Türkiye'nin koronavirüsle gayret gündeminde uzun vakittir konuştuğu sorunlardan bir tanesi, yerli koronavirüs aşısı Turkovac. Çin'de üretilen inaktif koronavirüs aşısı Sinovac'ın gibisi bir yapıya sahip olan Turkovac'ın, üretim metodu nedeniyle vatandaşlar tarafından daha fazla ilgili göreceği düşünülürken, bu aşıyla ilgili kıymetli bir açıklama yapıldı. Açıklamayı yapan isim, bir mühlet evvel Turkovac grubundan ayrılan Prof. Dr. Murat Akova'ydı.
Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Murat Akova tarafından yapılan açıklamalarda, Turkovac ile Sinovac ortasında genel bir kıyaslama yapıldı. Yaptığı açıklamalarla insanların umudunu artıran Prof. Dr. Akova, Turkovac'ın en az Sinovac kadar tesirli olacağını belirtti. Bilim insanı, faz-3 çalışmaları devam eden yerli aşıda hiçbir yan tesir görülmediğini de bir sefer daha hatırlattı.
İşte Turkovac grubundan ayrılan bilim beşerinin hususla ilgili açıklamaları
Şayet Sinovac aşısı kadar tesirli olduğu gösterilirse, ondan daha az tesirli olmadığı kanıtlanırsa o vakit doğal ki Turkovac aşısı onay alır. O vakit da üretim safhasına geçilecek. İnaktif aşıları üretmek çok kolay değil. Bunlar zahmetli işler. Büyük ölçüde virüsle uğraşıyorsunuz. Buradaki en değerli basamak bu bilimsel çalışmanın aşı lehine sonuçlanması, aşının başarılı olduğu gösterilmesidir. Şayet istenen seviyede gönüllüye ulaşılırsa, çalışma daha kısa müddette bitebilir.
Turkovac aşısı en yeterli şöyle kıyaslanabilir; Türkiye’de yaygın kullanılan Sinovac aşısıyla eş paha bir aşıdır. Tıpkı formülle hazırlanıyor. Sinovac aşısında Çin'deki bir hastadan izole edilmiş virüs. Buradaki bizim kendi hastalarımızdan elde edilen bir virüs. Ancak bu virüs daha evvelden hiç mutasyona uğramamış orjinal virüs. Birinci salgın başladığında Wuhan'da ortaya çıkan temel virüs. Turkovac aşısının içerisindeki virüs de o. Turkovac aşısı da inaktif bir aşı. İnaktif aşıların şöyle özellikleri var; bunlar mRNA aşılarına nazaran, örneğin Biontech aşısına nazaran başlangıçta daha az ölçüde antikor üretiyorlar. Ancak virüsün değişik bölümlerine karşı daha yaygın antikor üretiyorlar. Çoklukla bu aşıların tesirleri daha kısa vadeli oluyor. Sinovac'ta da gördüğümüz üzere ikinci dozdan 3-4 ay sonra kandaki antikor seviyesi azalıp yeni bir hatırlatma dozu gerekebiliyor. Sinovac aşısı için söylenen şeylerin hepsi Turkovac aşısı için de muhtemelen hazırlanması, tesiri, tesirinin müddeti açısından söylenebilecek durumlardır. Misal sonuçlar çıkacağını kestirim ediyorum. Turkovac aşısının Sinovac aşısı kadar tesirli olacağını varsayım ediyorum.
Ayrıyeten Sinovac'ta da bir müddet sonra antikor azalıyor lakin yeniden de koruyuculuğu devam ettiriyor. Artık tıpkı durumun Turkovac aşısı için de olması beklenebilir. Aslında bu bilimsel çalışmanın sonuçlanması bu açıdan da kıymetli zira şu anda Türkiye'de hakim olan virüs Delta varyantı. Münasebetiyle her iki aşının Sinovac ve Turkovac aşısının Delta varyantına karşı kollayıcı olduğu gösterilirse başarılı olacağı sonucuna varabiliriz. Natürel o sonucu beklemek lazım.
Şu anda dünyanın farklı ülkelerinde yapılan çalışmalar var. Bunlardan bir tanesi Pfizer/BionTech firmasının 5-12 yaş ortasındaki çocuklara aşı uygulanmasını kapsayan çalışma. Şimdi yayımlanmadı, o bilgiler Amerikan Sıhhat Otoritesi'ne sunuldu. Sonuçları görmedik. Gerek Amerikan Sıhhat Otoritesi gerekse bilimsel bir mecmuada yayımlanıp hakem tenkidinden geçtikten sonra bu mevzuda daha kesin bir yargıya varmak mümkün. Ön izlenim o denli ki, bu yaş kümesinde aşı tesirli ve takip mühleti içerisindeki natürel kısa vadeli takip, güvenlik ve yan tesir açısından önemli bir sorun yokmuş üzere gözüküyor. Şayet bu kanıtlanırsa, emsal aşılarla mesela Çin'de yapılan çalışmalar var. Oradaki çalışmalarda aşı yaşının 2 yaşa kadar indiğini görüyoruz. Şayet bunlar da bilimsel olarak kanıtlanır, diğer bilim adamlarının tenkit süzgecinden geçer ve hakikat olduğu kabul edilirse, o vakit o denli anlaşılıyor ki kısa bir mühlet sonra aşı yaşının 2 yaşa kadar indiğini görebileceğiz. Şayet aşı yaşı daha da aşağı iner ve toplumda yaygın bir duruma gelirse o vakit pandemi denetiminde değerli bir adım atılmış olacaktır...