Turklerin Din ve Medeniyet Değişiklikleri

Medeniyet Değişiklikleri ile Turkler
Turklerin Din ve Medeniyet Değişiklikleri Nelerdir
Turklerin Din ve Medeniyet Değişiklikleri Hangileridir
Turkler Hangi Medeniyetleri ve Dinleri Secmişlerdir

Asrın ortalarından itibaren gelişen askeri, ticari ve dini munasebetler neticesinde Turkler buyuk gruplar halinde birbiri arkasından Musluman olmaya başladılar IX asrın ikinci yarısında Samanilerin hakimiyetine gecmiş olan şeasrın hirlerin (Talas, İsficab) halkının coğunluğunun Musluman olduğunu soyleyebiliriz Ancak buyuk rakamlara ulaşan din değiştirmeler X asırda başlamıştır
Nasr b Ahmed’in Talas seferi ve İsficab beglerinin faaliyetleri sonunda Balasagun’un batısındaki Ordu şehrinde oturan Turkmen meliki İslam’ı kabul etmiş ve İsficab beylerine vergi vermeye başlamıştır Turk boyları arasında kalabalık bir grup halinde Muslumanlığı ilk kabul edenler, Balasagun ile Talas’ın doğusundaki Mirki kasabasında oturan Turkmenler olmuştur

Turklerin İslamı Kabul Sebepleri

Turkler Muslumanlıktan başka diğer dinlere de zaman girmişlerdir Fakat Musevilik, Hıristiyanlık ve Budizm gibi dinler cok az sayıda taraftar bulmuşlardır Hatta bu dinlerin yayılmasına karşı sert tepkiler bile olmuştur Buna karşılık İslamiyeti kabullerinde boyle bir durumda karşılaşmıyoruz
xII asırda yaşamış din adamı ve tarihci Suryani Mihail (olm1199) şu bilgiyi vermektedir “Turk Milleti tek tanrıya inanmakta idi Arapların da tek Allah’a inanmaları Turklerin islam dinini kabul etmelerine sebep olmuştur Suryani Mihail’in bu tesbiti bir gerceği ortaya koymaktadır
Turklerin MO III asırdan itibaren her şeye kadir olan ebedi GokTanrıya inandıkları tarihi hakikat olarak ortaya cıkmıştır Bu sebeple kendi “Tanrı anlayışlarına ters duşmeyen İslamın Allah’ını kolaylıkla kabul etmişlerdir Diğer tarafdan İslamın cihat mefkuresi ile Turklerin savaşcılık ruhu ve dunyaya hakim olma idealleri birbirini tamamlıyordu Cihadın faziletleri ve mucahitlere ahirette vaat edilen mukafatlarda, Turkler, kendi ideallerini bulmuş oluyorlardı Esasen kendi inanclarında oldurdukleri duşman nisbetinde oteki dunyada mukafatın vaad edilmiş olması yeni dini kabulde teşvik edici bir sebep olmuştur
Hz Muhammed’in Turkler hakkındaki hadisleri, Turkler arasında İslam peygamberine karşı bir sempati ve yakınlığın doğmasına sebep olmuştur Keramet sahibi olan ve gaipden haber veren Kamlar ile İslamın Evliya ve murşitleri birbirlerinin yerine gecerken daha doğrusu birbirleri ile kaynaşırken meydana gelen değişiklik pek farkedilmiyordu
Turk toresi ile İslam’ın ortaya koyduğu nizam arasında bilhassa ahlaki meselelerde buyuk benzerlik dikkati cekmektedir Bu hususlar Turklerin inanc ve ideallerine uygun gelen ve zamanın en mukemmel bir dinine ve medeniyetine neden ve nasıl girmiş olduklarını ortaya koymaktadır

Muslumanlığın Turkler Uzerindeki Etkileri

Turkler’in Muslumanlığı kabulu bu milletin kaderi uzerinde de son derece onemli bir yer işgal geder Yeni bir din veya medeniyetin kabulu, cemiyette inanış, duşunuş ve yaşayış gibi ceşitli bakımlardan meydana getirdiği değişiklik ve gelişmeler dolayısıyla bir milletin tarihinde en onemli bir hadise olma ozelliğini daima korumaktadır Boyle bir değişiklikle milletlerin varlıklarını koruduğu, yeni bir iman ve hızla ileri bir seviyeye eriştiği veya bunun tam aksine milli bunyelerinin sarsıldığının, hatta milli benliklerini kaybettiklerinin orneklerine tarihte sık sık rastlanmaktadır Din değiştirmenin bir milletin hayatında meydana getirdiği değişikliklerin Turk tarihinde acık olarak gorebiliriz
Turkler Musluman olmadan once gerek Turkistan’da ve gerekse yayıldıkları ulkelerde Budizm, Maniheizm, Musevilik, ve Hıristiyanlık gibi dinleri kabul etmişlerdir Ancak bu dinleri kabul kısmen olmuş ve buyuk Turk kitlesi kendi GokTanrı dinlerine bağlı kalmışlardır Turklerin kısmen de olsa kabul ettikleri bu dinlerin ortaya koyduğu nizam, onların tore ve yaşayışlarına uymadığı icin, kısa zamanda onların milli benliklerini kaybetmelerine sebep olmuştur
Gok Turk Hakanı Bilge Kağan, vezir’i Tonyukuk’tan bir Budist mabedinin yapılmasını istediği zaman bu Bilge vezirin ona verdiği “Savaşı ve hayvan etini yemeği yasaklayan ve miskinlik telkin eden bu dinin kabulu Turkler icin felaket olur cevabı bu husustaki ileri goruşunu ve endişesini butun acıklığıyla ortaya koymaktadır
İslamiyetin kabulu Turklere yeni bir ruh ve kuvvet vermiş, Asya steplerinden Avrupa iclerine kadar uzanan sahalarda buyuk ve uzun omurlu devletlerin kurulmasında başlıca sebep olmuştur Bunlardan daha onemlisi İslam dininin ortaya koyduğu nizam ile Turk tore ve yaşayışı birbirine uyduğu ve birbirini tamamladığı icin Turkler milli varlıklarını devam ettirmişlerdir
İslam dinini kabul eden Turk boylarından hicbirisi, diğer dinleri kabul eden Macarlar, Bulgarlar, Hazarlar ve Pecenekler gibi milli varlıklarını kaybetmemişlerdir Diğer bir ifade ile dunyanın ceşitli ulkelerine dağılmış olan Turk Milleti varlığını İslam dini sayesinde koruyabilmiştir İslamiyetin bu musbet tesiri, devlet idaresinden sanata kadar toplum alanının her alanında kendisini gostermiş, ilham kaynağı olmuş ve olumsuz eserlerin meydana gelmesini sağlamıştır
alıntı