Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
Recep Ayının Fazileti
Receb, tazim ve saygı anlamına gelir, islam oncesi Araplar Receb ayına ayrı bir ehemmiyet verirler, saygı gosterir ve şanını yuceltirlerdi Receb ayı gelince kılıclar kınına sokulur, oklar torbalarına yerleştirilir, derin ve kanlı husumetlerin uzerine gecici de olsa bir sukUnet ortusu cekilirdi Artık o gurultulu ve korkunc coller tatlı bir huzurun baharına dalar, her taraf bir guven ve selamet sahasına donerdi Oyle ki, bu ayda bir kimse babasının katiline rastlasa bile başını kaldırıp kaşına bakmazdı Bu aya sağır aydenilmesi de sukUnet mevsimi olmasındandır
Receb ayına sağır denmesinin bir başka anlamı da şoyle ifade edilir: Bu ayın bereketi hurmetine, bu ayda işlenen gunah ve hataları manen bu ay duymamakta, mu'minlerin sadece ibadet ve sevaplarına şahitlik etmektedir Boylece Cenabı Hak mu'min kullarının bu ayda işlemiş oldukları gunahları bağışlamaktadır
İslamiyet gelince de Receb ayına mahsus olan saygı devam ettirildi Bilhassa Regaib ve Mi'rac gibi tecellilerle şereflendirildi
Resuli Ekrem Efendimiz dualarında, “Allahım! Receb'i ve Şaban'ı hakkımızda hayırlı ve mubarek kıl, bizi Ramazan'a ulaştır buyururlardı (2)
Receb'e, “recm ayı da denir Buna gore, mu'minlerin eziyet ve zahmet vermemesi icin şeytanlar bu ayda taşlanır, kovulup uzaklaştırılır
Receb kelimesindeki “R Allah'ın rahmetine, “C Allah'ın comertliğine ve yardımına, “B ise Allah'ın birrine (iyilik ve ihsanına) işaret eder
Receb ayına “mutahhar denmesinin sebebi, bu ayı oruclu gecirenlerin gunah ve hatalarından temizlenip paklanmasıdır Receb ayının Peygamberler tarihinde ayrı bir yeri vardır Mesela, Nuh Aleyhisselam ve kavmi Receb ayında gemiye binmiş ve tufandan kurtulmuşlardır
Receb ayı Hicri ayların yedincisi ve Ramazan'dan iki ay oncesidir Fazileti bakımından ayrı bir yeri vardır Regaib ve Mi'rac gibi mubarek geceleri icinde bulundurması faziletini daha da arttırmaktadır Ayrıca, Kur'an'da haram ayları olarak gecen dort aydan birisi olması, Musluman kalblerdeki yerini bir kat daha daha artırmıştır
Receb ayı, “uc aylar olarak bilinen mubarek bir mevsimin ilk ayıdır Bu aylara “cok sevaplı ibadet ayları diyen Bediuzzaman, onların kazandırdıkları sevap ve mukafatlar bakımından, mu'minlerin onunde nasıl bir kademeli yukseliş vesilesi olduklarına şoyle işaret eder:
“Her hasenenin (ibadetin) sevabı başka vakitte on ise, Recebi Şerifte yuzden gecer, Şabanı Muazzamada uc yuzden ziyade ve Ramazanı Mubarekte bine cıkar ve Cuma gecelerinde binlere ve Leylei Kadirde (Kadir Gecesinde) otuz bine cıkar (3)
Buna gore Receb ayında işlenen ibadet, edilen iyilik, yapılan hizmetlerin manevi ecri ve sevabı bire yuz verilmektedir Bunun icin mu'minler bu aydaki nasiplerini arttırmak maksadıyla daha cok gayret sarf ederler Hayır ve hasenata biraz daha ağırlık verirler
Bazı hikmet ehli alimler Receb ayı hakkında şu yorumları getirmişlerdir:
Receb eza ve cefayı terk icindir, Şaban amel ve vefa icindir, Ramazan sıdk ve safa icindir
Receb tevbe ve pişmanlık ayıdır, Şaban muhabbet ayıdır, Ramazan kurbet (Allah'a yakınlık) ayıdır
Receb hurmet ayıdır, Şaban hizmet ayıdır, Ramazan nimet ayıdır
Receb ibadet ayıdır, Şaban dunyanın safasını terk etme ayıdır, Ramazan ibadetlerin mukafatını artıran aydır
Buyuk tasavvuf ehli Zunnun Mısri der ki:
“Receb ekme ayıdır, Şaban sulama ayıdır, Ramazan derleyip toplama ayıdır Herkes ne ekerse onu bicer, ne yaparsa cezasını ceker Bir kimse ekimi bırakırsa, hasat zamanı ekmediğine pişman olur Kıyamet gununde ise cok kotu duruma duşer (4)
Receb ayının diğer aylardan farklı bir ibadeti de oructur Mumkun mertebe bu ayda daha fazla oruc tutulmaya calışılır EbU Davudta, hic ara vermeden devamlı surette oruc tutan bir zata Peygamberimiz Aleyhissalatu Vesselamın bazı tavsiyelerden sonra şoyle buyurduğu rivayet edilir:
“Haram aylarından bazısını tut, bazısını bırak, haram aylarda tut ve bırak, haram aylarda tut ve bırak (5)
Hadisin devamında ravi olan Şahabı şoyle demektedir:
“Resulullah 'tut' dedikce, uc parmağını yumdu, 'Bırak' deyince de uc parmağını bıraktı Boylece Peygamberimizin o zata, “Uc gun tut, uc gun ara ver dediği anlaşılıyordu
Bilindiği gibi haram ayları, Zilkade, Zilhicce, Muharrem ve Recebaylarıdır
Receb ayında devamlı olarak bir ay boyu oruc tutmanın uygun gorulmeyişinin sebebi, Receb ve Şaban aylarının Ramazan ayına benzemesinden kacınılmasıdır Cunku hic kesintisiz bir ay boyunca oruc tutmak sadece Ramazan ayına mahsustur Hatta Receb ayında bir ay suresince oruc tutmanın mendup bile olmadığını soyleyen İmam Gazali ve İbni Kayyim elCevzi gibi muctehidler, Ramazan ayına benzememesi icin diğer aylardan farklı olarak Receb ayında devamlı bir ay boyu oruc tutmayı mekruh gorurler (6)
Diğer aylarda nasılsa, Receb ayında da ayın ortasında veya belli gunlerinde, yahut ucer gun ara vermek suretiyle oruc tutulması tavsiye edilmektedir
Gorulduğu gibi Receb ayında tamamen oruclu gecirme hususunda bir hadis ve rivayet yoktur Uc ayları hic ara vermeden tutmak sunnet ve mustehap da değildir, sadece salih zatların guzel bir adetidir Receb ayını tam olarak tutanlara “Tutma denilmez, ama fıkhı olarak da hukmunu belirtmek gerekir
Bu arada Ramazan ayında bozmuş olduğu bir oructan dolayı kefaret orucu tutmak isteyenler icin Receb ve Şaban ayı iyi bir fırsattır Receb ayının birinci gununden itibaren hic ara vermeden Şaban ayı da dahil olmak uzere iki ay ust uste oruc tutarsa tam bir kefaret borcunu odemiş olur Peşinden Ramazan ayının orucu da geleceğinden boylece uc ay boyu, bir gun dahi yemeden oruc tutmuş olur Bu durumda oruc borcunu oderken aynı zamanda sevap hazinesini de doldurmuş ve geliştirmiş sayılır
Madem Receb ayı gunahların affedildiği aydır Bağışlanmanın yolunu ve istiğfarın nasıl yapıldığını bilmek gerekiyor Rivayete gore şu istiğfar duasını Receb ayında yedi kere okuyan kimsenin gunahları affolunmaktadır
“Estağfirullahe'lAzime'llezi la ilahe illa hU elHayyu'1KayyUmu ve etUbu ileyh Tevbete abdin zalimin linefsihi layemliku linefsihi mevten vela hayaten vela nuşUra
Manası: “Hayat sahibi olan, her şeyi idare edip ayakta tutan, kendisinden başka hicbir ilah bulunmayan Allah'tan mağfiret dilerim Kendi nefsine zulmetmiş kulun tevbesi gibi Ona tevbe ederim Oyle bir kul ki, kendi nefsi adına ne olume, ne hayata ve ne de tekrar dirilmeye sahip değildir (7)
Uc aylar birer dua ve niyaz mevsimidir En guzel duaları başta sahabiler olmak uzere İslam buyuklerinden oğreniyoruz Hz Ali'nin Receb ayında şu şekilde dua ettiği rivayet edillir:
“Allahım, salat eyle Muhammed Aleyhissalatu Vesselamın uzerine; hikmet yıldızları ve devamlı nimet ve ismet kaynağı ehli beytine
Allahım, beni her turlu kotulukten koru Beni unutkan etme ve gaflet uzerinde bırakma Sonumu da hasret ve pişmanlıkla bitirme Benden razı ve hoşnut ol Senin mağfiretin zalimler icindir, ben de nefsime zulmettim
Allahım, beni bağışla, beni bağışlamakla Sana bir zarar gelmez Bana nimetlerini ihsan et, bana vermekle senin ihsanın azalmaz Senin rahmetin geniş ve boldur Hikmetlerin ise hoş ve guzeldir
Allahım, bana sıhhat ve afiyet ver Guven ve huzur ihsan eyle Şukur ve takvaya ulaştır
Allahım, Senden sabır ve doğruluk istiyorum Bana işimde kolaylık ver İşlerimi guclukle gordurme Aileme, cocuklarıma ve kardeşlerime iyilik ve ihsanda bulun Onları mu'min ve Muslumanlardan kıl ve bu şekilde dunyadan ayrılmalarını nasip eyle
Bazı Selef buyukleri de Receb ayı gecelerinde şoyle dua etmişler:
“Allahım, Sana mahzun gonlumle, isteklerini kabul buyurduğun dostlarının duası ile niyaz ediyorum Zatına eriştirdiğin ve Senin rızanı isteyenlerin dili ile Senden talep ediyorum Umarım Senin ululuğundan, Seni bileyim ve kulluk edeyim
Ya Rab, bu gecenin rahmet ve bereketinden sevap ve mukafatından beni nasiptar et
Allahım, kullarından istediğine, istediğini verirsin, kim Seni onlara ikram etmekten alıkoyabilir? Ben fakir ve aciz bir kulum Fazl ve kereminden nimetlerini umit ediyorum Sana sığınırım ve ancak Senden yardım dilerim
Yuce Mevlam, bu gece kullarına cok rahmet ve bereketini doker, sacarsın Allahım, Sana yalvaran dilleri, Sana kalkan elleri boş cevirme İyilik ve yardımınla faydalandır bizi Nimetlerinle donat hepimizi
Allahım, salat eyle Muhammed ve evladına, eşlerine ve dostlarına, bitip tukenmeyen rahmet ve bereketinle Ya Rabbe'lAlemin!
Alıntı
Receb, tazim ve saygı anlamına gelir, islam oncesi Araplar Receb ayına ayrı bir ehemmiyet verirler, saygı gosterir ve şanını yuceltirlerdi Receb ayı gelince kılıclar kınına sokulur, oklar torbalarına yerleştirilir, derin ve kanlı husumetlerin uzerine gecici de olsa bir sukUnet ortusu cekilirdi Artık o gurultulu ve korkunc coller tatlı bir huzurun baharına dalar, her taraf bir guven ve selamet sahasına donerdi Oyle ki, bu ayda bir kimse babasının katiline rastlasa bile başını kaldırıp kaşına bakmazdı Bu aya sağır aydenilmesi de sukUnet mevsimi olmasındandır
Receb ayına sağır denmesinin bir başka anlamı da şoyle ifade edilir: Bu ayın bereketi hurmetine, bu ayda işlenen gunah ve hataları manen bu ay duymamakta, mu'minlerin sadece ibadet ve sevaplarına şahitlik etmektedir Boylece Cenabı Hak mu'min kullarının bu ayda işlemiş oldukları gunahları bağışlamaktadır
İslamiyet gelince de Receb ayına mahsus olan saygı devam ettirildi Bilhassa Regaib ve Mi'rac gibi tecellilerle şereflendirildi
Resuli Ekrem Efendimiz dualarında, “Allahım! Receb'i ve Şaban'ı hakkımızda hayırlı ve mubarek kıl, bizi Ramazan'a ulaştır buyururlardı (2)
Receb'e, “recm ayı da denir Buna gore, mu'minlerin eziyet ve zahmet vermemesi icin şeytanlar bu ayda taşlanır, kovulup uzaklaştırılır
Receb kelimesindeki “R Allah'ın rahmetine, “C Allah'ın comertliğine ve yardımına, “B ise Allah'ın birrine (iyilik ve ihsanına) işaret eder
Receb ayına “mutahhar denmesinin sebebi, bu ayı oruclu gecirenlerin gunah ve hatalarından temizlenip paklanmasıdır Receb ayının Peygamberler tarihinde ayrı bir yeri vardır Mesela, Nuh Aleyhisselam ve kavmi Receb ayında gemiye binmiş ve tufandan kurtulmuşlardır
Receb ayı Hicri ayların yedincisi ve Ramazan'dan iki ay oncesidir Fazileti bakımından ayrı bir yeri vardır Regaib ve Mi'rac gibi mubarek geceleri icinde bulundurması faziletini daha da arttırmaktadır Ayrıca, Kur'an'da haram ayları olarak gecen dort aydan birisi olması, Musluman kalblerdeki yerini bir kat daha daha artırmıştır
Receb ayı, “uc aylar olarak bilinen mubarek bir mevsimin ilk ayıdır Bu aylara “cok sevaplı ibadet ayları diyen Bediuzzaman, onların kazandırdıkları sevap ve mukafatlar bakımından, mu'minlerin onunde nasıl bir kademeli yukseliş vesilesi olduklarına şoyle işaret eder:
“Her hasenenin (ibadetin) sevabı başka vakitte on ise, Recebi Şerifte yuzden gecer, Şabanı Muazzamada uc yuzden ziyade ve Ramazanı Mubarekte bine cıkar ve Cuma gecelerinde binlere ve Leylei Kadirde (Kadir Gecesinde) otuz bine cıkar (3)
Buna gore Receb ayında işlenen ibadet, edilen iyilik, yapılan hizmetlerin manevi ecri ve sevabı bire yuz verilmektedir Bunun icin mu'minler bu aydaki nasiplerini arttırmak maksadıyla daha cok gayret sarf ederler Hayır ve hasenata biraz daha ağırlık verirler
Bazı hikmet ehli alimler Receb ayı hakkında şu yorumları getirmişlerdir:
Receb eza ve cefayı terk icindir, Şaban amel ve vefa icindir, Ramazan sıdk ve safa icindir
Receb tevbe ve pişmanlık ayıdır, Şaban muhabbet ayıdır, Ramazan kurbet (Allah'a yakınlık) ayıdır
Receb hurmet ayıdır, Şaban hizmet ayıdır, Ramazan nimet ayıdır
Receb ibadet ayıdır, Şaban dunyanın safasını terk etme ayıdır, Ramazan ibadetlerin mukafatını artıran aydır
Buyuk tasavvuf ehli Zunnun Mısri der ki:
“Receb ekme ayıdır, Şaban sulama ayıdır, Ramazan derleyip toplama ayıdır Herkes ne ekerse onu bicer, ne yaparsa cezasını ceker Bir kimse ekimi bırakırsa, hasat zamanı ekmediğine pişman olur Kıyamet gununde ise cok kotu duruma duşer (4)
Receb ayının diğer aylardan farklı bir ibadeti de oructur Mumkun mertebe bu ayda daha fazla oruc tutulmaya calışılır EbU Davudta, hic ara vermeden devamlı surette oruc tutan bir zata Peygamberimiz Aleyhissalatu Vesselamın bazı tavsiyelerden sonra şoyle buyurduğu rivayet edilir:
“Haram aylarından bazısını tut, bazısını bırak, haram aylarda tut ve bırak, haram aylarda tut ve bırak (5)
Hadisin devamında ravi olan Şahabı şoyle demektedir:
“Resulullah 'tut' dedikce, uc parmağını yumdu, 'Bırak' deyince de uc parmağını bıraktı Boylece Peygamberimizin o zata, “Uc gun tut, uc gun ara ver dediği anlaşılıyordu
Bilindiği gibi haram ayları, Zilkade, Zilhicce, Muharrem ve Recebaylarıdır
Receb ayında devamlı olarak bir ay boyu oruc tutmanın uygun gorulmeyişinin sebebi, Receb ve Şaban aylarının Ramazan ayına benzemesinden kacınılmasıdır Cunku hic kesintisiz bir ay boyunca oruc tutmak sadece Ramazan ayına mahsustur Hatta Receb ayında bir ay suresince oruc tutmanın mendup bile olmadığını soyleyen İmam Gazali ve İbni Kayyim elCevzi gibi muctehidler, Ramazan ayına benzememesi icin diğer aylardan farklı olarak Receb ayında devamlı bir ay boyu oruc tutmayı mekruh gorurler (6)
Diğer aylarda nasılsa, Receb ayında da ayın ortasında veya belli gunlerinde, yahut ucer gun ara vermek suretiyle oruc tutulması tavsiye edilmektedir
Gorulduğu gibi Receb ayında tamamen oruclu gecirme hususunda bir hadis ve rivayet yoktur Uc ayları hic ara vermeden tutmak sunnet ve mustehap da değildir, sadece salih zatların guzel bir adetidir Receb ayını tam olarak tutanlara “Tutma denilmez, ama fıkhı olarak da hukmunu belirtmek gerekir
Bu arada Ramazan ayında bozmuş olduğu bir oructan dolayı kefaret orucu tutmak isteyenler icin Receb ve Şaban ayı iyi bir fırsattır Receb ayının birinci gununden itibaren hic ara vermeden Şaban ayı da dahil olmak uzere iki ay ust uste oruc tutarsa tam bir kefaret borcunu odemiş olur Peşinden Ramazan ayının orucu da geleceğinden boylece uc ay boyu, bir gun dahi yemeden oruc tutmuş olur Bu durumda oruc borcunu oderken aynı zamanda sevap hazinesini de doldurmuş ve geliştirmiş sayılır
Madem Receb ayı gunahların affedildiği aydır Bağışlanmanın yolunu ve istiğfarın nasıl yapıldığını bilmek gerekiyor Rivayete gore şu istiğfar duasını Receb ayında yedi kere okuyan kimsenin gunahları affolunmaktadır
“Estağfirullahe'lAzime'llezi la ilahe illa hU elHayyu'1KayyUmu ve etUbu ileyh Tevbete abdin zalimin linefsihi layemliku linefsihi mevten vela hayaten vela nuşUra
Manası: “Hayat sahibi olan, her şeyi idare edip ayakta tutan, kendisinden başka hicbir ilah bulunmayan Allah'tan mağfiret dilerim Kendi nefsine zulmetmiş kulun tevbesi gibi Ona tevbe ederim Oyle bir kul ki, kendi nefsi adına ne olume, ne hayata ve ne de tekrar dirilmeye sahip değildir (7)
Uc aylar birer dua ve niyaz mevsimidir En guzel duaları başta sahabiler olmak uzere İslam buyuklerinden oğreniyoruz Hz Ali'nin Receb ayında şu şekilde dua ettiği rivayet edillir:
“Allahım, salat eyle Muhammed Aleyhissalatu Vesselamın uzerine; hikmet yıldızları ve devamlı nimet ve ismet kaynağı ehli beytine
Allahım, beni her turlu kotulukten koru Beni unutkan etme ve gaflet uzerinde bırakma Sonumu da hasret ve pişmanlıkla bitirme Benden razı ve hoşnut ol Senin mağfiretin zalimler icindir, ben de nefsime zulmettim
Allahım, beni bağışla, beni bağışlamakla Sana bir zarar gelmez Bana nimetlerini ihsan et, bana vermekle senin ihsanın azalmaz Senin rahmetin geniş ve boldur Hikmetlerin ise hoş ve guzeldir
Allahım, bana sıhhat ve afiyet ver Guven ve huzur ihsan eyle Şukur ve takvaya ulaştır
Allahım, Senden sabır ve doğruluk istiyorum Bana işimde kolaylık ver İşlerimi guclukle gordurme Aileme, cocuklarıma ve kardeşlerime iyilik ve ihsanda bulun Onları mu'min ve Muslumanlardan kıl ve bu şekilde dunyadan ayrılmalarını nasip eyle
Bazı Selef buyukleri de Receb ayı gecelerinde şoyle dua etmişler:
“Allahım, Sana mahzun gonlumle, isteklerini kabul buyurduğun dostlarının duası ile niyaz ediyorum Zatına eriştirdiğin ve Senin rızanı isteyenlerin dili ile Senden talep ediyorum Umarım Senin ululuğundan, Seni bileyim ve kulluk edeyim
Ya Rab, bu gecenin rahmet ve bereketinden sevap ve mukafatından beni nasiptar et
Allahım, kullarından istediğine, istediğini verirsin, kim Seni onlara ikram etmekten alıkoyabilir? Ben fakir ve aciz bir kulum Fazl ve kereminden nimetlerini umit ediyorum Sana sığınırım ve ancak Senden yardım dilerim
Yuce Mevlam, bu gece kullarına cok rahmet ve bereketini doker, sacarsın Allahım, Sana yalvaran dilleri, Sana kalkan elleri boş cevirme İyilik ve yardımınla faydalandır bizi Nimetlerinle donat hepimizi
Allahım, salat eyle Muhammed ve evladına, eşlerine ve dostlarına, bitip tukenmeyen rahmet ve bereketinle Ya Rabbe'lAlemin!
Alıntı
