hayvanlar kategorisine girmektedir Para ve hapis cezası vardır Florya ’ da da belli bir bedensel varyasyon vardır Normalde floryanın tüyleri yeşil sarı ağırlıklı olurken bir takım kuşlar daha çok grikahverengiye çalar Bunlara “karadamar denir
Nesli Tükenme Tehlikesinde Olan Öteki Kuşlar
Yılan Kartalı
Atmaca Kartalı
Karadoğan
Alaca Baykuş
Yalıçapkını
Ötücü Kuğu
Kuğu
Turna
Toy
Akgöz
Kızıl Kerkenez
Bıldırcın Kılavuzu
Mazmuzlu Kız Kuşu
Kızıl Şahin
Kılıçgaga
Kaynak:hacettepeedutr *
Türkiyede Soyu Tükenen hayvanlar,
Türkiyede Soyu Tükenen Kuşlar
Türkiyede Soyu Tükenen Kuş Türleri
1 Kelaynak (Geronticus eremita)
Bilindiği gibi kelaynaklar, dünyada nesli tükenmek üzere olan kuşlar arasındadır Şu an itibariyle dünyada yalnızca Fas ve Türkiye ’de koloni halinde yaşamaktadırlar Fas ’takiler 200 civarında, Türkiye ’dekiler (Birecik ilçesinde) 50 civarındadır
Kelaynakların bilimsel adı “Geronticus eremitadır Göçmen bir kuş olan kelaynaklar yüzyıllar baştan başa hızlı bir şekilde azalmıştır
Eski Mısırlıların hiyerogliflerinde bulunan kelaynaklar, Avrupa Alplerinden 400 yıl önce kayboldular Kitle halinde yok oluşlar 1950 ’lerden sonradan zirai ilaçlar, bilhassa DDT ’nin kullanımıyla başladı Türkiye ’de, Birecik ilçemizde yaz aylarında 1950 ’li yıllarda binlerle açıklama edilen rakamlar da yer alan kelaynaklar 1950 ’li yılların sonlarında bölgede uygulanan yüksek dozdaki tarımsal ilaçlama nedeniyle sayıları çabucak azalmaya başlamıştır 1989 yılındaki ölümlerle sayıları 100 ’ün altına düşmüştür
Kelaynaklar belki kuşların en güzeli değildirler, fakat onların çirkinliği ve acayip görünüşleri, onlara öbür bir çekicilik kazandırır Çıplak kafaları ve enselerindeki tüyleri ile gülünç bir görünüş kazanırlar Oysa bunun yanında sağlam karakterli oluşları, vefalı ve beslenirken doğaya güvenleri, tek eşli ve hep aynı eşle çiftleşmeleri olur ya de günümüzde millet arasında olmayan tutum ve hasletlerdir Belki de bu yüzden kelaynakların nesli tükeniyor Siyah tüyleri bazen güneş ışığında, mor ve yeşil bir pırıltı alır Uçarken gösterdiği süzülüş, şıklık ve beceriklilik, Kelaynakların insanlara verdiği romantik ve şairimsi zevklerdir Kelaynaklar, böcekler, çekirgeler, karıncalar, salyangozlar, kertenkeleler ve diğer bilmediğimiz haşaratla beslenmeleriyle doğadaki dengeyi korumakta, bu yönüyle bununla birlikte çevre dostu kuşlardır Görüldüğü gibi nesli tükenmekte olan kelaynaklar, bugün insanların özlemle hasret duyduğu, tükenen duygulara sahiptir
2 TURAÇ (Francolinus francolinus )
Bütün Avrupa ülkelerinde nesli tükenen kuşlardan en göze çarpan tüylere sahip olan Turaç, Kıbrıs'ta yaşamakta olan kuşlardandır Keklikten azıcık irice hoş bir kuştur Erkek ve dişisinde farklılıklar görülmektedir Erkek Turaç çoğunlukla yer yer beyaz fakat ağırlıklı olarak siyah renkte yanaklara, aydınlık kestane renkli bir gerdana, ve beyaz noktalı bir böğüre sahiptir Sırtı ve kanatları altın kahverengi alacalı olan, uca yakın kısmı sarımtırak kahverengi parlaklıkta bantlı ve direk kısmı beti benzi kaçmış bir renge, ince beyaz çizgileri bulunan siyah bir kuyruğa sahiptir Kadınsı Turaç; üstteki tüyleri, kanatları ve kuyruğunun görünüşü itibariyle erkek Turaç'a' benzemesine rağmen, erkeğin sırtının alt kısmındaki siyah renkler, dişide yerini kahverengi benekler ve kahverengi çizgilere bırakır ve ayrıca dişilerin kuyruklarının daha geniş olduğu görülür Boyu 35 cm' dir Ötüşü uzaklardan duyulur Flüte aynı sesle öter Fazla sıkıştığı vakit dikine havalanır ve kanat gererek kısa kanat vuruşları ile süzülür Turaç da diğerleri gibi uçmaktan çok yürümeyi yeğlerBu kuşların yetiştiği doğal etraf Kıbrıs'ın güney batısı ve Karpaz yarımadasıyla sınırlıdır Son zamanlarda bu bölge genişlemektedir Bu kuşlar çoğunlukla güney batıda yer alan kıyısal kesimlerde ve 20 km' ye kadar iç arazilerde bulunur Turaç' ın tamamlanmış ekinlere iyi adapte olduğu gözlemlenmektedir Ekinler uzun olduğu için kuşlara barınak görevi görürler, ayni zamanda ekinlerin aşağısındaki açık sözlülük kuşlar için basit gezi ve uygun bir kaçış rotası imkanını sunmaktadır Yurdumuz dışarıya Türkiye, Suriye, Irak, Ürdün, Lübnan, İran, Pakistan ve Batı Hindistan'da yaşar
3 SAKA ( Carduelis carduelis)
Günümüzde avlanması, yakalanması ve bulundurulması yasak olan bu ötücü göçmen kuşlar yasaklanmadan önceki yıllarda “ağ tuzakları kurularak yakalanıyordu Günümüzde Saka, nesli tükenen ve koruma aşağıda olan kuşlar bir ilişki olmaması gerekir Zaten kuşçuların birçok da floryanın maddi özellikleriyle iyi veya kötü ötümlü olması arasında bir temas olmadığı düşüncesindedir
4 FLORYA ( Carduelis chloris )
Günümüzde, Florya, nesli tükenen ve koruma altında olan kuşlar olması sebebiyle yakalanması ve avlanması yasak olan hayvanlar kategorisine girmektedir Para ve hapis cezası vardır Florya ’ da da belli bir bedensel varyasyon vardır Normalde floryanın tüyleri yeşil sarı ağırlıklı olurken bir takım kuşlar daha çok grikahverengiye çalar Bunlara “karadamar denir
Nesli Tükenme Tehlikesinde Olan Öteki Kuşlar
Yılan Kartalı
Atmaca Kartalı
Karadoğan
Alaca Baykuş
Yalıçapkını
Ötücü Kuğu
Kuğu
Turna
Toy
Akgöz
Kızıl Kerkenez
Bıldırcın Kılavuzu
Mazmuzlu Kız Kuşu
Kızıl Şahin
Kılıçgaga
Kaynak:hacettepeedutr *