Uçuşa Geçti: Mevduat ve Kredi Faiz Oranları Düşmüyor!

TL likidite sıkışıklığı, yeni mevduat eseriyle artan bankalararası rekabet ve kurlarda görülen dalgalanmalarla öngörülebilirliğin kaybedilmesi TL mevduat faiz oranlarını yüzde 26’ya kadar çıkarırken, ticari kredi faiz oranları ise yüzde 46 düzeyini gördü.


Bankaların mevduat kapma yarışı



Dünya'da Şebnem Turhan haberine nazaran, para siyasetinde bir yılda yaşanan ağır değişim, döviz kurlarındaki çok dalgalanma, piyasada öngörülebilirliğin zayıflaması ve TL likidite sıkışıklığı ile devreye giren kur muhafazalı TL mevduatın getirdiği rekabet ortamı bankalarda hem kredi hem de mevduat faizlerini artırdı. 

Merkez Bankası’nın siyaset faizi yüzde 14 sevisinde olsa da ticari kredi faizinde bankacılık kaynakları oranın yüzde 40’a kadar çıktığını belirtti. Kaynaklar kur muhafazalı TL mevduat eserinde en fazla yüzde 17 faiz verilse de TL mevduatlarında yüzde 26’ya kadar varan faiz oranlarının gözlendiğini vurguladı. Bankaların mevduat kapma yarışı bilhassa milyon lira üzeri mevduatta daha kızışırken bankalar ortası büyük meblağların transfer olduğu belirtiliyor.

Özel bankalar kamudan mevduat transfer ediyor



Cumhurbaşkanı Erdoğan 20 Aralık günü kur muhafazalı TL mevduat hesabıyla vatandaşların kurdaki dalgalanmalardan korunacağını lisana getirmesinin akabinde bankalarda eser kullandırılmaya başlandı. 

Hazine ve Maliye Bakanlığı yayımladığı yazıda siyaset faizinin 3 puan üzerinde en fazla mevduat faizi verilebileceğini belirtince bankalar kur muhafazalı olmayan mevduatlarda birbiriyle yarışa girdi. 

Geçen haftalarda piyasadaki TL sıkışıklığı ve yılsonu bilanço kapama adımları nedeniyle yüzde 18-19 düzeylerine çıkan TL mevduat faizi yılın son haftasında ise yüzde 20-26 düzeylerine yükseldi. 

Kamu bankaları ise mevduat yarışında biraz geride kalmış üzere görünüyor. Bankacılık kaynakları kamu bankalarının en fazla yüzde 17,5-19 düzeylerinde TL mevduat faizi verebildiğini yüzde 20’nin üzerine çıkan özel bankaların kamudan mevduat transfer ettiğini de belirtti.

Dolar mevduat faizi de yükseldi



Merkez Bankası da döviz tevdiat hesaplarından kur muhafazalı TL mevduat esere geçişi teşvik etmek için bankalara mecburî karşılıklarda farklı uygulamalar yapacağını açıklamıştı. O denli ki DTH’larında hiçbir değişim yaşamayan bankaların Merkez Bankası’nda tuttukları zarurî karşılıklarından yüzde 1,5 kurul alacağını duyurmuştu. Bu durumun bankalarda DTH’ları azaltmaya yönelik adım atması beklenirken dolar mevduat faizi de yükseldi. Bankacılık kaynakları dolar mevduat hesabında yüzde 1,5’e yükseldiğini belirtirken geçen haftalarda en yüksek yüzde 1,2 düzeylerinin görüldüğünü belirtti.

Kamu bankalarında bile düşmüyor



Merkez Bankası siyaset faizi yüzde 14 düzeyinde ve sıkı para siyasetinin ticari kredilerde ivme kaybına yol açtığı faiz indirimlerinin münasebeti olsa da bankaların uyguladığı faizler bunların çok çok ötesinde bulunuyor. 

Ticari müşterilerde ise rotatif kredilerde yüzde 46 faiz oranını gördüğünü belirten bankacılık kaynakları yüzde 30’un altında ise ticari kredi faizi görmenin sıkıntı olduğunu belirtiyor. 

Bir öteki kaynağın verdiği bilgiye nazaran kamu bankaları da yüzde 14,8 düzeyindeki TLREF’i baz alarak vadeye nazaran TLREF artı 2’den başlayan oranlarla ticari kredi kullandırıyor. Bankacılık uzmanı, rotatif kredide ise yüzde 17,5 düzeyinin de kamu bankalarından alınabilen en düşük düzey olduğu kaydetti.

Bankalar kredi vermeye çok yanaşmıyor



Pekala neden yükseliyor hem kredi hem de mevduat faizleri? Bankacılık kaynakları öncelikle TL likidite sıkışıklığına dikkat çekiyor. Uzmanların verdiği bilgiye nazaran Merkez Bankası’nın aralık ayı boyunca direkt döviz satımıyla yaptığı müdahalelerde piyasadan TL çektiği bunun fonlamanın da limitlere gelmiş olması TL’yi kıymetli hale getiriyor. Ve TL bu kadar güç bulunurken fiyatı da artıyor ve bankalar da kredi vermeye çok yanaşmıyor.