Ulkemizin Volkanik Dağları
A EGE BOLGESİ VOLKANLARI
Ege Bolge'sinde Biga dağları, Dumanlıdağ, Yunt dağı volkaniktir Ulkemizdeki en genc
volkanlar ise Manisa'nın Kula İlcesi yakınlarındaki Kula Volkanları'dır Bu ozelliği nedeniyle
bu yoreye Yanık Ulke (Katakaumene) denilmektedir Bu volkanik arazide, volkanik kuller
icinde bulunan insanlara ait ayak izleri ise dunyada sadece birkac bolgede vardır Bu izler, volkan patlamalar sırasında bolgede insanların yaşadığının en belirgin kanıtıdır
B İC ANADOLU BOLGESİ VOLKANLARI
Ulkemizde genc volkanik alanların cok yaygın ve ceşitli volkanik şekiller yonunden zengin bolgemiz İc Anadolu'nun guney ve guneydoğusudur 60 milyon yıl once 3 Jeolojik Zaman'da Toros dağlarının yukselmesi sırasında bu alanda yanardağlar faaliyete gecmiştir
Bu alanda Erciyes (3917 m), Melendiz (1898 m), Hasandağı (3268 m) yer alır Bunlardan Erciyes'in yuksek kısımları her mevsim karla kaplıdır ve kuzeyinde bir kilometre uzunluğunda dağ buzulu vardır
Erciyes, Hasandağı ve ikisinin arasında kalan Golludağ'ın, bolgeye puskurttuğu lavlar ve
volkanik kuller, o donemde bolgede yer alan gollerde birikerek yumuşak bir taş olan tuf'leri oluşturmuştur Tuf tabakasının uzeri yer yer sert bazalttan oluşan ince bir lav tabakasıyla ortulmuştur Zamanla bazalt catlayıp parcalara ayrılmış ve yağmurlar catlaklardan sızıp yumuşak tufu aşındırmaya başlamıştır
C DOĞU ANADOLU VOLKANLARI
Turkiye'de volkanik alanların geniş bir yer kapladığı diğer bir bolgemiz Doğu Anadolu'dur
Doğu Anadolu'da volkanik platoların uzerinde yukselen dağlar, ulkemizin en yuksek dağları arasında girmektedir
Bunlardan Buyuk Ağrı ve onun guneydoğusundaki Kucuk Ağrı dağları 130 km capında ortak bir tabana sahip olmakla birlikte iki ayrı dağdır Bu buyuk kutle 3000 mden itibaren iki ayrı koniye ayrılır Buyuk Ağrı 5165 m Kucuk Ağrı 3925 m yuksekliğe sahiptir Dağın yukseltisi daimi kar sınırını gectiği icin 4000 m den itibaren buzullar gorulur Volkanlar lav, volkanik breş ve tuflerden oluşur
Bir inanışa gore, Buyuk ağrı dağı Nuh'un gemisinin karaya oturduğu dağdır Nuh tufanı
sonucunda karaya oturan geminin burada kaldığı one surulmektedir 1983 yılından itibaren kutsal geminin kalıntılarını burada arama calışmaları hızlanmıştır Gunumuzde burası acık hava muzesi olarak koruma altına alınmıştır Aslında bu, gemi biciminde bir şekil, iz (siluet)dir İlk bakışta gercekten gemiye benzeyen bu yapının heyelanın etkisiyle mi, yoksa Nuh' un gemisinin karaya oturduğu yer mi olduğu henuz tartışma konusudur Bu şekil yer kabuğunun bir oyunu sonucunda oluşsa dahi, şekil yer bilimleri acısından da ilginctir
Ağrı'nın guneydoğusunda yer alan Tendurek faaliyeti en yakın tarihte sona eren volkanlardan biridir Dağ sıcak su ve gazlar puskurtme evresindedir
Nemrut Dağı, Doğu Anadolu Bolgesi'nde Van Golu'nun batısında yer alan bir volkandır
Yukseltisi 2935 m olan Nemrut volkanın zirvesinde capı 6 kmyi bulan ve dik yamaclar ile cevrili daire şekilli bir kaldera bulunur Kalderanın batısında bir gol yer alır Jeolojik kayıtlara gore Nemrut Volkanından son lav cıkışları 1441, 1597 ve 1692 yıllarında yaşanmıştır 1441 yılında, halk arasında Kantaşı Mevkii olarak adlandırılan yerde, aktivite sonucu lav akıntıları yaklaşık 10 km2'lik bir alanda etkili olmuştur Gunumuzde Nemrut volkanından sıcak gazlar cıkmaktadır
Jeologlar Turkiye'nin faaliyete gecebilecek en 'riskli' yanardağı olarak, Bitlis sınırlarında yer alan Nemrut Dağı'nı gostermektedirler
Sonmuş bir volkan olan Suphan dağı, Anadolu'nun Buyuk Ağrı ve Cilo dağından sonra
ucuncu yuksek dağıdır Van Gol'nun kuzeyinde yer alan Suphan dağını en yuksek zirvesi
4058 mdir ve zirve bir ortu buzulu ile kaplıdır Bu dağdan cıkan lavlar Van Golu'ne kadar akmıştır aktif sayılacak diğer bir volkanı Ağrı sınırları icinde bulunan Tendurek volkanıdır
Dağın doğusunda bulunan ve capı yaklaşık 500 metre olan kraterden sıcak su buharları ve shidrojen sulfur gazları cıkar Bu gazlar kraterin kenarlarında, sarı renkli bir mineral olan kukurt oluşumunu sağlar Volkandan puskuren sıcak su buharlarının sıcaklığı yaklaşık 60ºC civarındadır
D AKDENİZ BOLGESİ VOLKANLARI
Ulkemizdeki genc volkanların bir bolumu AntakyaMaraş cevresinde (CeyhanHassa) yer alır
Uc tepe volkan konisinden cıkan akıcı lavlar ovanın eğimine doğru akarak sungerimsi,
uzerinde yurunmesi cok guc bir ortu oluşturmuştur Halk arasında bu lav akıntılarına lece denilmektedir
E GUNEYDOĞU ANADOLU BOLGESİ VOLKANLARI
Bu bolgemizde Diyarbakır'ın kuzeyinde yer alan Karacadağ cok akıcı lavların ust uste
yığılması oluşmuş basık gorunumlu bir volkandır
A EGE BOLGESİ VOLKANLARI
Ege Bolge'sinde Biga dağları, Dumanlıdağ, Yunt dağı volkaniktir Ulkemizdeki en genc
volkanlar ise Manisa'nın Kula İlcesi yakınlarındaki Kula Volkanları'dır Bu ozelliği nedeniyle
bu yoreye Yanık Ulke (Katakaumene) denilmektedir Bu volkanik arazide, volkanik kuller
icinde bulunan insanlara ait ayak izleri ise dunyada sadece birkac bolgede vardır Bu izler, volkan patlamalar sırasında bolgede insanların yaşadığının en belirgin kanıtıdır
B İC ANADOLU BOLGESİ VOLKANLARI
Ulkemizde genc volkanik alanların cok yaygın ve ceşitli volkanik şekiller yonunden zengin bolgemiz İc Anadolu'nun guney ve guneydoğusudur 60 milyon yıl once 3 Jeolojik Zaman'da Toros dağlarının yukselmesi sırasında bu alanda yanardağlar faaliyete gecmiştir
Bu alanda Erciyes (3917 m), Melendiz (1898 m), Hasandağı (3268 m) yer alır Bunlardan Erciyes'in yuksek kısımları her mevsim karla kaplıdır ve kuzeyinde bir kilometre uzunluğunda dağ buzulu vardır
Erciyes, Hasandağı ve ikisinin arasında kalan Golludağ'ın, bolgeye puskurttuğu lavlar ve
volkanik kuller, o donemde bolgede yer alan gollerde birikerek yumuşak bir taş olan tuf'leri oluşturmuştur Tuf tabakasının uzeri yer yer sert bazalttan oluşan ince bir lav tabakasıyla ortulmuştur Zamanla bazalt catlayıp parcalara ayrılmış ve yağmurlar catlaklardan sızıp yumuşak tufu aşındırmaya başlamıştır
C DOĞU ANADOLU VOLKANLARI
Turkiye'de volkanik alanların geniş bir yer kapladığı diğer bir bolgemiz Doğu Anadolu'dur
Doğu Anadolu'da volkanik platoların uzerinde yukselen dağlar, ulkemizin en yuksek dağları arasında girmektedir
Bunlardan Buyuk Ağrı ve onun guneydoğusundaki Kucuk Ağrı dağları 130 km capında ortak bir tabana sahip olmakla birlikte iki ayrı dağdır Bu buyuk kutle 3000 mden itibaren iki ayrı koniye ayrılır Buyuk Ağrı 5165 m Kucuk Ağrı 3925 m yuksekliğe sahiptir Dağın yukseltisi daimi kar sınırını gectiği icin 4000 m den itibaren buzullar gorulur Volkanlar lav, volkanik breş ve tuflerden oluşur
Bir inanışa gore, Buyuk ağrı dağı Nuh'un gemisinin karaya oturduğu dağdır Nuh tufanı
sonucunda karaya oturan geminin burada kaldığı one surulmektedir 1983 yılından itibaren kutsal geminin kalıntılarını burada arama calışmaları hızlanmıştır Gunumuzde burası acık hava muzesi olarak koruma altına alınmıştır Aslında bu, gemi biciminde bir şekil, iz (siluet)dir İlk bakışta gercekten gemiye benzeyen bu yapının heyelanın etkisiyle mi, yoksa Nuh' un gemisinin karaya oturduğu yer mi olduğu henuz tartışma konusudur Bu şekil yer kabuğunun bir oyunu sonucunda oluşsa dahi, şekil yer bilimleri acısından da ilginctir
Ağrı'nın guneydoğusunda yer alan Tendurek faaliyeti en yakın tarihte sona eren volkanlardan biridir Dağ sıcak su ve gazlar puskurtme evresindedir
Nemrut Dağı, Doğu Anadolu Bolgesi'nde Van Golu'nun batısında yer alan bir volkandır
Yukseltisi 2935 m olan Nemrut volkanın zirvesinde capı 6 kmyi bulan ve dik yamaclar ile cevrili daire şekilli bir kaldera bulunur Kalderanın batısında bir gol yer alır Jeolojik kayıtlara gore Nemrut Volkanından son lav cıkışları 1441, 1597 ve 1692 yıllarında yaşanmıştır 1441 yılında, halk arasında Kantaşı Mevkii olarak adlandırılan yerde, aktivite sonucu lav akıntıları yaklaşık 10 km2'lik bir alanda etkili olmuştur Gunumuzde Nemrut volkanından sıcak gazlar cıkmaktadır
Jeologlar Turkiye'nin faaliyete gecebilecek en 'riskli' yanardağı olarak, Bitlis sınırlarında yer alan Nemrut Dağı'nı gostermektedirler
Sonmuş bir volkan olan Suphan dağı, Anadolu'nun Buyuk Ağrı ve Cilo dağından sonra
ucuncu yuksek dağıdır Van Gol'nun kuzeyinde yer alan Suphan dağını en yuksek zirvesi
4058 mdir ve zirve bir ortu buzulu ile kaplıdır Bu dağdan cıkan lavlar Van Golu'ne kadar akmıştır aktif sayılacak diğer bir volkanı Ağrı sınırları icinde bulunan Tendurek volkanıdır
Dağın doğusunda bulunan ve capı yaklaşık 500 metre olan kraterden sıcak su buharları ve shidrojen sulfur gazları cıkar Bu gazlar kraterin kenarlarında, sarı renkli bir mineral olan kukurt oluşumunu sağlar Volkandan puskuren sıcak su buharlarının sıcaklığı yaklaşık 60ºC civarındadır
D AKDENİZ BOLGESİ VOLKANLARI
Ulkemizdeki genc volkanların bir bolumu AntakyaMaraş cevresinde (CeyhanHassa) yer alır
Uc tepe volkan konisinden cıkan akıcı lavlar ovanın eğimine doğru akarak sungerimsi,
uzerinde yurunmesi cok guc bir ortu oluşturmuştur Halk arasında bu lav akıntılarına lece denilmektedir
E GUNEYDOĞU ANADOLU BOLGESİ VOLKANLARI
Bu bolgemizde Diyarbakır'ın kuzeyinde yer alan Karacadağ cok akıcı lavların ust uste
yığılması oluşmuş basık gorunumlu bir volkandır