İki insan ortasında birtakım yanlış anlaşılmalar olmasını beklersiniz. Bazen kusur yapabiliriz, hengame edebiliriz. Pekala tıpkı şey devletler ortasında olabilir mi? Devletler hengame ettiklerinde bu olay savaşa gidiyor. Bunun örneğini geçmişte ve günümüzde tekraren kere gördük. Geçmişinde pek çok savaşa katılan Türkiye ve evvelki Türk devletleri var. Askeri manada birkaç sayılı ülkeden biri olan Türkiye, bu gücünü caydırıcı güç olarak kullanıyor. Pekala 2020 Dünya Bankası bilgilerine nazaran yalnızca 33.938 kişilik bir nüfusa sahip olan San Marino ile Türkiye ortasında hala sürmekte olan bir savaş olduğunu biliyor musunuz?
Eğer içerisinde yaşadığımız bir ülke savaştaysa bunu biliriz, lakin Türkiye I. Dünya Savaşı'ndan beri San Marino ile resmen savaş durumunda. Bu savaşın kıssasını anlatacağız, lakin evvelden içinizi rahatlatmak için söyleyelim: Türkiye ile San Marino ortasında 100 yılı aşkındır devam eden savaşta hiçbir insan hayatını kaybetmedi. Bu, daha çok kağıt üzerinde başlayan ve sonrasında unutulan bir savaş.
Her şey I. Dünya Savaşı'yla başladı.
Güney Avrupa'da İtalya Yarımadası içerisinde yer alan küçük bir ülke olan San Marino, küçük olmasına karşın son derece garip bir tarihe sahip. Bu garip tarihini bir köşeye bırakıp bizimle olan kısma geldiğimizde ise bu ülkenin Türkiye ile savaş halinde olduğunu görüyoruz. Yalnızca 33.938 kişilik nüfusa sahip ülkeyi Türkiye'yle kıyaslamak açıkçası çok yanlışsız değil, lakin fikir olması ismine Türkiye'nin 81 ili ortasında en az nüfusa sahip olan Tunceli'nin dahi 83.645 kişilik nüfusu bulunduğunu belirtelim.
1. Dünya Savaşı sırasında İtilaf Devletleri'nden İtalya'nın yanında küçük bir ülke olan San Marino'da katıldı. 1. Dünya Savaşı'na 39 subay ve 950 er ile katılan San Marino, resmi olarak Osmanlı Devleti; yani Türkiye'ye karşı savaşa katılan devletler ortasında yer aldı. 1918 yılında Almanya, Osmanlı, Avusturya - Maceristan üzere devletlerin yer aldığı İttifak Devletleri savaşı kaybedip İngiltere, Fransa, İtalya üzere ülkelerin yer aldığı İtilaf Devletleri savaşı kazanınca evvel ateşkes sonra da barış mutabakatları yapılmaya başlandı.
Türkiye ile San Marino nasıl hala savaş halinde?
Osmanlı Devleti'ne birinci başta son derece ağır kuralları olan Sevr Mutabakatı imzalattırıldı. Bu muahedeye reaksiyon gösteren Mustafa Kemal Atatürk ve onunla birebir fikirde olan kumandanlar ve halk, Kurtuluş Savaşı'nda büyük bir gayret göstererek muahedeyi geçersiz kıldılar ve 1923 yılında Lozan Barış Antlaşması'yla ülkemizi kurtardılar.
Bu antlaşmalar sayesinde Türkiye, İtilaf Devletleri ile olan savaşı da resmen noktalamış oldu. Yani yalnızca fizikî olarak değil, resmi olarak da savaş sonlanmıştı. İşte bu muahedeler sırasında unutulan bir devlet vardı. San Marino'dan bahsediyoruz. İtilaf Devletleri'nde yer alan San Marino, iki tarafta da unutuldu. Anlaşmalara rastgele bir yetkiliyle çağrılmayan, çağrılsa da aslında katılmayan ülke, bu sebeple İttifak Devletleri ile kağıt üzerinde savaşmaya devam etmiş oldu.
San Marino ile öbür İttifak Devletleri ülkeleri barış antlaşması yaptı.
Yıllar içerisinde bu sorunun farkına varıldı ve 1934 yılında Almanya, 1937'de Macaristan ve Bulgaristan'la barış antlaşmaları imzalandı. 1986 yılında ise Avusturya ile San Marino ortasında barış antlaşması yapıldı. Bu olayın ardından San Marino ile barış antlaşması yapmayan tek ülke Türkiye kaldı. 107 yıldır savaş halinde olduğumuz San Marino'yla ne vakit barış antlaşması yapılır bilinmez, lakin bu arbedenin en kısa müddette son bulmasını umut ediyoruz.
Kaynak: 1, 2, 3