Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
iltasyazilim
FD Üye
Ud hakkında data
'Ud veya Ut kelimesinin aslı Arapçadır: sarısabır veya ödağacıanlamındaki eloud dan kazanç Baştaki el kelimesinin, bir takım dillerde olup bazılarında olmayan harfi tanımlama (belirgin tanımlama edatı) olduğunu bilen Türkler bu edatı atmış, geriye kalan 'oud' ('eyn, waw, dal) kelimesini de gırtlak yapıları 'eyn'e uygun olmadığı için udşekline sokmuşlardır Dillerinde tasvir edatı olan batılılar, 1113 yüzyıllar arasındaki Haçlı seferleri sırasında tanıyıp Avrupa'ya götürdükleri bu saza, fr:luth, en:lute, de:Laute, it:liuto, Alaud (İsp), Luit (Dat) gibi her zaman L ile başlayan isimler vermişlerdir Hatta 'saz yapıcılığı' anlamında kullanılan 'lütye' kelimesi de tekrar luth'den yapılmadır (aslı Fr luthier)
UDUN YAPISI
Tekne (vücut), göğüs (kapak), sap, burguluk ve teller olmak üzere beş esas elemandan meydana gelen Ud'un yapımına, eleman sıralamasında da görüldüğü gibi, tekne'den başlanır Ud'un teknesi; gemi karinasını hatırlatan, enine ve boyuna yapıştırılmış 45 cm kalınlığındaki parçalardan oluşan bir kalıp üstüne, 70 cm yükseklik, 2 ila 4 cm en ve 3 mm kalınlıktaki dilim yaprak veya çenberlerin, çoğunlukla aralarına hem estetik, keza dayanıklılık amaçlı kontrast renkli tek ya da çift fileto'lar konularak işlenmesiyle meydana getirilir Günümüzde bazı yapımcıların, parçaları tekne kavsine yerinde boşluksuz olarak yapıştırılmış ya da tekrar aynı formda yekpare alüminyum olarak kullandıkları kalıplar üzerine, besbelli geniş, uçlarda sivri ve işlem orta eksenden başladığı için her zaman tek sayıda çevirdikleri dilimler, genel olarak maun, ceviz, paduk, vengi, arada bir de kelebek, erikveya zeytin ağacındandır Evvelden ısıtılarak kalıbın eğimli profili terbiyesizce verilen dilimler ütü ve ince kağıt yardımıyla kalıba çekildikten daha sonra, açıklanmış yerlerdeki minik monte çivileri çıkarılarak kalıptan alınır ve bu kere dilimlerin içbükey yüzeyi, çenber ve filetoların uzun birleşme hattı boyunca kalın kağıt veya extrafor yapıştırılarak kuvvetlendirilir
UD YAPIMI HAKKINDA ESAS BİLGİLER :
Ud imalinde bir takım özel bilgileri vermekte avantaj görmekteyim Yaylı sazlarda olduğu gibi udun da bir şekli (formu) var Yapımdan önce malzemeyi şeçmek gerekir Ud teknesi; ceviz, maun, erik, kayısı, akça ağaç, kiraz, ithal ağaçlardan magase, vengi, pelesenk gibi birçok ağaçlardan yapılmaktadır En önemlisi kemanda da olduğu gibi üst tabladır Seste galibiyet elde yapabilmek için tablanın yani göğüsün nitelikli ve çok kuru ladin ağacından yapılması gerekir Ama hoş ve yumuşak bir ses olmak için tabla kalın olmamalıdır Çünkü ses molekülleri udun teknesine aksederek tablaya yansıyarak titreşim sağlar Bazı ud yapımcıların tablalarını tetkik ettiğimde fazla kalın olduğunu gördüm bu durumda güzel ses edinmek muhtemel değildir Udta ses tablasının yüzde yetmiş beş önemi vardır eğer buna uyulduğu takdirde güzel ses elde etmek olası olacaktır Bu hususta konservatuar görevlisi olan Cafer Açın beyle 1964 yılında, ud yapımcısı Fikret Özer ’le 1983'te ve müzik aletleri yapımcısı Salim Artist ile us alışverişinde bulundum
Ud her ne değin Araplara mal edilmek istenmişsede gerçekte bir Türk sazıdır, Araplar bizden alıp gövdesini (tekne) azıcık daha büyütmüşlerdir sonradan Avrupa milletleri alıp tekamül ettirip, lut'u yapmışlardır *
'Ud veya Ut kelimesinin aslı Arapçadır: sarısabır veya ödağacıanlamındaki eloud dan kazanç Baştaki el kelimesinin, bir takım dillerde olup bazılarında olmayan harfi tanımlama (belirgin tanımlama edatı) olduğunu bilen Türkler bu edatı atmış, geriye kalan 'oud' ('eyn, waw, dal) kelimesini de gırtlak yapıları 'eyn'e uygun olmadığı için udşekline sokmuşlardır Dillerinde tasvir edatı olan batılılar, 1113 yüzyıllar arasındaki Haçlı seferleri sırasında tanıyıp Avrupa'ya götürdükleri bu saza, fr:luth, en:lute, de:Laute, it:liuto, Alaud (İsp), Luit (Dat) gibi her zaman L ile başlayan isimler vermişlerdir Hatta 'saz yapıcılığı' anlamında kullanılan 'lütye' kelimesi de tekrar luth'den yapılmadır (aslı Fr luthier)
UDUN YAPISI
Tekne (vücut), göğüs (kapak), sap, burguluk ve teller olmak üzere beş esas elemandan meydana gelen Ud'un yapımına, eleman sıralamasında da görüldüğü gibi, tekne'den başlanır Ud'un teknesi; gemi karinasını hatırlatan, enine ve boyuna yapıştırılmış 45 cm kalınlığındaki parçalardan oluşan bir kalıp üstüne, 70 cm yükseklik, 2 ila 4 cm en ve 3 mm kalınlıktaki dilim yaprak veya çenberlerin, çoğunlukla aralarına hem estetik, keza dayanıklılık amaçlı kontrast renkli tek ya da çift fileto'lar konularak işlenmesiyle meydana getirilir Günümüzde bazı yapımcıların, parçaları tekne kavsine yerinde boşluksuz olarak yapıştırılmış ya da tekrar aynı formda yekpare alüminyum olarak kullandıkları kalıplar üzerine, besbelli geniş, uçlarda sivri ve işlem orta eksenden başladığı için her zaman tek sayıda çevirdikleri dilimler, genel olarak maun, ceviz, paduk, vengi, arada bir de kelebek, erikveya zeytin ağacındandır Evvelden ısıtılarak kalıbın eğimli profili terbiyesizce verilen dilimler ütü ve ince kağıt yardımıyla kalıba çekildikten daha sonra, açıklanmış yerlerdeki minik monte çivileri çıkarılarak kalıptan alınır ve bu kere dilimlerin içbükey yüzeyi, çenber ve filetoların uzun birleşme hattı boyunca kalın kağıt veya extrafor yapıştırılarak kuvvetlendirilir
UD YAPIMI HAKKINDA ESAS BİLGİLER :
Ud imalinde bir takım özel bilgileri vermekte avantaj görmekteyim Yaylı sazlarda olduğu gibi udun da bir şekli (formu) var Yapımdan önce malzemeyi şeçmek gerekir Ud teknesi; ceviz, maun, erik, kayısı, akça ağaç, kiraz, ithal ağaçlardan magase, vengi, pelesenk gibi birçok ağaçlardan yapılmaktadır En önemlisi kemanda da olduğu gibi üst tabladır Seste galibiyet elde yapabilmek için tablanın yani göğüsün nitelikli ve çok kuru ladin ağacından yapılması gerekir Ama hoş ve yumuşak bir ses olmak için tabla kalın olmamalıdır Çünkü ses molekülleri udun teknesine aksederek tablaya yansıyarak titreşim sağlar Bazı ud yapımcıların tablalarını tetkik ettiğimde fazla kalın olduğunu gördüm bu durumda güzel ses edinmek muhtemel değildir Udta ses tablasının yüzde yetmiş beş önemi vardır eğer buna uyulduğu takdirde güzel ses elde etmek olası olacaktır Bu hususta konservatuar görevlisi olan Cafer Açın beyle 1964 yılında, ud yapımcısı Fikret Özer ’le 1983'te ve müzik aletleri yapımcısı Salim Artist ile us alışverişinde bulundum
Ud her ne değin Araplara mal edilmek istenmişsede gerçekte bir Türk sazıdır, Araplar bizden alıp gövdesini (tekne) azıcık daha büyütmüşlerdir sonradan Avrupa milletleri alıp tekamül ettirip, lut'u yapmışlardır *
