Türkiyenin En İyi Tüp Bebek Merkezleri

Türkiyenin En İyi Tüp Bebek Merkezleri

Üzgünüz ki bu konuda dünyada da kesin standartlar mevcut değildir Hastalar aralarında bir merkezin ne derecede başarılı olduğu orada tedavi olup çocuk sahibi olan tanıdıkları çiftlerin verdikleri veri ile sınırlı kalmaktadır Hastalara tarafından başarıyı belirleyen en kayda değer etmen o merkeze ait gebelik oranlarıdır Ama bu oranlar gerçeği tam anlamıyla yansıtmaktan fazla uzaktadır
Günümüzde tüp bebek uygulamalarının kalitesi ile ilgili hangi standartlar kullanılmakta? Böylece fazla ülke muavin üreme teknikleri uygulamalarının sonuçları ile ilgili olarak kendi milli bilgi bankalarını oluşturmuş durumdadır ve her merkez yıllık sonuçlarını bu bankalara anlatmak zorundadır Yine fazla eksik da olsa Avrupa Üreme ve Embriyoloji Cemiyeti gibi milletlerarası bilimsel kuruluşların belirledikleri ve yayınladıkları kılavuzlarda bazı standartlar oluşturulmaya çalışılsa da bu konuda çok pozitif yol alındığı söylenemez
Başarının en önemli belirtisi olarak görülen gebelik oranları gerçekten tam anlamıyla gerçeği yansıtamayabilir Mesela %15 gibi bir hamilelik oranı ile çalışan bir merkezi başarısız olarak nitelendirmek mümkündür Oysa eğer bu merkezde tedavi edilen hastalar ileri yaş grubunda, tedaviye iyi yanıt vermesi umulmayan, daha önce başka merkezlerde her zaman tedaviye alınan lakin başarılı olunamayan hastalardan oluşmaktaysa %15lik bir başarı oranı olarak değerlendirilebilir Benzer şekilde hamilelik oranlarını %70 olarak açıklayan bir merkez hemen uyarı çekecektir Fakat burada tedavi edilen hasta grubu tedaviye mükemmel cevap veren, hatta ola ki tüp bebek uygulamasına gerek kalmadan fazla daha kolay yöntemler ile çocuk sahibi olabilecek çiftlerden oluşuyor ise bu merkeze fazla başarılı çağırmak mümkün müdür? Dahası böyle bir merkez sözü edilen hamilelik oranlarına ulaşabilmek için başarı şansı düşük hastaları tedaviye almamak durumundayken böyle bir yaklaşım tıp ahlakına uygun kabul edilebilir mi ve bu merkez kaliteli hizmet üretiyor denilebilir mi?

Tüp bebek ve hamilelik denildiğinde anında akla gelen konulardan biri de çoğul gebeliklerdir Geçmişten beri çoğul gebelikler insanların ilgisini çekmiş, sempatisini toplamıştır Bundan yirmi beş sene önce ikiz, üçüz doğumların sayısı son derece düşük iken tüp bebek ve mikroenjeksiyon tedavilerinin yaygın olarak kullanılmaya başlanması çok daha fazla sayıda çoğul gebeliğin yaşanmasına neden olmuş hatta toplumu beşiz bebekler ile tanıştırmıştır Bu acayip şart medyada da kendine yer bulmuş, gazete sayfaları ve televizyon programları üçüz, dördüz doğum haberlerine sık sık yer verir ayla gelmiştir Hatta nadir de olsa beşiz doğumlar gerçekleştiğinde medya bunu az daha özenilecek bir koşul olarak işlemiştir Bunun sonucunda hastalar çare sonrası tek veya ikiz bebek beklediklerini öğrendiklerinde hüsran yaşar ayla gelmiştir Fakat gerçekler görünenden fazla daha farklıdır Çoğul gebelikler, hele üç veya daha artı bebeğin olduğu gebelikler tüp bebek tedavilerinin en manâlı komplikasyonlarındandır Bu nesil gebeliklerde ayrıca gebeliğin seyrinde problem yaşanma olasılığı artar keza de erken doğum riski çok yüksek olduğundan doğum sonrası tüm bebeklerin kaybedilme riski oldukça fazladır Tüp bebek tedavilerinde ana niyet tek ve sağlıklı bir bebeğin doğumunu sağlamaktır Ancak böylece fazla tüp bebek merkezi hastaların bu konudaki hassasiyetini kullanıp gebe kalma olasılığı fazla yüksek olan hastalarda bile olabildiğince çok sayıda embriyo transfer ederek popülist bir yaklaşım izlemektedir Günümüzde gelişmiş ülkelerde transfer edilecek cenin sayısı yasalarla sınırlanmış, hatta tedaviye mükemmel cevap vereceği öngörülen hastalarda bir ya da azami iki embriyonun transferine izin verilir hale gelmiştir
Görüldüğü gibi ne hamilelik oranı ne de gebe kalan hastalardaki bebek sayısı bir merkezi değer biçmek için tatmin edici değildir O halde bir merkezin kalitesini nasıl değerlendirebiliriz? Eğer sunulan mahsul, bedeli ne olursa olsun bir bebek ise, o merkeze ait hamilelik oranları gerçeği tamamiyle yansıtmasa bile başarının göstergesi olarak değerlendirilebilir Ancak tüp bebek merkezlerinde sunulan ürün, geçekte bir hizmettir Bu hizmet kısırlık sorunu yaşayan bir çifte sorunun üstesinden gelmede yardımcı olmak ve bunu gerçekleştirirken başarılı olunsa da olunmasa da mümkün olan en nitelikli hizmeti sunmaktır böylece tüp bebek merkezlerinin başarısını değerlendirmede hamilelik oranlarından daha önemli olan konu hasta tatmini ve memnuniyetidir
Tatmin olmuş ve memnun bir hasta, durumu ve bunun tedavi yolları hakkında bilgilendirilmiş, kendisine en uygun yöntemler önerilmiş ve eğer tedavi uygulanacak ise dünya standartlarında o lahza için muhtemel olan en üstteki seviye tıbbi hizmetin sunulduğu hastadır Tedavi sonrası hamile kalıp çocuk sahibi olan bir hasta aldığı çare ve hizmetten memnun olmayabileceği gibi, tedavisi başarısız olan bir çift, daha önceden bilgilendirildiği ve şansının ne olduğu anlatıldığı için merkezden son derece memnun bir şekilde ayrılabilir Önemli merkezler dönem dönem anketler uygulayarak hasta memnuniyetini belirlemek ve ilerletmek için çaba sarf etmektedirler
Bir merkezin kalitesinden ve başarısından laf ederken hastanın görmediği ve bilmediği öyle çok faktör göz önüne alınmalıdır Başarının ola ki de en önemli anahtarı laboratuardır Laboratuarda kullanılan usul ve ekipmanın kalitesi hamilelik sonuçlarını sırık olarak etkiler Ancak o lahza için dünyada kabul edilen en son teknolojiye sahip ekipman kimsesiz yeterli değildir Önceden öngörülemeyen nedenlere yönelik önlemler dargın olmalı, laboratuarda her türlü ekipmanın mutlaka bir yedeği bulunmalıdır Tüp bebek uygulamalarında laboratuarda çoğalan embriyo son derece hassastır Embriyonun içinde tutulduğu inkübatör'lerdeki hava ve nem oranları, laboratuar içindeki kontrollü hava akımları, personelin kıyafeti ve en önemlisi personelin deneyimi son derece önemlidir Eğer laboratuarın bir jeneratörü yoksa veya olsa bile çalışıp çalışmadığı teftiş edilmiyorsa mümkün bir elektrik kesintisinde tüm embriyolar canlılığını yitirecektir Embriyoların cisim dışında canlılığını korumaları için içinde bekletildikleri medium adı verilen sıvılar arasındaki marka farkları deha gebelik sonuçları üzerinde etkiye sahiptir Birçok hastanın farkında olmadığı bu ayrıntılar hamilelik sonuçları aynı olsa bile merkezler arasındaki kalite farkını belirler
Bir tüp bebek merkezinin kalitesini çalışanları sağlar böylece doktorundan hasta bakıcısına kadar bütün personel yaptığı işin öneminin bilincinde olmalıdır Merkezin görünen kalitesinin yanı sıra bilimsel kalitesinden dile getirmek de gerekir Bilimsel kalite o merkezin bilimsel çevrelerdeki aktiviteleri ile değerlendirilebilir Milletlerarası toplantılarda sunulan tebliğler ve A grubu bilimsel dergilerde yayınlanan makalelerin sayısı o merkezin bilimsel saygınlığının belirleyicisidir
Her konuda olduğu gibi tüp bebek uygulamaları açısından da milletlerarası kalite standartlarını saptamak gereklidir Bu konuda günümüzdeki kalite standardı ISO 9001'dir Avrupa da çok eksik hastane ve tüp bebek merkezi ISO 9001 standardı almış veya elde etmek üzere başvuruda bulunmuştur Ülkemizde de koşul fazla bambaşka değildir Türkiye'de ISO standardına sahip hastane sayısı bir ikiyi geçememektedir
Görüldüğü gibi konu afiyet hele de tüp bebek olunca başarıyı ve kaliteyi sadece gebelik oranlarına endekslemek muhtemel değildir Gebelik gibi pek çok faktörün etkisi altında olan bir koşul söz konusu olduğunda her faktörün tek tek değerlendirilmesi gerekir Rant kaygısıyla süper market gibi arka arkaya o kadar çok tüp bebek merkezinin açıldığı ülkemizde sadece İstanbul'da 20'nin üzerinde merkez bulunmaktadır ve bunların çoğunun esas standartları karşıladığı bile şüphelidir Hastaların merkez tercihi yaparken sadece fiyat ucuzluğu ya da kulaktan dolma başarı bilgilerine itibar etmemeleri uzun dönemde kendi yararlarına olacaktır *