'Türkiye'de tüketilen biber, domates ve salatalıkların yüzde 15'i zehirli'

Greenpeace Akdeniz, incelediği 90 adet zerzevatın 14’ünde kullanılması yasak pestisit, 46’sında ise hormonal sistem üzerinde tesirli pestisit/pestisitler tespit etti. 

Greenpeace Akdeniz’in, Besin Mühendisi Bülent Şık ile 90 adet domates, salatalık ve biber örneğini inceleyerek hazırladığı “Soframızdaki Tehlike: Pestisit” raporunda son derece çarpıcı datalar elde edildi. Raporda 2019 yılı Ağustos, Ekim ve Kasım aylarında Türkiye’de faaliyet gösteren beş büyük market ve bir semt pazarından alınan 30’ar adet domates, yeşil biber ve salatalık olmak üzere toplam 90 örnek incelendi. Besin örneklerinde 620 farklı çeşit pestisit kalıntısı incelendi, pestisit tahlilleri konusunda milletlerarası akreditasyona sahip bir laboratuvarda tahlil ettirildi. 

Rapordan öne çıkan dikkat cazip bulgular şöyle: 

90 adet domates, yeşil biber ve salatalık örneklerinin yüzde 15,6’sında (yaklaşık 14’ünde) eserlerde kullanılması yasak pestisit kalıntısı tespit edildi.*



Ağustos ayında alınarak incelenen domates, yeşil biber ve hıyar örneklerinde tespit edilen pestisit sayısı toplamda 56 iken, bu sayının sebzelerin yetiştikleri mevsim dışında alınıp incelenen örneklerde arttığı görüldü. Ekim ayında sayının neredeyse iki katına (96) ve Kasım ayında ise yaklaşık üç katına (139) çıktığı tespit edildi. 

90 örneğin yarısında (yüzde 52) hormonal sistem üzerinde tesirli bir ya da birden fazla sayıda pestisit kalıntısı tespit edildi. 

90 örneğin yarısında (yüzde 49) sucul canlılar, arılar, algler ve yararlı böcekler açısından çok ziyanlı olan pestisitlerin kalıntısı tespit edildi. 

Marketlerden alınan örneklerin pestisit kalıntıları açısından pazarlardan alınan örneklere kıyasla yüzde 14 farkla daha fazla risk içerdiği görüldü.

90 adet besin ürününün yaklaşık yarısının (yüzde 42) doğal hayatta biyolojik birikime neden olan, toksik tesiri çok uzun mühlet kalıcı pestisit kalıntısı içerdiği belirlendi. 

90 örneğin üçte birinde (yüzde 33,3) pestisit uygulayıcıları açısından sorun teşkil eden pestisit kalıntıları tespit edildi. 

Ağustos ayında alınan örneklerin hiçbirinde 5 ve 5’ten fazla pestisit kalıntısı içeren örnek tespit edilmedi. Ekim ayında alınan 30 örneğin 4’te 1’inde; Kasım ayında alınan 30 adet örneğin ise yaklaşık yarısında 5 ve 5’ten fazla pestisit kalıntısına rastlandı.  



Kasım ayında yalnızca bir yeşil biber örneğinde tam 14 adet farklı pestisit kalıntısı bulundu. Bir pestisitin tek başına sahip olduğu toksik tesir öbür pestisitlerle bir ortada olduğunda “kokteyl etkisi” denen daha fazla olumsuz tesire sahip olabiliyor. 

Greenpeace 2016 yılında pestisitleri sıhhate tesirlerine nazaran sınıflandırarak bir “Kara Liste” hazırlamıştı. Yeni araştırmada incelenen 90 ürünün yüzde 77’sindeki pestisit kalıntılarının “Kara Liste”deki memelilere toksisite ve çevresel toksisite içinde yer alan kriterlerin birine ya da birkaçına alışılmamış olduğu tespit edildi. 

Greenpeace Akdeniz Besin ve Tarım Proje Sorumlusu Berkan Özyer şöyle konuştu: 

“Soframızda zehir var. Yasaklanan, piyasadan toplanması ve kullanılmaması gereken kimyasal hususları çocuklarımıza ve sevdiklerimize yediriyoruz. Mutfağımızın en temel materyallerine yönelik yaptığımız bu tahlilin sonuçları hemen harekete geçilmesi gerektiğini gösteriyor. Zehirli kimyasal kullanmadan, ithal girdiye bağımlı olmadan sofralarımızda pak ve sağlıklı besin tüketebilmeliyiz. Bunun yolu da Greenpeace olarak savunduğumuz ‘ekolojik tarım’ modelinden geçiyor. Bu modelin uygulanması ve kontrolün sağlanması için güçlü tarım siyasetlerine muhtaçlık var. Ekolojik tarım modeliyle hem çiftçileri pestisit çıkmazından kurtarabilir hem de sağlıklı besine erişim sağlayabiliriz. Çiftçilerin emeklerinin karşılığını alabilmesi de burada kilit bir değere sahip. Üretici ve tüketicilerin direkt buluşması, tedarik zincirinin kısalması gerekiyor. Bunun da yolu sistemli olarak denetlenen üretici pazarlarından geçiyor.”