Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
Ucak fobisi,
Ucakla seyahat edenlerin yuzde 85’i hafif de olsa huzursuzluk hissediyor Ucuş fobisini yenmenin yollarını İstanbul Bilim Universitesi Tıp Fakultesi Psikiyatri Bolumu Başkanı Prof Dr Tarık Yılmaz anlattı
Ucuş fobisi nedir?
Ucağa binmekten duyulan aşırı korkudur Aslında ucakla seyahat edenlerin yuzde 85’i hafif de olsa bir huzursuzluk hissediyor Ama fobi diyebilmemiz icin kaygının cok yoğun olması lazım Ucuş fobisi icerisinde bircok alt fobiyi de barındırabilir Bunlar arasında; kapalı alan korkusu, yukseklik korkusu, evden uzaklaşma korkusu, ani hareket korkusu ve kontrol korkusu gibi fobiler yer alır
Ucuş fobisi olan biri neler hisseder?
Fobik kişiler ucağa binmek zorunda olduklarında cok huzursuz olurlar, paniğe kapılırlar Bu nedenle ucağa binmekten kacınırlar Ucağın motorunun duracağını, terorist saldırı olacağını ya da tribulans sırasında ucağın duşeceğini duşunurler Hatta hayallerinde ucağın duşuş anını, cığlıkları canlandırırlar, geride kalanları duşunurler Yani cok yoğun bir senaryo yazarlar Boyle olunca da ucağa bir sure sonra binememeye başlarlar Ya da yatıştırıcı veya alkol alarak ucarlar Buradaki sıkıntı şu: Ucak fobisi olanlar ucağın duşme ihtimalini cok yuksek gorur Bu nedenle kişi ucağa bindiğinde her ayrıntıya dikkat eder Orneğin motorun sesini dinlemeye başlar, sesteki en ufak değişikliği motorun her an duracağının işareti gibi algılar Ucak her an duşecekmiş gibi geldiği icin korkuları giderek artar Durum tahammul edilemez boyuta ulaşır, ucuş bir eziyete donuşur Bazen korku o kadar şiddetli hale gelir ki, kişi yolda yururken havada bir ucak gorduğunde ya da ucak resmiyle karşılaştığında bile sıkıntı yaşar Bir yakınını karşılamaya havaalanına gidemez
Peki ucuş fobisinin nedenleri neler?
En onemli sebebi, daha onceki ucuşlarda ciddi bir korkunun yaşanması Orneğin tribulans, kotu hava şartlarında seyahat, ucağın rehin alınması gibi ucuş korkusuna sebep olabilir Ama ucuş fobisi her zaman sorunlu bir ucuşun ardından gelmez Başka streslere bağlı olarak da ortaya cıkabilir Kişi zaten bir stres yaşamıştır, gergindir, o arada seyahat etmesi sıkıntılarla birleşebilir ve fobi başlayabilir Bu arada olumsuz ucuş oykulerinin anlatılması, ucak kazalarıyla ilgili filmler, belgeseller izlemek de fobiye neden olabilir Ucağın mekanizmasının, nasıl uctuğunun bilinmemesi ucuş korkusuyla baş etmeyi gucleştiren faktorlerden bir tanesi
Ucuş korkusu tedavi edilebilir mi?
Hasta bize başvurduğunda once ucağın mekanizmasını anlatıp ucakla ilgili kara senaryoları bir liste halinde yazarız Orneğin ucağın duşme ihtimali nedir, hangi durumlarda ucak duşebilir, tribulans ne anlama geliyor gibi Bu sorulara yanıt aramak gercekci bir risk tahmini icin cok onemli
Cunku ucak fobisi olanlar genelde ucağın duşme ihtimalini yuzde 40, 70 gibi cok yuksek oranlarda gorur Halbuki istatistiklere baktığımızda risk sadece 1 milyonda 1 4 arasındadır Senaryoları yazdıktan sonra tek tek ihtimaller uzerinde dururuz ve riski değerlendiririz Sonra ‘duyarsızlaştırma’, ‘stop tekniği’, ‘gercekci ic diyalog’ gibi yontemlerle bu durumla baş etmesini sağlarız
Hipnozla tedavi edilebilir mi?
Hipnoz fobilerin tedavisinde kullanılabiliyor Ancak cok sık tercih ettiğimiz bir yontem değil Cunku hipnoz bilincdışı bazı surecleri de harekete gecirebilir Bu nedenle gercekten bu işe cok hakim kişiler tarafından yapılmalı Bir de fobisi olan birinin sorunuyla kendi kendine baş etmesini oğrenmesi onemli Kişi bu yontemi oğrenirse edindiği bilgilerle bircok alanda yaşayabileceği kaygıların ustesinden gelebilir Ama hipnozda cok aktif bir telkin yontemi var
Yoksa korkularınızın esiri misiniz?
1 Aşağıdaki durumlarda korkuyor musunuz?
* Yukseklik
* Ucak
* Asansor
* Kan Gorme
* Hastane
* Tunel
* Kapalı Alanlar
* İğne
* Sınav
* Acık alanlara cıkmak
* Otobus, Metro gibi kapalı alanlar
* Deniz otobusu
2 Aşağıdaki objelerden korkuyor musunuz?
* Kopek
* Kedi
* Yılan
* Orumcek
* Hamamboceği
* Fare
* Kuş
* Palyaco
* Ayna
* Pislik, Kir, Toz
* Su
* Şimşek
* Gok gurultusu
* Karanlık
3 Yukarıda korktuğunuzu belirttiğiniz durum veya objelerden kacınmaya cabalıyor musunuz?
4 Bu durum veya obje ile karşılaştığınızda aşağıdaki belirtiler ortaya cıkıyor mu?
* Carpıntı
* Terleme
* Ağız kuruluğu
* Nefes almada gucluk
* Goğuste baskı
* Bulantı
* Baş donmesi
* Dizinin bağının cozulmesi
* Bayılma
* Kontrolu kaybetme korkusu
* Olum korkusu
Bu belirtilerin en az dordu var ise bu soruya cevabınızı evet olarak kabul edin
5 Bu korkular yaşantınızda o konu ve alanla ilgili kısıtlamalara yol acıyor mu?
6 Bu gibi durum veya objelerle karşılaştığınızda, ya da karşılaştığınızı duşunduğunuzde sıkıntınız oluyor mu? Oluyorsa bu tepkinizi abartılı buluyor musunuz?
Yukarıdaki soruların hepsine yanıtınız ‘evet’ ise sizde fobi olma olasılığı yuksektir Ancak bu test bir teşhis yerine kullanılamaz; uzman bir doktor tarafından değerlendirilme ihtiyacını gosterir
Ucakla seyahat edenlerin yuzde 85’i hafif de olsa huzursuzluk hissediyor Ucuş fobisini yenmenin yollarını İstanbul Bilim Universitesi Tıp Fakultesi Psikiyatri Bolumu Başkanı Prof Dr Tarık Yılmaz anlattı
Ucuş fobisi nedir?
Ucağa binmekten duyulan aşırı korkudur Aslında ucakla seyahat edenlerin yuzde 85’i hafif de olsa bir huzursuzluk hissediyor Ama fobi diyebilmemiz icin kaygının cok yoğun olması lazım Ucuş fobisi icerisinde bircok alt fobiyi de barındırabilir Bunlar arasında; kapalı alan korkusu, yukseklik korkusu, evden uzaklaşma korkusu, ani hareket korkusu ve kontrol korkusu gibi fobiler yer alır
Ucuş fobisi olan biri neler hisseder?
Fobik kişiler ucağa binmek zorunda olduklarında cok huzursuz olurlar, paniğe kapılırlar Bu nedenle ucağa binmekten kacınırlar Ucağın motorunun duracağını, terorist saldırı olacağını ya da tribulans sırasında ucağın duşeceğini duşunurler Hatta hayallerinde ucağın duşuş anını, cığlıkları canlandırırlar, geride kalanları duşunurler Yani cok yoğun bir senaryo yazarlar Boyle olunca da ucağa bir sure sonra binememeye başlarlar Ya da yatıştırıcı veya alkol alarak ucarlar Buradaki sıkıntı şu: Ucak fobisi olanlar ucağın duşme ihtimalini cok yuksek gorur Bu nedenle kişi ucağa bindiğinde her ayrıntıya dikkat eder Orneğin motorun sesini dinlemeye başlar, sesteki en ufak değişikliği motorun her an duracağının işareti gibi algılar Ucak her an duşecekmiş gibi geldiği icin korkuları giderek artar Durum tahammul edilemez boyuta ulaşır, ucuş bir eziyete donuşur Bazen korku o kadar şiddetli hale gelir ki, kişi yolda yururken havada bir ucak gorduğunde ya da ucak resmiyle karşılaştığında bile sıkıntı yaşar Bir yakınını karşılamaya havaalanına gidemez
Peki ucuş fobisinin nedenleri neler?
En onemli sebebi, daha onceki ucuşlarda ciddi bir korkunun yaşanması Orneğin tribulans, kotu hava şartlarında seyahat, ucağın rehin alınması gibi ucuş korkusuna sebep olabilir Ama ucuş fobisi her zaman sorunlu bir ucuşun ardından gelmez Başka streslere bağlı olarak da ortaya cıkabilir Kişi zaten bir stres yaşamıştır, gergindir, o arada seyahat etmesi sıkıntılarla birleşebilir ve fobi başlayabilir Bu arada olumsuz ucuş oykulerinin anlatılması, ucak kazalarıyla ilgili filmler, belgeseller izlemek de fobiye neden olabilir Ucağın mekanizmasının, nasıl uctuğunun bilinmemesi ucuş korkusuyla baş etmeyi gucleştiren faktorlerden bir tanesi
Ucuş korkusu tedavi edilebilir mi?
Hasta bize başvurduğunda once ucağın mekanizmasını anlatıp ucakla ilgili kara senaryoları bir liste halinde yazarız Orneğin ucağın duşme ihtimali nedir, hangi durumlarda ucak duşebilir, tribulans ne anlama geliyor gibi Bu sorulara yanıt aramak gercekci bir risk tahmini icin cok onemli
Cunku ucak fobisi olanlar genelde ucağın duşme ihtimalini yuzde 40, 70 gibi cok yuksek oranlarda gorur Halbuki istatistiklere baktığımızda risk sadece 1 milyonda 1 4 arasındadır Senaryoları yazdıktan sonra tek tek ihtimaller uzerinde dururuz ve riski değerlendiririz Sonra ‘duyarsızlaştırma’, ‘stop tekniği’, ‘gercekci ic diyalog’ gibi yontemlerle bu durumla baş etmesini sağlarız
Hipnozla tedavi edilebilir mi?
Hipnoz fobilerin tedavisinde kullanılabiliyor Ancak cok sık tercih ettiğimiz bir yontem değil Cunku hipnoz bilincdışı bazı surecleri de harekete gecirebilir Bu nedenle gercekten bu işe cok hakim kişiler tarafından yapılmalı Bir de fobisi olan birinin sorunuyla kendi kendine baş etmesini oğrenmesi onemli Kişi bu yontemi oğrenirse edindiği bilgilerle bircok alanda yaşayabileceği kaygıların ustesinden gelebilir Ama hipnozda cok aktif bir telkin yontemi var
Yoksa korkularınızın esiri misiniz?
1 Aşağıdaki durumlarda korkuyor musunuz?
* Yukseklik
* Ucak
* Asansor
* Kan Gorme
* Hastane
* Tunel
* Kapalı Alanlar
* İğne
* Sınav
* Acık alanlara cıkmak
* Otobus, Metro gibi kapalı alanlar
* Deniz otobusu
2 Aşağıdaki objelerden korkuyor musunuz?
* Kopek
* Kedi
* Yılan
* Orumcek
* Hamamboceği
* Fare
* Kuş
* Palyaco
* Ayna
* Pislik, Kir, Toz
* Su
* Şimşek
* Gok gurultusu
* Karanlık
3 Yukarıda korktuğunuzu belirttiğiniz durum veya objelerden kacınmaya cabalıyor musunuz?
4 Bu durum veya obje ile karşılaştığınızda aşağıdaki belirtiler ortaya cıkıyor mu?
* Carpıntı
* Terleme
* Ağız kuruluğu
* Nefes almada gucluk
* Goğuste baskı
* Bulantı
* Baş donmesi
* Dizinin bağının cozulmesi
* Bayılma
* Kontrolu kaybetme korkusu
* Olum korkusu
Bu belirtilerin en az dordu var ise bu soruya cevabınızı evet olarak kabul edin
5 Bu korkular yaşantınızda o konu ve alanla ilgili kısıtlamalara yol acıyor mu?
6 Bu gibi durum veya objelerle karşılaştığınızda, ya da karşılaştığınızı duşunduğunuzde sıkıntınız oluyor mu? Oluyorsa bu tepkinizi abartılı buluyor musunuz?
Yukarıdaki soruların hepsine yanıtınız ‘evet’ ise sizde fobi olma olasılığı yuksektir Ancak bu test bir teşhis yerine kullanılamaz; uzman bir doktor tarafından değerlendirilme ihtiyacını gosterir
