Uçuk marazı, Herpes Simplex Virus denilen virüsün neden olduğu cilt ve mukozalarda görülen ağrılı, kızarık, şişkin içi su dolu kabarcıklarla seyreden bulaşıcı bir hastalıktır. Herpes Simpleks virüsünün sekiz tipi olup, klinik olarak en sık iki tipine rastlanmaktadır.
Herpes Simpleks cinsleri nelerdir ?
HSV 1 daha çok ağız, burun ve muhitinde izlenirken, HSV 2 genital nahiyede yerleşmektedir.
Herpes Simpleks’in tipleri organlara nasıl tesir eder ?
HSV 1 ise yüz, dudaklar, burun ve ağız içinde içi su dolu kabarcıklar oluşturur. Bu kabarcıklar çok kısa müddet içerisinde açılıp üzerleri ülserleşir ve yakınlarındaki öteki küçük ülserlerle birleşme eğilimi gösterirler. Akabinde üzeri sulanan bu yaralar kabuklaşır. Kabuklar sarı beyaz renktedir. Daha sonra kabuklar resen yumuşayarak düşerler. Birinci başta yanlarında kahverengi bir leke bırakır . Daha sonra kahverengi bir ize dönüşür. HSV 2 ise genital nahiyeyi meblağ. Kasıklar, hatunda vajina dış dudakları, iç kısmı, anüs ile vajina arasındaki nahiyeyi, rahim ağzını, erkekte penisin bilhassa gövdeye yakın kısmını, nadiren penis başı ve testisleri, kalçaları tutabilir.
Nasıl bulaşır ?
Herpes virüsü temas yolu ile bulaşır. Öpüşme, cinsî münasebet, tıpkı havluyu kullanma üzere virüsü taşıyan birey ile temas doğrultusunda virüsler bulaşır. Virüsler deri ve mukozalardaki çatlaklardan vücuda girerler. Akabinde o kesime ilişkin cilt ya da mukozada lezyonlarını oluşturmaya başlarlar. Virüsler yerleştikleri mekanda ölmezler. Yapılan tedaviler de virüslerin yok edilmesini değil hastalık oluşturmalarını önlemek ya da en azından azaltmak maksadıyla yapılabilmektedir.
Mahsusen genital yer uçukları için nelere dikkat edilmelidir ?
HSV 2 denilen genital yer uçuklarında cinsî temas ile virüs alındığı unutulmamalı ve tekrar cinsî temasla bulaşabilecek gayrı marazlar da akla getirilmelidir. Çünkü, HSV 2 virüsü kadar kolay bulaşabilen ve tehlikeli seyreden öbür bir grup virüs marazları da tıpkı şahıstan alınmış olabilir ( Hepatit , AİDS, Frengi gibi…). Bu nedenle HSV 2 görülen bireylerde öbür cinsî yolla bulaşan marazların da testler ile taranması akıllıca olacaktır.
HSV-2 enfeksiyonuna yakalanmada risk faktörleri
Cinsî partner sayısının artması
Yaşın ilerlemesi
Düşük gelir
Eğitim seviyesinin düşük olması
Siyahi ya da Hispanik etnik kökenli olma
Bayan olma
Erkek eşcinsel faaliyet
HIV enfeksiyonu
Hastalık nasıl oluşmakta ve seyretmektedir ?
Virüs alındıktan kısa bir müddet sonra ( 2- 12 gün kadar vakit aralığında) içi su dolu keseler ve kaşıntılı lezyonlar oluşmaya başlar. Virüsle temas eden bireylerin yarısından fazlasında ise rastgele bir şikayet olmamaktadır. Hasta hastalık nedeni olan virüsü vücuduna almış, hudut sistemine yerleşmiş vaziyettedir. Cinsî münasebete girdiği bireylere virüs bulaştırmaktadır. Bağışıklık sistemi baskılandığı rastgele bir durumda ise hastalık belirtileri ortaya çıkacaktır. Bazen bu süreci hasta hiç yaşamaz. Gelgelelim virüsü taşıyıcılığı devam etmektedir.Bazen de yılda en az dört münferit atak yaşarlar.
Hastalık hangi durumlarda kendini gösterir ?
Yerinde beslenememe durumunda, haddinden fazla A vitamini alındığında, haddinden fazla alkol tüketiminde, ağır gerilim periyotlarında, grip vs. üzere bağışıklık sistemini yoran birtakım hastalıklarda, adet devirlerinde, sık cinsî bağa girildiği periyotlarda, şahsî hijyen bozukluğunda hastalık tekrarlamaya başlar. Hastalık belirtileri 20 gün kadar sürebilmekte ve bayanlarda bu periyotta rahim ağzında olabilen yaralar yüzünden akıntı, ağrılı cinsî bağlantı üzere şikayetler belirebilmektedir.
Gebelikte illetle temas edilmesi yahut illetin bu devirde nüksetmesi üzere durumlarda ne yapılabilir ?
Virüsün yeni alındığı faal enfeksiyonun geçirildiği vakalarda gebeliğin sonlandırılması düşünülebilir. Illeti daha evvel almış ve bağışıklanmış bireylerde fetus açısından bir tehlike bulunmamaktadır. Bu gebelerin gebelikleri sırasında marazın nüksünü yaşamaları durumunda rastgele bir tedavi uygulanmamakta yalnızca destek yaklaşımları benimsenmektedir. Doğuma yakın genital uçuk geçiren gebelerde ise şayet lezyonlar mevcutken veladet başlarsa bu gebelerde bebeğin temas ederek virüsü almalarını engellemek için sezaryen tercih edilmelidir. Başkaca bebeğin veladet sonrasında da bu virüsle temasını en aza indirmek için çok dikkat edilmelidir.
Tanı
– Şikayetten
– Klinik bulgular ( sulu , derhal kabuklanan kaşıntı yahut yangılı içi su dolu kesecikler)
– Laboratuvar bulguları ile tanı koyulabilir.
Herpes virüsün tedavisi mümkün yönetici, neler yapılabilir ?
Herpes Virüsünün tam bir tedavisi mümkün olmamaktadır. Bu nedenle öncelikle virüsü kapmamaya ihtimam göstermek gerekmektedir. Marazı kapma halinde yahut nüksü önlemek için de bağışıklık sistemini güçlendirmeli, ölçüsüz alkol, şiddetli yorgunluk, beslenme bozukluğu, gerilim üzere durumlardan uzak kalmaya itina göstermeliyiz. Hastalık lezyonlarının en büyük zahmetlerinden biri de basitçe bakteri ile tekrar enfekte olabilerek daha derin, daha geniş ve daha çok iz bırakan ülserler haline gelebilmeleridir. Bu nedenle el ile temastan olabildiğince uzak durmalı, etkin lezyonların olduğu periyotta kağıt havluları tercih etmeli ve temastan kaçınmalıyız. Bakteri varlığında tabip denetiminde antibiyotikleri kullanmalıyız. Genital nahiyede nokta alan bütün yaralar kıymetlidir. Burada en korkutucu olanı, öbür illetlerin herpes zannedilerek atlanması ihtimalidir. Bu nedenle her genital yerde izlenen yara da kesinlikle dermatolog muayenesi gerekmektedir. Ayrıyeten bir öteki değerli husus da, herpes enfeksiyonu varlığında öbür cinsî yolla bulaşan marazların da bulaşma riskini arttırıyor olmasıdır.
Herpes Simpleks cinsleri nelerdir ?
HSV 1 daha çok ağız, burun ve muhitinde izlenirken, HSV 2 genital nahiyede yerleşmektedir.
Herpes Simpleks’in tipleri organlara nasıl tesir eder ?
HSV 1 ise yüz, dudaklar, burun ve ağız içinde içi su dolu kabarcıklar oluşturur. Bu kabarcıklar çok kısa müddet içerisinde açılıp üzerleri ülserleşir ve yakınlarındaki öteki küçük ülserlerle birleşme eğilimi gösterirler. Akabinde üzeri sulanan bu yaralar kabuklaşır. Kabuklar sarı beyaz renktedir. Daha sonra kabuklar resen yumuşayarak düşerler. Birinci başta yanlarında kahverengi bir leke bırakır . Daha sonra kahverengi bir ize dönüşür. HSV 2 ise genital nahiyeyi meblağ. Kasıklar, hatunda vajina dış dudakları, iç kısmı, anüs ile vajina arasındaki nahiyeyi, rahim ağzını, erkekte penisin bilhassa gövdeye yakın kısmını, nadiren penis başı ve testisleri, kalçaları tutabilir.
Nasıl bulaşır ?
Herpes virüsü temas yolu ile bulaşır. Öpüşme, cinsî münasebet, tıpkı havluyu kullanma üzere virüsü taşıyan birey ile temas doğrultusunda virüsler bulaşır. Virüsler deri ve mukozalardaki çatlaklardan vücuda girerler. Akabinde o kesime ilişkin cilt ya da mukozada lezyonlarını oluşturmaya başlarlar. Virüsler yerleştikleri mekanda ölmezler. Yapılan tedaviler de virüslerin yok edilmesini değil hastalık oluşturmalarını önlemek ya da en azından azaltmak maksadıyla yapılabilmektedir.
Mahsusen genital yer uçukları için nelere dikkat edilmelidir ?
HSV 2 denilen genital yer uçuklarında cinsî temas ile virüs alındığı unutulmamalı ve tekrar cinsî temasla bulaşabilecek gayrı marazlar da akla getirilmelidir. Çünkü, HSV 2 virüsü kadar kolay bulaşabilen ve tehlikeli seyreden öbür bir grup virüs marazları da tıpkı şahıstan alınmış olabilir ( Hepatit , AİDS, Frengi gibi…). Bu nedenle HSV 2 görülen bireylerde öbür cinsî yolla bulaşan marazların da testler ile taranması akıllıca olacaktır.
HSV-2 enfeksiyonuna yakalanmada risk faktörleri
Cinsî partner sayısının artması
Yaşın ilerlemesi
Düşük gelir
Eğitim seviyesinin düşük olması
Siyahi ya da Hispanik etnik kökenli olma
Bayan olma
Erkek eşcinsel faaliyet
HIV enfeksiyonu
Hastalık nasıl oluşmakta ve seyretmektedir ?
Virüs alındıktan kısa bir müddet sonra ( 2- 12 gün kadar vakit aralığında) içi su dolu keseler ve kaşıntılı lezyonlar oluşmaya başlar. Virüsle temas eden bireylerin yarısından fazlasında ise rastgele bir şikayet olmamaktadır. Hasta hastalık nedeni olan virüsü vücuduna almış, hudut sistemine yerleşmiş vaziyettedir. Cinsî münasebete girdiği bireylere virüs bulaştırmaktadır. Bağışıklık sistemi baskılandığı rastgele bir durumda ise hastalık belirtileri ortaya çıkacaktır. Bazen bu süreci hasta hiç yaşamaz. Gelgelelim virüsü taşıyıcılığı devam etmektedir.Bazen de yılda en az dört münferit atak yaşarlar.
Hastalık hangi durumlarda kendini gösterir ?
Yerinde beslenememe durumunda, haddinden fazla A vitamini alındığında, haddinden fazla alkol tüketiminde, ağır gerilim periyotlarında, grip vs. üzere bağışıklık sistemini yoran birtakım hastalıklarda, adet devirlerinde, sık cinsî bağa girildiği periyotlarda, şahsî hijyen bozukluğunda hastalık tekrarlamaya başlar. Hastalık belirtileri 20 gün kadar sürebilmekte ve bayanlarda bu periyotta rahim ağzında olabilen yaralar yüzünden akıntı, ağrılı cinsî bağlantı üzere şikayetler belirebilmektedir.
Gebelikte illetle temas edilmesi yahut illetin bu devirde nüksetmesi üzere durumlarda ne yapılabilir ?
Virüsün yeni alındığı faal enfeksiyonun geçirildiği vakalarda gebeliğin sonlandırılması düşünülebilir. Illeti daha evvel almış ve bağışıklanmış bireylerde fetus açısından bir tehlike bulunmamaktadır. Bu gebelerin gebelikleri sırasında marazın nüksünü yaşamaları durumunda rastgele bir tedavi uygulanmamakta yalnızca destek yaklaşımları benimsenmektedir. Doğuma yakın genital uçuk geçiren gebelerde ise şayet lezyonlar mevcutken veladet başlarsa bu gebelerde bebeğin temas ederek virüsü almalarını engellemek için sezaryen tercih edilmelidir. Başkaca bebeğin veladet sonrasında da bu virüsle temasını en aza indirmek için çok dikkat edilmelidir.
Tanı
– Şikayetten
– Klinik bulgular ( sulu , derhal kabuklanan kaşıntı yahut yangılı içi su dolu kesecikler)
– Laboratuvar bulguları ile tanı koyulabilir.
Herpes virüsün tedavisi mümkün yönetici, neler yapılabilir ?
Herpes Virüsünün tam bir tedavisi mümkün olmamaktadır. Bu nedenle öncelikle virüsü kapmamaya ihtimam göstermek gerekmektedir. Marazı kapma halinde yahut nüksü önlemek için de bağışıklık sistemini güçlendirmeli, ölçüsüz alkol, şiddetli yorgunluk, beslenme bozukluğu, gerilim üzere durumlardan uzak kalmaya itina göstermeliyiz. Hastalık lezyonlarının en büyük zahmetlerinden biri de basitçe bakteri ile tekrar enfekte olabilerek daha derin, daha geniş ve daha çok iz bırakan ülserler haline gelebilmeleridir. Bu nedenle el ile temastan olabildiğince uzak durmalı, etkin lezyonların olduğu periyotta kağıt havluları tercih etmeli ve temastan kaçınmalıyız. Bakteri varlığında tabip denetiminde antibiyotikleri kullanmalıyız. Genital nahiyede nokta alan bütün yaralar kıymetlidir. Burada en korkutucu olanı, öbür illetlerin herpes zannedilerek atlanması ihtimalidir. Bu nedenle her genital yerde izlenen yara da kesinlikle dermatolog muayenesi gerekmektedir. Ayrıyeten bir öteki değerli husus da, herpes enfeksiyonu varlığında öbür cinsî yolla bulaşan marazların da bulaşma riskini arttırıyor olmasıdır.