ulkemizde cıkarılan madenler ve cıkarıldıkları yerler

ulkemizde cıkarılan madenler nelerdir ve cıkarıldıkları yerler nerelerdir


Madenler
Turkiye madenler bakımından zengin bir ulkedir Ayrıca bazı madenler bakımından dunyanın onemli ulkeleri arasındadır Turkiye'nin madenlerinin tamamı henuz belirlenmemiştir Her yıl yeni maden yataklarının bulunması bunun kanıtıdır
Ulkemizin madenciliğinin şu andaki uretimi, tumuyle kendi endustri kuruluşlarımızın gereksinimine yonelik değildir Bir kısmı ham olarak ya da yarı işlenmiş halde dışarı satılmaktadır
Bir madenin işletilmesinin karlı olabilmesi icin; cevher oranıYedekleriyle birlikte belirtilen miktarı fazla olmalıdır
Anadolu, madenciliğin eskilere dayandığı bir yerdir Ancak cumhuriyetin ilanından sonra kurulan maden teknik ve arama (MTA) enstitusu, madenciliğimizi ciddi bicimde ele alınmasına yonelik olan bir kuruluştur Bu kuruluş, arama calışmaları gercekleştirirken yine cumhuriyet doneminde kurulan ETİBANK, işletme ve pazarlama işlerini yurutmeye başlamıştır Bu devlet kuruluşlarından başka, ozel sektor kuruluşları da bulunmaktadır

Demir
Turkiye'nin bircok yerinde cıkarılan bir madendir Demir cıkarımının %80'ini Doğu Anadolu bolgesi icerisinde kalan Divriği sağlar Balıkesir'de Eymir ve Carmık, Ege Bolgesinde Ayazmand ve Torbalı, Kahramanmaraş ile Kayseri arasında Faraşa ve Karamadazı, Sivas Hekimhan arasında Hasan celebi ve Doğu Marmara'da Camdağı, onemli demir alanlarıdır Demir, endustride en cok kullanılan maden cevheridir Bu nedenle demircelik endustrisinde ana maddedir

Krom
Sert, paslanmaz ve iyi parlatılan bir madendir Kaplamacılık ve celik yapımında yaygın olarak kullanılır Turkiye'de yaygın olarak cıkarılan madenlerden biride kromdur En zengin krom yatakları; Elazığ'da Guleman, Batı akdenizde (fethiye, marmaris arasında) Dalaman havzası, Kutahya ile Bursa arası ve Eskişehir'in doğusundaki Seyitgazi'de yer alır Adana'nın kuzeyindeki Akdağ yoresinde de yeni krom yatakları bulunmuştur Akdağ krom yatakları, Dunyanın en zengin yataklarıdır Turkiye, krom cıkarımında dunyada 3 sıradadır Turkiye, cıkardığı kromu buyuk olcude cevher olarak satmaktadır Bu nedenle cıkarımını dış taleplere bağlı olarak ayarlamaktadır

Bakır
Kolay işenen bir madendir Elazığ'da maden (Ergani bakır işletmeleri), Artvin'de Murgul (Goktaş) ve Kastamonu'da Kure bakır cıkartılan yerlerdir Rize Cayeli'de yeni bakır yatakları bulunmuştur

Bor
Kullanım alanı yaygın olan bu maden,boraks ve asitborik elde edilmesi bakımından da onemlidir Balıkesir'de Sultancayırı ve Bigadic Eskişehir'de Seyitgazi ve Kutahya cevresi onemli cıkarım alanlarıdır Turkiye, bor minarellerinde dunyanın en zengin ulkesidir

Boksit
Konya'nın Seydişehir ilcesi ile Antalya'nın Akseki ilcesinde cıkarılır Bu iki cıkarım alanı da Antalya bolumunde yer alır Aluminyumun hammaddesidir

Kukurt
Isparta'nın Keciborlu ilcesi ile Denizli'nin Saraykoy ilcesinde bulunmaktadır

Manganez
Zonguldak'ın Ereğli ve Artvin'in Borkca (Goktaş) cevrelerinde cıkartılır Denizli Tavas'ta yeni yatakları bulunmuştur

Civa
İzmir'in Odemiş ve Karaburun, Konya'nın Sarayonu cevresinde ve ayrıca Niğde civarlarında cıkartılır

Tuz
Ceşitli yollarla elde edilen bir doğal kaynaktır Kayatuzu olarak cıkartıldığı gibi, deniz suyundan ve acık işletme olarak Tuz golunden de elde edilir En fazla tuz uretimi İzmir'deki Camaltı tuzlasında, deniz suyundan elde edilir Cankırı, Erzurum, Kars, Nevşehir, Kırşehir, Yozgat ve Konya'da işletilmektedirTurkiye, bircok madende zengin bir ulkedir Bu madenlerden bazıları turistlik eşya yapımında onem taşır Luletaşı (Eskişehir'de) ve oltutaşı (Erzurum'da) bu ozellikte olanların en onemlileridir

Taş Komuru (Maden komuru):
Yurdumuzda tuketilen enerji kaynakları arasında taş komurunun onemli bir yeri vardır Ayrıca demircelik ve kimya sanayiilerinin onemli ham maddesidir Başlıca taş komuru yataklarımız; Zonguldak ve cevresindedir Burası Turkiye'nin tek maden komuru havzasıdır Bir milyon tonu aşan rezervi vardır

Linyit
Yaygın olarak hemen her bolgemizde cıkarılır Ege bolgesi linyitleri oldukca kalitelidir Manisa'da Soma, Kutahya'da Tavşanlı, Tuncbilek ve Değirmisaz, Amasya'da Celtek ve Erzurum en onemli cıkarım yerleridir Kahramanmaraş'ın Elbistan, Muğla'nın Yatağan linyitlerinin kalori değeri duşuktur Bu nedenle termik santrallerde kullanılır

Petrol
Gunumuzde onemli bir enerji kaynağı olan petrol, aynı zamanda kimya sanayiinin de ham maddesidir Yurdumuzdaki petrol yatakları fazla zengin değildir Mevcut petrol yataklarımız daha cok Guneydoğu Anadolu Bolgesi'nde Batman, Siirt ve Diyarbakır'dadır Adıyaman, Şanlı Urfa ve Mardin'de de petrol yatakları vardır Uretilen petrol, ihtiyacımızın cok az bir kısmını (17) karşılamaktadır Geri kalan kısmını dışardan karşılamaktayız

Yurdumuzda ham petrolun arıtılması icin rafineriler kurulmuştur Guneydoğu Anadolu Bolgesi'nde uretilen ham petrolun bir kısmı Batman Rafinerisine, bir kısmı da Batmanİskenderun boru hattı ile Dortyol'a gonderilmektedir Buradan da tankerlerle Ataş, İzmir ve İzmit rafinerilerine taşınmaktadır İskenderun Korfezi ile Kırıkkale arasındaki petrol boru hattı ile de Kırıkkale Rafinerisine ham petrol aktarılmaktadır Ayrıca TurkiyeIrak boru hattı ile Irak petrollerinin bir kısmı Yumurtalık Limanı'na taşınmaktadır Bu taşımacılıktan Ulkemiz onemli bir gelir sağlamaktadır Azerbaycan petrolunun de yapılacak boru hattı ile İskenderun Korfezi'ne getirilmesi planlanmaktadır Yurdumuzda petrol aramalarına hızla devam edilmektedir

Turkiye'de su gucunden elde edilen elektrik enerjisi uretimi her gecen gun artmaktadır Barajlara dayalı elektrik ureten pek cok hidroelektrik santralimiz vardır Bunların başlıcaları; Ataturk, Karakaya, Keban, Hasan Uğurlu, Demirkopru, Hasan Polatkan, Oymapınar ve Hirfanh hidroelektrik santralleridir Bunların yanında yapımı devam eden hidroelektrik santrallerimiz de vardır

Guneydoğu Anadolu Projesi (GAP) ile Fırat ve Dicle uzerinde 21 baraj, 17 hidroelektrik santrali yapımı ongorulmektedir Bu proje ile elde edilecek hidroelektrik enerji, Turkiye'deki mevcut hidroelektrik enerjiden cok daha fazla olacaktır

Ayrıca, Denizli yakınlarında Saraykoy'de yuksek sıcaklıktaki su buharından enerji elde edilmektedir Bu tur enerjiye Jeotermal enerjidenir Bircok yerinde ceşitli sıcaklıkta termal kaynaklar bulunan yurdumuz, bu enerji kaynağı acısından da şanslı gorulmektedir Yine yurdumuzun ceşitli yerlerinde guneş enerjisinden ısı enerjisi olarak yararlanılmaktadır Yurdumuzda doğal gazdan da faydalanılmaktadır Bir miktar yerli uretimin yanı sıra Rusya Federasyonu'ndan borularla, Cezayir'den de deniz yolu ile doğal gaz getirilmektedir Ozellikle buyuk kentlerimizde daha cok kışın ısınmada kullanılan doğal gaz, hava kirliliğini de buyuk olcude onlemektedir